Dagur - 23.12.1959, Page 30

30
JÓLABLAÐ D A G S
Úr sýniugarsal vélíœkni á afrekssýningunni. Allir kannast við jeppann.
Smekkurinn að breytast.
I>að er augljóst, þegar litast er um í
Moskvu og öðrum Ráðstjórnarborgum
nú, aff smekkurinn er aff breytast. 1 Stalin-
grad, sem öll liefur veriff reist úr rústum
eitir síffari heimstyrjöldina, fengum við
aff skoða skipulagsuppdrátt af borginni,
en arkitekt af gyðingaættum, sent er ylir-
maður húsateikni- og skipulagsstofu Itorg-
arinnar, skýrffi hann íyrir okkur. Ilann
sagffi, aff nú væru arkitektar undir ráð-
stjórn að stórminnka allt skraut á liúsum,
og væru þau nú höfð miklu látlausari en
fyrr. I*að hefði sém sé komiff í ljós, að
húsin liefffu orffiff allt of dýr meff öllu
þessu skrauti á. Kvaff nokkuð við annan
tón en hjá fyrri fræðara.
Flokkurinn valiir yfir oltkur.
Arkitektinn sagffi, aff hörff gagnrýni á
byggingarstílinn hefði einkum komiff fram
á 20. flokksþinginu, en þar hefffu orffiff
miklar umræður um þessi mál. Hefffi
jtar veriff mörkuff stefnubreyting á Jressu
sviffi. Nú væri lögff áherzla á sósíalist-
ískan byggingarstíl. Var helzt aff skilja,
aff meff Jiví liugtaki væri átt við einfaldari
og hagkvæmari byggingar, þar sem ekki
væri mikiff lagt í ytra skraut. Flokkurinn
vakir yfir okkur, sagffi hann, og gætir
Jiess, aff viff lörum ekki út í neina vitleysu
eða formalisma, sem hann nefndi svo.
Þaff fyrirbæri taldi hann koma fyrir á
vesturlöndum og útskýrffi, aff J>á væri
byggingin til aff Jjjóna einltverri form-
hugmynd (fagurri effa ekki), Jrar sem
hagnýtið væri ekki haft aff leiðarljósi.
Hann lýsti ánægju sinni yfir Jjví, aff sök-
um árvekni flokksins gerffust engin sh'k
gönuskeiff í rússneskri byggingarlist og
var greinilega þeirrar skoðunar, að allt-
sjáandi auga flokksins væri listinni liið
hollasta.
I.itið einbýlishús.
Frásagnir af ályktunum flokksjiinga eru
raunar óþárfar til aff sýna fram á, aff
byggingarlagiff er aff breytast. Ibúffa-
lilokkir, sem veriff er að byggja, eru flest-
ar aff mestu íburðarlausar og raunar mjög
ájjekkar hliðstæffum húsum annars staðar.
Mér virtist þó, aff gluggarnir væru heldur
minni en gerist og gengur. Þaff eru byggð
feiknin öll af þesstim húsum, en liitt sést
varla, aff byggff séu einbýlis- cða tvíbýlis-
hús úr steini inni í sjálfri Moskvu. Utan
við borgina má sjá liverfi slíkra húsa í
einkaeign, en Jiau eru flest fremur smá
og að ýmsu leyti ekki óájjekk timburhús-
unum, sem Jjau eru reist í nábýli viff.
íbúffablokkirnar cru stórar og standa í
samfellum. Þar er reynt aff koma fyrir
öllu þv/, sem fólk þarf á aff halda, þannig,
að ekki þurfi langt að leita nauðsynjanna.
Alla almenna'-Jjjónustu á aff vera hægt
aff fá í sa'mauhúsi eða Jjá Jjví næsta.
Heimsákii í 'I.omonosov-háshólann.
Einh áf'hinum fáu skýjakljúfum í
Moskvu er háskólinn, sem kenndur er
við LomOii’o'sov, mikinn vísindamann, er
stoínaði siiémma á 18. öld vísindaaka-
dem/una,' 'téiTÍ nú hefur yfirumsjón meff
öllu starfi í æ'ffri vísindum í Ráffstjórnar-
ríkjunurti: Háskólinn er gríðarmikil og
tignarleg býgging, er stendur viff fagra
bugffu á ánrii' Moskvu, en handan viff
hugðuna sést íjjróttáleikvangurinn mikli,
sem rúmar 103 Jjúsund áhorfendur, önnur
íþróttamannvirki og skemmtigarðar. Há-
skólinn mun vera hæsta bygging í Evrópu
fyrir utan Effejturninn. Við komum þang-
að á Jjeim tíma dags, er umferð um bygg-
inguna var. ekki mikil, og enginn, sem
verulega þekkti til, var til aff sýna okkur
bygginguua og segja okkur frá kennslu
Jjar, en túfkurinn vissi sitthvaff og var
duglegur aðiganga meff okkur um liúsiff.
Hún gat frætt okkur á Jjví, að í öllum
háskólanum va;ru 15000 vistarverur, gang-
arnir væru samtals nokkuð yfir 100 kíló-
metrar á le.ngd og fleiri en hundraff lyftur
lil að íerffast í milli hæða í húsinu. Þaff
segir sig Jjví sjálft, aff við sáum ekki allt,
sem sjónarver.t er í Jjessari miklu byggingu,
og í grenpdioni er heilt hverfi af húsum,
sem einstakar deildir hafa aðsetur í.
... r
Flrst undir sama þaki.
Fjölmargir prófessorar og stúdentar
búa í Jjessu aðalmusteri menntanna, og í
Jjessu sama húsi eru jafnvel sundlaugar og
fimleikasalir, Það er yfirleitt svo, að liver
deild háskólans og stofnun hefur yfir aff
ráffa eigin 'stúdentabústöðum, og eru
Jjeir olt í' satna húsi og kennslan fer
fram, Þannigy aff stúdentinp eyffir mest-
öllum námstímanum í sama liúsinu, ef
hann á ekk;i Iieima í Moskvu.
Lomonosov'-háskóli var lengi í smíffum,
en var fullbú’inn 19:53, er gengiff var frá
turninum. ‘Myndastyttur og flúr er hvar-
vetna, utan húss sem innan, í liinum
venjulega stíL(Sósíal-realisma). Hefur Jjar
livergi verlff til sparaff.
Skóli fyrir visindamenn.
Raunvísindi skipa algert öndvegi og
eiga ein séss í Jjessu mikla musteri. Þar
eru ekki affrar greinar kenndar — og affal-
áherzlan er Nigff á aff ala upp vísinda-
menn. Affrar- stofnanir sjá til dæmis um
menntun' lækna og verklræffinga til al-
mennra staría: