Dagblaðið Vísir - DV - 25.03.1995, Qupperneq 16

16
LAUGARDAGUR 25. MARS 1995 ‘
Sögur af nýyrðum
Einelti
Agnar Kofoed-Hansen flugmála-
stjóri haföi mikinn áhuga á að
stuðlað yrði að vöndun íslensks
flugmáls. Mætti um það rita langt
mál. Hér eru eingin tök á því. Verð-
ur því aðeins vikið að einu orði,
sem hann bað mig að „finna“.
Samkvæmt dagbók minni
hringdi Agnar í mig 15. júlí 1975 og
fór þess á leit, að ég fyndi fyrir sig
orð yfir það, sem á ensku væri kall-
að interception. Við Agnar þekkt-
umst allvel, frá því ég ritstýrði
Nýyrðum IV, sem var flugorðasafn.
Agnar skýrði nákvæmlega fyrir
mér merkingu orðsins interception
í flugmáli. Eg lofaði, að ég skyldi
hugleiða þetta mál fyrir hann og
gerði ráð fyrir, að ég fengi nokkurn
umhugsunarfrest. En Agnari var
mikið niöri fyrir. Hann sagði, að
sér lægi mikið á orði yfir þetta
hugtak, að mér skildist vegna út-
gáfu einhverrar reglugerðar. Ég
sagði Agnari, að ekki væri hlaupið
að því að finna nýyrði yfir hugtök
af þessu tæi. Það gæti tekiö nokk-
urn tíma. En Agnar tók engar mót-
bárur til greina, sagði, að hringt
yröi í mig daginn eftir og þá yrði
ég að hafa tiltækt orð yfir interc-
eption. Ég velti þessu fyrir mér og
datt fyrst í hug oröið eltiflug. En
þegar ég fletti enska orðinu upp í
orðabókum, sem ég treysti, sá ég,
að orðið var ekki eingöngu haft um
flug. Ég vildi þó ekki algerlega
hafna þessu orði, datt í hug, að flug-
menn teldu það nægja sér. Síðar
um daginn flaug mér í hug orðið
einelti. Hafði ég þá tvær tiliögur,
sem hægt var að velja um.
Samkvæmt dagbók minni
hringdi Leifur Magnússon, þá
framkvæmdastjóri flugöryggis-
þjónustu, og spurði, hvað ég vildi
kalla interception. Ég sagði eins og
var, aö mér hefði dottið í hug elti-
flaug, en mér litist betur á einelti.
Leifi leizt miklu betur á síðari til-
löguna, enda væri interception
miklu víðtækara hugtak en svo, að
það tæki aðeins til flugs, t.d. væri
það einnig notað um samsvarandi
aðgerðir 'gagnvart skipum. Okkur
Leifi kom því saman um aö nota
Umsjón
Halldór Halldórsson
orðið einelti og sögnina einelta sem
þýðingu á intercept. Hafa þessi orð
verið notuð í reglugerðum, sem
Flugmálastjórn hefir samið um
flugmálefni. Hins vegar hefi ég ekki
séð þessi orð í öðrum orðabókum
en í hinu nýja Flugorðasafni (1993).
Þar er þó ekki sögnin einelta. Int-
ercept er þar þýtt elta uppi. Ekki
virðist mér það gott íðorð.
Það má vera, að sumum virðist
það furðudjarft að taka orð, sem
aðeins er notað í einu orðasam-
bandi, í þessu tilviki að leggja ein-
hvern í einelti, og gefa því nýja
merkingu. Ég skil þetta sjónarmið
vel, en er þó ekkert hræddur við
slíkar nýmyndanir. Ég bendi á orð-
ið pallborðsumræður, þar sem
fyrri hluti orðsins er tekinn úr orð-
taki, ef miöað er við nútímamál.
Við nýyrðamyndun verður að beita
flestum tiltækum ráðum. Orð úr
orðtökum eru að þessu leyti enginn
helgur dómur.
Tölur vinstra megin;
ORÐIÐ SEM KEMUR ÚT LÁRÉTT
Tölur hægra megin:
ORÐIÐ SEM KEMUR ÚT LÓÐRÉTT
Það skal tekiö fram að tölurnar eru einungis fyrir þá sem hafa gaman
af aö spreyta sig á vísum. Hinir þurfa eltkert aö skipta sér af þeim. Gátan
er alveg eins og áöur þó engin mynd só en hér birtum viö visur sem birst
hafa frá áramótum.
11/2
,K,0,83é.U-v,su,- Sr“aaÞS“'
DV tra aramótum Detta, falla, hrasa, hnjóta,
-J4/-J hniga niður - farast.
Sá ég bregða sér í leík 25/2
svona upp úr þuru Var hann flest sín æviár
greni, birki, ösp og eik, ótal löstum háður,
álm og risafuru. illur, vondur, argur, fár,
28/1 önugur og bráður.
Endar ferill unnar hátt 11/3
upp í fjörusandi. Sumir tóna eiga arga,
Iægar voldug vestan átt, engu hljóði leyna.
vindur sér að landi. Hrópa, öskra, grenja, garga,
góla, æpa, veina.
Krossgáta
V'/SflN: " Tfíú 06 VOrJ " GERfl K/5 UK OG PRES/UR SK£L UTT m'fíLFR sk.st FSPfl HVOU UR ■ F/fíLLIHU ÖLVflB UR
'T" "’f PREPfl BLorn T/flUÐ LÚ////V SKK/ OflmLfí KfíRL- %Y/£TT/ fjEf/Hl/R
ÍÍRMT) Sft/VG i/snufl RETTU V/Ð S
ÚR n B/fKUR QÆT/ HflPP P- fl
bfíURfí L B/RT R/V SflmT he/Fur l
fíPÓtffí MftT mjúK 15 /BKfl FúS LEáfl
. þVOt>/ 1 HfíF HUfífíoÐ T
% E/Z/S L/TLfl P/LTft
3 SfímúT. Vft/S’flfl FÆR/ ÞíHHWt/fí Z>F£6/£> H/mr/fí VERU 'ftKvÆÐ /Ð
OEftfí KofíKKfí B/w VÆPfí FÆÐ/*e- VFJ/EL
í) ÖR/Z jf>y//GB
ÞREyTr UR ‘ F/SKfíB 'fíflÆT/S
KtEfí V/fíO UR Sfímsr. HfíLfl RÓFflM 9 ’/HUG ' fíB ^—
Tfífíuór /£> /? ’/ÞS. „ EELflfí anð sn/£ /~ / rhgaR SKfíP flUÐ L/ND/H
LA5 LE//</ 'OL'/K/K 'OLflU SjóR
/>vorr u/?/uw ruGi- QKflmX/ /sr T£6U/V2> PflK/rv 10
3 T/WS SflrfíT.
£/ÆS u/n V SVftfl EFT/fí væ/ve U/6//V FHflm KZ/EmP LETi/R flf HEKP/
/2 5KO&A, NRX)uN VEtSUR //v/z /6
A'ÚtL flUÐ FflR/N b 5 FfímÚÐ TflL E/HK.ST. LYKTfl
r) SKÓL/ SH066 UR
UT//S/V BLOSSfí LJ'OS HomL u LfíUSfíH
í> EKK/ ÞcSSR EtSKU FULL KflRL Bú VftRfl /I HflFfl HU6 'fí
£/</</ //>£?> 'brÉp/ fíUL/ &ÆTfl FLOSHfí S/ZJÓ Komu FRELÓ! /3
VlRTI^ K/fíPMfí KE/n , flUáfí fl H ' PRÝÐfl
Tóxz/ K/Vfl
V /n'fíLFK. SKST. L f
) SpmHL LJ'O 5
BEP6 /rBl GflNG FLÖT
/<LfíKfí PiPU P* 3 ÖSLflú/ iömQ
£/</</ ftELST HflG 5 rÓR Tuf/r/fl VF6UR IH
LÁTTU EKKI OF MIKINN
VALDA ÞÉR SKAÐA!
hraða/\
Eigum lausa tíma fyrir fótboltahópa
í íþróttasal okkar,
Skemmuvegi 6, Kópavogi.
Upplýsingar í síma 74925
íþróttafélagið Gerpla
f
2
*o
Uf-HI
cn
3 tn - vr. 72: \ <4> N > CQ 5o fU •4 4
- •s, oc * -Y N •O <0 k CQ ct: ífc
;0 cu cs: X a: ? o:
* ff: •2. <*: k 4c Vj K $ u: K ÍÚ K
* VO cx cc; Vu s. -4 •4 u. '-u 0.
s OO <s: -4 :> 'A X . X V- u. U.
4 V) VD X * k -4 ö vo \ -4 d:
K V «c Vö X N Q: A í* **
• OQ -> o K N*S k VO X ct:
w <0 k s: Vl ’u Ul
q: U. Ul * N • U. tn o: k • d: v\ -4
b: V) X \ . u. v\ X • 'Ö <0
• • - • - • > k