Þjóðviljinn - 06.06.1981, Blaðsíða 2

2 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 6. — 7. júni 1981
AF SPÆNSKU VEIKINNI
Taliðer að nærri þúsund íslendingar dvelji
að jafnaði á Spáni yf ir sumartímann á vegum
íslensku ferðaskrifstofanna Úrvals, Útsýnar,
Ferðamiðstöðvarinnar og Atlantik.
Talsverð brögð haf a verið að því að Spánar-
fárar hafi komið heim lumpnir og lasnir,
þjáðiraf aðskiljanlegum kveisum og kvillum,
óskilgreindu minnisleysi, með græna gula og
fjólubláa fíla fyrir augunum og jafnvel
klæddir spennitreyju til að fara sjálf um sér og
öðrum ekki að voða.
Ekki hefur hingaðtil þótt ástæða til að gera
veður útaf þessum eftirköstum sólarlanda-
ferða, þartil núna í sumar að heilsuleysi
þeirra sem búnir eru að afreka Spánarför,
gekk loks f ramaf landlæknisembættinu.
Helst er að skilja á forsvarsmönnum heilsu-
gæslunnar í landinu að ,,spænska veikin
síðari” sé aðkenning af „svartadauða" og að
það sé misskilningur að svartidauði hafi ekki
sífellt verið að skjóta upp kollinum síðan um
aldamótin f jórtánhundruð.
Ég var svo heppinn á dögunum, að ná tali af
Spánarfara, sem tekið hafði „spænsku veik-
ina" og varð að leggjast inná sjúkrahús að af-
lokinni sólarlandaf ör.
Ég fékk þennan ágæta samborgara til að
lýsa sjúkdómnum og helstu einkennum og fer
lýsing hans hér á ef tir:
„Sannleikurinn er sá að f lestir fá aðkenningu
af spænsku veikinni fljótlega eftir að þeir
hafa stigið uppí flugvélina sem flytur þá til
Spánar. Einkennin eru þó væg til að byrja
með, en síðan elnar mönnum sóttin eftir því
sem á dvalartímann líður í sólarlöndum.
Ljóst er að sjúklingarnir eru verst haldnir
þegar þeir eru að leysa svef ninn og má þá einu
gilda hvenær sólarhringsins þeir hafa náð því
að festa blundinn.
Sjúklingurinn vaknar þannig gjarnan mjög
þrútinn og með blóðhlaupin augu. Hann hef ur
undir mörgum kringumstæðum tapað tönnun-
um, konunni, persónuskilríkjum og peningum.
Mjög algengur fylgikvilli „spænsku veik-
innar" er algert minnisleysi".
Og Spánarfarinn heldur áfram lýsingunni á
sjúkdómseinkennunum og því hvernig halda
megi pestinni niðri.
Þjóðráð er að hafa á náttborðinu hjá sér
hálft vatnsglas af koníaki blandað súkkulaði-
líkjör, rjóma og krem du mint og skutla þessu í
sig um leið og maður leysir svefninn. Þetta
meðal er kallað „Lúmúmba" og hefur undra
verð áhrif. Ekki sakar að eiga Valíum og
Líbríum til að slá á sálræna hlið veikinnar,
taka síðan inn sex matskeiðar af rommi,
renna því niður með staupi af kókakóla, taka
svo fjórar amfetamín og skella sér í sund.
Ekki er ráðlegt meðan maður er haldinn
spænsku veikinni að fara í sjóinn, heldur í
sundlaug hótelsins þar sem baðverðir eru til
taks að draga þá uppúr, sem fá aðkenningu af
þeim svefndrunga sem er fylgikvilli veik-
innar. Margir fara í laugina í fötunum og hef-
ur það að sjálfsögðu bæði sína kosti og galla.
Þó er rétt að taka af sér skóna svo þeir týnist
ekki, og þá ráðlegt að koma þeim í örugga
vörslu áður en lagt er til sunds.
Þegar búið er að fá sér þannig góðan sund-
sprett, getur verið ágætt að fara í sturtu og
raka sig, en fara þá úr fötunum. Síðan er farið
í slopp á barinn og pantaður annar Lúmúmba.
Þá er eiginkonan komin í leitirnar ásamt
spænskum unglingi sem hlaupið hefur í
skarðið meðan sof ið var.
Nú líður að því að farið sé að hugsa til
snæðings. Þá er farið í þurr föt, en þeim sem
haldnir eru spænsku veikinni er ráðlagt að
setja ekki á sig bindi. Til að halda sjúkdómn-
um niðri er höfuðnauðsyn að fá sér aðrar sex-
matskeiðar af rommi og renna því niður með
staupi af kók og svo einn Lúmúmba til að taka
rommbragðið úr munninum.
Þegar farið er að borða er mjög áriðandi að
sofna ekki ofan í súpudiskinn. Margur
góður Islendingur hefur skaðbrennt sig í
andliti við það að sofna ofan í súpuna. Menn
verða undir öllum kringumstæðum að vaka
eftir ketkássunni. Þegar hún er borin fyrir
íslendinga er hitastigið venjulega við það að
hægt sé að fá sér — eins og það er kallað —
kríublund í kássunni.
Og af því sem að f raman er sagt sést, hvers
vegna ekki er ráðlegt að vera með bindi. Það
þvælist óhjákvæmilega alltaf ofaní súpur og
sósur.
Ef þess er vandlega gætt að hafa
„Lúmúmba" alltaf við höndina, er semsagt
hægt að halda spænsku veikinni niðri í þær,
eina, tvær eða þrjár vikur, sem dvalið er á
Spáni, en þegar meðölin eru tekin af þeim sem
haldnir eru veikinni, er ekki von að vel f ari".
Og hér lýkur frásögn Spánarfarans, sem
fékk spænsku veikina.
Landlæknisembættinu mun lengi hafa verið
kunnugt um spænsku veikina og þó sérstak-
lega eftirköstin en ekki mun hafa þótt ástæða
til aðgerða fyrr en um daginn að sjö
Spánarfarar í einni og sömu f lugvélinni f undu
það, öllum til mikillar hrellingar, að þeir voru
lamaðir uppað mitti, þegar stíga átti útúr
vélinni!
Þegar sjúkrabílar voru komnir á staðinn og
bera átti þá lömuðu útúr vélinni kom þó í Ijós
að þeir höf ðu gleymt að spenna af sér öryggis-
beltin, áður en þeir reyndu að standa upp.
Og nú hefur landlæknir sem sagt varað við
Spánarferðum af ótta við það að spænska
veikin verði landlæg á íslandi.
En eitt er vert að haf a hugf ast. Það má und-
ir engum kringumstæðum gleymast að
spænska veikin er læknanlegur kvilli, eða eins
og segir í vísu Guðráðs hómópata:
Spænska veikin virðist mér
vond og mjög til nauða.
Við henni lækning ein þó er
ögn af svartadauða.
Frétt
'i«ió |
SUMARFERÐ
Hin árlega sumarferð Alþýðuflokksfélags Revkiauricnr h
sinni farin að Hrauneyiarfossvirkjun laugardaginn 6 iúní n
fargjaldiö óvenjulega hagstett eða aðeins kr 175 00° i 'h" nkA Að ven'u ,er
faraiald alla leið austur oa heim aftur Þvl verði ®r innifahð
því ráðlegast fyrir menn^rP“ér farmffe h7ð dfVe,íð-V EI
““ - i^aðsókn verði mikil að venju ð 5naras'a Þvi <úllv,st má
ÍiLáf..!!afk':.!.a.'aU9ardag5m°r9úninn og ekið austur, um Sel-
™*|Un^iórsá^al og að ni-auneyai-fossi, þar sem virkjyn '
^^^■É““‘lar-Þar ver^yr snæddur miðdegisve ' ^
í siðasta Skráargati um aö Hall-
dór Laxness hafi hafnað kvik-
Hrafn: Hafður fyrir rangri sök
Kristin: Leikur I danskri kvik-
mynd í sumar
myndahandriti Hrafns Gunn-
laugssonar var röng. Bæði Hall-
dór og Hrafn hafa borið hana til
baka og er Hrafn hér með beðinn
afsökunar á þessu frumhlaupi.
Kristín
Bjarnadóttir leikkona læröi og
starfaöi á sinum tima i Dan-
mörku og lék þá m.a. i dönskum
kvikmyndum. Nú hefur hún verið
hér heima i 3 ár en er greinilega
ekki gleymd i Danmörku þvi aö
nýlega fékk hún tilboð frá dönsku
kvikmyndafélagi um að leika i
kvikmynd sem á að taka i sumar
um lif verkamanna sem unnu við
lagningu járnbrauta á siðustu öld.
Er Kristin á förum utan en kvik-
myndatakan fer að mestu leyti
fram á Jótlandi.
Heyrst
hefur að Jón Baldvin Hannibals-
son sé orðinn framkvæmdastjóri
Alþýöuflokksins og muni það sem
eftir er einbeita sér að undirbún-
ingi fyrir kosningar. Eins og al-
þjóð veit er Jón einn af áhuga-
sömustu mönnum um þingkosn-
ingarsem sögur fara af og á hann
i þeim efnum velunnara i mörg-
um flokkum sem unna honum alls
hins besta eða vilja gera Alþingi
litrikara en það er núna. Hitt er
svo verra að Alþýðuflokkurinn er
að minnka og kostir ekki jafn
margir og skyldi. Helst þyrfti Jón
Baldvin að losna annaðhvort viö
Vilmund eða Sighvat en þeir eru
ekki lausir fyrir og allþungt i
þeim pundið. Ekki er vitað hvort
þessi áform Jóns hafi nokkur
áhrif á Alþýöublaðið. Bæði er að
þaö getur stjórnaö sér sjálft og
siðan mun mælskum manni eins
og Jóni ekkert muna um þaö að
mæla af munni fram á segulband
eins og 2 slður meðan hann drekk-
ur norgunkaffið.
r
I
siðasta Stúdentablaði (2.júni) er
skýrt frá þvl að hópur af fólki úr
ólikum pólitiskum áttum hafi hug
á þvi að bjóða fram lista við borg-
arstjórnarkosningar i Reykjavik
á næsta ári. Fylgir sögunni að
framboöið, ef Ur verður, muni
bera sterkt svipmót af „græn-
ingjum’’ svokölluðum. Stefnu-
grundvöllur mun verða á sviði
umhverfismála, dagvistunar- og
húsnæðismála og æskulýðsmála.
Talað er um uppbyggingu leigu-
hUsnæðis og fiUlkomins almenn-
ingsvagnakerfis i þessu sam-
bandi. Einnig að áhersla verði
lögð á frumkvæði og sjálfstjórn
borgarbUa sjálfra. Ekki eru nein
nöfn nefnd I þessari frétt StUd-
entablaðsins en ekki er óliklegt að
þessi hugmynd hafi skotiö upp
kolinum meðal háskólastúdenta
sjálfra.
Þá
er í sama Stúdentablaði sagt frá
vinnumiðlun námsmanna og
segir að hUn hafi nU starfað I einn
mánuð og greinilega komið I ljós
þörf hennar. RUmlega 400 náms-
menn hafa leitað á náðir miðlun-
arinnar sem sé heldur meira en
var á sama tima i fyrra. Af þess-
um 400 hafa 120 fengið vinnu i
lengri eða skemmri tima. At-
vinnutilboð sem borist hafa eru
svipuð að fjölda og var fyrir ári
siðan. Þá er kvartað undan þvi að
erfiðlega hafi gengið að fá fjár-
magn frá hinu opinbera aö þessu
sinni tilrekstursins en undanfarin
ár hefur rikið tekið að sér að
greiða kostnað af honum.
Alþýðuflokks-
félag
Reykjavikur hefur að undanförnu-
auglýst sumarferö að Hrauneyj-
arfossvirkjun sem farin verður i
dag, laugardag. Sagt er að far-
gjaldiö sé óvenju hagstætt og
m ,a. sé innifalið i þvi fargjald alla
leið austur og það sem meira er
heim aftur. Velta menn nú fyrir
sér hvort þetta sé nýjung i sumar-
feröum Alþýðuflokksfélagsins að
koma mönnum heim aftur.
Aumingja
tannlæknarnir. Ekki hafa launin
þeirra hækkað mikið siðan þeim
var ölhim sem einum neitað um
lóð á Stóragerðissvæðinu þar sem
skattframtölin þeirra sýndu að
þeir voru varla matvinnungar.
Umsiðustumánaðamót áttu laun
þeirra lægst launuöu að hækka
um 8.1% og laun yfir 7.681 kr. á
mánuði að hækka um 7.4%. bó
ekki sé munurinn á þessari hækk-
un mikill þá munar tannlæknum
greinilega um hann, þvi þeir hafa
nú hækkað alla taxta sina um
8.1%. Það þarf vart aö taka fram
að þaö er Tryggingastofnun rikis-
ins sem á aö blæða.