Þjóðviljinn - 11.07.1981, Qupperneq 22

22 SIDA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 11. — 12. júli 1981
sunnudagskrossgátan
Nr. 279
/ 2— 3 ¥~ T~ 1 7 ~8— ¥~~ 10 // W 12 r 13
)S T~ )t? ;/ w~ 10 5 W 7 )<f 8 92
)3 // 20 2/ Y~ 22 l& 22 <3 il l<7 3 )0 22 W "5 7k 13 ' 0
V 9 2/ J~ d 23 1 10 II 9 Ý 13 i£ W 10 7 w~
3 1S U Jo ii T~ W 25 /0 9? 10 sr 20 )0 22 W
17 V 22 /0 27- 1 /0 W )3 28 s n> & 2(? V 29
*¥ )0 22 ¥~ S~ 92 3 /(? n 9 )(? 2? l /s~ 3 lo S
22 W )7 )é> 92 17 3 22 10 92 9 /r T~ 9 10 sr w
/0 S g W 8 29 S 9? 27 w 3 27 r W 10 27 W 23
iT 13 30 V 5~ 22 10 V 2¥ I? r )t? W I/ Tö VF~
II 12 2£T 2(p llo 92 7 13 10 3 92 22 13 9 3 E 27-
*
B
D
Ð
E
É
F
G
H
I
í
J
K
L
M
N
O
Ó
P
R
S
T
u
u
Y
X
Y
Y
Þ
Æ
Ö
Stafirnir mynda Islensk orö
eöa mjög kunnugleg erlend heiti
hvort sem lesiö er lá-eöa lóörétt.
Hver stafur hefur sitt númer
og galdurinn viö lausn gátunnar
er sá aö finna staflykilinn. Eitt
orö er gefiö og á þaö aö vera
næg hjálp, þvi aö með þvi eru
gefnir stafir i allmörgum orö-
um. Það eru þvi eðlilegustu
vinnubrögöin aö setja þessa
stafi hvern i sinn reit eftir þvi
sem tölurnar segja til um. Einn-
ig er rétt aö taka fram, aö i
þessari krossgátu er geröur
skýr greinarmunur á grönnum
sérhljóöa og breiöum, t.d. getur
a aldrei komiö i staö á og öfugt.
Setjiö néitta stafi i reitina hér til
hliöar. Þeir mynda þá bæjar-
nafn. Sendið þetta nafn sem
lausn á krossgátunni til Þjóö-
viljans, Siöumúla 6, Reykjavik,
merkt „Krossgáta nr. 279”.
Skilafrestur er þrjár vikur.
Verölaunin veröa send til vinn-
ingshafa.
Verölaun fyrir krossgátu nr. 275
hlaut: Dóra Hlin Ingólfsdóttir,
Vogatungu 20, Kópavogi. Verö-
launin eru bókin Stóra-Bret-
land. Lausnaroröiö er Mjóa hliö.
Krossgátu-
verðlaunin
Við bregðum út af vanan-
um og höfum nú í verðlaun
erlenda bók um frændur
okkar Ira, ,,Facts about
Ireland". Bókin er 258 síð-
ur og skreytt fjölda lit-
mynda, er írska utanríkis-
ráðuneytið gefur hana út.
28 3 25 28 )¥ 29 5 2Y

Óvanalegasti
hljómsveitar-
stjórinn
1 tónlistarheiminum eru
margskyns undur og eitt þeirra
er hljóms veilarstjórinn
Jullien, sem kallaöi sig svo
vegna þess aö nafn hans —
Louis Georges Maurice Adoiphe
Roch Albcrt Abel Antonio Louis
Alexandre Noel Jean Lucien
Daniel Eugene Joseph-le-Byrun
J o s e p h - B a r e m e Thomas
Thomas-Thomas Pierre Carbon
Pierre-Maurel Martelmi Artus
Alphonse Bertrand Dieudonne
Emanuel Josue Vinvent Luc
Michel Jules-de-la Plane Jules
Bazin Julio-Cesar Jullien —var
full fyrirferöamikiö á dagskrám
tónleika.
Þegar þessi heiöursmaöur
fæddist áriö 1812, var hann
skirður eftir heilli hijómsveit,
Susteron Filharmóniuhljóm-
sveitinni, enda þegar ákveöiö að
hverju hann skyldi stefna. Og
hann varð sérvitrari en nöfn
hans sögðu til um. Hann átti
safn af tónsprotum og hann
notaði þá til skiptis eftir þvi sem
við átti. Hann notaöi silfur-
sprota á Mendelssohn, trésprota
á danstónlist og ef Beethowen
var á dagskrá notaöi hann hvita
hanska og demantsleginn
sprota sem var talinn jafnviröi
þúsunda dollara.
Þvi má svo bæta viö aö ýmsir
sérvitringar hafa haldið á tón-
sprotanum. Einn var Pétr Ilich
Tchaikovsky, sem var orðinn
svo ruglaöur i restina að hann
gat aöeins stjórnaö meö annari
hendinni, þvi hina þurfti hann
að nota til aö halda uppi höfðinu,
sem hann bjóst viö aö dytti af
honum þá og þegar.
Það hefur lengi verið
álit manna, að skilnaðir
foreldra hafi slæm áhrif
á börnin. Ýmsar kann-
anir hafa staðfest þetta
og hafa skilnaðarbörn al-
mennt verið talin heldur
verrundir lífið búin en
börn sem alin eru upp hjá
báðum foreldrum.
Flestar eru þessar kannanir
or.önar gamlar og margar
úreltar og ýmsar nýrri hafa
orðið til þess aö þessi afstaöa til
skilnaöarbarna er nú mjög tii
endurskoðunar. Einkum og sér i
lagi hafa nýjar bandariskar
rannsóknir vakið athygli, en i
þeim er litið til langs tima og
virðast langtimaáhrif skilnaöa
samkvæmt þeim mun jákvæö-
ari fyrir börnin en fyrr var talið.
Eftir að hjónaskilnaður jukust
mjög á áratugnum milli
1950—60 var farið að kanna hagi
skilnaöarbarna. 1 langflestum
tilvikum höfnuðu þessi börn i
umsjá móðurinnar, sem svo
hafði oft litla möguleika á að
halda hliöstæðri félagslegri og
fjárhagslegri stööu fráskilin og
hún hafði haft á meðan hún var i
hjónabandi. Umgengnisréttur
feðra var ekki verulega til um-
ræðu og oft varð skilnaður
barna viö föður sinn nánast al-
ger. Afleiðingar þessa komu
fram i könnunum, sem verulega
aukin hætta barnanna á að
lenda i slæmum félagsskap og
jafnvel afbrotum.
Ýmsar mjög öfgakenndar
skoðanir fylgdu i kjölfar þess-
ara rannsókna, t.d. að hætta
væri á að börnin yröu homo-
sexuel ef þau umgengjust ekki
bæöi foreldrin (einkum átti
þetta við um drengi, sem ekki
hittu föður sinn) og almennt var
taliö að drengir lentu mun verr
úti við skilnaöinn.
I hinum nýrri rannsóknum
kemur hins vegar fram aö
drengir og telpur hafa mjög
hliðstæöa möguleika á að koma
ósködduð úr skilnaöi foreldra
sinna, þótt vissulega komi
greinilega fram meiri vand-
kvæði hjá drengjum til að byrja
með. En langtimaáhrif hjóna-
skilnaða vekja hins vegar
athygli i þessum bandarisku
rannsóknum. 1 mörgum tilvik-
um hefur skilnaðurinn ótvirætt
jákvæð áhrif, til lengdar og hin
neikvæðu áhrif sem koma fram
fyrst eftir skilnað eru oft áhrif
frá hinu (oftast) slæma hjóna-
bandi, en ekki vegna skilnaðar-
ins sjálfs. Aö visu er það jafnan
mikil röskun fyrir barn þegar

Hvaða áhrif hefur
hjónaskilnaður
á börn-til lengdar?
foreldrar þess. skilja, en oft
kemst lif þeirra I mun meira
jafnvægi þegar það foreldri sem
umráðaréttinn fær, hefur náð
tökum á nýrri tilveru og getur
þá gefið barninu meira öryggi,
tilfinningalega og félagslega, en
það gat i hjónabandinu.
En er nokkur ákveðinn
aldursflokkur barna, sem er i
meiri hættu en annar þegar
skilnaður foreldra er á döfinni?
Er ástæða fyrir foreldra aö
draga yfirvofandi skilnað á
langinn, þar til barniö nær ein-
hverjum ákveönum aldri?
Svarið sem gefið er i niðurstöð-
um þessara rannsókna er, aö
hvorki kyn né aldur hafi afger-
andi áhrif þegar skilnaöur er
annars vegar.
Það sem skiptir höfuömáli er
samband barnsins við báöa
foreldrana, fyrir, i og eftir
skilnaö.
Þaö heimili sem barniö býr á
eftir skilnaö er auövitaö mjög
þýöingarmikiö fyrir þaö félags-
lega og tilfinningalega öryggi
sem barnið fær. Algengir erfið-
leikar eru t.d. hjá mæörum sem
ekki hafa menntun eða starfs-
reynslu og eru lengi að sætta sig
við nýja tilveru, hafa litil fjár-
ráö og veröa aö vinna mikiö.
Sömuleiðis eru algengir erfið-
leikar hjá feðrum sem gjarnan
vilja fá umráðarétt yfir barn-
inu, fá hann, en hafa i raun
aldrei þurft að bera slika
ábyrgð og eru alls vanbúnir til
að takast á við hana.
Þá kemur fram að hjón van-
meta oft það samband sem þau
hafa byggt upp á mörgum árum
og halda að meö skilnaði séu
þau kvitt frá hinum aðilanum.
Þvi fer yfirleitt fjarri. Fyrstu
mánuðirnir og árin eru oftast
erfið og fólk er sjaldnast skilið
aö skiptum tilfinningalega, þótt
það skilji lagalega. Börnin
verða svo það eina sem er eftir
úr þessu sambýli tilfinninganna
og þau verða allt of oft bitbeinið,
jafnvel þótt fólk ætli sér það
ekki. Erfiðleikar við t.d. um-
gengnisrétt eru talsverðir og oft
mjög miklir, þar sem margra
ára gremja fær útrás við svo
einfaldan hlut sem að skipu-
leggja t.d. einn sunnudag með
pabbanum.
Enda þótt þessar rannsóknir
varpi ljósi á margt i lifi skiln-
aðarbarna, er þó óskaö eftir
fleiri og itarlegri rannsóknum
og þá einkum og sérstaklega
rannsóknum sem ná yfir langt
timabil, ekki aðeins fyrstu árin
á eftir skilnaðinn.
Endursagt — ÞS