Þjóðviljinn - 17.10.1981, Blaðsíða 28

DJÚDVUHNN
Helgin 17.—18. október 1981
nafn
vihunnar
Þórir Helgason
yfirlæknir
Nafn vikunnar er Þórir
Helgason yfirlæknir, en um fátt
hefur meira veriö rætt liöna
viku en rannsóknir hans á syk-
ursýki hér á landi og kenningar
hans um hvaö valdi insúlinháöri
sýkursýki hjá ungum drengjum.
lslendingar hafa löngum hrif-
ist þegar landinn skarar fram
úr á einhverju sviöi og fyllast
stolti ef hans er getiö aö góöu á
erlendri grund og vist er aö þær
eru ekki margar íslensku grein-
arnar sem hiö vitra timarit
„Lancet” hefur birt um dagana.
Þessar tilfinningar hafa þó ver-
iö nokkuö blendnar þessa vik-
una þvi þjóöarrétturinn, —
sjálft hangikjötiö liggur undir
þeim grun aö valda sykursýki,
ekki þó hjá neytandanum heldur
afkvæmum hans.
Þórir Helgason er yfirlæknir
göngudeildar sykursjúkra á
Landspitalanum. Hann hefur
um árabil unniö viö meöferö og
eftirlit meö sykursjúkum, ekki
aöeins i höfuöborginni heldur
einnig á Akureyri þar sem litil
göngudeild, eins konar útibú frá
Landspitalanum hefur veriö
strarfrækt um nokkurra ára
skeiö. Viö Eyjafjörö er sykur-
sýki mun algengari en annars
staöar á landinu, einkum sú
insúlin-háöa, en rannsóknir
Þóris ná til alls landsins þó
Akureyri hafi mjög veriö i
sviösljósinu undanfarna daga.
Rannsóknir Þóris hafa beinst
aö hangikjötinu einu, enn sem
komiö er,vegna þess aö neysla
hangikjöts er vlöast hvar bund-
in viö jól og áramót en mark-
tækur fjöldi ungra drengja sem
fengiö hafa insúlinháöa sykur-
sýki átti þaö eitt sameiginlegt
aö vera fæddir um niu mánuö-
um eftir þessa hátiöir. En önnur
matvæli hljóta aö vera undir
sömu sök seld. Um þaö segir
Þórir Helgason i viötali viö
Þjóöviljann sem birt er á siöu II
i fréttakálfi: „Auövitaö má bú-
ast viö þvi aö þessi sömu
nitrósóefni sé aö finna t.d. i salt-
kjöti, svinakjöti, magál og fleiri
matvælum sem meöhöndluö eru
meö nitrat/nitrit söltun. Mag-
állinn er þó senniiega hvaö
verstur af þessari fæöu vegna
þess aö sum áhrifamestu nltró-
sósamböndin sækja einkum i
fituvefinn þannig aö þau gætu
fundist þar I mun meira mæli en
i vöövanum sjálfum.”
Þaö er áreiöanlega ekki sárs-
aukalaust fyrir Islendinga aö
horfa fram á hangikjötslaus jól,
hvaö þá er magálnum, reykta
svinakjötinu og jafnvel saltkjöt-
inu veröur aö sleppa lika.
Húmoristarnir hafa bent á aö
menn geti nú leyft sér aö neyta
þessara gómsætu rétta áfram,
fari þeir I annars konar bind-
indi, nú eöa þá ef getnaöarvarn-
ir eru tryggar.
Hvaö sem þvi liöur er vist aö
niöurstööur tilraunanna sem nú
fara fram i Aberdeen er beöiö
meö eftirvæntingu hér á landi
og erlendis. Hinar fyrstu koma
eftir mánuö og þá veröur ljóst
hvort tekist hefur aö framkalla
sykursýki á tilraunadýrum á
sama hátt og Þórir telur aö
veröi meöal mannfólksins.
— AI
AbaUImi Þjóöviljans er 81333 kl. 9-20 mánudag til föstudags.
Utan þess tima er hægt aó ná i blaöamenn og aóra starfsmenn
blaösins i þessum simum: Rítstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot
81285, ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt aö ná i af-
greiöslu blaösins i sima 81663 Blaöaprent hefur sima 81348 og
eru blaöamenn þar á vakt öll kvöld.
Aðalsími
81333
Kvöldsími
81348
Helgarsími
afgreiðslu
81663
Vopnfimi er rikur þáttur I sýningum Pekingóperunnar
Pekingóperan í Reykjavík
Góðir gestir eru
væntanlegir til Reykja-
víkur í næstu viku. Þeir
bera með sér framandi
listform frá fjarlægu
landi. Þetta er Peking -
óperan frá Wuhan og
verða 4—5 sýningar í
Þjóðleikhúsinu. Er ekki
að efa að fólk mun
flykkjast á þessar sýn-
ingar,enda er um að ræða
skrautfjöður í kínverskri
menningu með aldagam-
alli hefð.
Pekingóperan eöa Beijing-
óperan — eins og nafniö er
skrifaö skv. samræmdri nú-
timastafsetningu á kin-
versku — er samnefnari fyrir
ákveöiö listform en ekki einn
óperuflokkur eins og flestir
kynnu aö halda. Pekingóperu-
flokkar eru starfandi viöa um
Kina og þessi er frá Wuhan, sem
er borg i héraöinu Hupeh
rúmum 100 km fyrir vestan
Shanghai.
Þetta óperuform er iöandi af
ljósum, hljóöi og hreyfingum og
i farteski flokksins frá Wuhan
eru mörg af bestu verkum Kin-
verja. Hann var stofnaöur áriö
1950 og frægur fyrir vald sitt á
margvislegum stilbrigöum og
hefur yfir aö ráöa fjölda úrvals
listamanna. Pekingóperan i
Wuhan hefur veriö á feröalagi
um Evrópu aö undanförnu
Meö orö Maós formanns úm
„Aö láta hundraö blóm
blómstra” og „Aö grisja hiö
gamla svo hiö nýja megi
spretta” aö leiöarljosi, hefur
flokkurinn endurskoöaö og sviö-
sett óperur um sögulegt og goö-
sögulegt efni á borö viö „Söng
Yishui árinnar”, „Keisarinn og
gleöikonan”, „Quan Yu i Mai-
cheng-borg”, „Api gerir usla i
himnariki”, „Apakonungurinn
berst viö átján Lo Hans”, „Bai-
hua prinsessa”, „Þriggja vega
mót”, „Dularfulli knapinn”,
„Wusong berst viö þorparann”,
„Haustfljótiö”, „Song Jiang
skráir ljóö á múrinn” o.s.frv.
Þá hefur þessi flokkur enn-
fremur sviösett og endurskoöaö
nokkrar óperur meö efni úr
samtimanum svo sem „Efna-
fjölskyldan”, „Brúin á Jielong
Giao”, „Orustan viö Baoziwan”
o.fl. Aö auki hefur flokurinn
endurunniö nokkrar úrvals
heföbundnar óperur.
Til aö gefa dálitla innsýn inn i
eitt verka Pekingóperuflokksins
frá Wuhan skal hér tekiö sem
dæmi „Api gerir usla i Himna-
riki” en þaö fjallar um fræga
goösögn I Kina sem er afar vin-
sæl:
„Apakonungurinn Sun
Wu-kong, sem býr yfir yfir-
náttúrulegu afli og mikilli vopn-
fimi, lýsti sig „Spámanninn
mikla og Jafningja Himnarikis”
riki himnanna til ögrunar.
Jaspis keisari Himnahiröar-
innar og goösögulegur stjórn-
andi alheimsins finnur þá þaö
ráö til aö lækka i honum rost-
ann, aö bjóöa honum til mikillar
peru-veislu á himnum þar sem
hann skuli handtekinn. Þaö er
ekki fyrr en hann er kominn i
garöinn aö apinn áttar sig á þvi
aö honum erekki ætlaöur staöur
i veislunni. í reiöi sinni læöist
hann inn i veislusalinn, boröar
perurnar, drekkur viniö og
hámar I sig allan þann gómsæta
mat sem ætlaöur var til veisl-
unnar og sóöar út garöinn á
himnum. 1 drykkjuvimunni fer
hann hjá höll æöstaprests Taó
þar sem hann þjórar allan
elixirinn sem æöstipresturinn
haföi útbúiö handa Jaspis
keisaranum. Slöan hverfur
hann heim á Fjall Ávaxta og
Blóma. Allt þetta reitir keisar-
ann til mikillar reiöi og hann
sendir Li prins á Himnum meö
keisaralegt liö til aö handsama
Sun. En Sun Wukong stjórnar
gagnsókn apanna og rekur óvin-
inn ógurlega á flótta og snýr
sigrihrósandi heim á Fjall
Blóma og Avaxta”.
Eins og áöur sagt er margt
frábærra listamanna i Peking-
óperunni frá Wuhan. Má þar
nefna óperuleikkonuna Wang
Wanhua, óperu-Wusheng -
leikarana Guo Yukun og Liu
Hengbin.
Wang Wanhua hefur gert
ýmsum kvenhlutverkum góö
skil t.d. qinyijsem er fátæk og
heiövirö kona, huadan þ.e. lifs-
glöö kona og daomadan sem er
eins konar valkyrja meö leik-
hæfileika. Hún hefur gott vald á
hrynjandi og er söngvari
ágætur, nákvæm meö af-
brigöum eg fer á kostum i
hinum margvislegustu hlut-
verkum. 1 óperunni „Vaihua
prinsessa” sýndi hún hvaö bjó i
hlutverki stoltrar ungrar stúlku
sem var aö skynja ástina i
fyrsta sinn.
Guo Yukun wusheng-leikari
hefur unniö mikla listræna
sigra. Hann nýtur sin best i
hernaðarhlutverkum sem út-
heimta mikla vopnfimi, einkum
meö fjögur litil flögg bundih á
bakiö. Hann hefur fundiö upp
nýjungar i bardagaaöferöum
sem hann grundvallar á fimi
sinni og góbri tækni og mörg
bragöanna eru frá honum
runnin (t.d. aö kasta leik-vopn-
um á andstæðing sinn). öll
brögöin undirstrika þá persónu
sem leikin er og má t.d. nefna
túlkun hans á apakonunginum
(sem komin er úr frægri og
klassiskri kinverskri skáldsögu
„Vesturferöin”.)
Liu Hengbin wusheng-leikari
er frábær i vopnfimi og vopna-
burður hans þekktur fyrir lif og
ákafa. Hlutverk hans i óperunni
„Apakonungurinn” hefur vakiö
fögnuö viöa.
Þess skal aö lokum getiö ab
aögöngumibasala á Peking-
óperuna hefst I Þjóðleikhúsinu
kl. 13.15 i dag, laugardag.
» — GFr
Atriöi Ur einni sýningu Pekingóperunnar fró Wu-
han
Búningarnir eru ákaflega litrikir.