Þjóðviljinn - 09.04.1983, Qupperneq 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 9.-10. aprfl 1983
10-12%
orkutap
Nú þegar undir það hillir að lokið sé
hringtengingu orkuflutningslínanna liggur
næst fyrir að styrkja dreifikerfið. Orkuráð
gerði um það áætlun 1978 að endurbygg-
ingu og styrkingu dreifikerfisins yrði lokið á
næstu 8 árum, frá og með árinu 1978 að
telja. Sú áætlun hefur nú farið úr böndum.
Úr því að orkumál landbúnaðarins hafa
nú, góðu heilli, verið tekin til umræðu á
sérstakri ráðstefnu er ekki úr vegi að rifja
upp, að síðasta Búnaðarþing samþykkti ál-
yktun, þar sem skorað „er á stjórnvöld að
hlutast til um að nefnd áætlun verði tekin til
endurskoðunar á þessu ári og að því stefnt,
að endurbyggingu og styrkingu dreifikerfis
raforku í sveitum verði lokið eigi síðar en að
fimm árum liðnum þannig að þá hafi 70-
80% notenda rafmagns í sveitum aðgang að
þrífasa rafmagni".
Notkun rafmagns í sveitum hefur aukist
mjög á síðari árum, eins og Búnaðarþing
bendir á og bændur, sem aðrir landsmenn,
verða því æ háðari en samtímis hefur
dreifikerfinu hnignað og annar því ekki allt-
af að flytja þá orku, sem nauðsynleg er og
markaður er fyrir. Á það einkum við um
eldri veiturnar. Á sumum dreifiveitunum er
því mikið orkutap og jafnvel talið nema
10-12% af þeirri orku, sem fer inn í dreifik-
erfið. Hér er því til nokkurs að vinna.
- mhg
Fyrirlestur
um ónæmi
Þriðjudaginn 12. apríl nk. mun dr. Helga
Ögmundsdóttir halda fyrirlestur á vegum
Líffræðifélags íslands um rannsóknir sínar
áaðgreiningarhæfni makrófaga. Makrófag-
ar eða átfrumur gegna lykilhlutverki í
ónæmiskerfinu og eru þær frumur sem fyrs-
tar greina og vinna úr aðskotaefnum, svo
sem bakteríum, þegar þau berast í lík-
amann.
Fyrirlesturinn verður fluttur í stofu 101 í
Lögbergi og hefst kl. 20.30. Öllum er heim-
ill aðgangur
Á föstudaginn langa hófst í
Nýlistasafninu viö Vatnsstíg sýning á
verkum Jóhönnu Kristínar
Yngvadóttur. Þetta erfyrsta
einkasýning Jóhönnu og sýnir hún 13
olíumálverk sem hún hefur unnið þrjú
undanfarin ár. Áður hefur hún tekið
þátt í samsýningum, nú síðast á
sýningunni „Ungir myndlistarmenn"
að Kjarvalsstöðum og „Gullströndin
andar" að Hringbraut 119.
Jóhanna stundaði nám við Myndlista- og
handíðaskóla íslands frá 1972-1976 og
síðar framhaldsnám við Ríkisakademíuna í
Amsterdam frá 1976-1980. Jóhanna býr því
að langri skólun, enda sést að tæknileg
vandamál vefjast ekki fyrir henni. Málverk
hennar eru flest af stærri gerðinni,
hlutbundin og unnin með expressiónískum
tilþrifum.
Dökkir og svartir litir eru áberandi í
verkum Jóhönnu. Mjúkarogstríðarútlínur
umlykj a form og fígúrur sem birtast og
hverfa í óræðu rými myndflatarins.
Teikningin er lipurleg og leikandi.
Pensilskriftin er hröð og gjarnan eru litirnir
bornir á strigann með þunnum en þurrum
strokum, þannig að áferðin verður nokkuð
grafísk og blæbrigðarík.
Þótt Jóhanna sé málari og verk hennar
séu expressíf er vart hægt að segj a að þau
falli undir „nýja málverkið", einsog það
hefur verið sett fram hér á landi. Yfirbragð
mynda Jóhönnu er öllu líkara þeim óháða
expressionisma sem lifað hefur um langt
skeið í Evrópu og á kannski sína merkustu
fulltrúa á Spáni. En ef til vill eru það hinir
dökku litir sem kalla fram þessa svörun,
Spánver j ar eru þekktir fyrir margt annað
en skæra liti.
Þó notar Jóhanna ekki dökka liti
einvörðungu, þvíferfjarri. Innan um og
saman við eru dregnar fram bjartar
litasamstæður en mildar, sem gefa
verkunum spennu, lífga upp á myndflötinn
líkt og sólargeislar sem brjótast fram undan
þungbúnum himni. Þrettánda verkiö sem
er utan skrár sýnir einnig vel hve Jóhanna á
auðvelt með að nota bjartari litasamstæður
þegar henni þykir það henta sér.
Hér er með öðrum orðum á ferðinni
athyglisverður málari sem býr yfir
kraftmikilli tjáningu og óvenju miklu
öryggi í útfærslu myndefnisins. Jóhanna er
mjög persónurlegur listamaður, nánast
innilegur (intim) í sköpun sinni. Henni
læ^ur vel að vinna stórar myndir þar sem
sterkir pensildrættir njóta sín og frjálsleg
framsetning er ekki háð takmörkum
flátarins. Það sést best á verkunum sem hún
hefur gert áþessu ári. „Tvær sjálfsmyndir",
„Flamenco", „Foréldrarnir" og „Tískan"
bera vott um vaxandi styrk og áræði.
En einnig eru smærri verkin athyglisverð
sakir óvenjulegs myndefnis og útfærslu. Þar
má benda á „Sverðagleypi" sem einnig er
frá þessu ári. Þar sem sýningar
Nýlistasafnsins standa orðið mjög stutt, er
vert að benda fólki á að sýningu Jóhönnu
lýkur þann tíunda og eru því fáir dagar til
stefnu.
ritstjórnargrein
Geir um húsnæðismálin:
Eign fyrir alla — en alls ekki strax
Húsnæðisstefna Sjálfstæðismanna er með miljarða gati
Sjálfstæðisflokkurinn hefur
verið staðinn að verki við yfirboð
í húsnæðismálum. Hann hefur
lofað meira upp í ermina á sér en
dæmi eru áður til um, líklega nam
yfirdráttur Sjálfstæðisflokksins í
húsnæðismálum nær 2 miljörðum
króna í sl. viku.
Á þessa staðreynd benti Svav-
ar Gestsson í grein í síðasta Sunn-
udagsblaði Þjóðviljans, og Kjart-
an Jóhannsson hefur einnig tekið
undir þetta sjónarmið á opinber-
um vettvangi. íhaldið er með
hrein yfirboð.
Auðvitað hefur það komið illa
við Sjálfstæðisflokkinn að láta
hanka sig á því, að tillögurnar
ganga engan veginn upp. Sér-
staklega þegar það er sjálfur for-
maður flokksins, Geir Hallgríms-
son, sem ritar greinarnar til skýr-
ingar á stefnu flokksins í húsnæð-
ismálúm. Sú áhersla bendir til
þess, að húsnæðismálin hafi átt
að vera rósin í hnappagatið (af-
sakið orðalagið, kratar) í þessum
kosningum.
Nema þá að flokkurinn sé far-
inn að etja Geir á foraðið með þá
málaflokka sem hæpnari eru. En
lítum nánar á þessi innantómu
loforð íhaldsins.
80% - seinna
Þeir ætla að auka lán til íbúða-
bygginga úr 12% af verði íbúðar
(sem þeir segja sjálfir að nú sé
lánað) í 80%. Það var þetta lof-
orð sem varð til þess að menn
tóku að reikna og fengu út, að
þetta loforð hlyti að vera upp á
2.500 miljónir króna. Og að tekj-
ustofnar á móti væru í hæsta lagi
nokkur hundruð miljónir, og því
vantaði 2 miljarða upp á.
Nú hefur Geir snúist til varnar.
í langri grein og furðu klénni tel-
ur hann Svavar vaða í villu og
svíma - og hefur þó litlar útskýr-
ingar þar á.
Þó hefur hann gert þá bragar-
bót, að tillögur Sjálfstæðisflokks-
ins fela nú aðeins í sér 80% lán til
þeirra sem eru að byggja í fyrsta
sinn. Skv. því eiga hinir að láta
sér nægja 12%, svo notað sé taln-
afals þeirra Sjálfstæðismanna.
En mínir kæru, talsmenn sjálfs-
bjargarviðleitninnar, hafið þið
leitt hugann að þeim vand-
kvæðum sem það er háð að draga
í þessa dilka? Það höfum við í
Alþýðubandalaginu gert, og því
erum við með tillögur um sér-
stakan sjóð.
í öðru lagi viðurkennir Geir í
Morgunblaðinu, að tillögur
þeirra Sjálfstæðismanna séu til
lengri tíma. Þær leysa semsé ekki
vanda þeirra sem nú eru að stofna
heimili og vantar húsnæði.
Ósvífið
talnafals
Hvað sem öllum Iagfæringum á
tillögum Sjálfstæðisflokksins
líður, þá stendur engu að síður
eftir tröllaukið gat í fjármögnun
þessara tillagna. Þetta gat nemur
liðlega miljarði, eftir að Geir hef-
ur þó dregið verulega í land. Jafn-
vel þótt kostnaðaraukinn við til-
lögur íhaldsins sé reiknaður alveg
eftir þeirra formúlum, þá nemur
viðbótarkostnaðurinn um 1.200
miljónum króna.
En hvaða peninga hefur Sjálf-
stæðisflokkurinn á móti? Næst-
um því ekki neitt. Hann vill láta
Byggingasjóð rfkisins fá 2%
launaskatt. í dag vantar aðeins 10
miljónir króna upp á að Bygging-
asjóður ríkisins og Byggingasj-
óður verkamanna fái þessi 2%,
annar með 148 miljónir og hinn
með 158. Þessi leið gefur því ekki
nema 10 miljónir, nema þá að
Byggingasjóður verkamanna
verði sviptur tekjum sínum og
verkamannabústaðakerfið lagt í
rúst.
Sjálfstæðisflokkurinn vill
frjálsa samninga við lífeyris-
sjóðina um aukin skuldabréfa-
kaup. Samningar hafa þegar ver-
ið gerðir við lífeyrissjóðina og
þeir hafa stóraukið kaup sín af
Byggingasjóði ríkisins. Nema þar
sem Sjálfstæðismenn stjórna
sjóðunum, þar kaupa þeir
skuldabréf í höll verslunarinnar.
Forysta Sjálfstæðisflokksins gæti
reynt að beita áhrifum sínum til
þess að sjóðir öxluðu ábyrgð eins
og aðrir. En það gæti talist góður
áranguref hinirfrjálsu samningar
Geirs Hallgrímssonar við lífeyris-
sjóðina gæfu meira en 50 miljónir
króna. En nú kaupa lífeyrissjóðir
í landinu skuldabréf í húsnæðis-
lánakerfinu fyrir nær 200 miljónir
króna.
Verðlaunum
hátekjumenn
Að lokum ætlar Sjálfstæðis-
flokkurinn að fara að veita skatt-
Engilbert_______________
Gudmundsson
skrifar
aívilnanir til þeirra sem leggja fé
inn á bundna bankareiknmga.
Hér á semsé að fara að svipta
ríkissjóð tekjum til nauðsynlegra
verkefna og verðlauna þá með
skattalækkun, sem eiga fé til að
leggja á banka. Og þrátt fyrir
slíka ívilnun er mjög ólíklegt að
þessi póstur myndi skila stórum
tekjum til húsnæðiskerfisins.
Kannski nokkrum tugum
miljóna.
Jafnvel eftir að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur dregið í land
með tillögur sínar, er gat upp á
rúman miljarð í þessum tillögum,
og er þá reiknað eftir þeirra eigin
forsendum. Og rúsínan í pylsu-
endanum er síðan að þessar til-
lögur eiga ekki að leysa vanda
líðandi stundar. Þetta er 5 ára
áætlun eins og hjá þeim austur í
Rússíá.
Tillögur Alþýðubandalagsins
beinast að vandanum sem við er
að etja í dag. Það eru tillögur um
mjög aukið fé til íbúða fyrir ungt
fólk, nú þegar á þessu ári. Fast-
mótaðar tillögur liggja fyrir um
fjármögnun. Og þessar tillögur
opna fyrir fleiri eignaform í ný-
byggingum en nú er: leiguíbúðir,
námsmannaíbúðir, kaup/leigu-
íbúðir o.fl.
Það er staðreynd, að eins og nú
er háttað í þjóðfélaginu er lána-
fyrirgreiðsla húsnæðislánakerfis-
ins ófullnægjandi. En hitt er líka
staðreynd, sem kemur fram á
öðrum stað í blaðinu, að lánin
hafa aldrei verið hærra hlutfall
byggingakostnaðar en nú.
Það er allt á „hverfanda hveli“
hjá íhaldinu þessa dagana (svo
vitnað sé í forsíðumynd Þjóðvilj-
ans í dag), húsnæðisstefnan jafnt
sem annað. Verður hún sýnd hér
eftir kosningar? - eng.