Þjóðviljinn - 28.10.1988, Page 4

Það er hrópað
á breytingar
A BEININU
Ögmundur
Jónasson, nýkjörinn
formaður BSRB: Ég
mun beita mérfyrir
þvíaðþað verði
samiðfyrir opnum
tjöldum
Það hefur vart farið framhjá
neinum landsmanni að nýr
formaður hefur verið kjörinn í
BSRB. Ögmundur Jónasson
var kjörinn með yfirgnæfandi
fjölda atkvæða eftir að flestir
höfðu spáð mjög tvísýnum
úrslitum. ögmundur er á
beininu þessa helgina.
Þú ert vanur að vera í spyrils-
hlutverkinu en ert nú kominn öf-
ugu megin við borðið.
„Ég er alltaf réttu megin við
borðið.“
Hversvegna hélst þú áfram að
vera í BSRB eftir að flestir félagar
þinir á fréttastofunni gengu í
BHM? Er ástæðan sú sem Tíminn
gaf í skyn í vikunni, að þú hafir
alltaf stefnt að því að verða for-
maður samtakanna?
„Það er rangt að samstarfs-
menn mínir á fréttastofu Sjón-
varps hafi allir gengið í BHM.
Meirihluti þeirra var í Starfs-
mannafélagi Sjónvarpsins. A
fréttastofu Sjónvarps hef ég ekki
gert greinarmun á fréttamönnum
og öðrum starfsmönnum. Hins-
vegar hafa allar línur í Starfs-
mannafélaginu riðlast að þessu
leyti á síðustu árum. Fjöldi tækni-
manna fór yfir í Rafiðnaðarsam-,
bandið en aðrir eru enn í Starfs-
mannafélaginu. Ýmsir einstakl-
ingar hafa verið í BHMR en aðrir
í BSRB. En það er rétt að frétta-
menn fóru flestir yfir í BHM fyrir
nokkrum árum en minnihluti upp
á einn mann varð eftir í BSRB. Sá
minnihluti er þó í meirihluta þeg-
• ar litið er á starfsmenn fréttasto-
funnar almennt.“
Hversvegna ákvaðstu að verða
eftir í BSRB?
„Það var vegna þess að ég
kunni ágætlega við mig í BSRB
og ég vildi ekki afsala mér verk-
fallsrétti sem fylgdi þessari stofn-
un Félags fréttamanna á sínum
tíma og inngöngunni í BHM. Ég
taldi einnig þörf á því að styrkja
Starfsmannafélagið. Ég taldi það
öflugasta félagið innan stofnun-
arinnar.“
Hver telur þú að ástæðan sé
fyrir því að þú fékkst svona afger-
artdi kosningu strax í fyrstu um-
ferð kosninganna?
„Ég held að mönnum hafi þótt
mitt framboð tengjast kröfu, sem
er ekki aðeins gerð innan BSRB,
heldur allsstaðar í þjóðfélaginu,
um breytingar. Það er hrópað á
breytingar allsstaðar í þjóðfé-
laginu. Fólk er búið að fá nóg af
miðstýringu og valdstjórn. Fólk
hrópar á opnara kerfi og meiri
virkni einstaklinganna. Ég held
að fólk hafi tengt mitt framboð
slíkum hugmyndum.“
Hvað ætlar þú að gera til þess
að gera einstaklingana virkari í
starfinu?
„Ég mun leita ýmissa leiða til
þess og er þegar farinn að bera
mig eftir hugmyndum annarra
um þetta. Það er sjálfgefið að
þetta mun ég ekki gera einn á
báti. Það verða ailir að leggjast á
árarnar. Ég held að það séu
margar leiðir til þessa. Það fylgir
því að fá ábyrgð og ákvörðunar-
rétt að fólk verður virkara. Það
þarf því að stefna að því að færa
ábyrgðina og ákvarðanatökuna
sem næst einstaklingunum.“
Ertu að segja með þessu að
BSRB hafi verið of miðstýrt?
„Ég held að flestum stofnunum
í íslensku þjóðfélagi sé miðstýrt
um of. Það á ekkert frekar við um
BSRB en önnur apparöt. Það vill
stundum gleymast í þessari um-
ræðu, þegar við erum að tala um
miðstýringu og valddreifingu, að
hlutirnir eru settir upp í svart
hvítt. í BSRB hefur verið unnið
mikið og merkilegt starf í áranna
rás og þeir sem hafa verið hér í
forystu eiga lof skilið fyrir margt
sem hefur verið gert. Hér hafa
verið byggð upp öflug og sterk
samtök og menn verða að forðast
að gera lítið úr þessu starfi. Það
vil ég alls ekki gera. Hinsvegar er
þörf á því í þessum samtökum,
ekki síður en í öðrum stofnunum
samfélagsins, að fá ákveðna af-
stöðubreytingu. Þetta er ekki
bara spurning um form eða
skipulag. Þetta er ekki síður
spurning um afstöðu."
Kosningabaráttan var töluvert
hörð. Óttastu að hún muni skilja
eftir sig spor innan samtakanna?
„Það held ég ekki.“
Kristján Thorlacius virtist ekki
par hrifínn af því að þú tækir við
af honum. Er ekki erfitt að taka
þetta starf að sér og hafa ekki
fulltingi fyrri formanns?
„Kristján Thorlacius er hættur
störfum. Ég horfi fyrst og fremst
til framtíðarinnar en vil leggja
áherslu á að Kristján hefur á sín-
um langa formannsferli, ásamt
öðrum forystumönnum þessara
samtaka, Haraldi Steinþórssyni
o.fl. unnið merkilegt starf. Þessir
menn verða að fá að njóta
sannmælis."
Það er talað um að þetta kjör
þitt sýni ákveðin kynslóðaskipti
og að nú séu þeir að ná yfirhönd-
inni í BSRB sem urðu undir í ver-
kfallinu 1984 þegar þáverandi
stjórn ákvað að ganga til samn-
inga. Hefur ekki gróið um heilt
síðan?
„Verkfallslokin 1984 skildu
eftir djúp sár. Hinsvegar held ég
að þetta verkfall hafi gert mikið
gagn. Það gerbreytti umræðu í
landinu. Ráðamenn, sem höfðu á
prjónunum áform um frekari
kjaraskerðingar, áttuðu sig á
villu síns vegar, þótt það tæki I
tíma að síast inn. En það er
langur tími liðinn frá þessu verk-
falli og á þessu þingi skipti það
mönnum ekki í fylkingar."
Hefur vinstristimpillinn sem þú I
hefur haft háð þér?
„Nei. Ég hef ekki áhyggjur af
merkimiðum.“
Nú ert þú fyrrverandi frétta-
maður. Verkalýðsleiðtogar og
stjórnmálamenn hafa kvartað
mjög undan ágengni frétta-
manna. Ertu sammála því að þeir
séu of ágengir?
„Nei. Ég vil hafa þá ágenga, en
jafnframt málefnalega."
Muntu beita þér fyrir því að
það verði samið fyrir opnum
tjöldum?
„Já.“
Hefur hlutverk heildarsamtak-
anna ekki minnkað við það að
samningsrétturinn var færður til
félaganna?
„Vægi heildarsamtakanna er
síst minna eftir þessa breytingu.
Það kom berlega í ljós á þinginu
að menn telja að ábyrgðin sé síst
minni hjá þeim og vilja reyndar
efla allar stofnanir bandalagsins,
einkuin það sem lýtur að upplýs-
ingaöflun og -miðlun. Aðildarfé-
lögin, munu eftir sem áður geta
samið í samfloti og það verður
hlutýerk bandalagsins að stilla
saman strengi þegar þess er á
/að borð óskað.“
2n hlutverk skrifstofunnar;
væri ekki ástæða til að draga úr
umsvifum hennar?
„Síður en svo. Það þarf að efla
starfsemina hér.“
Má búast við mannabreyting-
um hér með nýjum formanni?
„Ég er að kanna óskir starfs-
manna í þessu efni. Allt starf á
vegum samtakanna verður end-
urmetið og kannað með hvaða
hætti það verður innt af hendi á
sem árangursríkastan hátt, hvort
það kunni að vera til aðrar og
nýjar leiðir í því efni. Þetta verð-
ur kannað á næstunni.“
Það kom fram sú tillaga á þing-
inu, sem ekki var afgreidd, að
formaður sæti bara í þrjú kjör-
tímabil. Hver er afstaða þín til
þeirrar tillögu?
„Mín afstaða er sú að menn
sem veljast til forystu eða verk-
stjórnar í samtökum launamanna
eigi ekki að sitja mjög lengi. Ég
held að það sé nauðsynlegt að
hafa talsvert gegnumstreymi.“
Þú lítur ekki á þetta sem ævi-
ráðningu?
„Nei, síður en svo.“
Muntu beita þér fyrir aukinni
samvinnu við önnur heildar-
samtök launafólks; ASI og BHM
t.d.?
„Alveg hiklaust. Við eigum
margt sameiginlegt með öðrum
launamönnum. Það er t.d. ýmis-
legt sem lýtur að margvíslegum
réttindum, sem við verðum að
hafa um nána samvinnu við aðra
opinbera starfsmenn og önnur
samtök launafólks."
Hvað með ASÍ; telurðu að ASI
og BSRB geti verið meira sam-
stiga en hingað til?
„Takmarkið er ekki samstaða
eða að ganga í takt, heldur spurn-
ingin hver takturinn er, um hvað
samstaðan myndast."
Þú talar einsog véfréttin í Delfi.
„Þetta er spurning um inni-
hald. Það er ekkert takmark 1
sjálfu sér að standa saman.
Spurningin er um hvað staðið er
saman.“ ,
Má ekki draga þá ályktun að
eftir því sem samtökin eru stærri
og meira samstiga aukist mögu-
leikarnir á að þau nái meiri ar-
angri? , ..
Jú. Þessvegna myndum vio
samtök. Við myndum samtök
vegna þess að einstaklingarnir
verða sterkari þegar þeir standa
saman. Samtökin byggja á ein-
staklingum með óskir og spurn-
ingin snýst því um það að ná sam-
stöðu um sameiginlegar óskir og
sameiginleg markmið.
Þú sérð ekki fyrir þér BSRB,
ASÍ, BHM og öll þessi félög í einni
sæng einhverntíma í óljósri fram-
tíð? Ein öflug samtök launafólks í
landinu.
„Ég held að það væri í sjálfu sér
æskilegt, að allir launamenn gætu
sameinast um þau baráttumark-
mið, sem eru okkur sameiginleg,
að bæta kjör launamanna, að
jafna lífskjörin og berjast fyrir at-
vinnulýðræði. Auðvitað eigum
við að vera samstiga um þetta og
reyna að mynda samstöðu um
þetta. Hvernig sem við gerum
það skipulagslega.“
Þið mótmæltuð harðlega af-
námi samningsréttarins. Kemur
til greina að þínu mati að þessum
mótmælum verði fylgt eftir með
einhverjum aðgerðum?
„Þetta verður rætt í stjórn sam-
takanna og í samtökunum al-
mennt. Eitt er ljóst: það verður
ekki þolað að samningsréttur sé
svívirtur einsog gert hefur verið.
Besta ráðið til að koma í veg fyrir
að svo verði er að byggja upp öf-
lug og sterk samtök. Því miður er
það svo að það er síður gert á hlut
þess sem er öflugur. Ég held að
bað sé mikið mannréttindamál að
koffla !"Vii lýTir þær umgengnis-
venjur í þjóðfélaginu einsog hér
hafa tíðkast, að menn semji og
gangi síðan á gerða samninga."
Þegar bráðabirgðalögin renna
úr gildi eru samningar lausir. Eru
menn farnir að huga að kröfu-
gerð og hvort farið verði fram
sameiginlega með kröfur eða
hvert félag semji fyrir sig?
„Sú umræða er þegar komin á
veg innan samtakanna.“
Býstu við að menn muni fyrst
og fremst leggja áherslu á launa-
hækkanir í komandi samningum
eða leita annarra leiða?
„Þetta er einmitt verið að
ræða. Aðalmálið er að þorri op-
inberra starfsmanna er láglauna-
fólk sem þolir ekki kaupmáttar-
/ skerðingu og það verður að leita
allra ráða til þess að koma í veg
fyrir hana, snúa vörn í sókn og
bæta lífsgæðin en draga ekki úr
þeim.“
-Sáf
M 4Í
4 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 28. október 1988
/