Þjóðviljinn - 23.12.1988, Blaðsíða 4

flokki í
Tekur við
Það hefur mikið verið rætt um
það undanfarna daga að Borgar-
aflokkurinn sé á leið inn í ríkis-
stjórn. Hafa einhverjar viðræður
átt sér stað á milli einstakra þing-
manna flokksins eða flokksins í
heild við stjórnarliða?
Að sjálfsögðu hafa verið hreyf-
ingar í allt haust. Að vísu hef ég
ekki tekið neitt mark á þeim.
þetta hefur verið þannig að ein-
stakir þingmenn úr stjórnarher-
búðunum hafa verið að ámálga
þetta við þingmenn okkar, og
það hefur gengið svo langt, að á
þeim samráðs- eða kynningar-
fundum sem við áttum með fullt-
rúum ríkisstjórnarinnar við af-
greiðslu tekjuöflunarfrumvarp-
anna, varpaði einn ráðherranna
því til okkar hvort við ætluðum
ekki að koma inn í ríkisstjórnina.
Allt svona er tóm markleysa..
það er ekki fyrr en forsætisráð-
herra og formenn hinna stjórn-
arflokkanna, senda okkur opin-
berlega skilaboð um að þeir óski
þess að við komum til formlegra
stjórnarmyndunarviðræðna, að
eitthvað mark verður á þessum
orðrómi takandi. En það liefur
ekki verið um þetta að ræða til
þessa.
Forsætisráðherra hefur ekki
rætt þetta persónulega við þig?
Ja, þeir hafa nefnt þetta oft við
okkur í samtölum, að það væri
æskilegt að styrkja þessa ríkis-
stjórn og þeir gætu hugsað sér að
eiga um það einhverjar viðræður.
En þetta er allt laust í reipunum.
En ef óskað væri eftir því að við
tækjum formlega þátt í stjóm-
armyndunarviðræðum um mynd-
un nýrrar ríkisstjómar, myndum
við taka þátt í slíkum viðræðum.
Við höfum alltaf sagt að við vær-
um reiðubúin til að ræða við
hvaða flokk sem er. En ég veit
síðan ekki hvort nokkuð kæmi út
úr því, hvort við næðum ásættan-
legum málefnagrunni.
Hvaða kröfur myndi Borgar-
aflokkurinn gera í slíkum við-
ræðum?
Við drógumst inn í stjómar-
myndun í september þegar ríkis-
stjórnin var mynduð, og eins og
allir muna slitnaði upp úr þeim
viðræðum vegna þess að Alþýðu-
bandalagið gat ekki sætt sig við
okkur. Þá lögðum við fram
nokkrar kröfur sem vom fyrst og
fremst mótaðar af þeim stjóm-
arsáttmála sem var í smíðum, og
þeirri yfirlýsingu um efna-
hagsmál sem stjórnarflokkamir
höfðu þegar lagt drög að. Við
vildum fá ýmis stefnumál okkar
inn í sáttmálann, og það var ljóst
undir lokinn að það var ekki
verulegur málefnaágreiningur,
alla vega ekki þannig að ekki
hefði mátt ná samningum.
Núna er staðan töluvert öðru-
vísi og við myndum að sjálfsögðu
gera verulegar kröfur. Við mynd-
um leggja til að matarskatturinn
yrði felldur niður eða lækkaður
verulega. Við höfum líka sagt að
annað hvort verði horfið frá
verðtryggingu lána, eða bæði
laun og Iánskjör verði verðt-
ryggð.
En nú er staða Borgaraflok-
ksins í þinginu breytt frá því fyrir
viku síðan, vegna afstöðu ein-
stakrt bingmanna flokksins til
ríkisstj('»:-narinnar. Hvernig
metur þú þessa nýju stöðu sem
nýr formaður í ungum
stjórnmálaflokki, óttastu ekkert
um líf hans?
Jú, að sjálfsögðu geri ég það og
það verður mitt verkefni að halda
flokknum saman og treysta stöðu
hans. Ég tel að Borgaraflokkur-
inn eigi mikið erindi í íslensku
stjórnmálalífi og að hann sé
nauðsynlegur, vegna þess að
hann er eini flokkurinn sem getur
veitt gömlu flokkunum aðhald.
Það þarf ekki glögga menn til að
sjá að gömlu flokkarnir eru búnir
að missa alla stjóm á ríkisfjárm-
álum t.d.. Það virðist ekki skipta
neinu máli hver þeirra fer með
stjórn. Ég bendi á, að það hefði
ekki skipt neinu máli þó Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði verið í rík-
isstjórn nú með einhverjum
hinna gömlu flokkanna, eftir sem
áður hefðu þingmenn verið í því
að samþykkja vemlegar skattaá-
lögur á almenning og fyritæki í
landinu.
Nú hafa formanns- og varaf-
ormannsembættin í flokknum
líka verið í sviðsfjósinu. Og vegna
þess hvernig var til þessa flokks
stofnað, og það að Albert hefur
lýst því yfir að hann vilji veg Inga
Björns sonar síns mikinn í flokkn-
um, áttu þá von á því að komi til
uppgjörs á milli þín og Inga
Björns á landsfundi í haust?
Málin eru þannig að ég tek við
formennsku sem sitjandi varafor-
maður, þannig að umboð mitt er
ekki það sama og ef ég hefði verið
kjörinn á landsfundi. Það er rétt,
að það verður að sjálfsögðu
áherslubreyting undir minni
stjórn frá því sem var þegar Al-
bert var formaður. En ég mun
eftir sem áður leytast við að fylgja
því merki sem Albert hélt á lofti,
og mótaði strax við stofnun
flokksins. Ég held að við höfum
sameinast þar um skynsama og
mjög heilbrigða stefnuskrá sem
henti íslensku þjóðinni mjög vel.
Áherslubreytingin kemur fyrst
og fremst til með að felast í því að
ég er öðruvísi einstaklingur en
Albert. Ég geri mér fyllilega
grein fyrir því að hann var óvenju
sterkur og mikill leiðtogi og það
verður erfitt að feta í fótspor
hans. það skarð sem Albert skilur
eftir verður vandfyllt, það er
staðreynd málsins. Þess vegna tel
ég að það sé útilokað fyrir flokk-
inn að fara út í kosningar innan
mjög skamms tíma að Albert
burtgengnum. Við þurfum tíma
til að átta okkur og til að sam-
ræma hin ýmsu öfl í flokknum,
treysta undirstöður og til að
byggja flokkinn upp.
Varðandi Inga Bjöm, þá höf-
urn við frá upphafi átt sérlega gott
samstarf. Ég myndi mjög gjaman
kjósa að hafa hann nálægt mér til
aðstoðar við að veita flokknum
forustu, ef til þess kæmi. Nú kom
fram sú hugmynd að kjósa va-
raformann á aðalstjórnarfundi og
það mál er vissulega áfram til at-
hugunar.
Þú óttast ekkert að Ingi Björn
fari fram sem formannsefni á
landsfundi? Albert hefur sagt
Inga Björn vera tengingu við hans
rótgróna gamla stuðningslið.
Eg fagna því ef Ingi Bjöm yrði
áberandi í fomstu flokksins,
vegna þess að ég er alveg sam-
mála Albert í því, að Ingi Bjöm
er mjög góður tengiliður við upp-
mna flokksins og þess mikla pers-
ónufylgis sem Albert hefur. Það
er enginn annar betri tengiliður
þar við. Hins vegar verður flokk-
urinn náttúmlega að ákveða það
á landsfundi hvaða fomstu hann
velur sér. Ég lít á það sem mitt
hlutverk núna að leiða flokkinn
og mun gefa kost á mér til þess
áfram, það er alveg ljóst.
En getur Borgaraflokkurinn
haldið áfram að hafa í raun tvær
afstöður til ríkisstjórnarinnar?
Með þrjá þingmenn, að Benedikt
Bogasyni meðtöldum, sem styðja
stjórnina?
Varðandi bráðabirgðalögin,
þá ræddum við afstöðu flokksins
á þingflokksfundi, og þar kom
fram að við teldum óráðlegt að
fella þau, þó við værum ekki sam-
mála þeim í einstökum atriðum.
Afstaða hvers og eins þingmanns
var rædd og það var einhugur um
að hún yrði svona. Við höfum oft
áður lent í því að þingmenn greiði
ekki allir eins atkvæði á þing-
flokksfundi, en samkomulag hef-
ur alltaf fylgt á eftir. Mér fínnst
dálítill munur á ef afstaða manna
er þekkt og um hana er sam-
komulag, en ef hún kemur óvænt
í ljós við atkvæðagreiðslu í þing-
sölum. Hins vegar lagði ég mikla
áherslu á andstöðu við skattaá-
lögur þær sem eru að skella yfir
landslýð. Það á að stilla skattaá-
lögum mjög í hóf og þessi skatt-
afrumvörp sem hafa verið að
renna í gegn eru mjög andstæð
okkar skoðunum og stefnu. Þess
vegna olli það mér vonbrigðum
að Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
skyldi greiða atkvæði með tekju-
og eignaskattsfrumvarpinu og
vörugjaldinu. Ég hefði kosið að
hún sæti hjá, ef hún vildi styðja
stjórnina með óbeinum hætti.
En einmitt vegna stefnu þinnar
að ekki sé sky nsamlegt að fara út í
kosningar nú, ætlar Borgarafl-
okkurinn þá að verja stjórnina
falli áfram?
Nei. Við töldum bráðabirgða-
lögin vera orðin ásættanleg með
þeim breytingum sem gerðar
voru. Steingrímur hafði lýst því
yfír að hann myndi láta brjóta á
bráðabirgðalögunum og við töjd-
um það glapræði að fara að
steypa þjóðinni út í stjómar-
kreppu miðað við efnahagsást-
andið og ástandið í atvinnulífinu.
En ég myndi ekkert hafa við það
að athuga að kosið yrði t.d. næsta
haust. Þar af leiðandi munum við
ekki spila út á það að verja stjórn-
ina falli á útmánuðum. Ég sé
enga ástæðu til þess. Ef koma hér
fram frumvörp sem eru okkur óg-
eðfelld, vona ég svo sannarlega
að allir þingmenn flokksins greiði
atkvæði gegn þeim
Ertu bjartsýnn á að flokkurinn
sé kominn til að vera?
Já, ég held ef okkur tekst að ná
áttum og koma okkur málum í lag
eftir þá miklu breytingu sem fylg-
ir því að eins sterkur og öflugur
leiðtogi og Albert hverfur af vett-
vangi, held ég að framtíðin hljóti
að vera björt hjá okkur.
-hmp
upplausn
Borgaraflokkurinn hefur veriö framar-
lega á sviði íslenskra stjórnmála síð-
ustu daga. Albert Guðmundsson hætti
formennsku í flokknum og við tók Jú-
líus Sólnes. Daginn eftir tryggðu tveir
þingmanna flokksins framgang bráða-
birgðalaganna í neðri deild Alþingis.
Hinn nýji formaður tekur við flokki í
upplausn og deilur standa um varaf-
ormannsembætti hans. Nýtt Helgar-
blað er með Júlíus Sólnes á beininu í
dag.
4 SÍÐA - NÝTT HELGARBLAÐ Föstudagur 23. desember 1988