Þjóðviljinn - 23.12.1988, Blaðsíða 7

I safninu ber mikið á kirkjulegum
munum.
hæfa starfsemi minjasafna á
svæðinu.
Lilja sagði að þessar breytingar
væru mjög til bóta og sama væri
að segja um aðrar breytingar sem
orðið hafa á frumvarpinu, en alls
mun nefndin hafa samið um 16
uppköst að þessu frumvarpi. „Og
alltaf héldum við að nú hefðum
við gert eins vel og hægt væri, en
við hverja nýja útgáfu hefur
frumvarpið batnað."
Aðrar breytingar
Aðrar breytingar helstar með
nýju lögunum eru að auk þjóðm-
injavarðar er ráðinn sérstakur
var í Hegningarhúsinu til ársins 1881 ...
það flutti f nýreist Alþingi.
fór það í Landsbankann ...
nœst í Safnahúsið.
safnstjóri við Þjóðminjasafnið,
sem sér um daglegan rekstur
safnsins í umboði þjóðminja-
varðar. Þá skulu sérstakir minja-
verðir starfa í hverjum landshluta
og verður starfssvið þeirra líkt
starfssviði minjavarðar Austur-
lands.
í nýja frumvarpinu er kveðið á
um fræðsluskyldu Þjóðminja-
safnsins og byggðasafna við al-
menning og skóla.
í kaflanum um fornleifar telst
það til nýmæla að allar fornleifar
sem þekktar eru í landinu skuli
skráðar og kveðið er á um að
óheimilt sé að spilla fornleifum á
nokkurn hátt. Einnig er kveðið á
um að sækja þurfi leyfi um til
hvers kyns fornleifarannsókna
hér á landi.
{ kaflanum um friðun húsa og
annarra mannvirkja er kveðið á
um að öll hús, sem reist eru fyrir
1850 skuli friðuð, svo og allar
kirkjur, sem reistar eru fyrir
1918. Ekki er lengur greint á milli
friðunar í A og B flokk einsog í
núgildandi lögum, heldur skal ti-
lefni friðunarinnar skýrt í til-
kynningu um friðlýsingu hverju
sinni. Þá getur húsfriðunarnefnd
beitt skyndifriðun ef þörf krefur
en hún skal starfa í umboði þjóð-
minjaráðs.
Aukaverk varð
að aðalverki
Einsog sjá má á þessu felast f
frumvarpinu veigamiklar breyt-
ingar frá núgildandi lögum. En
hvernig skyldi starfsmönnum
Þjóðminjasafnsins lítast á þær?
„Okkur lýst vel á þær. Laga-
ramminn er góður en það má
eiginlega segja að það sem átti að
vera aukaverkefni nefndarinnar
hafi orðið aðalverkefni hennar en
það sem átti að vera aðalverk
hennar orðið að aukaverki.
lengstu lög reyna að komast hjá
lokun þótt einhverjum deildum
þess yrði lokað á meðan unnið
væri að endurskipulagi sýninga.
Gerðirnar sem gilda
Þór sagðist halda að skilningur
ráðamanna á mikilvægi þess að
varðveita gamlar minjar hefði
aukist mikið. Sem dæmi um það
benti hann á varðveislu gamalla
húsa. „Fyrir 25 árum þegar ég
réðst fyrst til safnsins var því lítið
sinnt en augu manna hafa opnast
fyrir mikilvægi þess, enda eru
menn meðvitaðri um umhverf-
ismál í dag en þeir voru fyrir
nokkrum árum. Sú vakning sem
átt hefur sér stað erlendis um
nauðsyn þess að menningarminj-
ar séu varðveittar hefur skilað sér
hingað. í seinni tíð hef ég fundið
meiri skilning hjá ráðamönnum á
því.“
Þrátt fyrir það virðist sá skiln-
ingur ekki skila sér í fjárveiting-
um til safnsins, því einsog Þór
benti á þá nægja þær ekki fyrir
daglegum rekstri safnsins. Hann
segist ekki hafa orðið var við það
að safnamál nytu góðærisins sem
var á íslandi á árunum 1965-
1967, en um það leyti hóf hann
störf hjá Þjóðminjasafninu. Og
ekki er að sjá að góðærið sem
ríkti á síðasta ári hafi skilað sér til
safnanna.
„Maður tekur kannski of mikið
mark á orðum manna; það eru
gerðirnar sem gilda. Ég hef samt
trú á því að skilningurinn á því að
menningin kosti peninga sé að
aukast og ráðamenn vita að
neyðarástand ríkir í húsnæðis-
málum hjá okkur. Þeir hafa nú
gefið þær yfirlýsingar að þeir hafi
gert sér grein fyrir vandanum og
að það sé fullur vilji til að koma
þessum málum í gott horf. Það á
svo eftir að koma í ljós hvort
þeim tekst að standa við loforð-
Nefndin átti fyrst og fremst að
vinna að málefnum Þjóminja-
safnsins en hafa sem aukaverk-
efni að stoppa upp í göt á
þjóðminjalögunum, þessvegna
var í nefndinni fólk úr safninu.
Hinsvegar fór það svo að meginá-
hersla var lögð á það að bæta
þjóðminjalögin en enn er langt í
land t.d. með fjárstreymi til
safnsins hafi verið treyst, en það
hlýtur að teljast mikilvægast þeg-
ar rætt er um „endurbætur, vöxt
og viðgang Þjóðminjasafnsins“
einsog upphaflega var gert ráð
fyrir," sagði Lilja.
Lilja sagði að það vantaði ekki
hugmyndir til þess að vinna að
þessum markmiðum heldur vant-
aði fjármuni. Hún benti á að ekki
gengi að ætla að umbreyta safn-
inu á iöngum tíma heldur yrði að
gera það á mjög skömmum tíma,
því safnið yrði að vera lokað á
meðan og enginn hefði áhuga á
að Þjóðminjasafnið væri lokað í
mörg ár.
Þór sagði að safnið myndi í
NÝTT HELGARBLAÐ - SÍÐA 7
JÓLATRÉSSKEMMTUN 1988
Félag járniðnaðarmanna
Fólag blfvólavirkja
Félag blirelftasmlöa
iA;a, félag verksmlöjufólks
Nót, svelnaféiag netageröamanna
Félag bllkksmiöa
fyrir börn félagsmanna
og gesti þeirra, verður í
Átthagasal Hótel Sögu
annan dag jóla
kl. 15:00-17:30.
JÓLASVEINAR
KOMAÍ
HEIMSÓKN
Verð kr. 400.-
Mlðar seldir við innganginn