Þjóðviljinn - 13.01.1989, Qupperneq 6

mótmælendum, óeirðaseggjum
og vandræðagemlingum, svo sem
námsmönnum, verkamönnum,
blökkumönnum og vinstri-
mönnum, þá er af nægu að taka.
Rúmlega 100 stórfyrirtæki kapp-
kosta að fullnægja þeirri „mark-
aðsþörf" og framleiða gífurlegt
magn lögregluvopna, -vagna og
annarskonar múgsefj unareyða.
Friöflytjendur,
gúmmí og
áróöursplast
Að mörgu er að hyggja fyrir
framleiðslustjóra ofannefndra
fyrirtækja. Sérhvert nýtt amboð
þarf að þjóna herra sínum dyggi-
lega en með sem minnstum
hamagangi. Við erum uppi á fjöl-
miðlaöld og ætíð er hætt við að
erindrekar upplýsingaiðnaðarins
reki nefið niðrf það sem þeim
kemur ekki við og festi jafnvel á
filmu. Því ber nauðsyn til þess að
vinnutæki löggæslumanna séu
snyrtileg og láti lítið yfir sér.
Það er alkunna að sálfræðin er
beggja handa járn og til alls trú-
andi. Auk annarra vamma er hún
fastráðin í þjónustu öryggisiðn-
aðarins. Ágætt dæmi um þetta er
Nongkaí.
Fólk sem þyrpist út á götur og
torg til þess að fá tafarlausa
svölun reiði sinnar í garð yfir-
valda er sjaldnast búið vopnum
og því gjarnan auðveld bráð her-
mönnum með alvæpni. Spenna er
í lofti, gagnkvæmur ótti ýtir undir
írafár og bráðræði. Einhver kast-
ar grjóti í dáta sem hleypir af vél-
byssu sinni inní mergðina, skelf-
ingu lostnir ryðjast mótmælendur
burt, hver um annan þveran,
menn troðast undir bryndrekum
ogfótum, fleiri hermenn láta bys-
surnar tala og einsog hendi sé
veifað liggja tugir manna í valn-
um. Allt lítur þetta illa út í sjón-
varpi og landsmenn og sjónvarps-
sjáendur heimsbyggðarinnar fyll-
ast vandlætingu. Atburðir af
þessu tagi gerðust trekk í trekk í
blökkumannabyggðum Suður-
Afríku og þótti hvítu yfirstéttinni
miður gott til afspurnar, hún sá
að við svo búið mátti ekki standa.
Nongkaí brunar ekki um með
þórdrunum. Málsmetandi menn
sem séð hafa gripinn segja að í
fljótu bragði virðist engum stafa
hætta af þessum fremur smáa og
alls ekki ósnotra vagni. Hermt er
að hann sé úlfur í smekklegri
sauðargæru sem alls ekki sómi sér
illa í sjónvarpi. Ráðherrann Vlok
ber Nongkaí saman við stórkarla-
legan forverann, Casspir, sem
jöfnum höndum var beitt í
stríðsátökum í Namibíu og Ang-
ólu og til þess að brjóta á bak
aftur fjöldamótmæli í blökku-
mannabyggðum heima fyrir.
„Casspir kveikti þá ranghug-
mynd að lögreglan væri árásar-
seggurinn. Þessu er þveröfugt
farið um Nongkaí sem alls ekki er
atlöguvagn.“ Nafn bryndrekans
var vitaskuld valið eftir nokkrar
vangaveltur sálfræðinga. Nong-
kaí þýðir friðflytjandi.
Einsog þeim er alkunnugt sem
hafa þrek til þess að fylgjast með
hörmungafréttum að utan hafa
öryggissveitir á hernámssvæðum
ísraelsmanna í Palestínu, Gaza
og spildunni vestan Jórdanar,
mildað skeytin sem þær senda ar-
abískumuppreisnarmönnum. Nú
eru þeir ekki lengur skotnir til
bana með blýkúlum heldur
dauðrotaðir með plastkúlum.
Mörgum hafa gúmmíkúlur einnig
grandað.
Stjómmálamenn og yfirmenn
öryggissveita stæra sig af þessu,
að hafa lagt blýið fyrir róða en
nota þess í stað skotfæri úr plasti
og gúmmíi. Mjúku efnin þyrmi
mannslífum. En þetta er fjöl-
miðlablekking, einsog dæmin
sanna, til þess ætluð að fegra á-
sýnd yfirvaldsins.
Inni í gúmmíkúlum leynist lítill
málmsívalningur. Táragas er
sumt banvænna en annað og
bráðdrepandi undir vissum
kringumstæðum. Kylfan lýtur
vilja og mætti kylfuberans. Veg-
atálmar hafa orðið mönnum að
fjörtjóni. Nýr og betrumbættur
gaddavír öryggissveita er
fleinastór og heitir „rakvéla-
band“, í þröng og uppþoti getur
hann hæglega orðið mannsbani,
eins eða fleiri. Öryggisamboð eru
sem sé banvæn, hvað sem hver
segir.
Fótskrikar og
táragas
Svonefnd kemísk efni eru til
margra hluta nytsamleg. Einnig í
baráttu ráðandi manna við hyski
sem þeir hafa síður en svo vel-
þóknun á, mótmælendur og
óeirðaseggi gatnanna.
Það gefur auga leið að öryggis-
iðjurnar 100 hafa þúsundir efna-
fræðinga í þjónustu sinni. Meðal
viðfangsefna þeirra er rannsókn á
nytsemi efnafroðu sem vonir
standa til að leysi götutálma og
skjaldborgir lögregluþjóna af
hólmi. Hugmyndin er sú að
froðan verði blandin táragasi eða
einhverri jafn áhrifaríkri manna-
fælu. Ennfremur eru menn bjart-
sýnir á að fótskriki nokkur kom-
ist skjótt f gagnið. Þetta er slím-
kennd kvoða sem úðað er á götur
í því skyni að gera þær flughálar
svo menn missi fótanna og skelli
kylliflatir.
Fallnir eru þeir auðveld bráð
lögregluþjónum sem koma ask-
vaðandi með uppreidd net.
Handtökutæknin er svo kapítuli
út af fyrir sig. Fyrirtækin hafa
fjölda manna á launum við að
reyna að hanna og gera tilraunir
með hólka sem skjóta eiga netum
yfir fólk þannig að sem flestir
verði teknir höndum í hverju
hali.
Höfundur táragassins sá það
fyrir hugskotssjónum svíða skiln-
Táragas, táragas, táragas.-.Vegfarendur í Seúl og grípa fyrir vit sín krjúpandi
ingarvit karlmanna á besta aldri
sem saman kæmu utandyra í
brakandi þerri og færu fjöld.
Væri hófs gætt .í úðun þess héldi
hver til síns heima, hóstandi og í
dauðans ofboði en kvikur og
brátt jafngóður.
En nú er tíðum farið að brúka
þessa ólyfjan svo að manntjón
hlýst af. Of mörgum sprengjum
með alltof sterku táragasi er
varpað að alltof þéttum mann-
þyrpingum, gjarnan í öngstræt-
um eða á torgum sem umlukt eru
háum húsveggjum á alla kanta,
jafnvel innandyra. Oft á tíðum er
það látið liggja á milli hluta þótt
fjendafylkingin sé að hluta
skipuð börnum, konum eða öld-
ungum sem eiga óhægt með að
forða sér á hlaupum „í dauðans
ofboði“.
Það voru bandarískir hermenn
í Víetnam sem riðu á vaðið og
hófu skipulega að nota táragas
þannig að líf manna var í bráðri
hættu. Þeir dældu því ótæpilega'
ofan í holur og göng þar sem þeir
óttuðust að óvinur sæti á fleti
fyrir. Ennfremur úðuðu þeir því í
gífurlegum mæli á fáeina ferkfló-
metra landsvæðis og gereyddu
gróðri og dýralífi.
Táragas og
aftur táragas
Einsog menn rekur minni til
rísu Suður-Kóreumenn upp gegn
ríkisstjórn herforingjans Chuns
Doos Hwans í hittiðfyrra. Dag
eftir dag, viku eftir viku, mánuð
eftir mánuð um miðbik árs og
frameftir hausti börðust mótmæl-
endur, með herskáa námsmenn í
fylkingarbrjósti, við vel búnarör-
yggissveitir forsetans. Orrahríðin
stóð sem næst út árið og lauk með
algerum ósigri forsetans. Kom
fyrir ekki þótt slagsmálahundar
hans vörpuðu 250.000 táragassp-
rengjum að fjendum sínum og
úðuðu 11.936 lítrum af púður-
blöndnu táragasi á þá, svonefndri
piparþoku. En efni þessi urðu
fjölmörgum að bana. Og
heilbrigðisyfirvöld í Seúl viður-
kenna að 3.483 borgarar og 3.254
lögregluþjónar hafi orðið að leita
sér lækninga vegna táragas-
eitrunar.
f fyrra gerðist það í Mamelodi
blökkumannabyggðinni nærri
höfuðborginni Pretóríu í Suður-
Afríku að lögreglumenn skutu
táragassprengju inní íbúðarhús
með þeim afleiðingum að tvö
börn létust þegar í stað. Þriðja
fórnarlambið lést af völdum
lungnaskemmda eftir að hafa
legið á milli heims og helju í þrjá
daga.
Mannréttindasamtökin Amn-
6 SÍÐA - NYTT HELGARBLAÐ Föstudagur 13. janúar 1989