Dagblaðið Vísir - DV - 26.07.1996, Side 4

4
FÖSTUDAGUR 26. JÚLÍ 1996
Fréttir
Afkoma ríkissjóðs á fyrri hluta ársins:
Tekjurnar miklu meiri
en gert var ráð fyrir
- heildarútgjöldin samkvæmt áætlunum
Rekstrarhalli ríkissjóðs á fyrra
helmingi ársins er aðeins 600 millj-
ónir króna. Tekjur sjóðsins eru 4,5
milljörðum króna hærri en áætl-
anir og efnahagsspár gerðu ráð fyr-
ir en útgjöld hins vegar í samræmi
við þær. Heildartekjur ríkissjóðs á
tímabilinu urðu 64,7 milljarðar í
stað 60,2 milljarða samkvæmt áætl-
unum. Hin bætta afkoma þýðir að
lánsfjárþörf ríkisins er um fjórum
milijörðum minni en hún ella hefði
verið.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra kynnti í gær afkomutölur
ríkissjóðs. Hann sagði þessa góðu
afkomu vera helst að þakka aukn-
um umsvifum á öllum sviðum þjóð-
arbúskaparins: Fiskafli væri mun
meiri en á sama tíma í fyrra, kaup-
máttur heimilanna hefði aukist um
nálægt 5%, dregið hefði úr atvinnu-
leysi og hagvöxtur verið mun meiri
en áður.
Bætt afkoma ríkissjóðs helst í
hendur við aukin umsvif í efna-
hagslífinu og betri efnahagsskil-
yrði sem hefur í för með sér aukna
almenna neyslu. Neysluaukningin
leiðir aftur til aukinna útgjalda
þjóðarinnar, t.d. með innflutningi
dýrra neysluvara eins og bíla og
heimOistækja sem nú er mun meiri
en á sama tíma i fyrra. Hinn aukni
innflutningur skilar sér einmitt í
auknum tekjum ríkissjóðs vegna
vörugjalda.
Dregur úr tekjunum tii
áramóta
Fjármálaráðherra reiknar með
að draga muni úr afkomubata ríkis-
sjóðs á síðari helmingi ársins og út-
gjöld aukast en engu að síður stefni
í að markmið fjárlaga um fjögurra
milljóna rikissjóðshalla náist. Heild-
arútgjöld ríkissjóðs það sem af er
árinu nema 65,2 milljörðum króna
sem er í samræmi við greiðsluáætl-
anir. Flestir þættir í ríkisrekstrin-
jr
- í janúar-júní 1995 og 1996 í milljónum króna -
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
Rekstrargjöld Rekstrartilfærslur Vextir Viöhald Stofnkostnaöur
PV
61.632
Helldarutgjold
30.000
20.000
10.000
Fjármálaráðherra, Friðrik Sophus-
son, kynnir stórbætta afkomu ríkis-
sjóös það sem af er árinu og horfur
þá mánuöi sem eftir eru af því.
DV-mynd Pjetur
■ *
— í janúar—júní 1995 og 1996 í milljónum króna -
40.000
30.000
20.000 —
14.994
11.994
10.000
Tekjuskattur Skattar á vöru
og þjónustu
70.000
64.657
Heildartekjur

um standast útgjaldaáætlanir,
nokkrir eru með verulega minni út-
gjöld en ráð var fyrir gert og gera
það að verkum að áætlanir standast
þrátt fyrir að menntamálaráðuneyti
og heilbrigðis- og tryggingaráðu-
neyti fara verulega fram úr áætlun-
um um útgjöld.
Fjármálaráðherra gerir ráð fyrir
því að heldur hægi á vexti tekna
ríkissjóðs á síðari helmingi ársins
en viðbótartekjur fram yfir það
sem áætlanir gerðu ráð fyrir verði
þó ekki undir þremur milljörðum
króna. Ástæðu þess aö úr tekjun-
um dregur er að rekja til lægri
vörugjalda. Þá er reiknað með því
að útgjöld til heilbrigðis- og trygg-
ingamála aukist þrátt fyrir sparn-
aðaraðgerðir sem þegar eru í
gangi. Enn fremur gerir ráðherra
ráð fyrir viðbótarútgjöldum vegna
framkvæmda, vegna reksturs
grunnskóla og vegna kjarasamn-
inga, en fyrir þessum þáttum var
ekki gert ráð i fjárlögum. Þessi
aukaútgjöld segir hann vega upp á
móti auknum tekjum ríkissjóðs og
því verði niðurstaðan sú í árslok
að áætlanir um ríkissjóðshalla árs-
ins muni standast.
Fjármálaráðherra segir afar
brýnt að auknar tekjur verði nýtt-
ar til þess að treysta afkomu ríkis-
sjóös og vinna þannig á móti áhrif-
um viðskiptahalla. Jafnframt sé
eðlilegt að leita leiða til að halda
aftur af útgjöldum ríkisins, ekki
síst til framkvæmda, nú þegar
framkvæmdir og fjárfestingar
einkaaðila fara vaxandi. Með því
móti verði hamlað gegn því að auk-
in þjóðarútgjöld og viðskiptahalli
leiði til vaxtahækkunar sem aftur
leiði til minna svigrúms fyrirtækja
til fjárfestinga og tefur fyrir því að
hér verði varanlegur hagvöxtur og
aukin atvinna. Einmitt þetta verði
haft að leiðarljósi við gerð halla-
lausra fjárlaga fyrir næsta ár. -SÁ
Tekjuauki ríkissjóðs:
Verði nýttur
til heil-
brigðismála
- segir Ari Skúlason, framkvæmdastjóri ASÍ
Hallalaus ríkissjóður lífsnauðsyn:
Á ábyrgð
ríkisstjórn-
arinnar
- segir framkvæmdastjóri VSÍ
„Samfélagið er að taka við sér og
horfurnar í ríkisfjármálum eru
mun bjartari en þær hafa verið,“
segir Ari Skúlason, hagfræðingur
og framkvæmdastjóri ASÍ, um góð-
ar afkomutölur ríkissjóðs.
DV spurði Ara um markmið fjár-
málaráðherra um hallalaus fjárlög
næsta árs og sagði hann að léttara
yrði að nálgast það markmið nú en
undanfarin ár vegna þess að
tekjumar væru að aukast. Höfuðfor-
senda þess að það tækist væri sú að
hafa hemil á útgjöldum en þar yrði
við ramman reip að draga fyrir fjár-
málaráðherra: „Það er búið að
keyra útgjöldin í botn, eins og t.d. í
heilbrigðismálunum, eins og gefur
að líta á hverjum einasta degi þegar
gamalt fólk og geðfatlað er á göt-
unni og maður spyr sig til hvers
eigi að nota þá möguleika sem eru
að skapast með batnandi þjóðar-
hag.“
■ Ári Skúlason segir að nú, þegar
atvinnulífið og hinn almenni vinnu-
markaður sé að taka við sér með
framkvæmdir og fjárfestingar, mæli
skynsemis- og fræðirök með því að
ríkið slaki á í framkvæmdum og
það verði síðan metið í hvað nota
eigi tekjuaukann. Hjá launþega-
hreyfingunni hefði ekki verið
ályktað sérstaklega vegna þessara
nýjustu talna um afkomu rikissjóðs.
„En auðvitaö liggur það beint við aö
þessi gegndarlausi niðurskurður á
þjónustu er ekki talinn góðs viti og
það er eflaust þar sem menn vildu
helst nota tekjuaukann, t.d. í heil-
brigðismálum," segir Ari Skúlason í
samtali við DV. -SÁ
Formaður VMSÍ
Hafa
þegar
skammt-
aö sjálf-
um sér
- segir Björn Grétar Sveinsson
„Eg verð að minna á að þeir
hafa þegar skammtað sjálfum
sér væna sneið af batanum með
kjaradómi. Þeir hafa séð efna-
hagsbatann fyrr en aðrir og
byrjað að hrifsa til sín á undan
öðrum og við hljótum að hafa
það í huga þegar við fórum að
meta hlutina saman,“ segir
Bjöm Grétar Sveinsson, formað-
ur Verkamannasambandsins.
Bjöm Grétar segir að umræöa
og fyrirætlanir um haUalaus
fjárlög feli ekki í sér stórasann-
leika en muni þvert á móti
skapa fleiri vandamál í t.d. heil-
brigðisgeiranum og hinunm fé-
lagslega. „Ég held að menn ættu
að horfa opnum augum á þá hlið
og meta afkðmu ríkisins út frá
ástandi þeirra mála en ekki
bara út frá köldum tölum í bók-
haldi,“ segir Björn Grétar
Sveinsson við DV. -SÁ
„Bætt afkoma ríkissjóðs er
fagnaðarefni þótt hún hefði vissu-
lega mátt verða enn betri. Það
hefur allt of oft verið tilhneiging-
in með auknar tekjur ríkissjóðs
að þeim hafa fylgt stóraukin út-
gjöld á móti, þannig að útkoman
hefur ekki orðið sem skyldi," seg-
ir Þórarinn V. Þórarinsson, fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitendasam-
bands íslands.
Þórarinn telur að nú reyni
mjög á hagstjórn á þessu ári og
meira en gert hefur lengi. At-
vinnulífið muni kaUa mjög hart
eftir því að ríkissjóður verði rek-
inn hallalaus í það minnsta og
eðlilegt væri við þær aðstæður
sem núna séu að skapast að byrj-
að verði að' greiða niður af
skuldasöfnun liðinna ára, bæði
hjá ríkissjóði og sjóðum sveitarfé-
laga.
„Það eru engin efni til þess að
hið opinbera sé að halda uppi
þensluútgjöldum við þær aðstæð-
ur sem nú eru. Það er fullkomlega
í höndum ríkisstjórnarinnar nú
að halda jafnvægi í efnahagslífinu
og að fullu á hennar ábyrgð. Það
gerir hún best með því að draga
saman seglin og að reka ríkissjóð
með greiðsluafgangi," segir Þór-
arinn V. Þórarinsson í samtali við
DV.
-SÁ