Dagblaðið Vísir - DV - 20.12.1996, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 20. DESEMBER 1996
15
Reykjavíkurtjörn
Erlent máltæki segir að sérhver
tjörn verði að hafa aðrennsli og
frárennsli til að haldast tær og
hrein. Þetta merkir að ávallt verð-
ur að vera endurnýjun. Það er svo
bágt að standa í stað sagði þjóð-
skáldið. Það rennur t.d. í EÍliða-
vatn frá Heiðmörk og Hellisheiði.
Á þessu nærist vatnið. Rauðavatn
er dautt, þar sem gegnumrennsli
vantar.
Ekki flókið mál
Séu þesar röksemdir notaðar
um tjörnina í Reykjavík, þá verð-
ur málið ekki flókið. Fallegur og
tær lækur þarf að renna í suður-
enda tjarnanna. Það gæti verið hjá
Norræna húsinu. Fyrir framan
húsið er lítil tjöm, sem teiknuð
var með húsinu og átti að prýða
það. Fyrst voru þar fuglar, en
smátt og smátt hefur þessi litla
tjörn orðið svo fúl að þar þrífst
ekkert líf.
Þetta er auðvitað til skammar
og sannar að enginn hugsar um
tjörnina, sem gæti verið til mikill-
ar prýði. Þannig var hún hugsuð
af höfundi hússins. Þetta má laga
með því að láta kalt kranavatn
renna í tjömina,
sem þá myndi
hreinsast og
verða tær. Enn
fallegri væri hún
með skeljasandi í
botninum. Ekki
kostar það mikið.
Láta má renna í
tjörnina að næt-
urlagi þegar nán-
ast ekkert álag er
á vatnsveitunni.
Við Reykjavíkurtjörn. - „Enn fallegri væri hún með skeljasandi í botninum."
„Þetta er sama hugarfarið og
þegar skurðgröfumenn réðust á
allt votlendi á síðustu áratugum
ogbreyttu því í óræktarmóa. Allt
var það þó gert í nafni eflingar
landbúnaðar.“
Sóðaskapur
Nokkru fyrir neðan Norræna
húsið er lítil tjöm sem grafín var
með skurðgröfu fyrir löngu. Utan
um hana var girðing, sem böm
komust þó auðveldlega í gegnum.
Það er Guði að þakka að þarna
varð ekki slys.
Þessi tjörn var ósmekkleg og
sóðaleg i upphafi. Bakkar voru
háir og brattir. Það var því ekki
gert ráð fyrir því að böm kæmust
þarna upp, ef þau féllu í tjörnina
fyrir slysni. Svona slysagildru má
ekki búa til. Svo var þetta allt lát-
ið níðast niður og varp hætti í
hólmanum í tjörninni, þar sem
bakkar hennar vom of háir og
brattir. Svo hrundi hólminn smátt
og smátt niður í vatnið. Þetta var
allt til skammar.
Varpið
Auka má varpið í stóm tjörn-
inni fyrir framan Ráðhúsið með
þvi að stækka varphólmann, sér-
staklega þann minni hjá Ráðherra-
bústaðnum. Þetta má gera í vetur.
Það er auðvelt á ís. Stærri hólm-
inn hefur viljað fara í kaf í stór-
vaxinn gróður t.d.
hvönn en hana ber að
takmarka. Einnig má
setja varphólma í
minni tjörnina með
ódýrum hætti.
Krían virðist
kunna best við sig i
Þorfinnshólma við
Hringbraut, þótt
hann sé heldur bratt-
ur og gróðurmikill.
Svo mun varpið
aukast ef tjörnin
verður tærari með
hæfilegu rennsli af
köldu og hreinu vatni
í gegnum hana. Hún
er í dag dauð og kyrr-
stæð enda blær henn-
ar ekki hressilegur.
Jafnvel homsílin lifa
þar varla lengur, svo
aumt er ástandið.
Slysaskurðir
Fyrir nokkru byrjuðu skurð-
gröfur að grafa slysaskurði fyrir
Kjallarinn
Lúðvík
Gizurarson
hæstaréttarlögmaður
sunnan Hringbraut í
nafni náttúruvernd-
ar. Þetta er sama
hugafarið og þegar
skukrðgröfumenn
réðust á allt votlendi
á siðustu áratugum
og breyttu því í
óræktarmóa. Allt var
það þó gert í nafni efl-
ingar landbúnaðar.
Nú moka menn aftur
ofan í skurðina.
Auðvitað þarf að laga
fyrir neðan Háskól-
ann fyrir fuglana.
Það má gera án þess
að búa til slysahættu
fyrir böm. Svo má
hafa þetta einfalt og
——— ódýrt. Eru ekki allir
að spara? Byrja má á
því að breyta tjöm-
inni við Norræna húsið úr forar-
polli með því að láta kalt hreint
vatn renna í hana. Svo má halda
áfram.
Lúðvík Gizurarson
Tvískinnungurinn um veiðigjald
Árum saman hafa menn rætt
um auðlindaskatt eða veiðileyfa-
gjald á útgerðina i landinu með
þeim frábæra árangri að enginn
veit nú lengur hvað verið er að
tala um. Nú síðast hefir Alþýðu-
flokkurinn verið tekinn á sniö-
glímu í málinu og tekið það upp á
aðalfundi sem mikilvægt baráttu-
mál flokksins. Á máli glímumanna
telst þetta fall, og þá verða menn
úr leik í þeirri glímu og verða að
byrja að nýju.
„Prófessorasýkin“
Menn hafa kall-
að þetta „prófess-
orasýkina" af þvi
að það eru eink-
um prófesorar við
hagfræðideild Há-
skólans hér, eink-
um i „sægreifa-
stétt“, og reyndar
líka íslenskur pró-
fessor í Noregi,
sem hafa verið að
mæla með þessum
ófögnuði. Menn
verða að skilgreina efnið, svo unnt
sé að gera þvi skil. Nokkrar spum-
ingar eru nauðsynlegar: Á að
leggja gjaldið aðeins á fisk veiddan
innan fiskilögsögunnar? Hvaða
fisktegundir eiga að greiða gjaldið
og hversu hátt gjald á hverja teg-
imd? Hversu hátt má gjaldið vera
til þess að það skerði ekki sam-
keppnishæfni íslensks fisks á út-
flutningsmörkuðum? Geta íslensk
stjórnvöld lagt gjald á fisk veiddan
utan fiskilögsögu landsins? Hvern-
ig á að innheimta gjaldið, t.d. af út-
hlutuðum kvótum fyrir fram eða
af lönduðum afla? Á að greiða
gjaldið af brottkastinu eða á brott-
kastið að verða gjaldfrjálst? Eiga
allar tegundir fiskveiða að greiða
sama gjaldið? Þessum spurning-
um, og fiölmörgum öðrum, verður
að svara áður en umræðan getur í
raun hafist.
Aðalfundur LÍÚ hefir einfaldan
smekk. Þeir eru á móti veiðigjaldi,
svo sem skiljanlegt er. Þetta er þó
ekki einhlítt, því að Grandamenn
vilja greiða slíkt gjald. Þeir hafa
þó ekki sagt hvers vegna, en menn
granar að þeir telji meiri vörn í að
greiða lágt veiðigjald en að verða
sviptir veiðinni í fiskilögsögunni
með afnámi kvótakerfisins. Það
gæti eitthvað verið til í þessu.
Kvótakerfið hefir hækkað verð á
veiddum sem óveidd-
um fiski langt um-
fram það sem eðlilegt
getur talist, og kemur
að sjálfsögðu niður á
fullvinnslunni í
landi, en hvetur til
stækkunar flota
vinnsluskipa með
þarafleiðandi skerð-
ingu á vinnslu í
landi, sem nú er að
eyða mörgum byggð-
um.
Óheppilegt fyrir
formann Alþýðu-
flokksins
En spurningarnar
verða fleiri. Ef greiða
á eitthvert óskilgreint
veiðigjald af veiðun-
um sjálfum, hvers vegna skyldu
menn ekki greiða gjald af virðis-
aukanum í vinnsluskipunum eða
af fullvinnslunni í landi? Jafnræð-
isreglan segir að allar atvinnu-
greinar skuli skattlagðar með sama
hætti. Annað myndi teljast óheimil
mismunun. Með þetta í huga hlýt-
ur veiðigjald að skilgreinast með
tískuorðinu „Bull“.
Það er óheppilegt fyrir hið nýja
„Kosningarbandalag jafnaðar-
manna“ að aðalfundur Alþýðu-
flokksins skyldi taka svo óskil-
greint veiðigjald upp i málefnaskrá
sína. Þetta er erfitt fyrir nýja for-
manninn og hefði verið betra að
Þjóðvaka dagaði uppi
með þessa fyrir fram
dauðadæmdu hug-
mynd.
Það vantar nýja fisk-
veiðistefnu á fslandi.
Hún ætti að byggjast á
aðgengi allra lands-
manna til fiskveiða á
grunnslóðinni, sem
þýðir að úthafsskip-
unum verður að beita
á úthafinu. Hin aukna
þorskgengd á mið-
unum nú gefur okkur
einmitt tækifæri til
að takast á við þetta
verkefni. Langtíma-
stefna íslands hlýtur
að vera að byggja upp
úthafsveiðar og
tryggja okkur aukin
réttindi til slíkra veiða, sem fæst
aðeins með sókn á úthafinu.
Ástæðan fyrir aukinni þorsk-
gengd nú stafar að miklu leyti af
því að úthafsflotanum var að und-
anfömu beitt meira utan fiskilög-
sögunnar en áður og grunnslóðinni
þannig hlíft. Úthafsveiðar á sl.
fiskiári námu aðeins rúmum 20%
af ársafla, eða 260.000 tonn.
Græðgin og brottkastið er að drepa
alla framtíðarmöguleika til varan-
legra fiskveiða í fiskilögsögunni. Á
þessu verður að ráða bót. Ætli Al-
þingi beri gæfu til slíks?
Önundur Ásgeirsson
„Aðalfundur LÍÚ hefír einfaldan
smekk. Þeir eru á móti veiðigjaldi,
svo sem skiljanlegt er. Þetta er þó
ekki einhlítt, því að Grandamenn
vilja greiða slíkt gjald. Þeir hafa
þó ekki sagt hvers vegna...“
Kjallarinn
,Önundur
Ásgeirsson
fyrrv. forstjóri Olís
IV « 4 leð og i móti
Jólin
Stuðnings
maður
jólanna
Ég er stuðn-
ingsmaður jól-
anna af því að
á þessari
miklu hátíð
óskum við
hvert öðru
gleði. En reglu-
leg jólagleði
kemur ekki
sjálfkrafa. Þeir
munu ófáir
sem geta
glaðst, en aðrir eiga við jólaþung-
lyndi að stríða, sorg, sem er
varnað máls. „Von er að mér sé
mótkast víst,“ sagði gamla fólkið.
Ástvinamissir, sjúkdómar, fjar-
vera vina og vandamanna, ein-
manaleiki, atvinnuleysi og erfið-
leikar af öllu tagi hijá mannfólk-
ið í heiminum. Þær spumingar,
sehi við spyrjum vegna alls
þessa, eru eðlilégar og nauðsyn-
legar. Ég er meðmæltur jólunum
af því að þau nálgast hlutina úr
annarri og óvæntri átt. Við meg-
um þrátt fyrir allt gleðjast og
taka undir með upphafskórnum í
Jólaóratoríu J.S. Bachs: „Látið af
kvíða. Gjörið harminn brottræk-
an. Víðfrægið dáðir Drottins."
Og trómetin og bjöllubumbumar
láta svo dátt að sálin í mér fer að
iða af gleði, þrátt fyrir allt og
allt. Jólin þýða að við þurfum
ekki að einblína á aðstæður okk-
ar í dapurleika og vonleysi, held-
ur megum reyna að sjá okkur
sjálf eins og Guð sér okkur: „Sjá-
ið hvílíkan kærleika faðirinn
hefur auðsýnt oss, að vér skulum
kallast Guðs börn; og það erum
vér.“ (I. Jóh. 3:1).
Sóra Gunnar G.
Björnsson, sóknar-
prestur í Holti.
Jólin eru
heiðin að
uppruna
Svanberg K. Jak-
obsson, talsma&ur
Votta Jehóva.
Vottar
Jehóva halda
ekki jól. Hvers
vegna? Vegna
þess að jólin
em heiðin að
uppruna eins
og flestir vita
og bera rang-
lega nafn
Krists. Biblían
tilgeinir ekki
fæðingardag
Krists, en hann fæddist áreiðan-
lega ekki í desemberlok því að
fjárhirðar voru ekki með fé í
haga að næturlagi á þeim árs-
tíma.
Sé raiöað við aldur Jesú þegar
hann hóf þjónustu sína má ætla
að hann hafi fæðst í októberbyrj-
un. Hvers vegna tninnast menn
þá fæöingar hans í desember?
Vegna þess áð þegar Rómarkeis-
ari ákvað að þegnar ríkisins
skyldu kristnir kallast voru vin-
sælar, heiðnar sólstöðuhátíðir
landsmanna heimfærðar upp á
Krist og reiknimeistarar látnir
reikna út fæðingu hans svo að
hana bæri upp á þessar hátíðir.
Þetta var pólitískt bragð líkt og
kristnitakan á íslandi árið 1000.
Við kjósum að halda ekki hátíð
sem á sér slíkan uppruna. Hvað
aðrir gera er þeirra mál; við
erum ekki að berjast gegn jóla-
haldi annarra. En við þurfum
ekki slika hátíð til að gera okkur
glaðan dag sem við geram við
mörg önnur tækifæri. -rt