Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1997, Qupperneq 11

ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1997
Umsjón
Silja Aðalsteinsdóttir
menning
yájr -íj;~
w M
Aðalpersónan í Vefaranum
mikla frá Kasmír, Steinn Elliði,
er haldinn þeirri áráttu að leita
fullkomnunar. Sú leit ber hann
vítt og breitt um lendur mann-
legrar tilvistar, bæði landfræði-
lega og ekki síður andlega. En
hugsj ónamaðuri nn Steinn er svo
upptekinn af stærra samhengi
hlutanna að hann gleymir að líta
sér nær. Áköf leit hans að til-
gangi lífsins verður í raun ævi-
langur flótti.
Spumingin er hvort veruleik-
inn bjó ekki allan tímann i Kjós-
inni eins og honum verður aö
orði á einum stað í verkinu.
Eins og fyrri daginn þegar
viðamikið og margrætt skáldverk
er fært til sviðs standa handrits-
höfundar frammi fyrir erfiðu
vali. Mér sýnist að þeir Halldór
E. Laxness og Trausti Ólafsson
nái allvel utan um þann yfírlýsta
tilgang að einbeita sér að þróun
persónanna og koma með þeim
hætti á framfæri innri umbrotum
og heimspeki bókarinnar.
Sýningin á Renniverkstæðinu
ber þess auðvitað merki að þar er
stiklað á stóru. Hún er í aðra
röndina bókleg en með meðulum
leikhússins tekst að höndla dramatískan kjama í
persónusköpun og samskiptum persónanna.
Þó er á stöku stað eins og textanum sé ekki
fullkomlega treyst og farið út í yfirkeyrslu eða of-
uráherslur, að því er virðist eingöngu til að
krydda framvinduna. Mér fannst til dæmis í mót-
sögn við heildaryfirbragð sýningarinnar að
magna tónlist og leikhljóð upp úr öllu valdi eins
og gert var á nokkrum stöðum. Annað dæmi var
útfærslan á atriðinu með Carrington, sem var
einhvem veginn alveg úr stíl.
Sviðsmynd Finns Arnars Arnarsonar er af-
bragðs bakgrunnur fyrir flókna framvindu þar
sem stokkið er fram og aftur milli landa og staða.
Framsviðið minnir á japanskan steinagarð og gef-
ur heimspekilegan svip sem hæfir verkinu vel.
Skiptingar milli fjölmargra atriða leikritsins
ganga liðlega og samspil milli lýsingar Jóhanns
Bjarna Pálmasonar og leikmyndarinnar gjör-
breytir sviðinu hvað eftir annað. Búningar Huldu
Kristínar Magnúsdóttur eru það atriði sem hvað
helst tímasetur verkið á þriðja áratugnum og er
Þorsteinn Bachmann og Marta Nordal leika Stein Elliða og Diljá.
bæði hönnun og litavai ákaflega vel heppnað.
Heildarsvipurinn á leiknum ber vott um agaða
og vandaða leikstjóm Halldórs E. Laxness. Hann
nýtir sviðið út í hörgul og leikhópurinn er óspart
notaður til fyllingar þar sem það á við og til að
undirstrika staðsetningu atriðanna.
Margir vinna þar vel úr smærri og stærri hlut-
Leiklist
Auður Eydal
verkrnn. Sunna Borg leikur ættmóðurina frú Val-
gerði af festu og það er ánægjulegt að sjá Hákon
Waage stiginn á svið á ný í hlutverki Örnólfs sem
hann gefur djúpan undirtón. Guðbjörg Thorodd-
sen er í hlutverki Jófríðar, móður Steins Elliða,
og vinnur það eftirminnilega svo langt sem það
nær. Og Þráinn Karlsson leikur eitt lykilhlut-
verkið, föður Alban, og ferst það
einkar vel.
Mest mæðir að sjálfsögðu á
aðalleikurunum í hlutverkum
Steins Elliða og Diljár, sem skapa
þungamiðjima i átökum verksins
um lífsskoðanir og hin dýpstu
rök mannlegrar tilveru.
Þorsteinn Bachmann náði ekki
nógu góðri sátt við Stein Elliða.
Hann sýndi mætavel dekkri hlið-
ar persónunnar, en mér fannst
skorta á andríkið og sjarmann,
sem heillar svo marga af sam-
ferðamönnum Steins. Persónan
varð of einlit.
Þorsteinn er fin týpa í hlut-
verkið, en framsögninni var
ábótavant og persónusköpunin
var að sumu leyti eins og frá öðr-
um tima en heildarsvipur sýning-
arinnar. Steinn Elliði eins og
hann kom fyrir þarna hefði pass-
að mun betur inn í nútímaútgáfu
af verkinu.
Marta Nordal var dálítið leit-
andi I túlkun sinni á Diljá í upp-
hafl, en óx fljótt ásmegin og náði
mjög vel að túlka breytinguna á
persónunni úr bamslegri ung-
DV-mynd gk lingsstúlku í þroskaða konu sem
hefur kynnst vonbrigðum og sorg
en engu að síður varðveitt hreinan tón í sálu
sinni.
Ég ætla ekki að taka svo djúpt í árinni að segja
að fátt sé hollara einu leikfélagi en að eiga í hús-
næðisvandræðum. Hitt er hins vegar stað-
reynd að þær tvær leiksýningar sem nú hafa
verið fmmsýndcU' á Renniverkstæðinu hafa
slegið nýjan tón og eiga áreiðanlega eftir að
teljast hafa markað tímamót í sögu LA.
Leikfélag Akureyrar sýnir á Renniverkstæðinu:
Vefarinn mikli frá Kasmir. Leikverk byggt á
skáldsögu Halldórs Laxness
Handrit: Halldór E. Laxness og Trausti Ólafs-
son
Tónlist og leikhljóð: Kristján Edelstein
Lýsing: Jóhann Bjarni Pálmason
Búningar: Hulda Kristín Magnúsdóttir
Leikmynd: Finnur Arnar Arnarson
Leikstjórn: Halldór E. Laxness
Af tæknilegum orsökum birtist þessi leikdómur
ekki í blaðinu í gær, og er beðist velvirðingar á
því.
Það hrökk út úr mér í síðasta pistli
að útvarpsstöðin Bylgjan hefði hlust-
unarvinninginn á landsbyggðinni. En
samkvæmt nýjustu upplýsingum frá
Rás 2 er það bölvuð ekkisens vitleysa
og ég bið Ríkisútvarpið afsökunar á
þessari ómarktæku könnun og kol-
rangri niðurstöðu minni úr henni,
lofa að láta Gallup og Háskólann um
þetta framvegis.
Fjölmiðlar
Sigríður Halldórsdóttir
Fólk kvartar hástöfúm yfir yfir-
gangi íþrótta í sjónvarpi og enginn
vafi leikur á því að það þarf að fara
að endurskoða það ófremdarástand.
Ég fullyrði, án þess að skammast mín
og mun aldrei biðja forláts á því, að
mikill meirihluti allrar þjóðarinnar
skrúfar sárreiður fyrir þetta efni og
finnst sér hreinlega sýndur dóna-
skapur og virðingarleysi. Hvaða
fjandans könnun er það sem hefur
leitt í ljós, að meirihluti þjóðarinnar
vilji ólmur horfa á íþróttir frekar en allt annað?
Sérstaklega að sitja og horfa á þetta allan laugar-
daginn og allan sunnudaginn, helgarsíðdegi sem
Hverjir horfa á íþróttir í sjónvarpi?
eru tilvalin til sjónvarpsgláps umfram öll önnur
síðdegi? Það hefur auðvitað ekkert að segja þó að
RÚV geri eina eða neina áhorfskönnun í þessu
máli, fólk verður að láta sig hafa
þessi leiðindi hvort sem því líkar bet-
ur eða verr, og bara borga sín afnota-
gjöld með góðu eða illu. Hin sjón-
varpsstöðin gæti prófað að senda út
spumingalista til frjálsra áskrifenda
sinna og spyrja þá hvort þeim þyki
ekki ofsalega gaman að öllum íþrótta-
þáttunum sem þeir séu að moka í
okkur og hvort við séum ekki glöð og
þakklát.
Annars er það víst ákveðinn lífstíll
og þykir mjög móðins nú til dags að
hlusta hvorki á útvarp né horfa á
sjónvarp. Það þykir hallærislegt að
tala mn eitthvað sem var í sjónvarp-
inu í gær eða verði I kvöld, eða
hvemig manni finnist nýja þulan.
Nútímafólk hlustar á klassíska tón-
list í sinum eigin geislaspilara. Það
eyðir ekki tímanum í að hlusta á veð-
urspá heldur gáir út um gluggann til
að ákveða hvort það þarf að vera í
stígvélum og með húfu eða ekki.
Það em eingöngu gamalmenni,
kerlingar í saumaklúbbum og sveita-
hallæri sem spáir í dagskrár fjöl-
miðla. Tilhneigingin er í þá átt hér
sem annars staðar að vera yfir þetta
dægurdrasl hafinn. En ekki horfa gamalmennin,
saumaklúbbamir og hallærin á íþróttir. Það veit
ég.
DV-mynd BG
Ný aðföng fram-
lengd
Vegna mikillar aðsóknar
verður sýning Listasafns ís-
lands á nýjum aðfóngum fram-
lengd til 20. apríl. Á sýningunni
er úrval verka sem safninu hef-
ur áskotnast undanfarin tvö ár
og hefur verið reynt að hafa
þau sem fjölbreyttust í efnisvali
og stíl til að þau megi gefa hug-
mynd um það sem íslenskir
listamenn hafa verið að fást
við.
Safnið er opið alla daga nema
mánudaga kl. 11 til 17.
Ný aðföng var síðasta sýning
Beru Nordal í Listasafninu. Hér
stendur hún viö verkið „Decoy"
eftir Hannes Lárusson.
Vortónleikar
Árlegir vortónleikar Lúðra-
sveitar verkalýðsins verða í
Langholtskirkju annað kvöld,
miðvikudag, kl. 20.
Efnisskráin er glæsileg að
vanda með verkum eftir Grieg,
John Williams, Rimski Korsa-
kov, Gustav Holst, Schumann
og Leonard Bemstein. Einleik-
ari á óbó er Eydís Fransdóttir,
en stjómandi er Tryggvi M.
Baldvinsson.
Aðgangur að tónleikunum er
ókeypis.
Halldóra les Heljar-
slóðarorustu
í dag kl. 18.30 lýkur á Rás 1
lestri Böðvars Guðmundssonar
á köflum úr ævisögu síra Jóns
Steingrímssonar, sem þjóðin
hefur skemmt sér yfir síðustu
vikur. En á morgun á sama
tíma hefst i hans
stað flutningur
Sögunnar af Helj-
arslóðarorustu
eftir Benedikt
Sveinbjamarson
Gröndal, og það
er Halldóra Geir-
harðsdóttir leik-
ari sem les.
í Sögunni af |
Heljarslóðarorustu skopstælir
Benedikt fornaldarsögur og
riddarasögur í frásögn af sam-
tímaviðburðum og verður gam-
an að heyra Halldóru fara með
þennan mergjaða og fyndna
texta.
Píanótónleikar
Einn þekktasti píanóleikari
Dana, Mogens Dalsgaard, held-
ur tónleika í Norræna húsinu á
miðvikudagskvöldið kl. 20.30.
Mogens er eins konar Jónas
Ingimundarson
þeirra Dana, leikur
á hljóðfærið og segir
á milli verka frá til-
urð þeirra, ævi tón-
skáldsins og öðru
sem máli skiptir
fyrir skilning á
þeim. Meðal annars
leikur hann verk
eftir Grieg, Liszt,
Chopin og Debussy.
Mogens Dalsgaard hefur hlot-
ið margs konar viðurkenningar
og verðlaun og leikið inn á
margar hljómplötur. Aðgangur
að tónleikunum er ókeypis.
Léleg könnun
Veruleikinn
er í Kjósinni