Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1997, Page 13

ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1997
13
íslenskur land-
búnaður
Við erum ekki
mikið fyrir að hafa
fjölbreytni í störfum.
Fram að þessu hefur
aðeins verið hægt að
stunda hér tvær
starfsgreinar, sjáv-
arútveg og landbún-
að. Svo kom lítilfjör-
legur iðnaður og
núna þjónustustörf.
Lífvænlegasta at-
vinnugreinin við ald-
arlok varðar þjón-
ustu við sjúka. Hún
er „komin til að
vera“, eins og sagt
er, og það hefur verið
mikil gróska í veik-
indabísnisnmn, enda
allir á einhvern hátt
veikir eða hugsanleg-
ir sjúklingar.
Óvirkir eldhugar
Þótt bændur séu minna virtir
en ræstingartæknar hér í Reykja-
vik þá hefur engin starfsgrein tek-
ið eins miklum og heillavænlegum
breytingum og landbúnaðurinn.
Bændur, sem áður voru kenndir
við stöðnun og afturhald, hafa
framleitt og fært á markað og í
munn landsmanna meiri ný-
breytni en aðrir starfshópar.
Úr framleiðslu þeirra hafa verið
gerðar ótal ostategundir, mjólkin
hefur verið í miklu úrvali, þeir
hafa ræktað ævintýralegt græn-
meti og fjölmargt annað af þeirri
„stærðargráðu" og
hugviti sem fyrir
nokkrum árum hefði
verið óhugsandi í ís-
lensku höfði nema
kannski í talfærunum.
Á meðan þetta gerist í
sveitum halda sjó-
menn áfram að vinna
úr því sem þeir veiða
fremur í átt til fortíð-
ar en framtíðar.
Þannig fer stöðugt
meira af fiski í salt,
líkt og á árunum fyrir
stríð, en frystingin
leggst niður. Að full-
vinna vöru til sölu á
erlendum mörkuðum
er ekki rætt. Eldhug-
um dettur ekki einu
sinni í hug að fá ríkis-
styrki til að reyna að kynna soðna
ýsu með tólg í stóru verslunar-
keðjunum í New York. Aftur á
móti reyna þeir að selja þar
lambakjöt.
Englar og lambslæri
Þá komum við að kjarna máls-
ins í listum: Á
þeim tímum sem
við tórum skiptir
aðferðin höfuð-
máli, ekki efni-
viður eða inni-
haldið. Aðferðin
við að selja kjöt-
ið kemur í veg
f^TÍr söluna. Það
er af því að Am-
eríkanar eru
hættir að borða
eðlilega fæðu, eins og hún kemur
fyrir af skepnunni. I staðinn borða
þeir tilreiddan mat. Væri þeim
sýnt heilt lambslæri yrði auðveld-
ara að sannfæra þá um að það sé
höggmynd eða object en eitthvað
af lifandi dýri.
Ástæðan fyrir þessu er sú að til-
finningalíf þeirra segir þeim að
það megi ekki vera bein i mat. Aft-
Kjallarinn
Guðbergur
Bergsson
rithöfundur
„Aöferðin vid aö selja kjötiö
kemur í veg fyrir söluna. Þaö er
af því aö Ameríkanar eru hættir
aö boröa eölilega fæöu, eins og
hún kemur fyrir af skepnunni. “
„Islenskt fjallalamb er sem englar himinsins: ekkert bein í því!“
ur á móti, ef hver lærvöðvi væri
numinn frá öðrum og látinn í sér-
umbúðir en hægt raða lærinu
saman á pönnunni, mundi blossa
upp löngun í bragðlaukunum. Þeir
mundu leggja saman tvo og tvo við
að sjá svona litla sæta bita og trúa
að lambakjöt lúti sömu lögmálum
og englarnir: það sé beinlaust.
Helsta ráð til að selja kjöt í
Ameríku er að auglýsa þannig: Is-
lenskt fjallalamb er sem englar
himinsins: ekkert bein í þvi!
Guðbergur Bergsson
A5 sprengja fordóma
Þann 18. janúar sl. sameinaðist
fiöldi félagshyggjufólks í samtök-
unum Grósku. í setningunni felst
í rauninni mótsögn því hvemig
getur félagshyggjufólk annað en
verið sameinað? Jú, félagshyggju-
fólk er vissulega sameinað, bara
ekki ennþá með réttum formerkj-
um.
Sameiginleg lífssýn
Hugtökin frelsi, valddreifing,
framsýni, umburðarlyndi og jafn-
rétti og aðrar hugsjónir í svipuð-
um dúr leggja grunninn að lífssýn
félagshyggjufólks. Það hefur hins
vegar fram að þessu kosið að
kalla sig krata, allaballa eða eitt-
hvað annað og þannig tapað sjón-
um á hinni sameiginlegu lífssýn
sem allir eru þó sammála um. Það
má segja að hinn sameiginlegi
stóri jafnaðarmannaflokkur hafi
fram að þessu verið deildarskipt-
ur, með heldur slökum árangri á
stundum fyrir markmið flokksins
- sameiginlega lífssýn jafnaðar-
manna.
Þetta er kjarni málsins, við höf-
um sameiginlega lífssýn en höf-
um fram að þessu látið dægur-
þrasið villa okkur sýn.
Albert Einstein
sagði eitt sinn
að sorglegt væri
að lifa í heimi
þar sem auð-
veldara væri að
sprengja atóm
en fordóm. Ýms-
ir hafa orðið tO
þess að draga
kjarkinn úr
sameiningar-
sinninn hin síð-
ustu ár. Sumir
beinlínis vegna
eigin hagsmuna þar sem ríkjandi
skipulag er þeim í hag. Aðrir sem
slíkt hafa stundað byggja mál sitt
einfaldlega á hræðslu. Þeir hræð-
ast það að vera ekki ALLTAF
sammála. En við þurfum ekki
„Gróska veröur lifandi og lýöræö-
islegur vettvangur fyrir þá sem sjá
vilja LSD veröa aö veruleika. -
LSD, „langstærsti draumurinnu um
sameiginlegan jafnaöarmanna-
flokk.“
alltaf að vera
sammála,
það er mis-
skilningur.
Börn síns
tíma
Það sem
sundrað hef-
ur jafnaðar-
menn er
ekki ágrein-
ingur um
grunnmark-
miðin. Það
eru dægur-
málin, s.s.
álver eða
ekki, ESB
eða ekki,
svona eða
hinsegin
fiskveiði-
stjórnun og svo mætti lengi telja.
Vissulega eru þetta allt stórmerk
og mikilvæg málefni sem hafa
áhrif á velferð þjóðarinnar. En
þau eiga það sameiginlegt að vera
öll börn síns tíma. Um þetta verð-
ur tekist á og málin til lykta
leidd, hvernig sem flokkakerfinu
er háttað, enda hefur það sýnt sig
að ágreiningur um slík málefhi
eru ekki síður innan flokkanna
en milli þeirra. Þess vegna
eru slík mál ekki þess virði
að standa í vegi fyrir samein-
ingu. Það væri að fórna meiri
hagsmunum fyrir minni.
Hvorki hræösla né for-
dómar
18. janúar markaði spor í
sögu samfylkingar félags-
hyggjuaflanna. Ungt fólk, sem
lætur hvorki hræðslu eða for-
dóma standa í vegi sínum,
mun skapa umræðugrund-
völlinn Grósku. Það er við
hæfi að ungt fólk leiði um-
ræðuna því gamlar væringar
og hræðsla fortíðar sem ekki
þekkja sinn vitjunartíma
þurfa tíma tU að átta sig.
Gróska, samtök jafnaðar-
manna, mun verða mikUvæg-
ur vettvangur þeirra sem
stuðla vUja að samfylkingu jafn-
aðarmanna. Gróska verður lif-
andi og lýðræðislegm- vettvangur
fyrir þá sem sjá vUja LSD verða
að raunveruleika ... LSD,
„langstærsti draumurinn" um
sameiginlegan jafnaðarmanna-
flokk. - Fiktum ekki við það sem
við ráðum ekki við, látum atómin
vera. Sprengjum fordóma.
Anna Sigrún Baldursdóttir
Kjallarinn
Anna Sigrún
Baldursdóttir
hjúkrunarfræðingur
1 Með og á móti
Er lag Páls Óskars nógu gott í Eurvision?
Siguröur Valgeirs-
son, dagskrárstjórl
Sjónvarsins.
Grípandi
lag
„Minn hinsti dans er grípandi
lag sem nær að höfða tU breiðs
hóps tónlistarunnenda. Þessum
árangri hefur Páll Óskar náð án
þess að gera
nokkrar mála-
miðlanir enda
voru honum
gefnar frjálsar
hendur þegar
hann var ráð-
inn tU verks-
ins. Þegar við
bætist að Páll
Óskar er einn
sá mesti sjar-
mör og besti
sviðsmaður sem við eigum þá
held ég að full ástæða sé til bjart-
sýni. Fleira má telja laginu til
tekna. Laglinan er grípandi
þannig að flestir landsmenn ættu
nú orðið að geta sönglað hana.
Viðfangsefni textans er skemmti-
legt og býður upp á líflega svið-
setningu. Síðast en ekki síst end-
urspeglar Minn hinsti dans það
sem er að gerast í nútímadægur-
tónlist. Ég tel að við íslendingar
höfum stundum farið of langt
ofan í hið imyndaða evrópska
tónlistarfar þar sem mæst hefur
verið í gervidægurlagahefð sem
ekki er til i neinu landi. Aðalat-
riðið í þessari keppni er að velja
góða listamenn sem síðan vinna
samkvæmt sannfæringu sinni án
þess að velta vöngum yfir því
hvernig íslensku errin falli í
kramið í Frakklandi eða hvort
allt fyrirbragð útsetningarinnar
taki ekki áreiðanlega af öU tví-
mæli um að við séum miUjóna-
þjóð. Minn hinsti dans á að mínu
mati góða möguleika á að lenda
ofarlega í Dublin."
Ekki nógu
gott lag
„Mér finnst lagið ekki nógu
gott og þá sérstaklega ekki til að
vera framlag Islands í
Eurovision. Lagið er ekki nógu
grípandi tU
þess að dóm-
nefndir í Evr-
ópu taki eftir
því. PáU Óskar
er góður
söngvari og
með fiotta
sviðsfram-
komu en hann
hefði þurft að nemi.
flytja annað og
betra lag. Ég held að ef ísland
fær einhver stig þá sé það dans-
stúlkunum að þakka en þær eru
mjög góðar. Ég vUdi sjá meira
grípandi lag vera framlag ís-
lands í keppninni tU að vinna
upp tunugmálið, sem er ekki
auðvelt fyrir útlendinga að
skUja. Lag eins og Eitt lag enn
með Siggu og Grétari komst
langt enda var það grípandi og
skemmtUegt og þau voru auðvit-
að frábær á sviðinu. Síðan þá
hafa verið frekar óspennandi lög
frá íslandi í keppninni. Ég vona
auðvitaö að PáU Óskar komist
langt í keppninni en raunhæft
séð tel ég það vera mjög ólíklegt,
því miður.“ -RR
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því aö ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist á stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eöa á netinu.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@centrum.is