Dagblaðið Vísir - DV - 15.04.1997, Qupperneq 16

16
ÞRIÐJUDAGUR 15. APRÍL 1997
Sagan
um sorpið
Árið 1946 birtist grein eftir
Guðmund Hannesson prófessor
í tímaritinu Heilbrigt líf. Sagan
um sorpið nefnir Guðmundur
grein sína og fjallar hann um
fortíð og samtíð í sorphirðumál-
um. Guðmundur er líka að gera
1 sér grein fyrir framtíðinni um
sorphirðumál í höfuðstaðnum
og er framsýnn:
„Það gæti, ef til vili, komið til
tals að hafa sérstök ílát fyrir
matarleifar og önnur fyrir
pappír. Þetta er gert sums stað-
ar erlendis. Pappírinn er þá
seldur en svín alin á matarleif-
unum, sem eru þá matreiddar á
sérstakan hátt, svo að þær séu
lausar við sóttnæmi.
Hvað á að gera við
sorpið?
í öllum borgum er ráðið fram
úr þessu með sorptunnum og
sorpkössum sem fylgja hverju
húsi. Þeir eru gerðir úr vænu
galvaníseruðu járni, eru með
þéttu innfelldu loki, um 4 teng-
ingsfet að stærð, ýmist ferkant-
aðir eða sívalir og með tveimur
handföngum, sínu hvorum meg-
in. Tveir menn bera þá létti-
lega.
Hvar á tunnan að
standa?
Hún (tunnan) má ekki bjóða
gestum við framhlið hússins og
hvergi standa undir glugga,
sem stendur við og við opinn,
vegna flugna og fýlu, sérstak-
lega í hitatíð. Oftast er góður
staður vandfundinn, því að
helst má enginn sjá hana.
Manni dettur þá óðara í hug
innihaldið og fýlan, flugur og
annar óþverri.
1
Flutningur sorpsins
Ef við lítum t.d. á flutning
sorpsins úr sorpílátinu og út í
fLutningsvagninn á götunni þá
gekk hann til skamms tíma
þannig i Reykjavík að- sorpinu
var mokað úr tunnunum í
bala og það borið í honum út í
vagninn. Þetta var seinlegt og
óþrifalegt. I þurrki og hvass-
viðri rykaðist sorpið upp en í
frostum fraus það í tunnunni
og varö þá að pjakka það úr
henni með skóflu. Þetta fór að
sjálfsögðu illa með sinkhúð-
ina. Þá vildi og sorpið rykast
upp þegar því var hvolft á
vagninn.
Sorpið borið í
inn
Nokkur bót var ráðin á þessu
þegar hætt var að moka úr
sorptunnunum og þær voru
bornar á smábörum út að vagn-
inum og steypt úr þeim þar. Þó
var þetta ekki alls kostar þrifa-
legt og nokkur upprykun fylgdi
þessum vinnubrögðum. Erlend-
is hefur verið reynt að komast
hjá henni með því að hafa allar
tunnurnar af sömu gerð og
stærð, vagninn yfirbyggðan
með opum á þakinu, sem tunn-
urnar falla i. Þetta minnkaði
Irykið en það var erfitt aö lyfta
þungum tunnum og stundum
var því lítil lyfta á vagninum til
þess að lyfta þeim upp.“
Sorpstöðvar þær, sem
Reykvíkingar nota nú, virðast
heppilega valdar, og er sorpið
notað til þess aö fylla mikla
lægð milli Seltjarnarness og
Reykjavikur. Þar hefur orðið
svo mikið landsig, að ekki var
annað sýnna en aö
Seltjarnarnesið slitnaði frá
bænum og yrði að eyju. -jáhj
mmmmií—mmmmmmmmm

JfJdJi/aj'iLiJ-
Sorptæknar en ekki öskukallar
„Við lögðum á okkur þjóðarsátt-
ina og héldum launakröfum niðri.
Því héldum við að við fengjum eitt-
hvað í nýju kjarasamningunum en
það var aldeilis ekki. Ég ætla að
fella samningana því ég bjóst við
meiru,“ segir Gísli Ivar Jóhannes-
son, sorphreinsimaður hjá Reykja-
víkurborg, en hann hefur verið í
starfinu síðan 1985.
„Við erum sorptæknar en ekki
öskukallar," segir Ingibergur Vig-
stóru járntunnunum var
skipt út fyrir léttar
plasttunnur á hjól-
um. -jáhj
Ingibergur og Gísli draga tunnurnar þvert yfir Njarðargötuna í átt að bilnum sem
lagt er á Nönnugötu.
fússon og hlær. Hann hóf störf i
sorphreinsideild Reykjavíkurborgar
1981.
Aðspurður um vinnuna segir
hann að hún sé ágæt.
„Við erum í ákvæðisvinnu sem
þýðir að við höldum mjög
stíft áfram því okkur er ætlað
að skila ákveðnu verki yfir
daginn. Það gengur venjulega
vel en er erfiðara á veturna
þegar snjór er mikill. Fólk er
ekki duglegt að moka frá tunn-
unum,“ segir Ingibergur.
íbúar borgarinnar setja alls
konar hluti í ruslið sem ekki á
heima í fotunum. Verst þykir
þeim að fá stál og grjót í tunn-
urnar. Þeir
félagar eru
s a m m á 1 a
um að mikl-
ar breyting-
ar hafi orðið
á sorphirð-
unni þegar
trillunum „Ég ætia að greiða atkvæði gegn samningunum," segir
og gömlu Gísli ívar.
Hvað er öskukall að
vilja í bíó?
- hugsaði fólk og fitjaði upp á trýnið
Reynir Árnason hefur verið í öskunni frá árinu 1976. DV-myndir Brynjar Gauti
meiri áhuga á að vera áfram at-
vinnulausir," segir Reynir.
„Skólakrakkar, sem á annað borð
sækjast eftir þvi að komast í „ösk-
una“, vilja vinna og þeir bæta við
okkar reynslu en kallar á okkar
aldri hafa ekkert að bjóða sem við
ekki þekkjum."
Reynir er spurður að þvi hvort
þeir verði fyrir andúð af því að þeir
vinni við að safna ruslinu frá okkur
hinum.
„Fyrst þegar ég byrjaði í þessu
mátti ég ekki fara í bíó án þess að
fitjað væri upp á trýnið og galað
hvað öskukall væri að flækjast i bíó.
Þetta hefur breyst til batnaðar en
það kemur fyrir að fullorðið fólk
haldi fyrir nefið þegar það gengur
fram hjá okkur með tunnurnar,“
segir Reynir hlæjandi og segist
skilja að krakkar sýni einhverja
svona stæla en ekki fullorðið fólk.
Að sögn Reynis er færra fólk á
götunum i Þingholtunum en í nýju
hverfunum og hending að hitta á
„framleiðendur ruslsins".
„Fólk er enn að setja rusl í
sorptunnurnar sem ekki á
heima þar heldur á að fara
á gámastöðvarnar. Þar má
nefha dagblöðin en við öm-
umst ekki við þeim en það
fer í verra þegar það setur
steypustykki og járnarusl í
tunnurnar. Slikt getur
hreinlega eyðilagt bílinn.
Við eigum að skilja all-
ar tunnur eftir sem
innihalda slíkt
drasl,“ segir Reyn-
ir.
-jáhj
Það vekur athygli að menn í þess-
um vinnuflokki hafa langan starfs-
aldur hjá sorphreinsideild Reykja-
víkurborgar. Reynir Ámason, sem
hefur verið i sorphreinsun frá árinu
1976, segir að það sé vegna þess að
laun sorphreinsimanna séu með
þeim bestu sem ófaglærðir verka-
menn eigi kost á hjá borginni.
„Menn endast vel í þessu starfi
vegna launanna. Síðan er hreyfing-
in af hinu góða og því eldumst við
vel,“ segir hann og hlær. „Eftir að
nýju tunnurnar komu hefur starfið
orðið léttara því hinar vora svo
geysilega þungar og erfiðar."
í þessum töluðu orðum minnast
Gísli og Ingimundur gamals félaga
sem vann fram á sjötugsaldur og
var alltaf frískur og vel á sig kom-
inn. Það þakka þeir hreyfingunni.
Aðspurður segir Reynir að starfið
geti verið skemmtilegt.
„Á sumrin tökum við skólakrakk-
ana inn og það er mjög gott því þeim
fylgir nýr og ferskur
andi. Hins veg£
fylgdu því bara
leiðindi þegar
teknir voru
menn af atvinnu-
leysisskrá inn í
flokkana. Slík-
ir menn
höfðu í
flestum
tilfell-
Þórir Geirmundsson sorpbílstjóri fylgist vel með umferöinni og sínum köll-
um sem draga tunnurnar aö bílnum.
Göturnar í gamla
bænum em erfiðar
- segir Þórir Geirmundsson sorpbílstjóri
I hverjum sorphirðuflokki eru
Qórir til fimm menn með bílstjór-
anum sem er flokksstjóri. Þeir hirða
sorp frá ákveðnum svæðum og
flokkurinn sem DV spjallaði við sér
um hluta Þingholta, frá Hringbraut
að Skólavörðuholti. Þeir sinna alltaf
sama svæðinu viku eftir viku allt
árið um kring.
Þórir Geirmundsson hefur ekið sorp-
bíl frá árinu 1963 og í ýmsum hverfum
borgarinnar. Hann segir að gömlu
hverfm i borginni séu sorphirðumönn-
unum erfið og bílstjóranum líka.
„Göturnar í gamla bænum eru
þröngar, erfitt að aka um þær og
enn erfiðara að finna hentugan stað
til að stöðva bílinn," segir hann og
sorphirðumennirnir taka undir
þetta og segja brosandi að í gömlu
hverfunum hafi ekki verið gert ráð
fyrir sorptunnum og öskuköllum.
Þórir segir að það sé liðin tíð að
krakkar hlaupi á eftir bílnum og
hrópi „öskubíllinn, öskubíllinn".
Núna séu flestir krakkar á afgirtum
lóðum og fáir á götunni.
„Það er helst í nýju og bammörgu
hverfunum að krakkarnir hlaupa á
eftir okkur.“ -jáhj