Dagblaðið Vísir - DV - 24.05.1997, Qupperneq 15

LAUGARDAGUR 24. MAÍ 1997
15
íslendingar eru sannfærðir um
eigið ágæti. Þótt hér á landi búi
dvergþjóð er allt mest og best og
hamingjan algjör. En það er ekki
nóg að vita þetta. Það þarf að fá
aðra til þess að staðfesta vitneskj-
una, lofa land og þjóð.
litillinn blasir við
Þessi einkenni smáþjóðarinnar
grassera þessa dagana. Það eru
fáir sem efast um það i dag að ís-
lenska handboltalandsliðið sé það
besta í heimi. Heimsmeistaratitill-
inn í Japan blasir við. Eftir að
strákamir okkar, sem svo eru
nefiidir þegar vel gengur, burst-
uðu Júgóslava í fyrradag fór sam-
félagið á annan endcinn. Þama
sýndum við umheiminum yfir-
burði okkar. Aðrir komast ekki
með tæmar þar sem við erum
með hælana. Eftirleikurinn verð-
ur auðveldur - alveg þangað til
við töpum leik og dettum úr
keppninni. Þá umhverfist þjóð-
arsálin og þjóðhetjur gærdagsins
detta af stallinum. Þá verða þær
taldar hafa vanmetið andstæðing-
inn, þjálfarinn verður talinn úti á
þekju, leikmenn þungir og leik-
gleðin á brott. Allir gerast sér-
fræðingar og sjá þegar í stað hvað
úrskeiðis fór.
Svona hefur þetta gengið ámm
og áratugum saman. Menn eru
ýmist í skýjunum með frábæra
frammistöðu fulltrúa hinnar ein-
stöku þjóðar eða finna þeim hin-
um sömu allt til foráttu. Það er
gaman að vera til þegar vel geng-
ur en athyglisverðara er þó að
fylgjast með viðbrögðunum þegar
á móti blæs. Svo við höldum okk-
ur við íþróttamótin þá vantar
ekki skýringarnar eftir tapleiki.
Liðið fékk annaðhvort flensu eða
matareitrun. Loftslagið hentaði
ekki hinum norrænu köppum og
vinsælast er að kenna aðstöðunni
á hótelinu um tapið - ekki svefn-
friður, of stutt rúm og tungumála-
kunnátta herbergisþerna fyrir
neðan allar hellur. Þrjóti aUar
aðrar skýringar má alltaf kenna
dómurunum um ófarirnar.
„Há dú jú læk
Æsland?"
En þessar hugsanir eru víðs
fjarri núna. Við möluðum Júgg-
ana, lið sem margir spáðu heims-
meistaratitli. Við erum með aðra
höndina á bikamum. Eftir einn
svona leik erum við komnir í
þekkjanlega stöðu.
Frægt er að útlendingar sem
lenda í fyrsta skipti á flugvellin-
um á Miðnesheiði eru spurðir um
leið og þeir ganga út úr flugvél-
inni hvemig þeim finnist ísland,
„Há dú jú læk Æsland?“. Vamar-
lausnir útlendingamir geta auð-
vitað ekki svarað spumingunni af
neinu viti en bregðast flestir við
af kurteisi og segjast hrifnir af
landi og þjóð. Þetta sama gerist
nú í Japan. íslensku íþróttafrétta-
mennimir spyrja þjálfara og leik-
menn annarra þjóða, áhorfendur
og alla sem þeir ná til: „Hvemig
finnst þér íslenska liðið?“ Þeir fá
auðvitað sömu kurteisu svörin:
Jú, liðið leikur vel, það á eftir að
ná langt, vömin small saman og
markvarslan var góð og sóknar-
menn íslands standa alltaf fyrir
sínu.
Eftir þessum svörum biðu
fréttamennimir og skrifa þau nið-
ur þegar í stað og senda heim.
Þjóðin beið einnig eftir þessum
spurningum og nákvæmlega þess-
um svörum. Allir em því glaðir
og kátir. Spennan eykst og um
leið álagið á „strákimum okkar“.
Krafan er ekki bara um sigur
heldur að mala andstæðinginn.
Ekkert er eyþjóðinni í norðri
ómögulegt.
Bara þessi eini dagur
I íþróttakeppni kemur í ljós að
íslendingar eru viðkvæmir fyrir
áliti útlendinga. En það á Víðar
við. Fróðlegt og um leið skemmti-
legt var að fylgjast með undirbún-
ingi og útsendingu bandarísku
sjónvarpsstöðvarinnar ABC héð-
an um miðjan mánuðinn. Nú ætl-
uðu íslendingar að „meika“ það.
Stórkostlegt tækifæri til kynning-
ar á landi og þjóð var upprunnið.
Ekkert sló það út nema hugsan-
lega leiðtogafúndurmn árið 1986,
sællar minningar. Á morgunþátt
stöðvarinnar horfa hvorki fleiri
né færri en 23 milljónir manna.
Nú reið á að sýna Bandaríkja-
mönnum sparihliðina.
Maí er yfirleitt sólríkur sunnan
heiða á íslandi. Því var árstiminn
Jónas Haraldsson
fréttastjóri
heppilegur. Allar líkur á því að
land miðnætursólarinnar stæði
undir nafni í stofum og eldhúsum
bandarískra heimila. Senda átti
beint út frá Bláa lóninu og Aust-
urvelli. Götur í miðbæ Reykjavík-
ur voru háþrýstiþvegnar og blóm
gróðursett á Austurvelli. Leik-
myndin þurfti að vera í lagi. Sól-
ríkt hafði verið nánast allan mán-
uðinn og menn því bjartsýnir. En
þá gerðist það óskaplega. Þennan
eina morgun, 16. maí, var rigning.
Og ekki nóg með það. Það var líka
rok. Bara þennan eina dag því allt
frá þeim degi hefur blíðan og birt-
an ríkt. íslendingar hefðu viijað
skipta á öllum hinum bjarta maí-
mánuði fyrir þennan eina dag. En
það var ekki hægt og því stóð
þjóðarsálin á öndinni.
Leikmyndin klikkaði
Bandarísku sjónvarpsstjömu-
rnar birtust á skjánum kapp-
klæddar og niðurrigndar. Þær,
jafnt og viðmælendur allir, voru
eins og hænurassar í vindi. Leik-
myndin klikkaði. Það hvarflaði
ekki að neinum íslendingi að
spyija útlendingana hvemig þeim
þætti ísland. Mörlandinn var I
losti. Hreinu göturnar sáust ekki
og því síður foknu stjúpurnar á
Austurvelli. Sjónvarpsmyndin
var meira að segja úr fókus vegna
þess hve mikið rigndi inn í linsur
myndavélanna.
Á þetta að vera
svona?
Sjónvarpsfólkið gat ekki annað
en sagt frá reynslu sinni og upplif-
un. Það var statt innan um skrýt-
ið fólk i skrýtnu landi. Það spurði
í forundran hvers konar fólk
byggi eiginlega á þessum
hrjóstruga stað.
Þá fyrst datt álagahamurinn af
hinum sönnu íslendingum. Skítt
með rok og rigningu. í þessu landi
býr hamingjusamasta þjóð verald-
ar, hávaxnasta og langlífasta fólk-
ið. íslenskar konur em þær feg-
urstu í heimi og dæmi vom sýnd
því til sönnunar. Svo furðulegt
sem það er var vægt tekið á
gjörvileika karlkynsins, utan það
að nokkrir menn sýndu glímu,
íklæddir síðum nærbuxum. Ósagt
skal látið hvaða áhrif það hefur
haft á hormónastarfsemi banda-
rískra húsfreyja. Hitt er ljóst að
þegar streymdu inn fyrirspurnir
um hinar fögm meyjar.
Niðurrigndum sjónvarpsmönn-
um fannst þessi ofboðslega ham-
ingja svolítið sérkennileg og veltu
því fyrir sér hvort viðmiðið væri
bjagað. Hvort það gæti hugsast að
menn héldu að þetta ætti að vera
svona. Þjóðarsálin skilur ekki því-
líkar pælingar og bendir réttilega
á að fólkið var óheppið. Það hitti
á eina óveðursdag mánaðarins.
Hafi menn óttast aukinn
átroðning bandarískra ferða-
manna hefur morgunþátturinn
bjargað því. Eftir þann sæla þátt
koma tæpast aðrir en sérvitringar
eða þeir sem vilja skoða nánar fal-
legu konurnar. Það er ekki víst að
þeir setji fyrir sig rigningu og
rok.
Fróðir hipp-hopparar
Þjóðremban er sérstök list-
grein og mörg afrek að baki. Enn
eitt afrekið í þeirri kúnst náðist í
liðinni viku þegar bandaríska
hipp- hopp-hljómsveitin The Fu-
gees kom hingað til lands til þess
að skemmta ungmennum. Hljóm-
sveitin hélt blaðamannafund þar
sem mönnum gafst færi á að
spyrja um söng sveitarinnar og
stÚ, fræðast um einstaka meðlimi
hennar, hljómplötur, tónleikana
sem fram undan voru og framtíð-
aráform hljómsveitarinnar. Á
þessu höfðu íslenskir spyrjendur
engan áhuga. Trúir köllun sinni
hófu þeir leikinn með hefðbund-
inni fyrirspum: „Há dú jú læk
Æsland?“
Hipp-hoppararnir vissu ekki
hvaðan á þá stóð veðrið fremur en
sjónvarpsmennirnir við Bléia lón-
ið. Einn þeirra hafði þó greinilega
komist í áróðursbækling um ís-
land í flugvélinni og gat stamað
því út úr sér að íslendingar hefðu
orðið sjálfstæðir árið 1942 og að
hér á landi væri elsta þing i
heimi.
Fyrirspyrjandi leiðrétti hipp-
hopparann góðlátlega og hér eftir
vita limir The Fugees að íslend-
ingar urðu sjálfstæðir árið 1944.
Að þessum yfirlýsingum lokn-
um fóru allir sáttir til síns heima
og sögðu frá íslandsþekkingu
hljómsveitarinnar. Hvem varðar
svo sem um útlenskt hipp-hopp?