Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.1998, Blaðsíða 5

Dagblaðið Vísir - DV - 13.05.1998, Blaðsíða 5
MIÐVIKUDAGUR 13. MAI 1998 5 Fréttir Tillögur um sex kjördæmi í endurskoðun kjördæmaskipanar og kosningalaga: Höfuöborgarsvæð- ið þrjú kjördæmi Ný kjördæmaskipan - hugmynd 1 Sex kjördæmi Kjördæmi 1: Vesturland, Vestfiröir og Noröurland vestra Kjördæmi 2: Noröurland eystra og Múlasýslur. Kjördæmi 3: A-Skaftafellssýsla, Suöurland og Suöurnes. Kjördæmi 4: Hafnarfjörður, Garöabær og Kópavogur. Kjördæmi 5: Reykjavík A. Kjördæmi 6: Reykjavík B. Þingmannanefnd, sem forsætisráð- herra skipaði til að endurskoða kjör- dæmaskipan landsins, skilaði nýlega af sér fyrstu hugmyndum sem alþing- ismenn hafa nú til athugunar. Frið- rik Sophusson var formaður nefndar- innar en auk hans voru í henni Geir H. Haarde, Valgerður Sverrisdóttir, Guðmundur Árni Stefánsson, Svavar Gestsson og Guðný Guðbjörnsdóttir. Síðan síðast var gerð breyting á kjördæmaskipaninni hefur búseta landsmanna breyst umtalsvert. Stór- lega hefur fjölgað á höfuðborgar- svæðinu en fækkað hefur að sama skapi í mörgum byggðarlögum á landsbyggðinni. Þetta hefur leitt til vaxandi misvægis atkvæða og til að rétta það af leggur nefndin til róttæk- ar breytingar á kjördæmaskipaninni, m.a. þær að Reykjavík verði tvö kjör- dæmi, Kópavogur, Garðabær og Hafnarfjörður verði eitt og Suðumes- in verði hluti af nýju Suðurlands- kjördæmi sem nær austur til Hafnar í Hornafirði. Meginmarkmiðin Þau meginmarkmið sem nefndin lagði upp með var að finna leiðir til að gera kosningakerfið einfalt og auðskiljanlegt öllum almenningi, jafna vægi atkvæða þannig að hlut- fall kjósenda að baki hverjum þing- manni þar sem munurinn er mestur milli kjördæma verði sem næst 1:1,5 til 1:1,8. Þá átti að leitast við að þing- mannafjöldi í hverju kjördæmi verði sem jafnastur, eða á bilinu 5-10. Loks átti nefndin að benda á leiðir til að ná sem mestum jöfnuði milli þing- flokka á öllu landinu til að fjöldi þingmanna hvers flokks yrði í sem bestu hlutfalli við kjósendatöluna. Einmenningskjördæmi eða eitt kjördæmi í skýrslu nefndarinnar segir að í upphafi hafi verið rætt mjög ræki- lega um fjölmargar hugmyndir sem uppi eru um kjördæmaskipanina, allt frá því að allt landið sé aðeins eitt kjördæmi til þess að skipta landinu upp í einmenningskjör- dæmi. Þegar á nefndarstarfið leið hafi menn nálgast æ meir sameigin- leg fyrmefnd meginmarkmið vænt- anlegra breytinga á kjördæmaskip- an og kosningafyrirkomulagi. Ókostirnir við núverandi fyrir- komulag þessara mála eru einkum þrír, að því er kemur fram í áliti nefndarinnar: í fyrsta lagið er kerf- ið flókið og erfitt fyrir kjósendur að átta sig á því hvemig það virkar. 1 öðm lagi er mikið misvægi milli kjósenda í einstökum kjördæmum miðað við kjósendatölu, en ekki nóg með það; það getur líka leitt til enn meira misvægis milli þeirra og kosningaúrslita. Núverandi kosningakerfi og kjör- dæmaskipan gerir ráð fyrir því að þeir flokkar sem bjóða fram bjóði allir fram um allt land. Gerist það ekki næst ekki jöfnuður á milli flokka. Þannig fengi flokkur sem að- eins byöi fram á landsbyggðinni og fengi þar umtalsvert fylgi fleiri þingmenn en næmi hlutfallslegu kjörfylgi hans. Þannig kallar núver- andi kerfi á vissan hátt á ójöfnuð. Yrði landið aðeins eitt kjördæmi myndi þessi vandi augljóslega leys- ast sjálfkrafa. Vægi atkvæða yrði það sama og jöfnuður milli flokka næðist einnig sjálfkrafa. Um þetta risaskref eru menn hins vegar langt í frá sammála og flokkar þaðan af síður, enda fylgi þeirra misjafnt í dreifbýli og þéttbýli. Flokkar með mikið fylgi í dreifbýli fá einfaldlega hlutfallslega fleiri þingmenn miðað við kjörfylgi en flokkar sem sækja fylgi sitt í þéttbýli. Mesta misvægi atkvæða í núverandi kjördæma- og kosningakerfi er nú milli Reykja- ness og Vestfjarða, eða 1:3,55. Misvægi milli Reykjavikur og Reykjaness og landsbyggðarkjör- dæmanna er 1:2,08. Misvægi núverandi kerfis Kjördæma- og kosningalaganefnd- in hefur gert samanburð á því hversu marga þingmenn sérhvert núverandi kjördæma fengi í kosn- ingum ef vægi atkvæða væri jafnt alls staðar. Reykjavik hefur nú 19 þingmenn en fengi þá 26. Reykjanes hefur nú 12 þingmenn en fengi 16. Vesturland hefur nú 5 þingmenn en fengi 3. Vestfirðir hafa nú 5 þing- menn en fengju 2. Norðurland v. hef- ur nú 5 þingmenn en fengi 2. Norður- land e. hefur nú 6 þingmenn og fengi áfram 6. Austurland hefur nú 5 þing- menn en fengi 3. Suðurland hefur nú 6 þingmenn en fengi 5. Nefndin komst að þeirri niður- stöðu að hugmyndir sem byggðust á núverandi kjördæmaskipan gengju ekki upp þótt menn kæmust að þeirri niðurstöðu að ekki væri óeðlilegt að eitthvert misvægi at- kvæða yrði áfram milli kjördæma, enda væri það nokkuð algengt víða um heim. Eðlilegast væri að stjórn- arskráin gengi út frá tilteknu há- marksmisvægi sem sátt næðist um. Innan núverandi kerfis væri ekki mögulegt að jafna atkvæðavægi að æskilegu marki nema að fækka þingsætum niður í þrjú þingsæti í fámennustu kjördæmunum. Það gengi hins vegar ekki þar sem ekki myndi fyrirsjáanlega nást samstaða innan einstakra kjördæma um færri en fimm þingsæti. Þetta gengi því ekki upp. Ný kjördæmaskipan Nefndin varpar því fram þeirri hugmynd að breyta kjördæmaskip- aninni og leggur fram 10 hugmynd- ir sem allar nálgast það markmið að jafna vægi atkvæða og jafna þing- sætum milli flokka í takt við kjör- fylgi. Fyrsta hugmynd nefndarinnar er sú sem sýnd er á meðfylgjandi grafi. Samkvæmt henni verður mesta misvægi milli atkvæða 1:1,62 og misvægi milli landsbyggðar og höfuðborgarsvæðis verður 1:1,44. Myndin skýrir sig sjálf að öðru leyti. -SÁ BÍLASALAN BÍLDSHÖFÐA 3, SÍMI 567 0333. LÖGGILD BÍLASALA. LÁNSKJÖR VIÐ ALLRA HÆFI. BÍLAH BÍLDSHÖFÐA 5, SÍMI 567 4949. ÖLLIN LÖGGILD BÍLASALA. LÁNSKJÖR VIÐ ALLRA HÆFI. ÚTVEGUM BÍLALÁN. Subaru Impreza '97, ek. 25 þús. km, Mazda F-2000 húsbíll '91, ek. 110 VW Transporter '92, ek. 147 þús. grænn, 5 g., 4 d. Verð 1.500.000. þús. km, hvítur, 5 g., 5 d., álfelgur. km, hvítur, 5 g., 5 d., vsk-bíll. Verð 850.000. Verð 900.000. Toyota Corolla 1,6 XLi '97, ek. 14 þús. km, blár, 5 g., 3 d., spoiler, rafdr. rúður, samiæs., geislasp. Verð 1.300.000. Mercedes Benz E-300 TDT 4 Matic, '94, ek. 288 þús. km, hvítur, ssk., 5 d., toppl., ABS, rafdr. rúður, 7 manna. Verð 2.790.000 BMW 520i '91, ek. 85 þús. km, grár, ssk., 4 d., innfluttur nýr, samlæs., rafdr. rúður. Verð 1.450.000. Toyota Hilux doble cab '90, ek. 117 MMC Pajero '89, ek. 156 þús. km, Toyota Tercel 4x4 '87, ek. 148 þús. þús. km, rauður., 5 g., 4 d., 31“+31“, grár/svartur, ssk., 5 d., 31", toppl. km, blágrár, 5 g., 5 d., (toppstandi. p-hús. Verð 1.050.000. Verð 1.150.000. Verð 340.000. Suzuki Baleno 1,3 GL '96, ek. 57 þús. km, steingrár, 5 g., 4 d. Verð 950.000. Mazda 323 GLXi '98, ek. 4 þús. km, grár, ssk„ 4 d„ samlæs., rafdr. rúður. Verð 1.490.000. Mazda 323 F '92, ek. 70 þús. km, hvítur, ssk„ 5 d„ rafdr. rúður, sam- læs„ álf„ spoiler. Verð 820.000. Ford Thunderb. '95, ek. 81 þús. km, Hyundai Accent '98, ek. 20 þús. km, Subaru Legacy '90, ek. 104 þús. brúnsans., ssk., 2 d„ V-8, ABS o.fl. grænn, 5 g„ 4 d„ rafdr. rúður. km, hvítur, 5 g„ 5 d„ krókur. Verð 2.300.000. Verð 1.050.000. Verð 830.000. Mercedes Benz 300 CE 24v '92, ek. Toyota Corolla Lina Luna liftback 112 þús. km, steingrár, ssk., 2 d„ '98, ek. 1 þús. km, svartur., 5 g„ 5 álf„ toppl., samlæs., smurbók. d„ ABS, loftp., rafdr. rúður, samlæs. Verð 3.400.000. Verð 1.490.000. BMW 320 i '97, ek. 29 þús. km, blár, ssk„ 4 d„ þjófavörn, toppl. Verð 2.800.000.

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.