Dagblaðið Vísir - DV - 26.09.1998, Blaðsíða 9

LAUGARDAGUR 26. SEPTEMBER 1998
Islandssagan breyttist þegar hámark afla var ákveðið haustið 1983. Mörgum sem
höfðu helgað líf sitt útgerð fannst undarlegt að fá allt í einu „heimild" til að veiða
minna. En íslendingar urðu að velja hvort þeir vildu halda áfram sífelldum taprekstri
x sjávarútvegi eða leita nýrra leiða.
Fyrir þjóðina í heild lá beint við að fela þeim sem til þess höfðu getu að sækja
fiskinn, enda á hún auð í verkþekkingu útvegsfyrirtækja engu síður en í sjónum.
En við úthlutun veiðileyfa var líka leitast við að gæta réttlætis og aflahlutur skipa
tók því mið af veiði fyrri ára, af atvinnuréttindum útvegsmanna og reynslu.
Enginn ræðst í útgerð ef hann sér fram á tap. Líkt og aðrir vilja útvegsmenn njóta
verka sinna en þeir þurfa að leggja í mikinn kostnað við starf sitt og taka áhættu.
Fjöldi útvegsmanna hefur misst allt í þeirri viðleitni að halda uppi atvinnu í sinni
heimabyggð. Með núverandi fiskveiðistjómunarkerfi fengu útvegsmenn loks
stjómtæki til þess að auka hagkvæmnina.
íslcndingar vilja stjóm á 2.500
fiskveiðum, ekki aðeins til
að tryggja viðgang helstu
nytjastofna, heldur einnig
til að tryggja ágóða af
vciðunum. Þrátt fyrir
aflahrun og stórfellda
skerðingu veiðiheimilda á
sfnum tíma tókst
sjávarútveginum að vinna
upp heildarafla flotans með
sókn á Qarlæg mið. Þetta var
ein meginforsenda þess að
þjóðin stóð af sér erfiða tíma
í efnahagsmálum og býr
nú við góðæri.
Heildarafli 1978 -1997
þús. tonn
1.000-
Sóknarmark
Blanda
sóknarmarks
og aflamarks
Núverandi
fiskveiðistjórnunarkerfi
1978 79 80 81
83 84 85 86 87
89 90 91 92 93 94 95 96 1997
Stjómvöld ákveða hámarksafla og setja reglur um úthlutun hans. Hlutverk útvegsmanna er að ná í aflann og breyta honum í raunveruleg
verðmæti. Þegar ekkert veiðist er talað um dauðan sjó, en líka er talað um dauðan sjó í logni. Útgerð kallast útbúnaður sjómanns eða
báts, það að gera út skip til veiða er líka kallað útgerð, sem og fyrirtækið eða stofnunin sem það gerir.
Heimild: Útvegurinn 1997, Fiskifélag íslands, 1998. Um þjóðareign og atvinnuréttindi má lesa nánar í grein
Sigurðar Líndal „Nytjastofnar á íslandsmiðum - sameign þjóðarinnar“, 1998.
Þessi auglýsing er liður í fræðsluátaki Landssambands íslenskra útvegsmanna.
Þjóðareign
sem enginn kann að nýta
er einskis virði.
íslendingar hafa átt fengsæl mið í hundmð ára en máttu lengi horfa upp á flota
erlendra ríkja sækja fiskinn án þess að geta aðhafst í sama mæli sjálfir.
Á síðustu áratugum höfum við loks eignast útgerðarfyrirtæki sem hafa bolmagn
til veiða á fiskistoíhum sem um aldir vom ónýttir. Við getum nú lagt fjármagn
í þróun veiðarfæra, aflað nýrrar reynslu og tryggt að dýrmæt þekking í
sjávarútvegi glatist ekki. Árangurinn hefur skilað sér í þjóðarbúið.
íslendingar hafa alltaf metið frumkvæði einstaklinga sem sýna kjark við leit
að nýjum miðum og tækifæmm. Þorri landsmanna er í raun sáttur við núverandi
fiskveiðistjóm og hiífst með þegar íslensk útvegsíýrirtæki skila góðum árangri.
Það kostar mikið að gera út skip og sækja sjó. Það er ekki sjálfgefið að útgerð
gangi upp og skili hagnaði. En án útgerðar verða engin auðæfi sótt í hafið.
www.liu.is
ISLENSKIR ÚTVEGSMENN
Fræðsluátak á ári hafsins