Dagblaðið Vísir - DV - 23.01.1999, Qupperneq 27

f
TIV LAUGARDAGUR 23. JANÚAR 1999
Prestssonurinn frá Syðri-Löndum mætir Slátraranum frá Belgrad:
27
DV, Ósló:_________________________
Brosið hvarf eitt augnablik og
prestssonurinn sagði: „Jú, það er
víst svo. Slobodan Milosevic skilur
ekkert annað mál en það sem vopn-
in tala.“ Og svo breiddist brosið yfir
andlitið aftur.
Prestssonurinn frá Syðri-Löndum
í upplöndum Noregs brosir að öllu.
Hann er ljúfur eins og lamb guðs og
nú hefur hann valist tU þess hlut-
verks að tjónka við Slobodan Milos-
evic - Slátrarann frá Belgrad -
manninn sem keppir við sjálfan
Saddam Hussein um efsta sætið á
óvinsældalista heimsbyggðarinnar.
Knut VoUebæk, utanríkisráð-
herra Noregs, hefur bæst í fríðan
hóp sáttasemjara sem aUan þennan
áratug hafa reynt að greiða úr þjóð-
emisflækjunni á Balkanskaga og
ekki síst að koma vitinu fyrir
Slobodan MUosevic Serbíuforseta.
Leikur kattarins að
músinni
Norðmenn tóku um áramótin við
formennsku í RÖSE - stofnuninni
sem heitir því virðulega nafni Ráð-
stefnan um öryggi og samvinnu í
Evrópu - og hefur síðustu árin
reynt að stiUa tU friðar í fyrrum
Júgóslavíu eftir að bæði Sameinuðu
þjóðirnar og Evrópusambandið hafa
guggnað á friðarumleitunum.
RÖSE hefur aðeins 800 manna
óvopnað lið tU að gæta þess að
MUosevic virði réttindi fólks af al-
bönskum uppruna í Kosovo, syðst í
Serbíu. Nú er þetta starf í hættu
vegna þess að MUosevic viU helst
stökkva fólkinu á flótta en Kosovo-
Albanar vUja helst sjáifstæði. Þetta
er leikur kattarins að músinni.
Prestssonur í vanda
Formennskan í RÖSE þýðir að
Norðmenn verða að leggja til utan-
ríkisráðherra sinn sem formann.
Það er þvi prestssonurinn brosmUdi
frá Syðri-Löndum sem nú endasend-
ist miUi Belgrad, Vínar, Brussel og
Berlínar með tiUögur og ráð um
hvað beri að gera tU að koma fólki i
Kosovo tU hjálpar.
TU þessa hefur aðeins dugað að
tala við MUosevic með tveimur
hrútshornum. AUar tilraunir til
samninga við hann hafa verið ár-
angurslausar nema honum hafi
áður verið stUlt upp andspænis
hemaðarmætti NATO. Og um leið
og slaknar á pressunni frá NATO er
MUosevic kominn á stúfana og tek-
in tU við fyrri þjóðemishreinsanir.
Fyrsti sigur Vollebæks
Það er því von að menn spyrji
hvort Knut VoUebæk dugi eitthvað
betur sem sáttasemjari á
Balkanskaga en aUir þeir sem reynt
hafa á undan honum í nafni nánast
allra nafnkunnra alþjóðastofnana.
í fyrri viku fór VoUebæk með
friðarorð á miUi Milosevic og leið-
toga skæruliða í Kosovo. Þá var
verkefnið að fá átta serbneska menn
úr her MUosevic látna lausa úr gísl-
TflJbocl
50%
afsláttur
af pizzum - taktu með ... eða snæddu á staðnum
Löndum verður að eiga. Þegar þetta
er skrifað er NATO að draga saman
lið tU að stiUa MUosevic upp við
vegg einu sinni enn og VoUebæk er
á leið tU Belgrad að reyna samninga
í skjóli vopnavaldsins.
Lærlingur verður
meistari
Knut VoUebæk er ekki reyndur
stjómmálarefúr. Stjórnmál hafa aUs
ekki verið starfsvettvangur hans.
Hann hóf ferU sinn í þjónustu Ólafs
V. Noregskonungs sem lærlingur í
utanrikisráðuneytinu árið 1973. Það
tók lærlinginn tæpan aldarfjórðung
að ná upp í stól utanríkisráðherra.
Það segir töluvert um hæfni hans.
VoUebæk er fæddur árið 1946 og
Að 10 ára námi loknu hófst Rakk
miUi sendiráða Noregs í ýmsum
heimshlutum og heima i utanríkis-
ráðuneytinu í Ósló. Þá fékk hann
nasasjón af pólitík stutta stund árin
1989 og 1990 sem persónulegur ráð-
gjafi utanríkisráðherrans í ríkis-
stjóm Jans P. Syse. Sá var séra
KjeU Magne Bondevik, núverandi
forsætisráðherra.
Þegar röðin kom að séra KjeU
Magne að mynda sína eigin ríkis-
stjóm fyrir fimmtán mánuðum upp-
hófust í blöðum miklar vangaveltur
um hverjir fengju ráðherraembætt-
in - öU önnur en utanríkisráðuneyt-
ið. Það var frátekið fyrir prestsson-
inn frá Syðri-Löndum, þá nýskipað-
an sendiherra Noregs í París.
KristUegu kærleiksblómin spretta.
Merki Noregs
Almenningur í Noregi bindur mikl-
ar vonir við VoUehæk. Hann á að
halda uppi merki Noregs sem móður-
lands friðar og sátta. Johan Jörgen
Holst, utanrikisráðherra i tíð Gro
Harlem Brundtland, náði að bera
sáttaorð á milh ísraelsmanna og
Palestínumanna. Óslóarsamkomulag-
ið er stóra afrekið sem aUt annað er
miðað við.
Thorvald Stoltenberg olh vonbrigð-
um vegna samúðarinnar með
Serbum, og Bjöm Tore Godal vann
engin stærri afrek á alþjóðavettvangi
og festist í SmugudeUu við íslendinga.
En nú er röðin komin að Knut
VoUebæk. Krafan er að Noregur gegni
á ný hlutverki á alþjóðavettvangi.
Utanríkisstefna
trúboðanna
Dramnurinn um að „gegna alþjóð-
legu hlutverki" er annað markmið
norskrar utanríkisstefnu. VoUebæk
er kjörinn tU þess að fara með hlut-
verk alþjóðlegs friðarboða. Hann er
hinn hámenntaði, kristni sendiboði
sem talar spænsku við Javier Sol-
ana, ffamkvæmdastjóra NATO, og
frönsku við Jaques Santer, fram-
kvæmdastjóra ESB, og brosir framan
i Slobodan MUosevic.
Hitt markmiðið er að Norðmenn
geti búið „einir heima að sínu“. Það
ríkir einangrunarhyggja í norskum
utanríkismálum. Ríkisstjórnin er
hikandi í öUu alþjóðasamstarfi, sér-
staklega ef Evrópusambandið,
Schengen og svoleiðis útlendur við-
bjóður kemur þar við sögu.
Þetta má kaUa utanríkisstefnu trú-
boðanna. KristUegi þjóðarflokkur-
inn, flokkur þeirra séra KjeU Magne
og Knuts VoUebæk, er pólitískur
armur norsku trúboðshreyfingarinn-
ar. Markmiðið er að frelsa heiminn
og forðast um leið að hleypa heið-
ingjunum inn á gafl hjá sér.
Opið 11-23-30 og til
01.00 um helgar
Engihjalla 8 Sími 554 6967
Gildir einungis í Kópavogi
Kristilegu kærleiks-
blómin
Brosandi gengur Knut Vollebæk, utanríkisráðherra Noregs og formaður RÖSE, að öllum verkum. Serbinn Slobod-
an Milosevic hefur þó fengið brosið til að stirðna. DV-símamynd Reuter
ingu skæruliða Kosovo. Það tókst og
VoUebæk kom brosandi heim. Þetta
var sveinsstykki prestssonarins í
hlutverki alþjóðlegs sáttasemj-
ara.
45 menn drepnir í
skurði
MUosevic lét hins vegar ekki
marga daga líða áður en hann
sendi sína menn á vettvang í
Kosovo. Þar drápu þeir 45 menn
með köldu blóði - tóku þá af lífi í
skurði. MUosevic neitaði svo fúU-
trúum Stríðsglæpadómstólsins í
Haag að um rannsaka málið, lét
ræna líkunum og sagði að fólkið
hefði bara dáið þarna í skurðinum.
Slátrarinn frá Belgrad bætti
svo gráu ofan á svart
með því að fyrir
skipa yfir-
manni eftir-
litssveita
RÖSE að
koma sér
úr landi
innan
tveggja
sólar-
hringa
vegna
þess
að
hann
ólst upp við
leik að
strá-
„Diplómatískt meistara-
verk"
Og ekki er VoUebæk alveg ókunn-
ur vandanum í fyrrum Júgóslavíu.
Hálft ár - frá júní tU ársloka 1993 -
var hann hægri hönd Thorvald Stol-
tenberg, sáttasemjara Sameinuöu
þjóðanna á svæðinu. Þá stóð slagur-
inn um Króatíu og i einu aðalhlut-
verkinu var auðvitað Slobodan
MUosevic.
Stoltenberg hrökklaðist úr sátta-
semjarahlutverkinu fyrir að vera of
haUur undir Serba. Hann sagði í
ræðu: „AUir erum við Serbar.“ Það
er því betra fyrir alþjóðlega sátta-
semjara að gæta orða sinna.
Það kann VoUebæk. Hann gerði
á dögunum þinginu grein fyrir
utanríkisstefnu ríkisstjóm-
arinnar I ræðu sem
andstæðingam-
ir köUuðu
sagði að menn Milosevic hefðu tek-
ið mennina 45 i skurðinum af lífi.
Það er við þennan mann sem
prestssonurinn hrosmUdi frá Syðri-
um eins og aðrir prestssynir í sveit.
Hann var stórefnUegur námsmaður
og varð formaður Félags kristUegra
stúdenta við Björgvinjarháskóla.
Hann lagði strrnd á stjómmála-
fræði og hagfræði en þó einkum
tungumál. Spænsku lærði hann í
Madríd, frönsku og bókmenntir 1
París og ensku og stjómmálafræði í
Santa Barbara í Kaliforníu.
„diplómatískt meistaraverk". Ræð-
an var í stórum dráttum innihalds-
laus og hvergi hönd á festandi.