Dagblaðið Vísir - DV - 17.02.1999, Blaðsíða 2

18
MIÐVIKUDAGUR 17. FEBRÚAR 1999
VÖRUBÍLAR & VINNUVÉLAR
Elís Kjaran er þekktur fyrir vísnagerð og vegaslóða
Bakkað undan
- það var verkefni fyrir ævintýramann eins og mig
„Þótti það ekki árennilegt nema fyrir fuglinn fljúgandi." Elís er ævintýramaður
og tekur gjarnan að sér verkefni sem aðrir leggja ekki i.
Einn þeirra manna sem kynnst hafa
fjölbreyttri íslenskri náttúru út um
glugga vinnuvélarinnar er Elís Kjaran
á Þingeyri. Elís er þekktur jafnt fyrir
vísnagerð sína sem og þær leiðir er
hann hefur rutt um snarbrött fjöll
Vestfjarða. Elís er fæddur á Kjarans-
stöðum þar sem hann stundaði síðan
sín búskaparstörf. Áriðl967 hóf Elís þó
störf hjá Vegagerð ríkisins.
Gamla slöpp
„Þeir hjá Vegagerðinni voru þá með
ýmis verkefni í gangi hér á Vestfjörð-
unum og atvikuðust málin þannig að
ég fór að vinna hjá þeim á jarðýtu sem
bar nafnið Gamla slöpp. Mér líkaði vel
við þessa ýtu og hafði töluvert gaman
af því að glíma á henni. Ég átti hana
fram til ársins 1971 en þá fjárfesti ég í
nýrri ýtu. Hún var þó töluvert minni
en sú gamla. Þessi ýta sem ég keypti
þá var alveg hreint ótrúlega lipur og
tel ég hana þá liprustu jarðýtu sem
komið hefur hingað til lands,“ segir
Elís.
Þegar þurfti að fara upp í
fjallið spurðu þeir mig
hvort það þýddi nokkuð
að fara á litlu vélinni
minni upp í fjöllin. Það
var þó einungis sport-
ganga fyrir mig.
Þegar hann fékk nýju ýtuna hóf
hann að ryðja nýjar leiðir um fjöllin á
Vestfjörðunum
Klifrandi ýta
„Þessi ýta var nú ekkert ýkja kraft-
mikil en hún var sem hugur minn, ég
þurfti varla annað en hugsa um að
bakka eða beygja og þá gerði hún það.
Vegagerðin hafði eitthvað verið að
bisa við að gera veg hér út með Dýra-
firðinum í átt til Svalvoga. Þar eru þó
mjög erfíðar ófærur og allt að fjögur,
fúnm hundruð metra þverhnípi niður
í fiöru. Þótti það ekki árennilegt nema
fyrir fuglinn fljúgandi. Ég ólst sjálfur
upp við fjöllin og hafði alltaf gaman af
því að klifra og þótti því ekkert til fyr-
irstöðu með það að ég færi að kenna
litlu ýtunni minni að klifra líka. Ég
var sjálfur það vanur fjöllunum að
mig langaði til þess að fara að reyna
við þetta upp á eigin spýtur. Ég hefði
aldrei getað þetta nema sökum þess
hve litla ýtan mín var lipur. Þar sem
Vegagerðin hafði eitthvað verið að
bægslast við það að gera veginn þama
út eftir var það verðugt verkefhi fyrir
ævintýramann eins og mig. Þeir höfðu
verið með einhverja stóra ýtu að
hrufla í þessu en ekkert gengið. Það
Við stjörnubjartan heióan himin,
hér viö nyrstu ástarbraut,
stáli breiddan lœt ég liminn
leika um fósturjaróar skaut.
Elís Kjaran
Elis i ytunni sinm a solrikum degi.
dal og fór ég það á litlu ýtunni minni.
Þetta var svo skemmtilegt landslag að
ég hélt áfram og áfram og áður en ég
vissi af var ég kominn upp á fjallið
milli Arnarfjarðar og Dýrafjarðar.
Fjallsöxlin þar er svo mjó að maður
getur staðið með aðra löppina í Amar-
firðinum og hina í Dýrafirði. Það er
nú svo með þessar brautir sem þarna
era að þær hafa aldrei fengið vott af
ofaníburði heldur var það bara þannig
að ég nýtti þann ofaníburð er til féll er
ég raddi leiðina. Þessi leið er nú ekki
greiðfær, þó svo að menn hafi farið
þarna um á allrahanda bDum,“ segir
hann
Má ég aöeins minnast á
mildan þátt af lífsins gœóum.
Brúöi sína er best að sjá
brosandi á Evuklœöum.
Þá er ekkert fát né fum,
flögrar bros um létta gorma,
þráöa staöi þreifa um,
þrýstin brjóst og mjúka barma.
Elís Kjaran
Elís semur gjarnan visur í ýtunni
sinni.
Elís Kjaran ryður vegslóða i fjörunni á leið að Svalvogum.
DV-myndir Hallgrimur Sveinsson og fl.
var kominn þangað vildi bóndinn úti í
Lokinhömrum endOega fá veg tO sín
þangað og var því haflst handa og
gekk það verk nokkuð vel,“ segir
hann.
Klettarnir hrundu
Elís vOl ekkert gera úr því að hafa
komist í hann krappan þegar hann
skreið út með klettunum; með þver-
hnípi niður í fjöru:
„Vélin, hún var nú þannig að mað-
ur þurfti aldrei að hafa neinar veru-
legar áhyggjur af neinu. Þó svo að
stöku klettur hefði hrunið í áttina tO
manns var það eina sem maður þurfti
að gera að skeUa vélinni í bakk og sjá
hvort yrði á undan. Hún var svo lipur,
þessi vél, að það þurfti ekki að óttast
neitt. Ekki fór þó mikið fyrir kraftin-
um í henni. Hún var 70 hestöfl en þau
nýttust mjög vel þar sem hún var létt
og lipur,“ segir Elís og það örlar á tO-
finningasemi er hann talar um litlu
vélina sína.
Furðufyrirbæri
„Það kom sér líka vel hvað vélin
var lítO og lipur því að er ég var send-
ur í verkefni út að Mjólká þurfti ekki
annað en að skeOa vélinni á vörubOs-
paO og keyra af stað. Þar lenti ég nú í
ótal ævintýrum.
Þeir á Mjólká litu á vélina mína sem
eitthvert furðufyrirbæri. Þegar þurfti
að fara upp í fjaUið spurðu þeir mig
hvort það þýddi nokkuð að fara á litlu
vélinni minni upp í fjöllin. Það var þó
einungis sportganga fyrir mig að fara
þetta á vélinni," segir Elís og hlær við,
enda var ýtan fær í flestan sjó.
Vantar fjármagn
Elís hefur orð á því að sér fmnist
þeir slóðar sem þama liggja ekki vera
nægOega kynntir fyrir ferðamönnum
og þeim sem eiga leið um svæðið, enda
eru það ægifagrar náttúruperlur sem
vegslóðar hans liggja um. Elís, sem ný-
lega er orðinn sjötugur, segist ekki
hafa hugsað sér að setjast í helgan
stein.
„Mig langar nú helst að finna smá-
vægOegt fjármagn tO þess að geta bor-
ið ofan í slóðana mína,“ segir hann
-þt
naust
T .....,i,ij""Lr
Simi 535 9000
tók mig þó ekki nema u.þ.b. mánuð að
komast þarna út eftir á ýtunni minni
og komst ég í kjölfarið á Land Rover-
jeppanum sem ég átti og fóru síðan
fleiri að fara þetta,“ segir Elís.
„Það var áriðl973 sem ég byrjaði á
þessu. Innan tveggja mánaða var kom-
in akfær leið aUa leiðina út að Sval-
vogum og þá var haldin þar mikU
veisla. Vitavarðahjónunum þótti mik-
ið tO um að vera komin með akfæran
veg tU sín og litu þau á okkur feðgana
sem hálfgerða dýrlinga. Þegar að ég

ir allar
stæður
í'v'V íV. ' i,
Vegaslóðarnir
Þeir eru margir vegaslóðarnir
þama fyrir vestan sem ekki aUir vita
um og eru þeir margir hveijir um
ægifagra náttúruna. Margir þessara
slóða eru ruddir af Elísi, enda ekki
margir sem lagt hafa í slíkar ófærur
sem hann og það án nokkurs fjár-
magns tO framkvæmdanna.
„Guðmundur Ragnarsson, bóndi í
Lokinhömrum, bað mig eitt sinni að
gera fyrir sig smalaveg fram á Stapa-