Dagblaðið Vísir - DV - 22.02.1999, Qupperneq 25

MÁNUDAGUR 22. FEBRÚAR 1999
33 A
Orsök dularfullrar veiki fundin:
Herpes drepur
fílsunga
Orsök dularfullrar veiki sem hefur
að undanfórnu drepið fllskálfa í dýra-
görðum og ræktunarmiðstöðvum í
Bandaríkjunum að undanfómu hefur
verið greind sem veira af herpes-teg-
und. Tvær örlítið mismunandi gerðir
veirunnar eru taldar vera ábyrgar fyr-
ir sýkinni. Þær eru fjarskyldir ætt-
ingjar veiranna sem orsaka frunsur
og hlaupabólu hjá mönnum.
Önnur gerð þessara veira finnst
meðal afrískra fila, en hin meðal
asískra. Vísindamenn telja að veir-
urnar verði banvænar þegar afrískir
filar smita asíska fila og öfugt.
„Herpes-veiran sem ég fann í asískum
filum, sem hafa drepist, er sú sama og
ég fann í afrískum fílum. En hún veld-
ur engum sjúkdómum hjá þeim síðar-
nefndu,“ segir Laura Richman, vís-
indamaður við John Hopkins-háskóla.
Niðurstöður rannsókna vísinda-
manna við háskólann eru birtar í
nýjasta tölublaði visindatímaritsins
Science.
í náttúrunni búa afrískir filar og
asískir það langt hvorir frá öðrum að
tegundirnar umgangast aldrei hver
aðra. En það gera tegundirnar hins
vegar þegar þær eru hýstar saman í
dýragörðum víðs vegar um heiminn.
Svipuð einkenni og komið hafa upp í
Bandaríkjunum hafa einnig látið á sér
kræla í dýragörðum í Sviss og Þýska-
landi.
Vísindamennirnir vita hins vegar
ekki nákvæmlega hvernig vírusinn
smitast milli filanna. Richman segir
að þar tU vitað sé hvernig fllarnir
smitast sé nauðsynlegt að halda asísk-
um og afrískum fílum aðskUdum. Sér-
staklega er það nauðsynlegt kúm og
ungum kálfum þeirra.
Filar þurfa nú að hugsa sig tvisvar um þegar þeir hitta aðra ffla í dýragörðum víðs vegar um heiminn. „Hvaðan ert
þú, væni minn?“ er án efa vinsælasta spurningin rneðal þeirra um þessar mundir.
Lækning við eiturlyfjafíkn:
Hluti heilans fjarlægður
Læknar við heUaskurðlækninga-
deUd sjúkrahússins í Sankti Péturs-
borg segjast geta læknað eitur-
lyfjafíkn með ákveðinni aðferð. Þeir
bora holur í höfuð sjúklinganna og
fjarlægja hluta af heUa þeirra. Þessi
lækningaraðferð er ódýr að sögn
læknanna og hún heppnast í um 80%
tilfeUa.
Þeir hafa framkvæmt tilraunina á
yfir 100 sjúklingum og ef niðurstöður
þeirra reynast réttar þá er þess án efa
ekki lengi að bíða að lækningaraðferð
þeirra veki heimsathygli.
Prófessor Svyatoslav Medvedev,
sem stjórnar aðgerðunum, segir að
hér sé um byltingarkennt vopn að
ræða í baráttu eiturlyfjasjúklinga
við fikn sína. „Ég þekki enga aðra
aðferð sem virkar jafnvel og þessi,“
segir hann.
Meðan á aðgerðinni stendur eru
læknamir í fuUu sambandi við sjúk-
lingana sem eru aðeins staðdeyfðir.
MikUvægt er að geta talað við sjúk-
lingana á meðan borað er þvi það
fiUlvissar læknana um að þeir séu
ekki að skaða mikUvæga hluta heUa
sjúklingsins.
Læknarnir vilja þó ekki meina að
þessi meðferð sé fullkomin lausn á
vandanum. Þeir segja að ef sjúkling-
arnir fari aftur að neyta eiturlyfja
geti vel verið að fiknin fæðist aftur.
Sé sjúklingurinn í umhverfi þar
sem fikniefhaneysla er algeng er
engin trygging fyrir því að hann
muni ekki byrja aftur að neyta efh-
anna.
Eiturlyfjasjúklingar eiga í miklum vandræðum með að losna úr fjötrum fíkn-
arinnar. Rússneskir læknar segjast hins vegar geta auðveldað þeim það.
1
!
Nýjar myndir frá plánetunni rauðu:
Eldfjöll og rennandi vatn á Mars
Vísindamenn eru sífeUt að fá betri
upplýsingar um það hvernig loftslag
var á Mars í fyrndinni. Það hjálpar
þeim að svara spurningunni um
hvort líf hafi eitt sinn þrifist á
plánetunni rauðu. Síðustu myndir
frá geimfari NASA, sem nú er á
sporbaug um Mars, sýna gögn sem
benda tU að þar hafi eitt sinn verið
virk eldfjöU, vindar hafi blásið og að
auki sjást dalir sem sennUega hafa
myndast vegna rennandi vatns.
Aflt styður þetta möguleikann á
að líf hafi þrifist á Mars. Vísinda-
menn eru sammála um að vatn sé
nauðsynlegt lífi en eldvirkni skiptir
einnig talsverðu máli. Eldfiöll bræða
ís út í vatnið sem eykur líkur á að líf
kvikni og viðhaldist, auk þess sem
þau gefa frá sér gastegundir sem
geta mögulega aukið lofthitann.
„Það sem þessar myndir veita okk-
ur er skýrari mynd af því hvernig
Mars leit út á fyrri stigum plánetunn-
ar. Það gefur auga leið að áður en við
getum sagt tU um hvort líf var ein-
hvern tímann að finna á Mars verðum
við að vita betur í hvaða ástandi
plánetan var á þeim tíma. Sú vit-
neskja er einmitt að aukast um þessar
mundir með tilkomu þessara mynda,"
segir Maria Zuber, einn vísindamann-
anna sem rannsakað hafa hin nýju
gögn.
í greinum sem birtust í nýjasta
hefti tímaritsins Nature segja vísinda-
menn að myndirnar sem koma frá
geimfarinu og eru teknar með Mars
Orbiter-myndavélinni séu 20 tU 40
sinnum betri en þær sem áður hafa
Rannsóknir á Mars sýna að mögu-
legt er að Iff hafi eitt sinn þrifist á
plánetunni.
fengist af yfirborði plánetunnar.
BÍLAMLAN bílTis\
SsangYoung Musso
árg. 1999, á frábæru verði,
Sjátfskiptur. ABS-
bremsur, toppiúga,
spólvöm, átfslgur,
geísiadiðkamagasín,
aift rafdr?fið, fjaráfýrðar
samiæsingar o.fl,
Bííltrrúr fást með
otj án ieðursæta.
vmhkt. 2.750.000
tð* kjr, 2,850.000
iöurfireínsiunin, Dúntlurlíúllan f-'rikki og Dvriö, Ecet.», Efféct. ugjíerl bddskcti, Emilia íif. Du Pan.41 au Mcrite. ErMaiföniin fceno. 'utienné
varaí:iúöin hl., Fífa - ailt lyrír börnin, Flash ■ tískuverslun, Fiex, Fiipp, Fornsaia ForrUeifs, Fonwersíunín, Fóa feyidrófa, Franch MictieiSen. Fríða frænka, Frímcrkja dg rnvnrv.Áíagna. Frimerkjainiösiöðin
•rísport - verslun, g.e. Snyrfivörur, Gaiiabuxnahiíðin, Galierí Fold, Gaíierí Hnoss, Gaiierí Smíðar & skarí. Galierý Ustakot, Gaiierý Mót, Garniar giæöur, Garftat óiafsson, Giihert ó. Guöjónsson, Gfeii
'crdinandssrMi iif, Gííarinh hf., GK hc-rraíatavorslun. Gieraugnabúðin, Gieraujfnaiiús Óskars, Gicrúugnamíðsiööin, tilcraugiursalan, Gieraugnav, Opíik, Glcrauguaversj. Sjáðu, Giuggínn, Graí köfturinr
jiesíka, Griilitúsiö. Græiw linan, Graenn Kostur, Guðbrandur J. Jezorski, Guriiaugur A. Magnússon, Guðimindúr Hennannason, Guömundiir .i, Andrésson. Guðmundur Þorsteinssbii,'tiull & Silfur, tiul!
Xg demantar, Gulifoss, Guilhoilin, Guílkúnsf, Gtillsm. Hanssnu Jests, Guflsni. jóhaiincs LeiíssoiL Guilstníðaversi. Hjálmars T.. Gulistníðavinnusiofan, KjaUarirm, Hatvilist, HatKiprjónasamband fsiands
sem
samband
Miii
lans Feíerse-n. Haftahúö Reykjavíkur, Hattabúðin Hadda, liár í hönd
lárgreiðslíist. PapiHa, HárgreÍðSiysiofan Háiver, Hárhðnnun, Hárkúnsi
leiisuhúsiö. li<:’i)suvaí, i íeiinsinenn, Helgi Guðniundsson. úrstn.. Heig:
Gtförúnu iírönn, Hlðllabáiar, HókuS Pókus, Hórel Siyaidhreið, Húfursei
Karitxienn.italiá Tropis. fvar Þ. Björnsson, j.b.j sauínagallerí, ,iack & Jc
Kafíl Puccini, KÍafíi Vúi, Kafffliúsiö, Kafffetofan Lóuhreíöur. Kai.dan, Kar<
if., Krambúo. Kriiió, Krít hf. Kunigund, Kúnst, hveritafaversiunm Sissa
Lisivínahsísiöi iJtií.ijóii andarungírin, 1 Jvorpooi, Líí í tuskionitn, Lffsivk
.riennlng;•Mc-yjarskcrnman; Miðborgarsamfök Rvík, Misty, .Mijiril, Mokk;
)ame, Nóafún hf, NýkaupeObsession, Ostabúöin, öfeigur, onix, Ötrúk
Kiapparstíg, Raminagetöín, Rammaíístínn, Ráðhásblötn. Red Green, Rej;
Sjarígiiæ, SkárihúsiÖ yesta, Sfétkhúsið, Sldnn-galien. Skífan hí., Skóversluu Þórðar, su
jaiius, Snyrsivðrisversiunin Sara, Spakmannsspjarir. Sirékopjrat Bamafalaveísíun,
stiömuspc-kisiööin, störi iisiinn, Sbaumar, Súíistinn, Svarta kafflö, Svaria Paunan, Svar
ífes Loco.s. Týndi hiekkurinn, Tösku og hanskabúðin, Ullariiúsið, Uppsetningabúðin, V
v’etsl. Jórunnar Brynjóífsri.. Vetslun Bjðnis Jófiannessotwr, VCrsiun Biáa geLsians, verr
Hár
cisíus yju;
ser
i
föstudagsblaðinu þann 5. mars hafi
Hannesson í
.111

oslust. ’Báru Kíýínp, llárgreiösíuso Hár-Hng. Ijárgrcioshist. Mörtroe
rtistoían Amadeus, f jársnyrtístoían Punfttiir; Bársnyijisíoían Sartdro
éks & Skjaídar.. Herragarðurinn. Hirt hdniiö. Hjá Bám, Hjá Benliu, Hj 1
ní versiua í hár saman. í háslnu, í mkí, íslenskar uilarvðrur, Ísíenskíi
vSigfnurulsson, Jónas á íóíÍIí, Kahatett. Kaífi Aostursfrmri, Kafti kaka
éö. Kístan. Kínahilsjö, Krtickcri>ox: Kfiáportið, Kompan, Kðbolr, Kóí
ijan Atson, L.eöi.usrhiojan Hoíuöjeður. Lxívis búöhy lirtsan. Listakot.
g!a húöin: I
iMföhiiöin
:• MVí
Nay
Manctv
nfSt'Oi

tú

mm ivívisa.
msm
). Bevi
Ojö
ve-rsiunin síorkunnrv, vinnu!
Videosatnannn.
nc>
Vo
m ouos
\-Tra,
ijavíKur, sp<
k Kaífibúöin
istarhúöh
r> Byjólfssðnar, Ver>
rillery, Náicurulæknsjgapuöm, Nedar, NN buöin, Noi, Notrr
d, íbpar og salt, Pifoia, Pizza (>?. Postuin.sgaileríiö Sarma, Rakatvisí
il, Safnarabúöin, Saioon Ritz, Samúrai. Síiúfján, Seyina , Sigtgbt.igitui
i Gueriain, Siiyrtistoían Heierta fagra, Snynistofan Maja, Snyrrtvfiniv
sliinin Spartti, Spúinik. StefíMSblóm, Stííl sf., Stfna tína / Chassc
Snákk Ijár. Tcxííliine. TiffeaYys, Tíu dropar, Tökyo. Topj.s skórinn
Vt-.riö, Vero Moda
tsefmar, veisluúis:
Vítlhðil, Varöan - íiamavöaír, vefur, Végamóí, VCíðimaðurin;
tttin Dtangev, Verslurán Fáftiir, vcrslunin Hamb'org, Vcrsli
rurmii
onsson. Þori
Þorsteuin
lersir
Þrjár sveiíasvsiur, Þuma
líiníi
(rtiimul.túð