Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.1999, Qupperneq 18

26
ÞRIÐJUDAGUR 27. APRÍL 1999 13 "V"
Kjartan Jónsson, talsmaður Húmanistaflokksins, á Beinni línu DV í gærkvöld:
Munum fá 6% fvlgi
„Nú kunnum við betur að setja hlutina fram
og við ætlum að koma okkar málum í gegn.
Það hefur líka sýnt sig að nýjar hugmyndir
eiga erfltt uppdráttar. Við erum að koma meö
þær inn í landslag þar sem hugtökin hægri og
vinstri eru ráðandi þó að í rauninni sé það
breytilegt hvað þau þýði á hverjum tíma. En
Tólk skilgreinir sig út frá því og það er ekkert
auðvelt að koma fram með nýjar hugmyndir
þar til fólk fer að líta á sig sem t.d. húmanista.
Þetta tekur tíma en það kannski átta einhverj-
ir sig á að okkur er fúlasta alvara,“ sagði Kjart-
an Jónsson, talsmaður Húmanistaflokksins, á
Beinni línu DV í gærkvöld. Þar svaraði hann
ýmsum spumingum hringjenda.
Kjartan sagði stefnu Húmanistaflokksins
snúast um mannréttindapólitík. „Mörgum
flnnst að það sé ekki við hæfi aö tala um mann-
réttindi hér á landi, það eigi við í öðrum lönd-
um og heimsálfum. En við teljum að það séu
brotin mannréttindi héma, meðal annars á
öldruðu fólki og öryrkjum. Kvótamálið til
dæmis er mannréttindamál."
Kjrtan sagðist ekki eiga von á að kosninga-
baráttan kostaði Húmanistaflokkinn meira en
300 þúsimd krónur. Stefnan væri sett á 2,5%
fylgi svo flokkurinn fengi löggildingu sem
stjómmálaflokkur. „Þá fáum við útgáfustyrki.
Þetta gerir baráttuna skemmtilegri."
Um kvótamálin sagði Kjartan: „Flokkamir
hafa allir, ef Frjálslyndi flokkurinn er undan-
skilinn, slegið skjaldborg um kvótakerfið. Ég
lít svo á að kerfí þar sem hent er tugþúsundum
tonna af fiski geti ekki verið viðunandi fyrir
þjóð sem vill vera í fararbroddi í þessum mála-
flokki.“
Barnaleg í fyrstu
Stefán Stefánsson, Reykjavík:
Húmanistar vilja einn lífeyrissjóð,
gegnumstreymissjóö. Er ekki hyggi-
legra aó hafa frekar núverandi fyrir-
komulag þar sem samkeppni ríkir og
tryggir hagstœöari ávöxtun?
„Ég lít svo á að þegar lögin vora
sett í fyrra og gengið frá því að 10%
af öllum tekjum fólks færa í lifeyr-
issjóð þá væri þetta í rauninni kom-
ið inn í samtryggingarkerfið þannig
að mér finnst engin ástæða til að
það sé einhver samkeppni innan
þess. Það sé rétt að stíga skrefið til
fulls og stofha einn stóran lífeyris-
sjóð. Nú era hér margir sjóðir og
samkeppnin kostar sitt. Mig minnir
að það kosti milli 7 og 800 milljónir
á ári að reka sjóðina og annað eins
er kostnaður við fjárfestingar,
þannig að við eram að tala um einn
og hálfan milljarð sem myndi spar-
ast. Þá hefur ávöxtun sjóðanna,
mikið vegna fjárfestinga erlendis að
undanfomu, verið byggð á mjög
vafasömum granni og margir vara
við þeirri þenslu úti t.d. í hátækni-
fyrirtækjum sem hafa vaðið upp og
þrefaldast og fjórfaldast aö verð-
mæti. Það spá margir að það muni
springa og þá era þeir 100 milljarð-
ar sem lifeyrissjóðimir era með
þama í hættu.“
Konráð Stefánsson, Reykjavík:
Þió hafió boöiö fram áöur og náö
upp undir 1,6% fylgi. Þiö mœlist
varla í könnunum nú. Er þetta ekki
vonlaust og hrein þráhyggja aö vera
aö bjóöa fram?
„Það er Húmanistahreyfingin
sem stendur að baki flokknum og
þaðan era þær hugmyndir sem okk-
ur finnst vera svar við mörgum
málum í dag. Mér finnst það alveg
jafn rétt nú að bjóða fram eins og
fyrir 12-15 árum þegar við vorum
að byija. Kannski hefúr það gerst í
millitíðinni aö við höfum aflað okk-
ur reynslu. Þá var uppistaðan fólk
milli tvitugs og þrítugs og við vor-
um að mörgu leyti bamaleg og sett-
um mál þannig fram að mörgum
þótti það skrýtið. Nú kunnum við
betur aö setja hlutina fram og við
ætlum að koma okkar málum í
gegn. Það hefur líka sýnt sig að nýj-
ar hugmyndir eiga erfitt uppdráttar.
Við eram að koma með þær inn í
landslag þar sem hugtökin hægri og
vinstri era ráðandi þó að í rauninni
sé það breytilegt hvað þau þýði á
hveijum tíma. En fólk skilgreinir
sig út frá þvi og það er ekkert auð-
velt að koma fram með nýjar hug-
myndir þar till fólk fer að líta á sig
sem t.d. húmanista. Þetta tekur
tíma en það kannski átta einhveijir
sig á að okkur er fúlasta alvara."
Margrét Jónsdóttir, Hafnar-
flrði: Hvaó finnst þér um þá hug-
mynd aö ná í kvótagróöann gegnum
skattakerfiö?
„Mér finnst það vera brandari
satt aö segja. Það fyrst og fremst
festir núverandi kerfi í sessi, - ein-
okunarkerfi þar sem lokað er á alla
nýliðun. Forsenda hæstaréttar-
ðómsins var jafnræðisregla stjóm-
arskrárinnar og enn hefur ekkert
verið gert til þess að breyta grann-
inum í kerfinu til samræmis við
hana. Mér sýnist bara að ríkis-
stjómin ætli að fara í einhvem
pingpongleik við dómskerfið í því
efni. Þetta mun ekkert taka á því.
íjað munu einhverjar krónur nást
inn en ég held að endurskoðendur
og bókarar stórútgerðarfyrirtækj-
anna glotti yfir hugmyndinni og
hugsi um alla klækina og brögðin
sem þeir munu nota til þess að
losna við að borga skatta eins og
þeir hafa gert. Þeir munu kaupa sér
tap. Þeir munu offjárfesta og gera
alla þessa hluti, aðra en að borga
skattana. Mér finnst virkilega sorg-
legt að Vinstri grænir þar sem fullt
er af vel meinandi fólki skuli hafa
asnast út i þessa stefhu, væntanlega
undir stjóm Steingríms J. Sigfús-
sonar sem er einungis til að við-
halda þessu einokunarkerfi."
Jón Hauksson, Reykjavík:
Stefna hvaóa annars íslensks stjórn-
málaflokks kemst nœst stefnu
Húmanistaflokksins?
„Þegar maður skoðar ákveðnar
áherslur í velferðarmálum þá er það
er það fyrst og fremst Vinstra grænt
og Samfylkingin, en samt er munur.
Vinstri grænir era með lík í lestinni
sem er sjávarútvegsstefnan sem við
getum aldrei samþykkt út frá mann-
réttindasjónarmiðum og jafnræðis-
reglu. Síðan era ákveðin grandvall-
armál sem skilja okkur að frá öðrum
flokkum, sem er hin húmaníska at-
vinnustefha. Hún er sú að fólk hafi
meiri áhrif á líf sitt og umhverfi og á
vinnustað sinn. Við viljum að fyrir-
tæki sem uppfylla ákveðin skilyrði
njóti skattafríðinda, m.a. að starfs-
menn eigi ákveðið lágmarkshlutfall í
fyrirtækinu og hafi rekstrarleg og
stjórnunarleg áhrif innan þeirra. Við
erum ekki að tala um handahófs-
kennda úthlutun hlutabréfa eins og í
einkavæðingunni sem virkar að ein-
hveiju leyti í þessa átt. En hvað ger-
ist þegar fólk hættir í fyrirtækjunum
eða selur hlutabréfin? T.d. gætu
starfsmannafélög átt þennan hlut. I
málum eins og t.d. utanríkismálum
era Vinstri grænir kannski næstir
okkur.“
Upplýst samþykki
Stefán Stefánsson, Reykjavík: /
Ijósi þess hve fylgi ykkar er lítiö,
vœri þá ekki vœnlegra fyrirykkur aö
starfa innan annarra flokka sem
nœstir ykkur standa og eiga fulltrúa
á Alþingi?
„Nú hef ég reynslu af því. Ég var
i framboði fyrir Húmanistahreyf-
inguna þar til á því varð hlé eftir
kosningamar 1991. Eftir það starf-
aði ég með Þjóðvaka og Reykjavík-
urlistanum. Þar reyndi ég að koma
þessum hugmyndum á framfæri en
síðan þegar að því kom að setja þær
í stefnuskrámar þá var ósköp lítið
orðið eftir af þeim og fátt komst til
skila. Innan þessara flokka og sam-
taka var margt af vel meinandi fólki
en bara fast í ríkjandi hugsunar-
hætti og sá ekki út úr honum.“
Anna Ós-
valdsdóttir,
Reykjavík:
Hvaóa álit
hefur
Húmanista-
flokkurinn á
gagna-
grunnslög-
unum?
„Við höf-
um þá skoð-
un að gagna-
grannurinn
sjálfur sé
allra góðra
gjalda verð-
ur. Hvað varðar lögin þá er það
fyrst að segja að okkar pólitík er
mannréttindapólitík. Þess vegna
viljum við að sett verði í þau
ákvæði um upplýst samþykki,
þannig að ekki fari upplýsingar um
neinn inn í gagnagranninn nema
viðkomandi hafi áður verið upplýst-
ur um hvað þaö þýðir og að hann
hafi gefið samþykki sitt. Ekki eins
og nú er að fólk er sett í grunninn
og þarf síðan að gera sérstakar ráð-
stafanir til að komast úr úr honum
aftur. Þetta er krafa sem tíðkast í
öllum löndum þar sem metnaðarfull
löggjöf um persónuvernd er í gildi.“
Þorvarður Sigurgeirsson,
Reykjavík: Hvaða tillögur hafiö þiö
fyrir láglaunafólk í landinu?
„Við eram með tillögu um 100
þúsund króna lágmarkslaun, en ein-
hver hefur reiknað það út að 90-95
þúsund krónur á mánuði séu lág-
marksframfærsla fyrir einstakling.
En þetta er ekki nóg. Skattleysis-
hlutfallið hefur staðið í stað síðustu
árin. Hefði það fylgt launavísitölu
síðustu 10 ára væra mörkin við
85.200 krónur á mánuði þannig að
það verður að hækka þau lika og
þar eram við með sömu tölu. Við
eram gjaman spurð að því þegar
við nefhum þetta hvaðan eigi að
taka peningana. Núna era þessir
peningar til. Þeir era í sjávarútveg-
inum og það er verið að borga þá út
úr greininni til einhverra útval-
inna. Þangað viljum við sækja þá.“
Uppstokkun lífeyriskerfis
Sigurrós Siguijónsdóttir,
Reykjavík: Hvernig á að fjármagna
afnám fátœktar?
„Við eram með hugmyndir um
uppstokkun á lífeyrissjóða- og al-
mannatryggingakerfinu sem einn
sameiginlegan lífeyrissjóð. Grunn-
urinn þar era þessir 30 milljarðar
sem era að fara núna inn i þau 10
prósent sem verða greidd af öllum
launum og 17 milljarðar sem rikið
er að veita inn í þessi mál. Þama er
grandvöllurinn og gott betur en
það. Þetta er hægt án þess aö hækka
skatta. Þetta er róttæk breyting en
raunhæf. Eflaust þyrfti að vera í þvi
eitthvert punktakerfi þar sem fólk
fengi eitthvað úr því í samræmi við
það sem það leggur inn i það. Aðal-
atriðið er mannsæmandi fram-
færsla. Annað mikilvægt við afriám
fátæktar er að leiörétta og hækka
skattleysismörk. Við viljum prjóna
saman auðlindagjald í sjávarútvegi
við hækkun skattleysismarka upp í
100 þúsund á mánuði.“
Sigurður Hálfdánarson,
Reykjavík: Hvert sœkir Húmanista-
flokkurinn sitt fylgi?
„Éjg fæ góð viðbrögð helst hjá
ungu fólki. Ástandið í dag særir
réttlætiskennd margra finnst mér.
Eins það að yngra fólk vill hafa
mannréttindi og fólk sem er í þess-
ari stöðu, elli- og örorkulífeyrisþeg-
ar.“
Guðjón Sigurðsson, Reykjavík:
Hvaö fáið þið Húmanistar í styrki
frá ríkinu vegna framboös ykkar?
„Ekki krónu. Það er hluti af
þessu öllu saman mikill aðstöðu-
munur hjá flokki sem ekki hefur
verið á þingi og ekki hefur útgáfu-
og sérfræðingastyrki. Við höfum að
vísu þann möguleika sem ekki var
áður að ef við fáum 2,5 prósenta
fylgi fáum við löggildingu sem
stjómmálaflokkur. Þá fáum við út-
gáfustyrki. Þetta gerir baráttuna
skemmtilegri. Við eram langt frá
því að ná manni en þetta er raun-
hæft markmið sem gæfi okkur
meiri möguleika næst meö því að
vera með bullandi útgáfú næstu
árin. Ég reikna með að 2 prósent af
heildarstyrkjum myndu nema tæp-
um 5 milljónum í okkar hlut.“
Forsætisráðherraefni
Sigurður Halldórsson, Reykja-
vík: Hvert er forsœtisráóherraefni
Húmanistaflokksins?
„Ætli það sé ekki ég sjálfur. Ég
fór reyndar ekki í þetta framboð til
að ná mér í vinnu. Samt er það auð-
vitað það sem ég vil sjá því ég vil að
við náum árangri. Mig langar að
koma þessum hugmyndum í fram-
kvæmd og láta þær gerast. Ég hef
ekki verið að máta ráðherrastóla."
Haraldur Haraldsson, Reykja-
vík: Verður einhvem tímann raun-
hœft aö þiö nájö manni?
„Saga flokksins er þannig að
Flokkur mannsins bauð sig fram
þegar árið 1987. Fjóram árum síðar
kom Þjóðarflokkurinn. Nú eram við
með Húmanistaflokkinn. Það hefur
verið gaman að því að sama fólkið
er meira og minna með og hópurinn
stækkar. Við þurfum að halda
áfram og bæta í hópinn. Við mun-
um ná í gegn. Ég efast ekkert um
það. Þegar það gerist verðum við
valkostur með bakland.“
Leifúr Jónsson, Reykjavík:
Hver eru tengsl Samhygöar og
Húmanistaflokksins og hver er þátt-
ur Péturs Guöjónssonar í þessu
framboöi?
„Samhygð spratt út frá Húman-
istahreyfmgunni sem andofbeldis-
fyrirbæri með námskeið og fúndi.
Pétur kom með þessar hugmyndir
‘79 held ég það hafi verið og stofliaði
Samhygð. Síðan spratt flokkurinn
fram að hluta í grænu framboði ‘91
og ‘90. Þar starfaði ég m.a. og hluti
af Húmanistahreyfingimni. Varð-
andi Pétur er hann í heiðurssætinu
núna en er minnst hér á landi.
Hann vinnur með hreyfingunnni og
er að gera athyglisverða hluti í
Haíti og Dóminíska lýöveldinu."