Dagblaðið Vísir - DV - 08.05.1999, Blaðsíða 20
20
LAUGARDAGUR 8. MAÍ 1999
Skálmöld skála
Iðnskólinn i Reykjavík hefur verið undirlagður af deilum kennara og skólameistara undanfarin misseri. Menntamálaráðherra hefur skorist í leikinn með að-
gerðum sem miða að því að koma samskiptum manna í eðlilegt horf. Á innfelldu myndunum eru Ingvar Ásmundsson skólameistari og Guðni Kolbeinsson,
formaður stjórnar kennarafélagsins, en sá síðarnefndi hefur nú sagt upp.
Ófriðurinn í Iðnskólanum í
Reykjavík á sér nokkurra missera
sögu. Hann hefur þó aldrei verið
meiri en nú, eftir að við lá að til
átaka kæmi miUi Ingvars Ásmunds-
sonar skólameistara og Egils Guð-
mundssonar, deildarstjóra hönnun-
ardeildar skólans, á kennarafundi
nýverið. í kjölfarið fór fram, undir-
skriftasöfnun kennara, sem jafn-
framt ræddu hugmyndir um frekari
aðgerðir til að mótmæla málflutn-
ingi skólameistara. Þeir kærðu
framkomu hans og fundarstjóm til
menntamálaráðherra og báðu hann
um að gera „viðeigandi ráðstafan-
ir.“ Menntamálaráðherra brást við
með því að útvíkka umboð fulltrúa
ráöuneytisins í svokölluðum stýri-
hópi. Það tekur því ekki aðeins til
atriöa eins og athugunar á stjórn-
skipulagi skólans, heldur einnig til
atburða eða samskipta líðandi
stundar, þ.e. persónulegra erja og
átaka sem kunna að koma upp.
Þannig er málum nú komið í skóla
sem hýsir tæplega 2000 nemendur
og um 130 kennara.
Tilfærsla undirrótin
Sú senna sem staðið hefur sleitu-
laust milli kennara og skólameist-
ara Iðnskólans undanfarin misseri
á rætur í auknum völdum frá ráðu-
neyti til skóla hvað varðar launa-
greiðslur til starfsfólks. Sú breyting
átti sér stað við síðustu kjarasamn-
inga. Kennarar í Iðnskólanum voru
óánægðir með að skólameistari liti
á það sem sitt hlutverk að túlka
samningana. Þar kom að þrir trún-
aðarmenn Hins íslenska kennarafé-
lags og Kennarasambands íslands
sögðu af sér sem trúnaðarmenn
vegna samstarfsörðugleika milli
þeirra og skólameistara. Formaður
kennarafélagsins, Halldór Hauks-
son fór með trúnaðarmennsku til
vors ‘98. Sem trúnaðarmaður beitti
hann sér fyrir ýmsum réttindamál-
um kennara, en var ekki endurráö-
inn við skólann um haustið. Hann
hafði ekki réttindi, en í hans stað
voru ráðnir tveir leiðbeinendur.
Ekki bætti úr skák aö vorið 1998
bannaði skólameistari kennurum
að vera viðstaddir eigin próf. Sú að-
gerð átti að minnka launakostnað
en var dæmd ólögleg með ráðherra-
úrskurði. í ráðuneytisbréfi þar að
lútandi var athygli skólameistara
vakin á því að honum bæri að fara
eftir gildandi kjarasamningum á
hverjum tíma, þannig að komast
mætti hjá málaferlum. Hann segir
að túlkun ráðuneytisins á málinu
hafi legið fyrir i april, en ekki
borist sér fyrr en í júlí.
Vegna illindanna hafði starfs-
mannafélagiö gripið til þess ráðs að
skipa fólk í allmargar nefndir sem
fjalla skyldu um ágreiningsmál inn-
an skólans. M.a. skipuð nefnd úr
röðum kennara sem vinna skyldi að
því að fá Halldór aftur, svokölluð
„Halldórsnefnd". Skólameistari réð
hins vegar sérlegan sáttasemjara,
Þórö Vigfússon. Sáttaumleitanir
Þórðar fóru einkum þannig fram aö
hann tók menn tali á göngum skól-
ans, einn í einu, en sú aðferð skilaði
ekki nægum árangri.
Svo mikill var hitinn í mönnum
þegar þarna var komið sögu að
kennarar og nemendur fóru að leita
ásjár menntamálaráðherra og kenn-
arar leituðu einnig til kennarasam-
takanna.
Ráðherra sendir Hauk
Enn hélt ágreiningurinn um
kjaramál áfram, auk þess sem róö-
urinn fyrir að fá Halldór Hauksson
aftur til starfa var hertur að mun. Á
fundi sem skólanefnd átti með
skólameistara um það mál lagði
einn nefndarmanna fram bókun þar
sem talað var um „forkastanleg
vinnubrögð, þar sem valdníðsla og
embættishroki hrekja mann úr
skólanum vegna trúnaðarstarfa
sinna í hagsmunabaráttu kennara".
Er liða tók á sl. haust tilkynnti
menntamálaráðherra skólayfirvöld-
um Iðnskólans að látin yrði fara
fram úttekt á ýmsum þáttum í
innra starfi skólans. í tilkynning-
unni var tekið fram að Haukur Ingi-
bergsson hefði veriö valinn til
starfans og myndi hann taka saman
skýrslu um málið.
Um skeið leit út fyrir aö lausn og
sættir lægju í loftinu, þegar Ingvar
skólameistari féllst á að Halldór
Hauksson kæmi til starfa við skól-
ann aftur. „Halldórsnefndinni"
þótti þó vissara að láta skólameist-
ara undirrita plagg sem staðfesti
þetta. Eins féllst Ingvar á að skipuð
yrði samráðsnefnd með þremur frá
kennurum og fulltrúum frá stjórn-
endum skólans. Vonuðust nú marg-
ir til að öldur lægði og starfsfriður
kæmist á í skólanum.
Ráðherra lætur
ógilda gjörning
Það gekk þó ekki eftir, því enn
blossuðu deilurnar upp í október-
mánuði. Ástæðan var sú að kennar-
ar töldu að skólameistarinn hefði
ekki staðið við skriflega samning-
inn, hvorki hvað varðaði Halldór né
samráðsnefndina, þegar í ljós kom
aö skólameistari ætlaði að sitja
einn af hálfu stjórnenda á fyrsta
fundi hennar. í þessari hrinu sagði
stjórn kennarafélagsins af sér í einu
lagi og nokkrir kennarar knúðu
dyra hjá menntamálaráðherra til að
kynna honum stöðu mála. Skömmu
síðar dreifði skólameistari plöggum
til kennara sem á stóð að hann teldi
sig hafa farið eftir umræddu sam-
komulagi að öllu leyti og harmaði
málatiibúnað fulltrúa kennara.
Ný stjóm kennarafélagsins hafði
nú verið kjörin með Guöna Kol-
beinsson í fararbroddi. Þá hafði ver-
ið gripið til þess ráðs að leita til
hagsmunafélaga kennara eftir fólki
til að gegna trúnaðarstörfum fyrir
starfsmenn. Tvær stórkanónur tóku
starfann að sér, þau Eiríkur Jóns-
son, formaður Kennarasambands
íslands, og Elna Katrín Jónsdóttir,
formaður Hins íslenska kennarafé-
lags. Þau eru trúnaðarmenn kenn-
ara nú.
Á þessum tíma hafði annað mál
verið í fullum gangi innan skólans.
í kjölfar ágreinings hafði skóla-
meistari sent yfirmanni bókasafns
Iðnskólans
bréf, dagsett
í september
‘98. Þar var
honum til-
kynnt að
verkskipt-
ingu á safn-
inu yrði
b r e y t t
þannig að
frá og með
næstu mánaðamótum yrði nýr mað-
ur settur yfir, undir starfstitlinum
„skipulagsstjóri“. Bókasafnsstjór-
inn skyldi verða óbreyttur bóka-
safnsfræðingur undir stjóm hins.
Þama reyndust vera ýmis ljón á
veginum, því yfirmaðurinn var fag-
lærður en „skipulagsstjórinn" ekki.
Málið fór til ráðherra, sem bauð
skólameistara þá þegar að ógilda
þessar tilfærslur á starfsmönnum,
enda gengu þær beinlínis gegn
reglugerð um starfslið skóla.
Svört skýrsla
Næsta skref menntamálaráð-
herra til að freista þess að koma
skólastarfi Iðnskólans í viðunandi
horf var að senda utanaðkomandi
aðila til að draga upp heildarmynd
af stjómunarferli i skólanum og at-
huga stjómskipulag og samskipta-
ferli innan hans. Skýrsla í kjölfar
þessarar athugunar var hreint ekki
fógur. Eftir viðtöl við starfsmenn og
nokkra nemendur í skólanum var
niðurstaðan m.a. sú að réttar boö-
leiðir væru sniðgengnar, skóla-
meistari heföi tekið fram fyrir
hendumar á millistjórnendum,
skólaráð væri „nánast óvirkt",
kennarafundir eins konar „af-
greiðsluapparat" og skólanefnd
fundaði „frekar sjaldan". Fagleg
umræða og umbætur virðast hafa
vikið fyrir umræðu um fiármál og
kjaramál. Mikil miðstýring valdi
því að kennarar og millistjórnendur
hafi misst áhuga á umbótastarfi þar
sem nánast allar ákvarðanir þurfi
að bera undir skólameistara. Hann
sendi ráðuneytinu athugasemdir
við skýrsluna í 16 liðum.
í kjölfar þessa áfellisdóms skipaði
menntamálaráðherra fyrrgreindan
stýrihóp með Jón Gauta Jónsson í
fararbroddi. í hópnum eru einnig
formaður skólanefnd-
ar, fulltrúi kennara,
skólameistari og full-
trúi nemenda. Stýri-
hópurinn var rétt
kominn á koppinn
þegar atgangurinn
varð á kennarafund-
inum umrædda milli
skólameistara og Eg-
ils deildarstjóra. Hinn
síðarnefndi hefur
fengið sex samkennara sína til að
votta skriflega hvað gerst hafi á
fundinum. Þá neitar hann að ræða
við skólameistara nema að fulltrúa
stéttarfélagsins viðstöddum.
Þannig standa málin í Iðnskólan-
um í Reykjavík I dag. Harkan í deil-
um skólameistara og kennara hefur
aldrei verið meiri en nú. Rúmlega 70
kennarar hafa skrifað undir yfirlýs-
ingu gegn ummælum skólameistara
þess efnis að lítill hópur kennara
haldi uppi andófi gegn honum. Tveir
kennarar, Sævar Tjörvason og
Guðni Kolbeinsson, formaður stjórn-
ar kennarafélagsins, hafa þegar sagt
upp. Enn eru í gangi harðar kjara-
deilur, m.a. um of lágar launa-
greiðslur til deildarstjóra, kröfur
kennara um álag fyrir aukið
kennsluálag og laun fyrir stofuum-
sjón. Skólameistari ásakar kennara
um andóf gegn sér og að einhverjir
þeirra séu að reyna að flæma sig í
burtu. Kennarar segja skólameistara
ósamvinnuþýðan, hann svari ekki
erindum, hygli jábræðrum en setji
aðra til hliðar eftir eigin geðþótta.
Menntamálaráðherra berst hvert
kvörtunarerindið á fætur öðru.
Jón Gauti á að finna einhvem
kerfisbundinn farveg fyrir sam-
skipti starfsmanna og skólameist-
ara, einhvem farveg sem heldur, en
fer ekki úr böndunum um leið og
litið er af skólanum. Það ætti því að
skýrast á næstu dögum hvort og þá
hvemig til tekst með aö koma á
vinnufriði í Iðnskólanum í Reykja-
vík, sem á að gegna því hlutverki að
búa tæplega 2000 ungmenni undir
lífsstarfið.
Ófriðarsaga í Iðnskólanum
Vor 1998 Skólameistari bannar kennurum að vera viðstaddir eigin próf.
Vor 1998 Halldór Hauksson kennari og trúnaöarmaður fær ekki endurráöningu viö skólann.
8.7.1998 Skólameistari ógildir bann um viöveru kennara í eigin prófum eftir bréf úr ráöuneytinu.
21.8.1998 Bókun skólanefndarmanns um valdníðslu og embættishroka skólameistara.
9.9.1998 Skólameistari tilkynnir um nýjan sáttasemjara, Þórö Vigfússon.
24.9. 1998 Skólameistari tilkynnir tilfærslur manna í störfum á bókasafni.
1.10.1998 Menntamálaráðuneytiö skipar Hauk Ingibergsson til úttektar á ýmsum þáttum skólastarfsins.
7.10.1998 Samkomulag kennara og skólameistara um endurráöningu Halldórs Haukssonar og nýja samráðsnefnd.
19.19.1998 Haukur Ingibergsson segir sig frá starfinu.
28.10.1998 Samkomulagiö um endurráöningu HH rofið.
3.11.1998 Ráöherra lætur ógilda tilfærslur starfsmanna á bókasafni
9.11.1998 Samráösnefnd segir af sér.
10.11.1998 Stjórn kennarafélagsins segir af sér í einu lagi, önnur kjörin.
2.12.1998 Menntamálaráöherra boöar úttekt á skólanum.
16.1.1999 Svört skýrsla um ástandið í lönskólanum.
12.3.1999 Stýrihópur skipaður að boöi menntamálaráöherra.
30.4.1999 Kennarafundur þar sem til árekstra kom milli skólameistara og deildarstjóra.
4.5.1999 Formaöur stýrihóps fær útvíkkaö umboö til aö grípa inn í atburöi líöandi stundar.
Innlent
fréttaljós
Jóhanna S. Sigþórsdóttir