Dagblaðið Vísir - DV - 31.12.1999, Qupperneq 12

12
FÖSTUDAGUR 31. DESEMBER 1999 JO'V
%eiíur
Fljótsdalsvirkjun:
Ekki berg-
numin
Stærsta deiluefni þjóðarinnar á síð-
ustu mánuðum ársins var Fljótsdals-
virkjun. Siv umhverflsráðherra fór á
Eyjabakka og varð
„ekki bergnumin".
Upp úr því fóru leik-
ar að æsast verulega.
Umhverfisvinir fóru
að safna undirskrift-
um gegn förgun Eyja-
bakka meðan stjórn-
völd kepptust við að
keyra málið í gegnum
þingið. Umhverfis-
nefnd þingsins fékk
að þefa af málinu í fá-
eina daga. Sýningu á umhverfisvæn-
um sjónvarpsþætti Ómars Ragnars-
sonar um Eyjabakka var frestað fram
yfir afgreiðslu Alþingis á málinu. Öll
meðul voru notuð, með og á móti. En
allt kom fyrir ekki. Málið var sam-
þykkt á Alþingi fyrir jól.
Siv Friöleifs-
dóttir um-
hverfisráö-
herra.
Hestaskólinn:
Skólastjóri
vék
Harðar deilur urðu um Hestaskól-
ann að Ingólfshvoli á haustmánuðum.
Nemendur skólans báru Hafliða Hall-
dórsson þungum
sökum. Þeir sögðu
hann beita hrossin
harðýðgi og niður-
lægja nemendur
sína. Hafliði taldi
hins vegar að um
hefðbundin vinnu-
brögð væri að ræða
hvað varðaði tamn-
ingar. Fimm nem-
enda yfirgáfu skól-
ann, kærðu Hafliða
til lögreglu, fengu lögfræðinga til að
endurheimta þau skólagjöld sem út af
stóðu og fóru heim. Aganefnd Félags
tamningamanna fjallaði um málið og
vék Hafliða út fagfélaginu i tvö ár.
Hann hætti öllum afskiptum af skól-
anum í framhaldi af því.
Iðnskólinn:
Átökí
skólastarfi
Fleiri skólastjórar lentu í hremm-
ingum á árinu. Stríð Ingvar Ás-
mundssonar við harðsnúinn hóp
kennara var í al-
gleymingi. Mennta-
málaráðuneytið gerði
úttekt á stjórnun
skólans og var sú
skýrsla svört. Hvell-
ur varð þegar Ingvari
lenti saman við einn
kennaranna á fundi.
Sagði Ingvar við það
tækifæri að kennar-
inn þyrfti að læra að
hlýða. „Frekleg valdníðsla, ofríki,
ógnun og hótanir" voru hugtök sem
sáust á klöguskjölum sem send voru
úr skólanum í ráðuneytið. Ráðherra
tók þann kostinn að senda fulltrúa til
að koma friði á í skólanum.
Ingvar
Asmundsson
skólastjóri.
Hafliöi
Halldórsson,
fyrrverandi
skólastjóri.
Kastljósið beindist að klerkum árið 1999:
Deilt á mörgum
vígstöðvum
Prestadeilur settu sterkan svip á
árið. Bar þar hæst deilu presthjónanna
í Holti i Önundarflrði við sóknarböm
sín. Síðari hálfleikur í þeirri rimmu
hófst þegar séra Gunnar Bjömsson og
frú Ágústa, kona hans, hugðust snúa
aftur vestur í vor eftir afleysingadvöl á
Selfossi. Þá kom í ljós að sóknamefnd-
imar vestra vildu alls ekkert fá þau aft-
ur. í þetta skipti, eins og svo oft síðar í
deilunni, hafði frú Ágústa orðið þegar
fjölmiðlar inntu prestshjónin eftir því
hvemig andstreymið legðist í þau.
„Við hlökkum svo mikið til að fara
vestur að þið trúið því ekki,“ sagði frú-
in og bætti því við að þau hjónin væm
einmitt að festa kaup á gasbyssu áður
en þau fæm, „til að fæla frá mink og
ref í sókninni".
Enn hitnaði í kolunum fyrir vestan.
Kirkjukórar séra Gunnars vom hættir
ög organistar einnig, vegna gagnrýn-
inna afskipta frú Ágústu af tónlistar-
flutningi þeirra. Hún þótti einnig hvat-
vís i orðum um sveitunga sína og sér-
lega stjómsöm. Þá var kvartað undan
því að hún skipti sér um of af málefn-
um sóknarbama sem einungis ættu að
heyra undir prestinn.
Þar kom að deila prestshjóna og
sóknarbama fór til úrskurðamefndar
þjóðkirkjunnar. Hún treysti sér ekki í
málið en vísaði því aftur til biskups.
Ástandið versnaði enn og um þver-
bak keyrði þegar opinber varð „vam-
arræða" séra Gunnars, sem hann sendi
prófasti sínum, sr. Agnesi Sigurðar-
dóttur. Þar líkti hann söfnuðinum við
hið ameríska Amish-fólk og greindi ná-
kvæmlega frá líkamlegu og andlegu
ástandi sóknarbama sinna, sem sums
staðar virtist afar bágborið, ef marka
mátti tilskrif prestsins.
Staöfesting
Með greinargerð séra Gunnars fékk
hið geistlega yflrvald kirkjrmnar stað-
festingu á ástandinu fyrir vestan, svart
á hvítu. Kirkjustarflð var í rúst og
menn skiptust í harðvítugar fylkingar
- með og á móti séra Gunnari. Prests-
frúin í Holti hélt þó ailtaf ró sinni og
svaraði í austur þegar hún var spurð í
vestur. Þegar hasarinn út af greinar-
gerðinni stóð sem hæst sagði hún að
það væri ekkert ósamkomulag í sókn-
inni, þau hjónin hlökkuðu til jólanna. 1
annað sinn kvaðst hún, aðspurð um
ástandið í sókninni, vera að baka
smákökur fyrir jólin og vera búin að
baka flmm sortir.
En svo fór sem fór, biskup setti séra
Gunnar af til þriggja mánaða. Hann
skyldi vinna að sérverkefnum í þenn-
an tíma. Sérverkeftiið reyndist vera að
þýða skýrslu um kirkjuleg málefni úr
norsku. í samtali DV við biskupstofú
kom raunar fram, að þar á bæ var ekki
vitað hvort séra Gunnar kynni yfirhöf-
uð eitthvað í norsku. En það var
kannski ekki aðalatriðið, heldur hitt,
Séra Gunnar Björnsson og frú Ágústa, kona hans, komu mjög viö sögu í prestadeilum þeim sem voru uppi á ár-
inu. Um 30 sóknarbörn séra Torfa Hjaltalín sögðu sig úr söfnuðinum vegna deilna viö klerk sinn.
að koma á vopnahléi í sókninni,
þannig að sóknarbömin gætu átt gleði-
leg jól í kirkjum sínum.
Fylgismenn séra Gunnars óskuðu
eftir því að
hann mætti
messa fyrir
„svörtu sauð-
ina“. Prófastur
svaraði þvi til
að hann gæti
þá gert það
heima í stof-
unni hjá þeim.
Og þar við situr
næstu mánuðina.
Yfir 30 sögöu skiliö við prest
Biskup hafði í fleiru að snúast held-
ur en prestsdeilunum í Önundarfirði. í
haust hélt sérleg sendinefnd frá bisk-
upsstofu norður yfir heiðar til að sansa
málin í Möðruvallasókn. Þar höfðu þá
rúmlega 30 sóknarböm af 600 sagt skil-
ið við prestinn, séra Torfa Hjaltalín. Sú
deila, sem þama er uppi, er ekki ný-
lega tilkomin. Hún hefur staðið í ára-
tug. Harðast hefur hún geisað í næsta
nágrenni við prestinn en lítið borist til
annarra sókna. Sóknamefndarformað-
urinn i Bægisársókn sagði
t.d. að hann Torfi væri „eng-
inn voðalegur pokaprestur,“
en ætti í vanda með mann-
legu sam-
skiptin.
Annað
sóknarbam
séra Torfa
sagði þolin-
mæði gagn-
vart prestin-
um á þrot-
um, enda
væri það
gengið úr söfhuðinum.
„Steininn tók úr þegar hann
heilti sér yflr mig á
skemmtistað," sagði sóknar-
bamið sem var farið að sækja messur
til Akureyrar.
Séra Torfi stakk raunar upp á því i
viðtali við DV á haustmánuðum að
skipti yrði á séra Gunnari og honum,
þannig að annar færi í vestur en hinn
í austur. Norska skýrslan hefur greini-
lega þótt traustari lausn.
Ófriður í Ósló
Dlindi í söfnuði íslendinga í Ósló
blossuðu enn upp á
árinu þegar fyrir
dymm stóð að
halda aðalfund.
Aldrei hafði gróið
um heilt frá þvi að
séra Sigrún Davíðs-
dóttir var ráðin þar
prestur. Hluti safn-
aðarins hafði hætt
að taka þátt í starf-
inu 1 mótmæla-
skyni við prestinn.
Talið var að á um-
ræddum aðalfúndi
kæmi fram tillaga
rnn að leggja söfn-
uðinn niður, senda
prestinn heim og
skila fjármunum safnaðarins til
norsku þjóðkirkjunnar. Svo fór þó ekki
og er skipan mála óbreytt þar ytra.
Á meðan messar séra Flóki
Kristjánsson sendiprestur í Bmssel.
Hann hraktist, sem kunnugt er, frá
Langholtssókn fyrir rúmum þremur
árum vegna deilna við Jón Stefánsson
organista. Nú hefur samningur hans í
Bmssel verið framlengdur til 1. júni í
sumar þannig að það mál er óleyst,
ásamt öllum hinum.
Aramót
Jóhanna Sigþórsdottir
Sr. Torfi Hjaltalín.
Miðlægur gagnagrunnur til heilla eða hörmunga:
Þar sem tilfinningarnar ráða
Kári
Stef-
áns-
son,
forstjóri
íslenskr-
ar erföa-
greiningar.
Læknar tóku margar syrpur við Kára
Stefánsson, forstjóra íslenskrar erfða-
greiningar, og Ingibjörgu Pálmadóttur
heilbrigðisráðherra á árinu vegna mið-
lægs gagnagrunns á heilbrigðissviði.
Mannvemd kom þar líka við sögu, svo
og fleiri sem létu sig málið varða. Marg-
ir stigu á stokk og töldu grunninn ýmist
til heilla eða hörmunga.
í upphafí árs kom upp gagnrýni
á eignaraðild ÍE að Gagnalind,
sem safnar sjúkraupplýsing-
um er eiga að fara í grunn-
inn. Töldu margir það hið
versta mál. Kári sagði þá að
þeir hinir sömu væm „iila
upplýstir og létu tilflnningamar ráða.“
Fræg varð senna heilbrigðisráðherra
við læknana þegar fulltrúar Alþjóðafé-
lags lækna vom hér á ferð siðla árs.
Þeir ætluðu að kynna afstöðu félagsins
til gagnagrunnsins. Ráðherra mætti
ekki á kynningarfundinn en sendi lækn-
unum þess í stað bréf þar sem „forkast-
anleg vinnubrögð" samtakanna vom
hörmuð. Heilbrigðisráðherra mætti á
aðalfund lækna sem haldinn var í kjöl-
farið, talaði m.a. um „enn eina uppá-
komima" í gagnagrunnsmálinu og setti
enn frekar ofan í við þá.
Loks varð hvellur þegar upp komst
að ÍE ætti allt í einu 55 prósent í Gagna-
lind. Þetta var verra en þeir svartsýn-
ustu höfðu getað gert sér í hugarlund.
Enda sagði Jóhann Tómasson læknir:
„Ég er orðlaus!“
Mjög skömmu síðar var tilkynnt að
nýtt þróunarfyrirtæki, eMR, hefði eign-
ast 75 prósent hlutafjár í Gagnalind.
í jólabók, sem kom út um Kára Stef-
ánsson, var fúllyrt að drögin að gagna-
gmnnsfmmvarpinu hefðu pumpast
ofan af Lynghálsi í gegnum faxtæki heil-
brigðisráðuneytisins. Ráðherra sagði
þetta alrangt, andstæðingar gmnnsins
sögðu þetta áreiðanlega rétt en Kári
sjálfur er hættur að tala við þjóðina í
gegnum flölmiðla.