Dagblaðið Vísir - DV - 04.02.2000, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 4. FEBRÚAR 2000
15
McCain er kom-
inn á kortið
- í forkosningunum í Bandaríkjunum
McCain viröist kominn á gófta sigiingu, en þrátt fyrir allt veröur að telja
Bush líklegri en McCain til aö hljóta útnefninguna, segir m.a. í grein Gunn-
ars. - McCain og George Bush yngri frambjóöendur Repúblikana í Banda-
ríkjunum.
Óvæntur stórsigur
McCains í forkosning-
unum í New Hamshire
setur nýjan svip á kosn-
ingabaráttuna í Banda-
ríkjunum. Hann sigraði
Bush með 17 prósentu-
stiga mun og er hér eft-
ir frambjóðandi sem
taka verður alvarlega.
Hann vann meirihluta
óháðra kjósenda, sem
eru lykillinn að al-
mennum kosningasigri,
enda þótt þeir skipti
minna máli í
flokkspólitísku forvali.
Ósigur Bush er algjör.
Allir þeir milljónatugir
sem hann ræður yfir
náðu ekki að kaffæra
boðskap McCains.
Boöskapur
Sá boðskapur er fyrst og fremst
að færa almenningi aftur völdin í
alríkisstjórninni, draga úr pen-
ingaveldinu, sem ræður svo miklu
um ljöggjöf á þinginu, og að
minnka áhrif þrýstihópa. En það
sem fyrst og fremst hafði áhrif á
kjósendur er heiðarleiki McCains
og hreinskilni. Hann er hreinskil-
inn með ólíkindum, svo að aðrir
pólitíkusar hrökkva í kút. Hann
hikar ekki við að segja sína skoð-
un, jafnvel þótt hún gangi þvert á
hagsmuni kjósenda.
Fyrir þetta uppsker
hann, gagnstætt öll-
um væntingum,
virðingu og aðdáun,
sem er aðalástæðan
fyrir þessum sigri.
Bush er aftur á
móti af gamla skól-
anum og höfðar
fyrst og fremst til
harðra flokks-
manna. Meðal
demokrata sigraði
Gore Bradley með
meiri mun en búist
hafði verið við, og
er nú á góðri leið að
tryggja sér útnefnd-
ingu síns flokks.
Samkeppnin við
Bradley hefur
hjálpað honum mikið við að losna
undan skugga Clintons.
Framhaldiö
Næstu forkosningar meðal
repúblíkana verða 19. febrúar í
Suður Karólínu, og síðan verða
kosningar beggja flokka í 12 ríkj-
um 7. mars. Eftir það verða línur
orðnar skýrar. Ef
McCain sigrar
líka í Suður Kar-
ólínu, má Bush
alvarlega fara að
vara sig, enda
þótt hann sé enn-
þá talinn sigur-
stranglegri á
landsvísu. Bush
sakar McCain
um að vera ekki
sannur íhalds-
maður, hann hafi
laðað að sér
vinstri atkvæði. Það er fátt um
vinstri atkvæði í Suður Karólínu
og pólitík þar með öðrum hætti en
í New Hampshire.
En þess má geta að síðan 1952
hefur enginn orðið forseti sem
ekki sigraði í New Hamshire,
nema Bill Clinton sem tapaði fyrir
Tsongas 1992, en vann útnefning-
una samt. McCain virðist kominn
á góða siglingu, og hann er ættað-
ur frá Suðurríkjunum, þar sem
forfeður hans börðust undir fána
Suðurríkjanna í þrælastríðinu.
Hann er kominn af hermönnum
og flotaforingjum í báðar ættir og
er stríðshetja frá Víetnam. Það
skiptir miklu í Suður Karólinu.
Óvinir
En McCain á ótrúlega marga og
valdamikla óvini i flokknum.
Hann hlítir engum flokksaga og
fer sínar eigin leiðir. Hann boðar
umbætur sem eru eitur í beinum
forystumanna flokksins, sem
margir berjast opinberlega gegn
umbótahugmyndum hans. Svo
langt gengur þessi fjandskapur að
forysta flokksins í New York, þar
sem kosið verður i mars, hefur
hingað til komið í veg fyrir að
nafn hans verði á kjörseölinum.
Óvíst er hversu lengi eftir þetta
þeim verður stætt á þvi. Samt eru
það ekki aðallega umbótatillögur
hans sem laða að kjósendur, held-
ur persónuleikinn sjálfur.
Fólk er þreytt á Clinton,
kvennamálum hans og pólitískum
látbragðsleik. McCain er alger
andstæða hans. En þegar allt kem-
ur til alls, eru það pengingar sem
ráða úrslitum, hver hefur mest fé
til auglýsinga og annars. Þar
stendur Bush langbest að vígi, og
ósigurinn í New Hamshire mun
verða hvatning öllum sanntrúuð-
um íhaldsmönnum meðal
repúblíkana að styrkja hann enn
frekar. Því verður þrátt fyrir allt
ennþá að telja Bush líklegri en
McCain til að hljóta útnefninguna,
enda þótt enn sé langt í land og
allt mögulegt geti gerst.
Gunnar Eyþórsson
Kjallarinn
Gunnar
Eyþórsson
biaöamaöur
„Næstu forkosningar meöal
repúblíkana veröa 19. febrúar í
Suður Karólínu, og síðan verða
kosningar beggja flokka í 12 ríkj-
um 7. mars. Eftir það verða línur
orðnar skýrar. Ef McCain sigrar
líka í Suður Karólínu, má Bush al-
varlega fara að vara sig...u
Feluleikur Landssímans
Nokkrar vikur eru liðnar frá
því frelsi komst á íslenskan fjar-
skiptamarkað eftir að Alþingi
samþykkti i desember ný lög um
fjarskipti. Samkeppni hefur hafið
innreið sina og menn fylgjast
grannt með viðbrögðum Lands-
símans. Þar á bæ tala menn fagur-
lega um frelsi, samkeppni og þjón-
ustu. Menn spyrja um efndir.
Á sambærilegu verði
Skíma - dótturfyrirtæki Lands-
símans birti auglýsingu í Morgun-
blaðinu um helgina. Þar var gerð-
ur samanburður á verði Netsím-
ans, Landsnets, Frjáisra fjarskipta
landa. Islandssími var fljót-
afgreiddur, því þjónustan er vart
til staðar. Athygli vekur að verð á
símtölum Frjálsra fjarskipta til út-
landa var sambærilegt við verð
Netsímans, það er að hringja á
Netinu og Landsnets. Það út af fyr-
ir sig vekur verðskuldaða athygli.
Gæðaþjónusta Frjálsra fjarskipta
er á sambærilegu verði og netsim-
ar!
Það vekur ekki síður athygli að
I auglýsingu Landssímans er verð
frá Landssímanum ekki birt! Af
hverju ætli svo sé? Af hverju ætli
Landssíminn birti ekki eigin verð-
skrá? Er eitthvað sem þarf af
leyna? Getur verið að samanburð-
urinn valdi kinnroða.
Brýtur gegn sam-
keppnislögum
Árið 1997 mun Landssíminn
hafa keypt internetfyrirtækið
Skímu. Fram að
því var Skíma
rekin með hagn-
aði; tæplega fjög-
urra milljón
króna hagnaði
1996 og tæplega
tveggja milljón
króna hagnaði
árið 1995. Hins
vegar bregður
svo við að eftir
að Landssíminn
verður eigandi,
þá hallar undan fæti hjá féiaginu.
1997 var tæplega tólf milljón króna
halli og 1998 var tæplega 18 millj-
ón króna halli.
Við birtingu samkeppni finnur
Landssíminn sig skyndilega knú-
inn til að lækka verð
á símtölum Netsím-
ans.
Þetta að sjáifsögðu
brýtur gegn sam-
keppnislögum aukin
heldur að Landssím-
inn er að niðurgreiða
þjónustu Skímu.
Þetta að sjálfsögðu
hljóta samkeppnisyf-
irvöld að taka fyrir.
Og þá hljóta Sam-
keppnisyfirvöld að
taka fyrir auglýsingu
Landssímans/Net-
simans í Morgun-
blaðinu. Hún stríðir
gegn góðu við-
skiptasiðferði. Þar er
ekki borinn saman
raunverulegur kostn-
aður af netsíma. Landssíminn
rukkar sjálfur innanlandssímtalið,
sem leggst ofan á verðið. Og not-
andinn verður að borga hvort sem
hann kemst í samband eða ekki;
•hvort sem er á tali eða enginn
heima. Kannanir sýna að það ger-
ist í þriðja hverju símtali. Skýrði
Landssíminn frá þessu í smá letr-
inu? - Nei!
Veröur ekki þolaö
Skýrði Landssíminn frá því að
þegar sambandi er náð þarf að
greiða kr. 3.32 að viðbættum kr.
1,56 fyrir hverja mínútu? Og þegar
símanúmer sem
hringt er í er á tali,
þarf engu að síður að
greiða kr. 3,32? Og
þegar símanúmer
sem hringt er í svarar
ekki, þarf hvað sem
öðru líður að greiða
kr. 3,32? Lét Lands-
síminn svo lítið að
skýra frá þessu? -
Nei! Og það er dapur-
legt að ríkisstofnun
skuli vísvitandi
blekkja almenning.
Frjáls fjarskipti eru
í samningaviðræðum
við Landssímann um
aðgang að grunnet-
inu. Löggjafmn ætl-
ast til samkeppni og
að öðrum fyrirtækj-
um sé hleypt inn á grunnnetið;
grunnnetið sem íslensk þjóð hefur
lagt. Hingað til hafa viðbrögð
Landssimans verið að tefja og
þæfa málið, beinlínis að hindra
samninga. Það að sjálfsögðu verð-
ur ekki þolað.
Landssíminn undir forystu Þór-
arins V. Þórarinssonar - sem um
áratugi hefur boðað frelsi og sam-
keppni - verður að greiða götu
frelsis og samkeppni, án vífdengja.
Alþingi hefur sett leikreglur þar
að lútandi. Þóf og orðhengilshátt-
ur verður ekki liðinn.
HaHur Hallsson
og Íslandssíma á símtölum til út-
„Landssíminn undir forystu Þórar-
ins V. Þórarinssonar - sem um ára-
tugi hefur boðað frelsi og sam-
keppni • verður að greiða gótu
frelsis og samkeppni, án
vífilengja. Alþingi hefur sett leik-
reglur þar að lútandi.u
Kjallarínn
Hallur Hallsson
stjórnarmaður Frjálsra
fjarskipta
Meö og
á móti
Mikael Torfason,
rithöfundur og
blaðamaöur.
Er þörf á hléum í kvik-
myndahúsum?
Þaö séríslenska fyrirbrigöi aö hafa hlé á
nánast öllum kvikmyndasýningum í kvik-
myndahúsum hér á landi hefur fariö í taug-
arnar á mörgum, sem telja þetta hafa ófyr-
irsjáanlegar afleiöingar á stemmningu sem
myndast hefur, á meöan aörir telja þaö
nauösynlegt aö fá pásu.
Síöasti
geirfuglinn
Hléin í bíó
eru eitt af þess-
um rammís-
lensku fyrir-
bærum í útrým-
ingarhættu.
Þetta er örugg-
lega síðasti
geirfuglinn
hvað skemmt-
ana- og menn-
ingarlifið varð-
ar. Nú er komið sjónvarp á
flmmtudögum, sjónvarp allt sum-
arið, drykkjusvall á miðyikudög-
um og bjór í öllum áfengisverslun-
um - jafnvel í stykkjatali. Persónu-
lega finnst mér nóg komið og alger-
lega óþarft að útrýma hléum í bíó.
Þau hafa gagnast mér ágætlega í
gegnum tiðina og eru til margs
nýtanleg. Maður hefur nú migið
ófáum lítrunum í hléum, verslað í
sjoppunni (það hlýtur að skila sér
í miðaverðinu) og svo reykir mað-
ur náttúrulega. Á íslandi er bíó
ekki bara til að hlaupa inn í, setj-
ast og gleyma sér í tvo tíma. Á Is-
landi er bíó partur af stærra
konsepti. Við forum í bíó á köldum
vetrardögum til þess að njóta
góðra mynda en auk þess til að
hitta annað fólk. Sýna sig og sjá
aðra. Af þessum ástæðum stend ég
með eigendum kvikmyndahúsa
sem ég vona að séu á móti hlélaus-
um kvikmyndahúsum - jafnvel þó
útlendingum finnist það asnalegt.
Græðgi sæl-
gætissalanna
Það er ekkert
eins óþolandi
eins og þegar
hinn dimmi
heimur kvik-
myndahússins
sundrast, ljósin
kvikna og gest-
irnir ryðjast
fram eins og
vísundahjörð.
Oftast gerist
Páll Asgeir As-
geirsson, blaöa-
maöur.
þetta á einhverju sérstaklega við-
kvæmu augnabliki í kvikmyndinni
og eýðileggur framvindu sögunnar
algerlega og sker í sundur sam-
band áhorfandans við kvikmynd-
ina. Það er sorglegt til þess að vita
að græðgi sælgætissalanna sem
reka bíóið skuli þannig leggja lista-
verk í áuðn og troða fótum sanna
list.
Hlé í bíó er tímaskekkja sem eig-
endur kvikmyndahúsa ættu að sjá
sóma sinn í að leggja af þegar í
stað. Þeir sem ekki geta setið í 90
mínútur samfleytt án þess að fá
gosdrykk eða poppkom verða að
birgja sig upp áður. Að hugsa til
þeirra skemmdarverka sem með
þessu eru unnin á tönnum og
holdafari bíógesta eru auðvitað al-
veg sérstakur hryllingur. Mótmæl-
um öll og sitjum sem fastast í
hléinu.
Kjallarahöfundar
Athygli kjallarahöfunda er
vakin á því að ekki er tekið við
greinum í blaðið nema þær ber-
ist í stafrænu formi, þ.e. á tölvu-
diski eða á Netinu. DV áskilur
sér rétt tii að birta aðsent efni á
stafrænu formi og í gagnabönk-
um.
Netfang ritstjórnar er:
dvritst@ff.is