Dagblaðið Vísir - DV - 27.04.2000, Blaðsíða 18

18
+
23
Útgáfufélag: Frjáls fjölmiölun hf.
Stjórnarformaöur og útgáfustjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: Eyjólfur Sveinsson
RHstjórar: Jónas Kristjánsson og Óli Björn Kárason
Aöstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Auglýsingastjóri: Páll Þorsteinsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiösla, áskrift:
Þverholti 11,105 Rvík, síml: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - Aðrar deildir: 550 5999
Græn númer: Auglýsingar: 800 5550. Áskrift: 800 5777
Stafræn útgáfa: Heimasíða: http://www.skyrr.is/dv/
Vísir, netútgáfa Frjálsrar fjölmiðlunar: http://www.visir.is
Ritstjórn: dvritst@ff.is - Auglýsingar: auglysingar@ff.is. - Dreifing: dvdreif@ff.is
Akureyri: Strandgata 25, sími: 462 5013, blaðam.: 462 6613, fax: 461 1605
Setning og umbrot: Frjáls fjölmiðlun hf.
Filmu- og plötugerö: ísafoldarprensmiðja hf. Prentun: Árvakur hf.
Áskriftarverð á mánuði 1950 kr. m. vsk. Lausasöluverö 180 kr. m. vsk., Helgarblað 250 kr. m. vsk.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiðir ekki viðmælendum fyrir viötöl við þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Spilað með lífeyri
Kominn er tími til, að Alþingi þrengi svigrúm lífeyris-
sjóða til að spila með peninga, sem eiga fremur að veita
sjóðfélögum áhyggjulaust ævikvöld heldur en að gefa sjóð-
stjórum tækifæri til að gera sig breiða í fjármálaheimin-
um, því að til þess hafa þeir enga burði.
Dæmi sýna, að sjóðstjórar hafa stundum hætt sér út á
of hálan ís. Frægast var, þegar stórir lífeyrissjóðir seldu
hlutabréf í banka, af því að sjóðstjórnarmaður fékk ekki
stjórnarsæti í bankanum. í kjölfarið hækkuðu hlutabréf í
bankanum og sjóðfélagar töpuðu töluverðu fé.
Persónulegur metnaður má ekki stjórna fjárfestingum
lífeyrissjóða. Stjómarmenn í lífeyrissjóðum verka- og
verzlunarfólks eiga ekki að geta notað aðstöðu sína til að
kaupa sér stóla til að spila fína menn í stjórnum fyrir-
tækja, sem lífeyrissjóðimir eiga hlutabréf í.
Alvarlegasta dæmið er aðild sjóðstjóra verzlunarfólks
að vonlausu íjármáladæmi undirbúningsfélags álvers á
Reyðarfirði. Allir nema sjóðstjórar og nokkrir starfsmenn
Landsvirkjunar vissu, að fyrirhugað álver lífeyrissjóða
gæti ekki staðið undir sér án niðurgreiddrar orku.
Norsk Hydro hafði fyrst og fremst áhuga á álverinu sem
milliliður, ætlaði að selja þvi hráefnið og kaupa af því af-
urðirnar. Norska fyrirtækið ætlaði að ginna íslenzka líf-
eyrissjóði til að bera hitann og þungann af sjálfri áhætt-
unni við rekstur fjárhagslega vonlauss álvers.
í sjávarplássum landsins þekkjum við dæmi þess, að líf-
eyrissjóðir hafa verið misnotaðir til vanhugsaðra tilrauna
til að blása lífi í dauðvona fyrirtæki. Það hefur leitt til
þess, að fólk, sem missti atvinnuna og tapaði hlutafé, glat-
aði líka hluta af uppsöfnuðum rétti til lífeyris.
Það er ekki hlutverk lífeyrissjóða að styðja staðbundin
fyrirtæki, ekki frekar en það er hlutverk þeirra að fjár-
magna íbúðir sjóðfélaga. En sjóðstjórum hefur reynzt
erfitt að átta sig á, að áhætta er utan við verksvið sjóða,
sem stofnaðir eru til að varðveita lífeyri fólks.
Ríkið hefur fyrir hönd ríkissjóðs mikilla hagsmuna að
gæta. Ef lífeyrissjóðakerfið gengur ekki upp og siunir líf-
eyrissjóðir geta ekki staðið við skuldbindingar sínar
vegna óráðsíu sjóðstjóra, verður ríkisvaldið beitt þrýst-
ingi til að hlaupa fjárhagslega undir bagga.
Af fenginni reynslu er tímabært, að Alþingi taki tillit til
þeirra dæma, sem rakin hafa verið hér að ofan, og setji
sjóðstjónun þrengri skorður við spilamennsku með ævi-
kvöld sjóðfélaga. Reglurnar þurfa að vera svo traustar, að
ríkissjóður þurfi ekki að gyrða upp um sjóðstjóra.
Þrengri reglur mega þó ekki draga úr möguleikum líf-
eyrissjóða á að dreifa áhættunni með því að festa hluta af
peningum sínum í útlöndum. Slík dreifing áhættunnar
kemur að gagni, ef verr gengur á íslandi en í öðrum lönd-
um, enda reynir þá meira á lífeyrissjóði en ella.
Reglur um fjárfestingu lífeyrissjóða erlendis ættu að
þjóna sama hlutverki og reglur um fjárfestingu þeirra inn-
anlands, takmarka svigrúm sjóðstjóra til að taka óþarflega
mikla áhættu og takmarka svigrúm þeirra til að misnota
aðstöðuna til að spila fína menn úti í bæ.
Ekki má reka lífeyrissjóði með sama hugarfari og aðr-
ar fjármálastofnanir. Miða verður við tilgang sjóðanna.
Þess vegna verður öryggi að vera í fyrsta, öðru og þriðja
sæti. Lífeyrissjóðir mega ekki láta hleypa sér út í kapp-
hlaup um sem mesta ávöxtun á sem stytztum tíma.
Reynslan sýnir, að sjóðstjómir og sjóðstjórar hafa ekki
burði til að taka einir ábyrgð á þessu án aðstoðar laga,
sem þrengi svigrúm þeirra til að spila með lífeyri.
Jónas Kristjánsson
________________________________________FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2000_FIMMTUDAGUR 27. APRÍL 2000
DV
Skoðun
Hvert er gildi stjórnarskrárinnar?
„Mikilvcegt dæmi er sjálfsagt lénskerfið í Evrópu á mið-
öldum, þar sem lénsherrar konungs réðu skógum, ökrum,
veiðilendum o.s.frv. Annað dæmi væri ef Norðmenn út-
hlutuðu olíulindunum til ákveðinna olíufélaga...“
Dómur Hæstaréttar í
Vatneyrarmálinu ætti með
réttu að leiða til ítarlegrar
umræðu meðal lögfróðra
manna um ákvæði stjóm-
arskrárinnar. Nokkrir lög-
fróðir menn hafa kveðið
upp úr um það að Hæsti-
réttur eigi í raun ekki að
taka á máli sem sé pólitiskt
deilumál. Mér skilst að í
málflutningi saksóknara
hafi mikill þungi verið á
þessu atriði, að löggjafinn
geti ákveðið kerfi með við-
tækum efnahagslegum áhrifum og
Hæstiréttur sé ekki vettvangur til
að breyta því.
Hvar eru atvinnuréttindi fólks
í sjávarplássum?
í huga leikmanns vakna margar
spurningar. ítrekað er efnahagslegt
mikilvægi kerfisins. Ég heyrði
Markús Möller hagfræðing flytja
ágæta ræðu á fundi fyrir nokkru
þar sem hann vitnaði í kunna hag-
fræðinga, jafnvel nóbelsverðlauna-
hafa. Niðurstaða þeirra var sú að
þegar um takmörkuð gæði eða verð-
mæti væri að ræða, kæmust verð-
mætin ekki til þjóðfélags-
ins með því að úthluta
ákveðnum einstaklingum
eða lögaðilum aðgöngumið-
um að verðmætunum en
útiloka aðra. Eina leiðin til
þess að slik verðmæti skil-
uðu sér til þjóðfélagsins
væri að aðgangur væri
heimill öllum, t.d. á mark-
aði. Hér er um gríðarlega
mikilvægt atriði að ræða.
Mikilvægt dæmi er sjálf-
sagt lénskerfið i Evrópu á
miðöldum, þar sem léns-
herrar konungs réðu skógum,
ökrum, veiðilendum o.s.frv. Annað
dæmi væri ef Norðmenn úthlutuðu
olíulindunum til ákveðinna olíufé-
laga af því að þau störfuðu í grein-
inni á ákveðnum árafjölda.
Annað mikilvægt atriði i þessari
umræðu er sá greinarmunur sem
menn gera á atvinnufrelsi og at-
vinnuréttindum. Atvinnuréttindi í
sjávarútvegi eru ekki bara réttindi
útgerðarmanna. Hvað með sjómenn,
fiskvinnslufólk? Hvað með fólkið í
sjávarþorpum þar sem allt byggist á
fiskveiðum? Eru atvinnuréttindi út-
gerðaraðilans svo rík að hann geti
selt burt lífsviðurværi allra hinna?
Eru atvinnuréttindi þeirra engin?
Reglugerð Evrópska Efna-
hagssvæðisins.
í mínum huga vakna margar
spurningar um ákvæði stjórnar-
skrárinnar þegar Hæstiréttur telur
að það sé í samræmi við hana að út-
hluta öllum veiðiréttindum við ís-
land til þeirra sem áttu skip á þrem
árum á níunda áratugnum. Enn
fleiri spurningar vakna ef það er
grunnur dómsins að Hæstréttur telji
að pólitískur meirihluti á Alþingi
geti hagaö málum á þennan hátt
þrátt fyrir stjórnarskrá.
Nú fyrir stuttu var ákvörðun um-
hverfisráðherra um umhverfismat
vegna framkvæmda við svínabú talin
óréttmæt vegna þess að lög stönguðust
á við stjórnarskrá. Fjölmiðlar sögðu
okkur jafnframt að allt hefði þetta
gengið ef við hefðum verið búin að
staðfesta ákveðna reglugerð Evrópu-
bandalagsins. Þá hefðu ákvæði stjóm-
arskrárinnar ekki gildi lengur, þetta
hlýtur að kalla á frekari skýringar.
Grundvallarspuming er: Er það i
samræmi við ákvæði stjómarskrár-
innar að úthluta um aldur og ævi öll-
um fiskveiðiréttindum við landið til
þeirra sem áttu skip í 3 ár fyrir
margt löngu? Eða er það á færi póli-
tísks meirihluta að taka ákvæði
stjómarskrár úr gildi ef um er að
ræða mál með víðtæk efnahagsleg og
pólitisk áhrif? Hvar skyldu þá mörk-
in liggja?
Gilda ákvæði reglugerða EES þó
þau stangist á við stjómarskrá, sbr.
umhverfísmatið á svínabúinu? Eða
skiptir ef til vill ekkert af þessu
neinu máli?
Guðm. G. Þórarinsson
Hversu mikils virði erum við?
„Þótt hér sé ekki sama sára fátœktin og sums staðar annars staðar þá er samt ömurlegt
að horfa upp á það í þjóðfélagi þar sem er til nóg af öllu handa öllum að sumir fái allt
margfalt en aðrir sitji eftir með sárt ennið. “
Stundum gerast hlutir af sjálfu
sér, þeir þróast í tímans rás og eng-
inn einn stjórnar því né hefur neitt
um það aö segja. Skyndilega er síðan
staðið frammi fyrir einhverju sem
virðist vera einhvers konar náttúru-
lögmál þótt það sé alls ekki svo.
Áður fyrr ákvarðaðist gæfa manna
við fæðingu. Hverjir voru foreldr-
arnir og hvað áttu þeir. Ef ekkert
stórkostlegt kom til dóu menn við
sömu aðstæður og þeir fæddust. Svo
kom iðnbylting með daglaunavinnu,
vinna manna varð mismikils virði.
Og kvenna að sjálfsögðu mest lítils.
Lægst launaðir eins og
holdsveikir forðum
Allt er í lífrnu hverfult og ýmis
konar breytingar eiga sér stað sem
valda því að kaupið verður að
hækka. Þá stendur maður frammi
fyrir „náttúrulögmálinu“: Þegar
maður er lentur á einhverju
þrepi þá er ekki nokkur leið
að komast þaðan. Þeir lægst
launuðu eru alltaf að reyna
að brjótast upp um þrep og
stundum er hent í þá örlít-
illi hækkun. En að vera
lægst launaður jafnast á við
að vera holdsveikur á fyrri
tíð því allir æsast er þeir
nálgast. Það næsta sem ger-
ist er að hækkunin gengur
upp stigann. Þannig að
munurinn á milli þrepanna,
sem átti að minnka, eykst
stöðugt.
Það er aö sjálfsögðu einstakur
barnaskapur að halda að allir eigi að
vera jafnir. Að heimurinn tilheyri
okkur öllum og að allir eigi sama
rétt á lífsins gæðum. Sumir eru
nægjusamari en aðrir, sumir ekki
eins menntaðir, klárir eða útsjónar-
samir. Sumir eru einfald-
lega ekki eins heppnir. En
það er sjálfsagt að verð-
launa þá sem vinna meira
og/eða bera meiri ábyrgð.
En það er erfitt að meta
það hverjir skara fram úr.
Og yfirleitt eru það ein-
hverjir flokksbræður eða
einkavinir sem sitja að
kjötkötlunum.
Strákpjakkar sem
stjórna banka fengu 6 milljarða af
okkar peningum upp í hendurnar og
þeim tókst að búa til 20 milljarða úr
þeim. Rosalegt, með snefil af við-
skiptamenntun í bullandi góðæri
þyrfti fæðingarhálfvita til að klúðra
málinu.
Nýjasta nýtt er að arðsemistengja
Svavarsdóttir
bókmenntafræöingur
Búa til milljarða úr
milljörðum
launin. Skelfílega sniðugt ef maður
vinnur hjá fjármálafyrirtæki. Hvemig
á að arðsemistengja laun starfsfólks
menntastofhana og sjúkrahúsa? Er
það ekki frumskylda hvers samfélags
að mennta þegna sína og hjúkra
þeim? Hvemig á að manna einskis
metnar stöður?
í kosningabaráttunni fyrir ári síðan
héldu stjórnarflokkarnir því linnu-
laust fram að góðærið væri komið til
að vera og engin hættumerki við sjón-
deildarhringinn. Staðan var svo góð
að þeir fengu veglega launahækkun
daginn eftir kosningar. Nokkmm
mánuðum seinna þegar samningar
vora að losna voru óveðurskýin farin
að hrannast upp. Verkalýðshreyfmgin
fær það ítrekað í andlitið að það megi
ekki ógna stöðugleikanum. Það er sem
sagt ekki sama hver er.
Það hefur lengi loðað við að mað-
urinn sé metinn af vinnu sinni. Eða
öllu heldur, kaupi sínu. Því meira
sem maðurinn þénar því meira virði
er hann. Auðvitað vitum við öll að
þetta er kjaftæði en svona er þetta
samt og okkur finnst það líka innst
inni. Af hverju það er okkur svona
mikið kappsmál að eiga meira af
dauðum hlutum en náunginn er
verkefni fyrir sálfræðinga. Mig grun-
ar að við þykjumst betri á einhvem
hátt. Auðvitað er tilveran innhalds-
laus og aum þegar verðmætamatið
er svona. Það breytir því engu að síð-
ur ekki að öll höfum við sama rétt til
þess að njóta lífsins. Þótt hér sé ekki
sama sára fátæktin og sums staðar
annars staðar þá er samt ömurlegt
að horfa upp á það í þjóöfélagi þar
sem er til nóg af öllu handa öllum að
sumir fái allt margfalt en aðrir sitji
eftir með sárt ennið.
Ásta Svavarsdóttir
Með og á móti
á enda
Vaggan er í vesturbænum Lánuðum titilinn í eitt ár
j 1 mínum huga er
það ekki spuming
E að einokun liða af
Suöumesjum er
nú rofln og ekki þarf að koma
á óvart að það var KR sem
skaut þessum liðum ref fyrir
rass. Vagga körfuboltans er
og hefur alltaf verið í
vesturbænum, þó svo að hún
hafi um tíma fundiö sér
næturstað í Reykjanesbæ og
Grindavík. Framtíðin er í
vesturbænum. Við höfum
ötullega að uppbyggingu
flokkanna og góð störf
fjölmargra manna og kvenna
eru ljóslifandi í íslands-
meistaratitlinum sem vannst
á þriðjudaginn. Við settum
traust okkar á unga, uppalda
stráka sem stóðust prófið og í
mínum huga er ljóst að KR
mun ekkert gefa eftir. Þar
fyrir utan erum við með
flottasta þjálfarann í
korfuknattieiksdeiid deildinni svo að framtíðin er
— KR-inga og engra annarra.
unnið Viö þá sem verða að flytja til
yngri Færeyja segi ég: „Góða ferð.“
Ottar Magni
Jóhannesson
stjórnarmaöur í
rSuðurnesjaliðin
eru með besta
mannskapinn
þannig að því fer
fjarri að einokunin sé
rofm. Það koma ár þar sem
lið annars staðar af landinu
koma sterk upp og það er gott
fyrir körfuboltann að
höfuðborgarprinsamir fái
titilinn einu sinni á tíu ára
fresti. Við tökum bikarinn á
næstu ári og geymum hann í
önnur tíu ár. Við eram með mesta
efniviðinn og hefðin fyrir því að
Birgir Már
Bragason
formaöur
körfuknattleiksdeild
ar Keflavíkur
vinna er gríðarlega sterk.
Suðumesin eru mekka
körfuboltans á íslandi og þar
eru gerðar miklar kröfur um
árangur. Við eigum að vera
bestir og verðum bestir um
ókomna tíð. Það er ekkert lið
á íslandi sem getur skákaö
liðunum á Suðumesjum
þegar til lengri tíma er litið.
Ég vil að lokum nota
tækifærið og óska KR-ingum
til hamingju með
íslandsmeistaratitilinn. Þeir voru
með besta liðið að þessu sinni.
Islandsmeistaratitill KR í körfuknattleik karla er sá fyrsti sem félag utan Suöurnesja vinnur síöan 1990. Síöan þá hefur Suöurnesjaþrenningin ógurlega,
NJarövík, Keflavík og Grindavík, borið æglshjálm yfir önnur llð á íslandi. Nú hafa KR-ingar roflö 10 ára gamla hefö og spurningin er hvort einokun
Ummæli
Óþolandi óréttlæti
„Þannig er tekið
dæmi af bamabótum
tveggja einstæðra
mæðra sem era báðar
með þrjú börn á fram-
færi og hafa sömu árs-
tekjur. Önnur býr í
eigin húsnæði og fær
vaxtabætur en hin er í leiguhúsnæði
og fær húsaleigubætur. Þar sem húsa-
leigubætur skerða bamabætur en ekki
vaxtabætur er mismunur útborgaðra
bamabóta hjá þessum einstæðu mæðr-
um sem era með sömu tekjur og sama
bamafjölda, 29.040 krónur. Einstæða
móðirin sem býr í leiguhúsnæði verð-
ur því fyrir skerðingu bamabóta um
tæpar 30 þúsund krónur á ári vegna
húsaleigubóta fyrra árs, en hin fær
enga skerðingu á vaxtabótum. Þetta
misræmi er óþolandi og bitnar með
fullum þunga á lægst launaða fólkinu
sem ekki hefur efni á að koma sér þaki
yfir höfuðið."
Jóhanna Siguröardóttir, alþingismaöur
Samfylkingar, vitnar í skýrslu Ráögjaf-
arstofu heimilanna á vefsíöu sinni.
Frelsun úr faðmi
ættingja
„Sú ákvörðun að
frelsa Elian úr faðmi
ættingjanna var sú
eina rétta. Þar með
voru hagsmunir Elians
loks látnir sitja í fyrir-
rúmi en ekki póhtískir
hagsmunir kúbverskra
útlaga og stjórnmálamanna er vilja
gera út á þeirra mið.“
Lokaorö leiöara Morgunblaösins í gær
um málefni kúbverska drengsins
Elian Gonzales.
Gatan meðfram
glæpavegi
B„Ef dómara Hæsta-
réttar greinir svo al-
varlega á um sína eig-
in dóma hljóta fleiri að
efast. En niðurstaða
meirihluta Hæstarétt-
ar, þ.e. fjögurra af sjö
dómuram, varð sú að
7. gr. laganna stæðist ákvæði stjómar-
skrárinnar og valdhafarnir hafa því
fengið sinn dóm. Aðferðin er lögleg. En
hún er siðlaus og óréttlát og í andstöðu
við fólkið í landinu. Undirrituðum
finnst hending út gömlum húsgangi
lýsa best framgangi þess meirihluta á
Alþingi sem enn fer sínu fram eftir
þessi úrslit: „Ekki gekk hann glæpaveg
en götuna meðfram honurn." Mín skoð-
un og meirihluta þjóðarinnar breytist
ekki við þennan dóm.“
Jóhann Ársælsson, alþingismaöur
Samfylkingar og nefndarmaöur f sjáv-
arútvegsnefnd Alþingis, f Mbl. í gær
FTRRMHkNSTEKCJDR: ÖKKRR ERU
160-000 K<?ÓNUR Ö MðNUQI 06 OKKDR
ER 6ERT W 6RFI9R SLÉTrRM \ö'/>
SKffTT RF 33EIRRI UPPHÆ9
L
LÍPEVRISTEKJUR OKKRR ERU160-000
KRÓNUR ft MftNOPI 0& OKKllR ER SERT
R0 6REI0fl NÆR Hö PRÓSENT SKRTt
RF BEIRRT UPPHÆD
Ar/J/ nc/
M/aJésr- Stes/rjy/gyya :
Lýðræði er skrifræði
Utanríkisráðherra lagði
nýlega fram skýrslu um
stöðu íslands í Evrópusam-
starfi. Þar er fjallað fyrst og
fremst um ástand mála nú
og reynslu af verunni í
EES. Þótt vikið sé aöeins að
helstu breytingum sem
yrðu við inngöngu í ESB er
það með öllu ófullnægjandi
til að geta áttað sig á þvi
hvort innganga er æskileg I
víðum skilningi. Borið hef-
ur á því að þingmenn hafi
verið að slá um sig á móti aðild með
frumstæðu debet-kreditspjalli um
fyrirsjáanlegan kostnað íslands
vegna aðildar að frádregnum þeim
tekjum sem kæmu á móti frá ESB eft-
ir inngöngu. Slík umræða nær vita-
skuld ekki nokkurri átt í ljósi þess að
málið er geysilega mikilvægt og flók-
ið en röng ákvörðun gæti skipt sköp-
um fyrir þjóðina í framtíðinni.
Allt breytist
Ef Noregur gengur í ESB, eins og
nú virðist líklegt, er nánast ekkert
eftir af EES, þ.e. ísland og dvergríkið
Lichtenstein. Ámi Páll Ámason hrl.
lýsti þeirri skoðun sinni 11. apríl í út-
varpi í þá veru að EES-samningurinn
yrði nánast marklítill eftir útgöngu
Noregs, m.a. vegna þess að núverandi
eftirlitsstofnanir með EES-samningn-
um misstu smám saman mátt sinn
því ESB hefði mjög lítilla hagsmuna
að gæta. Fjórfrelsið svokallaða mun
þá væntanlega rýma smám saman til
mikils tjóns fyrir Island. Þvi
er beinlinis lífsnauðsynlegt
að taka ESB-umræðuna á
dagskrá undanbragðalaust i
öllum flokkum og undirbúa
viðræður við ESB og sjá
hvert komist verður i sjáv-
arútvegsmálum, sem flestir
stjórnmálamenn hafa sett
fyrir sig. Ef farið verður að
taka veiðigjald af allri út-
gerð við ísland, er augljóst
að lítil tilhliðrun varðandi
nokkur ESB-fiskiskip gæti
hugsanlega leitt til þess aö ESB aðild
yrði talin mjög fysileg eða beinlínis
lífsnauðsynleg fyrir mörg ný atvinnu-
svið, sérstaklega þegar til lengri tíma
er litið.
Öfug vistarbönd
Það er mjög virðingarvert og ekki
síst fréttnæmt að utanríkisráðherra
skyldi opna umræðuna með skýrslu
sinni, verandi formaður þeirra
stjórnmálaafla sem áður voru talin
íhaldsöm, þjóðernisleg og fremur
einangrunarsinnuð, reyndar sprott-
in upp úr gömlum vistarböndum
landbúnaðar og forræðishyggju. Til
langs tíma hefur t.d. landbúnaðar-
ráðuneytið verið nokkurs konar
skattheimtustofnun sem hefur í
reynd haft skattlagningarvald og hef-
ur þannig ráðskast með matseðil al-
mennings með gjöldum og innflutn-
ingstakmörkunum á samkeppnisaf-
uröum íslensks landbúnaðar. Þrátt
fyrir EES-aðild hefur innflutningur
á jurtaafurðum, grænmeti, ostum og
kjöti verið í skötulíki.
Þaö er næsta víst að íslenskir
neytendur muni njóta góðs af verð-
lækkunum á matvælum og öðrum
nauðsynjavörum ef til aðildar að
ESB kemur. Matvælaverð er hér
með því hæsta sem gerist i heimin-
um. Önnur fákeppnissvið munu
einnig verða að horfast í augu við
aukna samkeppni.
Góöir hlutir gerast hægt
Sumir menn óttast skrifFinnsku og
reglugerðafargan. ESB er að þróast
og lýðræðislegar ákvarðanir í fjöl-
skrúðugmn hópi landa eru allar
tímafrekar. Hvaða lýðræðisland hef-
ur ekki mikla skriffinnsku? í Banda-
ríkjunum er verulegt skrifræði á
vegum alríkisstjórnarinnar en ein-
stök fylki landsins fara þó með
stjóm margra mála. Ekki eru nema
rúm hundrað ár síðan borgarastyrj-
öld ríkti í landinu. Nú þarf stöðugt
eftirlit með framkvæmd laga og sí-
fellt er verið að brjóta mannréttinda-
lög og ýmis önnur þrátt fyrir skrif-
finnskuna sem á að tryggja réttarfar.
Ætli að það sé ekki hræðsla ís-
lenskra stjórnmála- og embættis-
manna gagnvart breytingum og hugs-
anlegum valdamissi sem er nú aðal-
hindrun fyrir því að málið verði tek-
ið upp til alvarlegrar umræðu. Svo
eru það líka margir hagsmunahópar
sem vilja geta áfram vaðið inn í „sitt
ráðuneyti" og fengið sitt reíjalaust.
Jónas Bjarnason
Jónas Bjarnason
efnaverkfræöingur
„Það er nœsta víst að íslenskir neytendur muni njóta góðs af verðlœkkunum
á matvœlum og öðrum nauðsynjavörum ef til aðildar að ESB kemur.
Matvœlaverð er hér með því hœsta sem gerist í heiminum. “