Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.2000, Blaðsíða 14

[
14
LAUGARDAGUR 6. MAI 2000
Fréttir
DV
Skortur á lögreglunemum kemur niður á löggæslu:
Omenntað afleysingafólk eitt á ferð
- mistök ófaglæröra geta haft alvarlegar afleiöingar, segir yfirlögregluþjónn
Brjálaður ökumaður í leit að stæði
á háannatíma í miðbæ Reykjavikur
ræðst á bílinn þinn og stórskemmir
hann með því að bakka nokkrum
sinnum inn i hliðina á honum. Þú
hringir skelfíngu lostin/n á lögregl-
una og tannlæknanemi í einkennis-
búningi kemur þér til hjálpar. Eða þú
vaknar um miðja nótt við að vopnað-
ur innbrotsþjófur hefur brotist inn á
heimili þitt. Þú hringir í lögregluna
og nýútskrifaður stjómmálafræðing-
ur kemur aðvífandi á merktum lög-
reglubíl með ljós og sírenur í gangi.
Flestir búast við lærðum lögreglu-
þjónum 1 svona tilfellum. Þó er það
svo að stór hluti einkennisklæddra
lögregluþjóna á íslandi eru ófaglæröir
lögreglumenn og oft hámenntaðir í
einhverju allt öðru en löggæslu. Af-
leysingafólkið hefur fengið vikunám-
skeið í löggæslu. Samkvæmt bókinni
á það að vera í fylgd með reyndari lög-
regluþjónum en reynslan hefur sýnt
að það er oft ekki framkvæmanlegt.
í dag, 6. maí, átti að vera síðasti
dagurinn til að skila umsókn í Lög-
regluskóla rikisins fyrir skólaárið
2001. Einungis 40 umsóknir um 40
pláss í skólanum höfðu borist sl.
fimmtudag og þar sem svo virðist að
fátt ungt fólk hafi áhuga á því að gæta
laga og reglu í landinu var skilafrest-
ur umsókna framlengdur til 12. maí.
Lág laun ein af ástæðunum
Það átti að fjölga nýnemum um átta
manns á skólaárinu 2001 til þess að fá
fleiri faglærða lögreglumenn og fækka
hinum ómenntuðu í þessari stétt
landsins. Undanfarin ár hefur innan
við helmingur umsækjenda komist
inn í skólann en nú virðist sem ekki
takist að fylla hann.
Þessa dagana er sérstaklega er
erfitt að fá faglærða lögregluþjóna til
starfa úti á landi og höfuðborgarsvæð-
ið finnur fyrir skortinum líka. Kemur
þar ýmislegt til, svo sem nægt vinnu-
framboð, lág laun lögreglumanna og
það að með breyttum áherslum í fjöl-
Sigrún María
Kristinsdóttír
blaðamaður
skyldulífi fólks er vaktavinna minna
spennandi en áður var. Eins er lög-
reglustarfið oft vanþakklátt starf. Lög-
reglumenn vinna með fólki og þótt
mestur hluti starfsins sé fólginn í því
að hjálpa borgaranum þá kemur það
fyrir að þeir þurfi að beita valdi.
Gunnlaugur V. Snævarr hefur unn-
ið við Lögregluskólann síðan 1988.
Hann er menntaður kennari og byrj-
aði sem lögreglumaður í sumarafleys-
ingum fyrir um þremur áratugum.
Með lögum skal land byggja
Sveinn Kristján Rúnarsson er lögreglunemi sem mun
klára skólann í vetur. Mikiö er um ómenntaða lög-
reglumenn í lögregluliöi landsins.
Mennt er máttur
Gunnlaugur V. Snævarr yfirlögregluþjónn
undirstrikar mikilvægi þess aö hafa
menntaöa lögreglumenn viö löggæslu
landsins.
„I góðæri í þjóðfélaginu eins og hef-
ur verið undanfarin ár er það svo að
lögreglumenn hverfa til annarra
starfa," sagði Gunnlaugur. „Þegar
kreppir að í þjóðfélaginu þá koma
menn aftur.“
Grunnlaun lögreglumanna á Is-
landi eru um 85.000 kr. Gunnlaugur
sagði að ein af ástæðum lágra launa
lögregluþjóna væri hversu auðvelt
það hefur verið fyrir ófaglært fólk að
fá vinnu í lögreglunni.
Afleysingafólk auðfundnara
„Minni kröfur eru gerðar til afleys-
ingafólks heldur en lögreglunema,"
sagði Gunnlaugur. Það fær sama bún-
ing og faglærðir lögregluþjónar og er í
útliti á engan hátt frábrugðið reynd-
um, menntuðum lögreglumönnum.
„Mikið af þessu afleysingafólki er
öndvegisfólk," sagði Gunnlaugur.
Þetta eru oft háskólamenntaðir menn
og margir standa sig mjög vel í starfi.
Á móti kemur að þeir eru nærri al-
gjörlega ómenntaðir í lögreglustörf-
um. Gunnlaugur líkti þessu við að
hann, sem yfirlögregluþjónn og kenn-
ari, gæti setið inni á læknaskrifstofu
og sagt fólki með kvef að það ætti að
fara heim i rúm og fara vel með sig en
hann væri ófær um að sjúkdóms-
greina eða meðhöndla alvarlega sjúk-
dóma.
“Ef eitthvað alvarlegt væri að þá
gæti ég gert einhverja vitleysu."
Sem dæmi um mistök sem ófag-
lærðir lögreglumenn hafa gert er
árekstrarskýrsla sem kom inn á borð
til Gunnlaugs nýverið þar sem ólærð-
ur lögreglumaöur hafði komið að
árekstri og fyllt út þartilgerða
skýrslu.
„Það var fleira rangt í skýrslunni
en rétt,“ sagði Gunnlaugur.
Lögregluþjónninn hafði algjörlega
snúið við árekstrinum svo að sá sem
var í 100% rétti var skrifaður í 100%
órétti. Eins hafði hann skrifað í dálk
fyrir hámarkshraða á akbrautinni „0
km/klst.“
Sem betur fer var skýrslan svo
röng að tryggingafyrirtækið tók ekk-
ert mark á henni, en
málið hefði getað
farið á annan veg.
nemana árið 1967.
Val á nemum fór
þannig fram að lög-
reglustjórar um
land allt sendu um-
sækjendur í skól-
ann og var það þá
oft sumarafleys-
ingafólk sem fór í
nám.
Árið 1997 var
umsóknarreglum í
skólann breytt
þannig að hver sem
er gat sótt um, svo
framarlega sem
hann eða hún upp-
fyllti inntökuskil-
yrði. Konur eru
sérstaklega hvattar
til þess að sækja
um skólann en síð-
an 1997 hefur fjöldi
kvenna í lögregl-
unni tvöfaldast og
núna eru rúmlega
40 konur af 655 lög-
regluþjónum í al-
mennu lögreglu-
starfí á íslandi. Af
þeim 40 umsóknum
sem höfðu borist skólanum á fímmtu-
dag voru niu umsækjendur konur.
Nýnemar byrja í skólanum f janú-
ar. Engin skólagjöld eru tekin og er
stór hluti námsins launaður. Námið
er ekki lánshæft. Umsækjendur í Lög-
regluskóla ríkisins eiga að vera 20 til
35 ára gamlir íslenskir ríkisborgarar
sem ekki hafa hlotið dóm fyrir refsi-
verðan verknað. Öll hegningarlaga-
brot, svo sem þjófnaður, skjalafals og
líkamsárásir, gera umsækjanda óhæf-
an. Ef fimm ár eru liðin frá því að
refsingu lauk fyrir minni háttar brot
Strangar um-
sóknarregl-
ur
Litið er
um menn á
miðjum
aldri í al-
mennum
störfum lög-
reglunnar þar
sem margir fara
annaðhvort í skrif-
stofustörf innan lög-
reglunnar eða í önnur
störf. Því sér fólk helst annaðhvort
mjög unga lögregluþjóna eða eldri
starfsmenn lögreglunnar á götum
landsins, eða „afana og ömmumar og
bamabörnin," eins og gárungar hafa
kallað þetta.
Lögregluskólinn útskrifaði fyrstu
110 107 105
sóttu um sóttu um
100 90 80 70 sp
Árið 98 88
sóttu um $

Umsókarfrestur fyrir 2000
60
50
var framlengdur tð 12. maí.
Pláss er fyrir 40 manns nú
en aðeins 32 nemendur
komust inn árin '97—'99.
er hægt að líta fram hjá
því, sagði Gunnlaugur.
„Eins leggjum við ekki öll brot að
jöfnu,“ sagði Gunnlaugur og tók sem
dæmi að mun harðara er tekið á sölu
á bruggi en ólöglegri silungsveiði á
stöng.
Lífsreynsla nauösynleg
Fyrir Alþingi liggur frumvarp þar
sem lagt er til að aldurshámarkinu
verði breytt svo að eldra fólk en 35 ára
komist inn í skólann ef það stenst öll
inntökuskilyrði. Meðalaldur lögreglu-
nema hefur lækkað um þtjú til fimm
ár á seinustu 20 árum og núorðið er
meðalaldurinn rúm 24 ár. Ekki kemur
til greina að lækka lágmarksaldurinn
því fólk, yngra en 20, ára hefur hrein-
lega ekki þá lífsreynslu sem þarf til
lögreglustarfa og ekki verður lífs-
reynsla lærð í skóla, sagði Gunnlaug-
ur.
„Það skiptir miklu máli að þetta
fólk hafi einhverja lífsreynslu því
þetta getur verið harkalegur heimur
sem mætir því. Ég held að ekki séu
allir tvítugir tilbúnir að mæta því.“
En reyndir menn gera líka mistök
og hafa þarf í huga að lögreglumenn
þurfa oft að taka ákvarðanir á sek-
úndubrotum sem geta haft mikil áhrif
á framvindu mála.
Umsækjendur verða að tala góða ís-
lensku, eitt annað Norðurlandamál og
ensku eða þýsku og hafa lokið tveggja
ára almennu framhaldsnámi. Frum-
varpið sem liggur fyrir Alþingi gerir
einnig ráð fyrir að starfsþjálfun eða
önnur menntun sem jafna megi við
tveggja ára framhaldsnám verði tekin
gild sem inntökuskilyrði. Þar yrði
vegið og metið og til dæmis gæti
hundaþjálfari fengið inngöngu í skól-
ann en húsgagnabólstrari ætti aftur
erfiðara um vik. Gunnlaugur átti von
á að þetta frumvarp yrði samþykkt í
næstu viku.
Eins verða umsækjendur að vera
andlega og líkamlega heilbrigðir,
standast almenna læknisskoðun, hafa
ökuskírteini og vera syndir.
Núna tekur námið að minnsta kosti
12 mánuði sem er styttra
en áður var. Þótt nám-
ið sé styttra er það
markvissara, sam-
felldara og hnitmiðaðra
en áður var því
kennararnir fylgja
nemendum allt
árið, líka í starfs-
þjáifún sem ekki
var gert áður. Eins
hefur framhalds-
deild Lögreglu-
skólans tekið
við hluta af námi
lögreglumanna
með símenntunar-
kerfl og sérnám-
skeiðum. Það sem
af er árinu hafa 242
lögregluþjónar nýtt sér
endurmenntunardeild Lög-
regluskólans.
40
sóttu um
$
Árið '00
'j\úco^s'1=.d\ c wr f
Nýtt efni sem upphaflega var |»róað fyi
NASA sem mótvægi á þeim þrýstingi sem
geimfarar verða fyrir við geimskol.
Aðlagast að líkamshita
Evrópskar o« Amerískar stærðir
Listhusínu Laugarda
Alltfyrir góðan svefn
og hetri heilsu
Kynniðykkur frábœr ný verð á dýnum
og rafmagnsbotnum,
Verðdœmi:
Amerísku heilsudýnumar
Ein viðurkenndasta heilsudýna í heimi
Ein mest selda heilsudýna á landinu
Visco-Medicott
90 cm jn/botni
54.400.
Chiropractic eða
Visco Medicott
Queen 89.900.
King 119.900
Visco-Medicott
90 cm Tri/Rafmagrisbotni
87.900.
2 2 3 3
Dalsbraut 1, Akureyri, simi 461 1150
' eru einu heilsudýnumar sem
eru þróaðar og viðurkendar af amerísku
og kanadísku kírópraktorasamtökunum.
Yfir 32 þúsund kírópractorar mæla því
þar á meðal þeir fslensku.
www.svefnogheilsa.is