Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.2000, Blaðsíða 21

LAUGARDAGUR 27. MAÍ 2000
21
gerðarmaður gerði kvikmynd um
atburðinn og var hún sýnd í sjón-
varpi. Að sögn Smára Ólasonar tón-
listarfræðings er kvikmyndin að
mestu leyti byggð á frásögn hans en
hann var einn af þeim sem upplifðu
hræðslu og áfall þessa kvölds. Hann
sagðist þó vera ósáttur við sumt í
myndinni, enda hefði Ágúst ekki
fengum loks ákveðna beiðni um að
stöðva þetta og þá spóluðum við
bara yfir afganginn af upptökunni
og enduðum á þvi sem fyrirfram
hafði verið ákveðið, lagi Bítlanna,
„It’s Been a Hard Day’s Night“. Ég
hef ekki komið í Selið síðan.“
Hef enn skömm á þessu
Bjöm Óli Hallgrímsson hrl. er frá
Keflavík og var einn af þeim sem
var mjög brugðið. „Mig minnir að
ein fyrsta setningin í útvarpinu hafi
byrjað eitthvað á þessa leið: „Vegna
þess ógnarástands, sem nú ríkir á
suðvesturhorni landsins." Ég sá fyr-
ir mér sprengjuárás á heimili mitt
og foreldra minna. Ég hef enn
skömm á þessu og þessum mönnum
og ekki síst að kennarar skyldu líða
þeim að ganga svona langt." Bjöm
sagðist hafa beðið kennara um hjálp
til þess að komast í síma svo að
hann kæmist í samband við fjöl-
skyldu sína í Keflavík en hefði feng-
ið þau svör að bíða og sjá. „„Bíða og
sjá, bíða og sjá,“ þessi orð liða mér
seint úr minni. Minnir mig jafnvel á
einhvers konar sadisma,“ sagði
Björn.
Fannst ráfandi um bæinn
Stefán Pálsson sagði aftur á móti
að Eiríkur kennari hefði margreynt
að stöðva útsendinguna, komið í
eldhússdymar og að lokum hefði
jaðrað við að hann beitti valdi. „Við
vissum ekki að ástandið væri svona
alvarlegt frammi eða uppi og fannst
þetta bara fyndið
þá. Sjálf höfðum
við aldrei heyrt
alla spóluna i einu,
bara bút og bút og
gerðum okkur
ekki grein fyrir
hversu raunveru-
legt þetta væri fyr-
ir þá sem hlustuðu
á, ómeðvitandi um
að þetta væri
gabb.“
Það er e.t.v.
erfitt að ímynda sér að 16-17 ára
unglingar hafi trúað á svona og lík-
lega væri erfiðara að finna upp á
einhverju svipuðu nú á tímum. En
Selið var nokkuð einangrað frá
annarri byggð, enginn sími, ekkert
sjónvarp og engin tengsl við um-
heiminn önnur en útvarpið sem
bekkjarráðsmenn höfðu þarna yfir-
tekið. Sögur herma að ein stúlkan
úr hópnum hafi fundist ráfandi um
Hveragerði síðar þetta kvöld og hafi
jafnvel enn ekki jafnað sig.
Varð að kvikmynd
Ágúst Guðmundsson kvikmynda-
„Til þess að reyna að sýna stillingu og
til að róa samnemendur mína settist
ég svo niður og fór að borða nestið
mitt! Ég átti svo að stjóma fjöldasöng
um kvöldið og ég get bara sagt að það
var eins og að draga dauðan hund að
reyna að fá fólk til að syngja.“
Kvöldvökurnar í Selinu hafa alltaf veriö tilhlökkunarefni meöal þeirra nemenda sem þar hafa dvaliö.
Víst er að ef veggir heföu eyru og mál gæti margur selsveggurinn sagt fróölegar en misskemmtilegar sögur
afatburöum sem átt hafa sér stað innan þeirra.
Kátir nemendur og kennarar í Selinu um líkt leyti og gabbiö áttl sér staö.
Lengst til vinstri er Eva Hreinsdóttir greinarhöfundur. Tveir kennarar, Eiríkur Haraidsson t.v. og Vatdimar Örnólfsson
t.h., voru báöir staddir í Selinu hiö örlagaríka kvöld 1965.
borða nestið mitt! Ég átti svo að
stjóma fjöldasöng um kvöldið og ég
get bara sagt að það var eins og að
draga dauðan hund að reyna að fá
fólk til að syngja." Smári sagði að
atburðir þessa kvölds hefðu að
mörgu leyti breytt lífsskoðun sinni
og að hann væri nú mikill friðar-
sinni.
Hræðsla og reiði
Anna Pálsdóttir, upplýsingafull-
trúi hjá Heilsustofnun N.L.F.Í.,
sagðist vita til einhverra sem enn
ættu erfitt með að tjá sig um atburði
þessa kvölds. Anna var ein af þeim
sem hlupu upp á efri hæð í Selinu
og upp í koju þegar „gamanið" var
byrjað. „Dóttir mín var þá mjög ung
og í pössun í Reykjavík og hræðslan
vegna hennar var jafn yfirgengileg
og reiðin sem ég upplifði þegar upp
komst, að þetta væri gabb. Eftir á
fannst mér að kennarar hefðu átt að
stöðva þetta löngu fyrr. Þetta var
allt of vel útfært og ég veit ekki enn
hver röddin var eftirherma og hver
raunveruleg. Alla vega var þetta
mjög vanhugsaö „sprell."
Baldur Guðlaugsson hrl. neitar
þvi ekki að hann hafi orðið dauð-
hræddur og sagði að þetta hafl ver-
iö mjög raunverulegt. „Mig minnir
að raddir Jóns Múla og Jóhannesar
Arasonar hefðu lesið aðalfregnim-
ar, og gott ef rödd Bjama Benedikts-
sonar ávarpaði ekki þjóðina ásamt
fleiri röddum stjómmálamanna.
Einhverjir eftirmálar urðu út af
þessu, blaðaskrif og jafnvel var hót-
að ákærum en þetta dó síöan út eins
og margt annaö.“
ist þá nokkuð en það einkennlega
var að hann trúði aftur á fréttimar
þegar hann kom inn í Seliö í hóp
meðnemenda sinna. Ég frétti svo af
nemendum grátandi eða í losti uppi
á lofti, fór upp og þegar ég kannaði
ástandiö fór ég niður og lét stöðva
þetta." Eiríkur sagði að eftir á hefði
þetta allt minnt sig á Hitchcock-
mynd. „Ég hugsa nú að aðalvið-
brögð nemenda hafi verið reiði og
sársauki yfir því að láta plata sig
svona. Foreldrar urðu einnig marg-
ir reiðir og heilmikil og erfið eftir-
mál urðu af þessu fyrir okkur kenn-
ara.“
Spólurnar týndust
Þegar nemendur höfðu loks sarrn-
færst um að þetta hefði verið plat að
loknu Bítlalaginu „It’s Been a Hard
Day’s Night" var sem einhvers kon-
ar múgæsing gripi um sig. Nemend-
ur hópuðust þá í kringum for-
sprakkana, margir með illyrðum.
Var eins og allir vildu gera þeim
eitthvað eða ráðast á þá og muna
sumir eftir þessu eins og bekkjar-
ráðsmenn hefðu verið króaðir af úti
í horni. Þetta var allt mjög sér-
kennileg reynsla og líkust nútíma
sálfræðitrylli. Segulbandsspólurnar
með þessari frægu eða illræmdu
upptöku finnast ekki þrátt fyrir ít-
arlega leit. Er talið liklegt að ein-
hverjir hafi fengið þær til láns og
gleymt að skila þeim. Handritið,
sem upptakan var gerð eftir, er
einnig glatað.
-eh
I>V
Helgarblað
MR-ingar stíga dans á kvöldvöku í Selinu
Margirgamiir MR-stúdentar eiga Ijúfar minnmgar úr Selsferðum og vitaö er um þó nokkra sem kynntust
í þessum feröum og hafa ekki slitiö samvistir síöan.
verið viðstaddur og hann hefði ekki
haft samband við sig aftur.
Eins og aðrir sem talað var við
sagðist Smári aldrei mundu gleyma
þessu kvöldi. „Þetta var algjör
bomba en varð að nokkurs konar
hrollvekju í mynd Gústa. Ég trúði
þessari útsendingu Selsútvarpsins
gjörsamlega. Ég var hjálparsveitar-
maður á þessum tíma og fyrsta
hugsun mín var að bjarga fólki og
að ég ætti að vera á
þessu svæði."
Smári sagðist hafa
haft orð á því við
kennara að fárán-
legt væri að hefja
ekki strax vamar-
ráðstafanir, t.d. að
setja sandpoka fyr-
ir gluggana í Sel-
inu. Kennarar tóku
lítt undir þá hug-
mynd enda hefðu
þeir vitað um ráða-
bruggið. „Ég verð
nú að viðurkenna .
að kjarnorkustyrj-
öld var þá ekki mín sterkasta hlið
frekar en nú; ég hafði aðallega
kynnst vamarstörfum hvað varðar
jarðskjálfta og aðrar náttúruham-
farir. Til þess að reyna að sýna still-
ingu og til að róa samnemendur
Erflð eftirmál
Eiríkur Haraldsson kennari sagð-
ist í samtali við fréttaritara hafa vit-
að um ráðabruggið. Honum hefði
aftur á móti verið tjáö að þetta hefði
verið gert a.m.k. einu sinni áður og
taldi ekki ástæðu tU þess að skipta
sér af þessu, sérstaklega þar sem í
fyrri skiptin hefði þetta allt runnið
út í sandinn og enginn trúað á þetta.
„Ekki bjóst ég við svona viðbrögð-
Útsendingin var svo raunveruleg að
ekki leið á löngu þar til mikill ótti fór
að grípa um sig. Eftir því sem fleiri
fregnir bárust greip um sig ofsa-
hrœðsla meðal margra nemenda.
Sumir flúðu út, margir hlupu upp á
efri hœð og upp í koju og margir nem-
endur fengu bókstaflega
slœmt taugaáfall.
um. Ég var niðri mestaUan tímann
og mér fannst flestir vera frekar ró-
legir þar í fyrstu. Þó fór ég út fyrir
húsið meö einum nemanda sem var
mjög óttasleginn. Við gengum niður
að Varmá og á leiðinni sagði ég hon-