Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2000, Qupperneq 29

29
LAUGARDAGUR 18. NÓVEMBER 2000__________________________________________________
DV ____________________________________ Helgarblað
Lanny L. Carroll ásamt 14 ára stúlku sem er upprennandi hestakona í Bandaríkjunum
Hún heitir Christie Davis. Þau halda í tvær hryssur úr ræktun Lannys.
kynna löndum mínum þessar dásam-
legu skepnur og eíla útbreiðslu þeirra
hér. Ég var með ákveðnar hugmyndir
um hvemig ætti að gera þetta og hélt
ég væri mjög snjall, sá besti í heimin-
um, en fljótlega sá ég að ég vissi raun-
ar allt of lítið hvemig best væri að
standa að þessu. En þessi ár hef ég
lært mikið. Ég hef hins vegar óbilandi
trú á því að íslenski hesturinn öðlist
vaxandi vinsældir í Bandaríkjunum
og vegur hans muni vaxa þar um
ókomin ár,“ sagði Lanny L. Carroll í
Ohio.
Hann hefur oft komið hingað til
lands síðan hann kom fyrst árið 1975.
M.a. vann hann við að setja upp rat-
sjárstöðvamar fyrir bandaríska her-
inn um og fyrir 1990. Þá kynntist hann
Brynjari á Feti og hans góðu hrossum.
„Hjá Brynjari fékk ég minn fyrsta
hest, einstaklega góðan. Þá hélt ég að
ég væri svo mjög góður reiðmaður en
komst síðar að því hve lítið ég kunni.
Síðan hef ég lært mikið og haft mikla
ánægju af hrossunum. Meðan ég
dvaldi á íslandi haíði ég hesthús í
Keflavík og átti þar góðar stundir og
hjá Brynjari lærði ég að hirða hesta og
ég er að reyna að læra af honum
hvemig á að rækta úrvalshross.
I fyrstu hélt ég að Bandaríkjamenn
ættu fyrst og fremst að kaupa dýmstu
og bestu hestana en svo komst ég að
því að margir af þessmn hestum vora
allt of miklir gæðingar fyrir banda-
ríska reiðmenn. Þeir þurftu að læra
meira áður en þeir gætu náð þvi besta
úr þeim. Ég hata hins vegar þegar
menn era að flytja léleg hross til
Bandaríkjanna í skjóli þess að stór
hópur reiðmanna ráði ekki við vilja-
mestu gæðingana. Því leita ég eftir vel
tömdum góðum hestum, með hæfileg-
an vilja, fyrir markaðinn. Síðan er ég
með mína eigin ræktun og vonast til
að ná árangri í henni. Þar hef ég notið
vel vinar míns, Brynjars á Feti.“
Lanny lagði áherslu á að kenna
krökkum og unglingum að ríða góðum
hestum og ala þau upp í hestmennsk-
unni. „Bandaríkjamenn eru snillingar
að ala upp góða íþróttamenn. Á sama
hátt þarf að ala krakkana upp sem
góða reiðmenn á íslenskum gæðing-
um. Slíkt mun auka veg íslenska hests-
ins í Bandaríkjunum."
Tamningamenn, vandið ykkar
verk
„Það sem ég vil sega við íslenska
tamningamenn er þetta: Þið þurflð að
vanda ykkar verk og margir ykkar
þurfa að læra miklu meira. Það sem
við þurfum fyrst og fremst era mjög
vel tamin hross. Þau fáum við frá sum-
um tamningamönnum en hross frá
öðrum era alveg vonlaus vegna rangr-
ar tamningar," sagði Karen Bortzman
sem býr nærri Washington og hefur
verið einn af stærstu innflytjendum ís-
lenskra hrossa tO Bandaríkjanna und-
anfarin ár. „Ég byrjaði á þessum inn-
flutningi 1986 og um tima átti ég hest-
hús í Reykjavík og á íslandi á ég hross
og hef stundað ræktun á hrossum þar.
Á íslandi er auðveldara að koma
hryssunum imdir mjög góða stóðhesta
því þar er úrvalið mun meira en hér.
En nú á ég 6 stóðhesta hér í Bandaríkj-
unum og þrír þeirra era fyrstu verð-
launa hestar,“ sagði Karen.
Góðir konuhestar
Karen taldi að hross á íslandi væra
tamin fyrir annan markað en þann
bandaríska. Hún sagðist hafa verið oft
á íslandi og líka mjög vel að ríða út í
mikilli víðáttu og ríða hratt. En í
Bandaríkjunum þyrftu menn öragg
hross. Þar væri svo mikið um hættur
og menn yrðu að vera alveg vissir um
að geta komist fram hjá þeim og getað
stoppað þegar á þyrfti að halda.
„Kaupendur era mest að leita að
hrossum sem á íslandi era kölluð góð-
ir konuhestar. Flestir kaupendanna
era vel stætt fólk á miðjum aldri og
vill ekki fara á neitt nema það sem er
alveg öraggt. Mínir uppáhaldshestar
era 10 ára geldingar sem hafa hlotið
mikla tamningu, t.d. hestur sem ung-
lingur hefur notað í mörg ár til útreiða
og í keppni. Þetta era einstaklega góð
hross fyrir Bandaríkjamarkað, hross
sem kunna alla hluti og geta kennt eig-
anda sínum mikið.“
10 þúsund dollarar
Karen sagðist hafa um hundrað
hross á stóra land og væri með mikil
umsvif. Ungt fólk kemur til þess að
læra að ríða þessum hestum og hún er
oft með námskeið fyrir sína viðskipta-
vini. „Ég hef fengið marga góða kenn-
ara á mitt bú frá íslandi, eins og t.d.
Magnús Lárusson, sem er góður vinur
minn og kemur reglulega hingað og
heldur námskeið."
Karen sagði að algengt verð á is-
lenskum hrossum í Bandarikjunum
væri níu til tíu þúsund dollarar. Sum-
ir kaupendur era tilbúnir að borga
hærra verð fyrir rétta hrossið en það
er fremur fátítt. Karen sagði að það
væri sinn draumur að geta ræktað og
selt góða íslenska hesta á um sjö þús-
und dollara. Þá myndi markaðurinn
stækka þvi fleiri hefðu ráð á að kaupa
hesta.
Persónuleg samskípti skipta
miklu
„Bandarískir kaupendur islenskra
hrossa hafa mikinn áhuga á að vita
sem mest um land og þjóð og þetta sér-
staka hrossakyn sem þeir hafa tekið
ástfóstri við. Mjög mikilvægt er fyrir
þann sem vill selja hross á Bandaríkja-
markað að skilja að þetta er markaður
sem er mjög frábragðinn öllu öðra
sem menn hafa kynnst. Hér skipta per-
sónuleg samskipti mjög miklu og
kaupendur leggja mikið upp úr því að
læra sem allra mest um hrossin, reið-
mennsku, tamningu, ræktun, uppeldi
og einnig um land og þjóð. Bandarísk-
ir kaupendur íslenskra hrossa era upp
til hópa fólk sem hefúr góð fjárráð og
leggur áherslu á að fá það sem það
borgar fyrir. Fólk er ekki hriflð ef það
kemst að því að einhver hafl verið að
pretta það í viðskiptum," sagði Sara
Conklin sem býr í New York.
Sara taldi að kynbótasýningin skipti
miklu máli fyrir bandaríska eigendur
íslenskra hrossa. Hér hefur gefist ein-
stákt tækifæri til þess að bera saman
hross af misjöfnum gæðum. Margir eig-
endur hrossa hér hafa aldrei komið til
íslands, aldrei séð önnur íslensk hross
en sín eigin og sinna næstu nágranna.
Þessu fólki opnast nýr heimur og það
skynjar hrossin miklu betur og allt
öðruvísi en áður. Þetta fólk hafði litla
þekkingu á því hvemig á að rækta
hross; hvemig hryssur á að leiða undir
einstaka stóðhesta. Þetta fólk er fúst að
læra og það fer að kaupa betri hross.
Smitast af gæðunum
Sara hefur stundað hestamennsku
allt frá bamæsku en hefur umgengist
íslensk hross í um það bil 14 ár.
„Bandarísk reiðmenning er mjög sér-
stök og það er allt annað en auðvelt að
fá atvinnuhestamenn til þess að líta
við íslenskum hestum," segir Sara. Og
hún bendir á að í Bandaríkjunum er
til fólk sem kaupir mjög dýr keppnis-
hross vegna þess að það getur farið
með þau hross í keppni og unnið til
verðlauna. En hún bætti við að ekki
væra miklir möguleikar, a.m.k. ekki
enn þá, fyrir eigendur islenskra hrossa
að vinna til slíkra verðlauna en vonað-
ist til að í framtíðinni ættu menn vax-
andi möguleika á að keppa á íslensk-
um hestum. „Öll keppni vekur áhuga í
Bandaríkjunum," sagði Sara og sagði
að mörg dæmi væra um að áhorfend-
ur sem sjá íslensk hross keppa smitist
af gæðum þeirra og vilja eignast slíka
gripi.
Myndir og texti
Magnús Ólafsson
Sara Conklin með hryssuna Þulu frá Hofi
„Bandarískir kaupendur íslenskra hrossa hafa mikinn áhuga á aö vita sem mest
um land og þjóð og þetta sérstaka hrossakyn sem þeir hafa tekiö ástfóstri viö. “
Svtítd Sdfiicf
JÓLAHLAÐBORÐ í HLÖÐUNNI
Óvenjuleg jólastemning í sveitinni í
desember, fyrir smærri og stærri hópa.
Rútuferð í sveitina
Víkingahlaðborð
Jólatónlist
Eskimóabandið "Húfan"
Harmonikuleikari
Hópsöngur
Grín og spaug
Jólastemning í rútunni til baka.
Nánari upplýsingar um Sveitfi Santn
og bókanir í síma 862-3533 - eskimos®eskimos.is
ESKIMOS
ÆVINTÝRIÐ ÍUANR
Sími 862-3533 e:mail: e s k i m o s @ e s k i m o s . i s