Dagblaðið Vísir - DV - 27.01.2001, Side 51

I
LAUGARDAGUR 27. JANUAR 2001
DV
Tilvera
Erum ekki aö svindla
Nikulás Úlfar Másson, deildarstjóri
húsadeildar Árbæjarsafnsins, seg-
ir aö þaö hafi veriö byggö svipuö
hús í Reykjavík þannig aö ekki er
um sögufötsun aö ræöa.
voru húsin flutt 1 Árbæjarsafnið í
Reykjavík. Húsin voru reist 1820 og í
eigu 0rum & Wulff sem ráku verslun
á Austfjörðum og notuð sem pakk-
hús. í öðru húsinu var geymt korn en
í hinu kjöt og sagt er að Kristján
Jónsson Fjallaskáld hafl látist í ris-
inu á kornhúsinu.
Fyrir skömmu var lokið við endur-
gerð gamla kaupfélagshússins á
Vopnafirði og siðan hafa komið fram
hugmyndir um að flytja götnlu pakk-
húsin á Árbæjarsafninu aftur austur.
Gömul hús hafa aðdráttarafl
„Þettar er í fyrsta skipti sem ég
heyri á þetta minnst,“ segir Nikulás
Úlfar Másson, deildarstjóri húsa-
deildar Árbæjarsafnsins, þegar hann
er spurður hvernig honum lítist á þá
hugmynd að flytja húsin aftur austur
á Vopnafjörð. „Reykjavíkurborg er
Pakkhús, bryggja og bátur dv-myndir gva
Búiö er aö staösetja Aöalbjörgina RE 5 viö húsin og til stendur aö gera
bólverk og litla bryggju viö húsin. Þegar því er lokiö á aö vera hægt aö
gefa góöa mynd af útgerðarsögu Reykjavíkur á safninu.
Húsunum bjargað frá glötun
- ekki um sögufölsun að ræða, segir Nikulás Úlfar Másson, deildarstjóri húsadeildar
Vopnfirsku pakkhúsin á Árbæjarsafninu
Flutningur húsanna í Árbæinn var fullkomlega eölilegur á sínum tíma og
bjargaöi þeim frá glötun.
Árið 1975 stóð til að ýta tveimur
gömlum pakkhúsum á Vopnafirði út
í sjó. Þór Magnússon, fyrrverandi
þjóðminjavörður, bað Vopnflrðinga
um að hinkra við og skömmu síðar
búin að kosta miklu fé í endurgerð
húsanna. Pakkhúsin eru inni á
skiplaginu hjá okkur og við notum
þau mikið bæði undir sýningar og
sem ráðstefnusal.
Sem betur fer eru sveitarfélög um
allt land farin að átta sig á því að
endurgerð gamalla húsa hefur ákveð-
ið aðdráttarafl fyrir ferðamenn og
kemur þeim á kortið.“
Erum ekki að svindla
Nikulás segir að flutningur hús-
anna í Árbæinn hafl verið fullkom-
lega eðlilegur á sínum tíma og það
hafi bjargað þeim frá glötun. „Vernd-
arákvæði Þjóðminjasafnsins ná yflr
allt landið og þvi fékkst leyfi til að
flytja húsin og setja þau upp á Ár-
bæjarsafninu. Húsin eru merkileg
vegna þess að þau eru dæmigerð
pakkhús frá byrjun nítjándu aldar.
Það voru byggð svipuð hús í Reykja-
vík á sama tíma þannig að ekki er
um söguíolsun að ræða þótt þau
standi á Árbæjarsafninu."
Eftir að húsin voru flutt til Reykja-
víkur stóðu þau fokheld í fimmtán ár
vegna þess að enginn vissi hvað ætti
að gera við þau. Reykjavíkurborg
vildi ekki leggja fé í að gera þau upp
vegna þess að þau voru í eigu ríkis-
ins og ríkið vildi ekki gera þau upp
vegna þess að húsin stóðu á borgar-
landi.
„Þegar við settum upp lýðveldis-
sýningu Reykjavíkurborgar fórum
við fram á að fá húsin formlega af-
hent til að nýta þau undir sýninguna.
Þjóðminjasafnið tók vel í það og af-
henti okkur húsin til varðveislu. í
framhaldi af því var kornhúsið gert
upp, kjöthúsið var gert upp síðastlið-
ið sumar í samvinnu við Menntafé-
lag iðnaðarins og sett upp sýning um
sögu byggingartækni á íslandi.
Á næstu misserum stendur til að
gera umhverfi húsanna sem eðlileg-
ast. Við erum tO dæmis búin að stað-
setja Aðalbjörgina RE 5 við húsin og
tO stendur að gera bólverk og litla
bryggju við húsin. Þegar því er lokið
ætti að vera hægt að gefa góða mynd
af útgerðarsögu Reykjavíkur á safn-
inu þrátt fyrir að það standi langt frá
sjó.“
-Kip
Hjörleifur
Stefánsson
arkitekt.
Fyrir nokkrum
árum hófust gagn-
gerar endurbætur á
gamla kaupfélags-
húsinu á Vopna-
firði. Húsið, sem
kaUast Kaupangur,
var upphaflega
reist árið 1884.
Hjörleifur Stefáns-
son arkitekt sem sá
um verkið segir að
Fr. Bald bygginga-
meistari hafi byggt húsið og að
hann hafi einnig séð um byggingu
Alþingishússins og Hegningarhúss-
ins í Reykjavík.
„Það var verslunarfélag Örum &
Wulff sem lét reisa húsið sem versl-
unar- og íbúðarhús. Frá fyrstu tíð
var verslun í norð-
austurenda neðri
hæðarinnar og tvö
herbergi inn af
henni. í herberginu
við vesturhliðina
voru geymdar ýmiss
konar vörur og þar
voru tröppur upp á
efri hæðina en í
eystra herberginu
var skrifstofa. Á efri
hæðinni voru
geymdar vörur. í
suðurenda hússins
var íbúð sem gengið
var inn um á suður-
gafli hússins og fyrir
ofan hana voru íbúð-
arherbergi."
Stóð autt í tvo áratugi
„Þegar Kaupfélag Vopnfirðinga
var stofnað árið 1918 keypti það
Kaupang og rak þar verslun. Tölu-
verðar breytingar voru gerðar á
húsinu í kringum 1940, tvílyft út-
bygging reist við norðurgaflinn og
við vesturhliðina var byggður stór
einnar hæðar skúr. Á árunum milli
1950 og 1960 var Kaupangur múr-
húðaður að utan og norðurgaflinn
klæddur með jámi.
Kaupangur hefur um-
talsvert varöveislugildi
- húsiö var í skelfilegu ásigkomulagi, segir Hjörleifur Stefánsson

t ■ ■ Su ■■ sa ISa1 II * K| ; c* *' 1 ii &s rT Sl
Þegar versl-
unarrekstri
var hætt í hús-
inu voru þar
íbúðir og búið
í því til 1980,
eftir það varð
það leikvöllur
fyrir börn og
unglinga sem
unnu töluverð-
ar skemmdir á
því.“
Hjörleifur
segir að húsið
hafi verið í
mjög slæmu
ástandi þegar
hann kom að
því fyrst. „Það
var búið að
standa autt í tvo áratuga og um-
gengni við það slæm. Víða höfðu
verið unnar skemmdir, hurðir
brotnar og veggjaklæðningar
eyðilagðar.
- Innan dyra var húsið hreint út
sagt í skelfilegu ásigkomulagi,
sóðalegt og illa þefjandi. Ástandið
var lítiö betra að utan, neglt hafði
verið fyrir flesta glugga, þakið
ryðgað og múrinn sprunginn eða
dottinn af.
Kaupangur er óvenjulega stórt
hús og það má telja á fingrum
annarrar handar jafn stór hús frá
19. öld. Húsið hefur því umtals-
vert varðveislugildi bæði fyrir
Vopnafjörð og sögu byggingarlist-
ar í landinu."
-Kip
Daewoo Lanos 1,6 Hurrícane '99,
ek. 26 þús. km, 3 d., 5 g„ vínr.
Verð 1.090 þús.
Daihatsu Applause XI '99,
ek. 30 þús. km, 4 d„ ssk„ blás.
Verð 1.285 þús.
Ford Escort 1400 Ghia '96,
ek. 65 þús. km, 5 d„ 5 g„ dökkgr.
Verð 750 þús.
'k-iWPú

■ * - ■ jViVIÍ/ 1
Ford Mondeo Ghia '97,
ek. 60 þús. km, 4 d„ ssk„ vínr.
Verð 1.390 þús.
Hyundai Accent GLSi '98,
ek. 49 þús. km, 4 d„ 5 g„ grás.
Verð 690 þús.
Hyundai Elantra GLSi Wagon '97,
ek. 65 þús. km, 5 d„ ssk„ rauður.
Verð 890 þús.
Hyundai Sonata GLSi '97,
ek. 32 þús. km, 4 d„ ssk„ dökkgr.
Verð 990 þús.
MMC Lancer GLXi st„ 4wd„ '97,
ek. 65 þús. km, 5 d„ 5 g„ vínr.
Verð 1.150 þús.
Nissan Micra LX 1300 '95,
ek. 80 þús. km, 3 d„ 5 g„ hvítur.
Verð 590 þús.
— ; 1
' s * i S #j i
Renault Mégane Classic '98,
ek. 59 þús. km, 5 d„ 5 g„ fjólubl.
Verð 1.180 þús.
VW Golf GL Variant 160 '98,
ek. 36 þús. km, 5 d„ 5 g„ græns.
Verð 1.060 þús.
VISA- og EURO-raðgreiðslur
Skuldabréf