Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.2001, Blaðsíða 14

14
Neytendur
FÖSTUDAGUR 16. NÓVEMBER 2001
I>V
Verðkönnun ASÍ og Manneldisráðs:
Sætindi og kjöt hækka
matarreikninginn
- og hollur matur ódýrari
I vikunni voru niöurstöður verð-
könnunar á matvöru, sem gerð var
af Manneldisráði og ASÍ, kynntar.
Þrátt fyrir' töluverða umræðu um
hátt verð á hollustuvöru, svo sem
grænmeti, kom í ljós að ódýrara er
að fylgja ráðleggingum um hollustu-
fæði en kaupa þann mat sem er að
finna í meðalneyslu íslenskra f]öl-
skyldna samkvæmt könnunum
Manneldisráðs.
í könnuninni voru útbúnar tvær
matarkörfur, hollustukarfa og með-
alkarfa, og verð þeirra kannað í
helstu matvöruverslunum á höfuð-
Hollustukarfa
* Öll næringarefni og matvæli í
samræmi við ráðleggingar og
manneldismarkmið.
* 500 g af ávöxtum, grænmeti
og kartöflum á dag.
* 2-3 mjólkurskammtar á dag.
* Fiskur tvisvar til þrisvar í
viku.
Meðalkarfa
* Meðalneysla samkvæmt
könnunum Manneldisráðs.
315 g af ávöxtum, grænmeti og
kartöflum á dag.
* Meira af kexi, kökum, sæl-
gæti og gosi en í hollustukörfu.
* Tveir til þrír mjólkurskammt-
ar á dag - en feitari og sætari vör-
ur.
* Meira af kjöti en minna af
fiski og baunum.
borgarsvæðinu. Tekið skal fram að
verð þetta miðast við 15. október sl.
og hefur getað breyst siðan þá.
Matarkostnaður á mann er um
15.500 kr. á mánuði sé miðað við
meðalkörfuna en rúmar 14.000 kr. í
hollustukörfu. Munurinn er 9,3%.
Þetta eru háar upphæðir því sam-
kvæmt þeim kostar frá 56.196 kr. til
61.948 kr. að fæða fjögurra manna
fjölskyldu á mánuði. Og þessar tölur
eru eingöngu fyrir nauðsynlega
hitaeiningaþörf, eða 2000 kcal/dag,
sem er meðalþörf allra aldurshópa.
Flestir karlar og ungt fólk þurfa að
borða töluvert meira en sem þessu
nemur en konur og böm minna.
Gert er ráð fyrir að ekki neitt fari
til spillis. í körfurnar vantaði
krydd, salt, kaffi, te og aðra slíka
hluti. Óþarfi er að taka fram að
kjöt, fitkur, ogg mjólk og ostar og baunlr ávaxtir, graanmeti og kartöflur brauö og annaö kornmeti kökur og kex sykurvörur, saelgœti, nasl og gos
HOLLUSTUKARFA MEÐALKARFA
Vöruval
* Hliðstæð matvæli valin í báð-
ar körfur
* Engin tilbúin matvæli
* Ekkert krydd, kaffi eða te
* Gert er ráð fyrir að allur mat-
ur í körfunum sé borðaður, nema
hýði o.þ.h.
* Um 2000 kcal/dag í báðum
körfum (nálægt meðalþörf allra
aldurshópa)
hreinlætisvörur eru ekki með í
þessum útreikningum. Ætíð var
valin ódýrasta varan og ekki keypt
sérstök vörumerki. Því getur t.d.
gosdrykkur í meðalkörfunni verið
ódýr kóladrykkur en ekki kók frá
Vífilfelli eða Egils appelsín.
Sætindi hækka reikninginn
í fréttatilkynningu frá Manneldis-
ráöi og ASÍ segir aö í heilsukörf-
unni sé magn allra bætiefna, fitu,
próteina, sykurs og trefjaefna, í
samræmi við manneldismarkmið og
ráðleggingar. Meðalkarfan endur-
speglar hins vegar meöalneyslu
samkvæmt könnunum Manneldis-
ráðs og fæðuframboði. Magn sykurs
og fitu, einkum mettaðrar fitu, er
Hvað á búðin að heita?
því mun minna í hollustukörfunni,
en þess í stað er heldur meira af
próteinum og heildarkolvetnum.
Mesti munurinn á körfunum tveim-
ur er að í heilsukörfu er ekkert sæl-
gæti eða gos en þess i stað meira af
grænmeti, ávöxtum, mögrum mjólk-
urvörum og kornmat. Þeir sem
borða grænmeti og ávexti sam-
kvæmt ráðleggingum en leyfa sér
jafnframt að boröa einhver sætindi,
borga því væntanlega enn hærri
matarreikning.
Það er því ekkert grín að kaupa í
matinn fyrir fjögurra manna fjöl-
Hvers vegna er hollustan
ódýrari þrátt fyrir meira
grænmeti?
* Grænmetið er 1.018 kr. dýrara
í hollustukörfu
* 200 g af grænmeti kosta 72 kr.
á dag eða 2.025 kr. á mánuði á
mann
* 5 á dag! kostar 4.068 -kr. á
mann á mánuði
* Ávextir, grænmeti og kartöfl-
ur kosta 2.478 kr. í meöalkörfu
* Á móti kemur að sælgæti,
gosdrykkir og sykurvörur kosta
2.439 kr. í meðalkörfu en aðeins
160 kr. í hollustukörfu
* Kex og kökur kosta 977 kr. i
meðalkörfu en 474 kr. í holl-
ustukörfu
* Kjöt, fiskur, egg og baunir
kosta 5.124 kr. í meöalkörfu en
3.991 kr. í hollustukörfu
* Ástæðan er meira kjöt í með-
alkörfu, en meira af fiski og baun-
um í hollustukörfu
skyldu, svo ekki sé talað um þær
sem stærri eru. Allir vita hversu
mikinn tíma það tekur, sérstaklega
ef skoða þarf innihaldslýsingar,
bera saman verð og gæta þess að
maturinn sé hollur og góður. Þar að
auki fylgja matarinnkaupunum
miklir flutningar. Fyrir hvem ein-
stakling þarf að bera heim um 46 kg
á mánuði sé hollustukarfan keypt
en 35,5 kg af matvöru úr meðalkörf-
unni. Með drykkjarfongum eru því
aöföng til heimilisins um 200 kg á
mánuði fyrir fjögurra manna fjöl-
skyldu.
Myndir sem fylgja greininni
koma allar frá þeim aðilum sem
gerðu könnunina. -ÓSB
Cha Cha, Clara og Collections
- eða Verslun Guðsteins Eyjólfssonar?
I dag er dagur íslenskrar tungu og
af því tilefni ákvað Neytendasíðan að
líta aðeins í kringum sig og skoða
nafngiftir verslana og þjónustufyrir-
tækja. Eitt af því fyrsta sem fólk ger-
ir þegar það stofnar fyrirtæki er að
velja því rétta nafnið. Eins og al-
kunna er hefur sú þróun að sí-
fellt fleiri verslanir beri er-
lend nöfn sætt nokkurri gagn-
rýni og í skyndikönnun sem
gerð var kom í ljós að nú heita
jafnvel fleiri verslanir erlend-
um nöfhum en íslenskum. Svo
dæmi sé tekið eru tæplega 70
fyrirtæki í Kringlunni sem
bera erlend nöfn en aðeins um 55 ís-
lensk. Hver ætli sé ástæðan fyrir
þessum erlendu nafngiftum?
Gísli Blöndal, markaðs- og stjóm-
unarráðgjafi, segir að fólk velji þau
nöfn á fyrirtækin sín sem það telur
vera best markaðslega séð og þá oft
erlend. „Sjálfum finnst mér það í
góðu lagi. Hins vegar er ég ekki á því
að það sé alltaf tilfellið og er sann-
færður um að t.d. verslun Guðsteins
Eyjólfssonar sé miklu betra nafn á
þeirri búð en eitthvert erlent heiti.
Þaö sýnir okkur að ekki er þörf á er-
lendu nafni til að ná þeirri athygli og
markaðsstöðu sem sóst er eftir. En
svo má líka segja sem svo að við
séum á erlendum markaði því hingað
til lands kemur gífurlegur fjöldi
ferðamanna og vafalaust hefur þetta
áhrif á þá líka.“
„Franska búöin“
Hér á landi eru nokkur fyrirtæki
með þannig erlendum nöfnum að al-
menningur á erfitt með aö muna
þau eða bera fram. Sem dæmi um
slík fyrirtæki er bamafataverslunin
Du Pareil au Meme sem af flestum
er kölluð „franska búðin“, svo ekki
sé minnst á endurskoðunarfyrirtæk-
ið Deloitte og Touche, en framburð-
ur á því nafni tekur á sig ótrúleg-
ustu myndir. Hið sama má segja um
fylgihlutaverslunina Accessorize.
Við íslendingar erum þó ekki þeir
einu sem sitja uppi með nöfn á
tungumálum sem við kunnum ekki
að bera fram.
„TU er íslenskt fyrirtæki sem er
að hasla sér vöU erlendis undir nafn-
inu X-18 sem.er auðvitað alíslenskt
heiti. Þetta fyrirtæki er að opna skó-
búðir úti um aUan heim sem heita
Ásta G. Með þessari nafngift er auð-
vitað verið að reyna
að skapa sér einhvers
konar sérstöðu. Hvort
þær verða kaUaðar
„Asta djí“ veit maður
auðvitað ekki en það
er ákvörðun markað-
arins," segir Gísli.
Þess ber að geta að
á undanförnum árum
hafa verið opnaðar
hér margar verslanir og fyrirtæki
sem eru hluti af erlendum keðjum
og þá er verslunareigendum náttúr-
lega skylt að halda þeim nöfnum.
Meðal slíkra fyrirtækja eru nokkrir
skyndibitastaðir, svo sem Kentucky
Fried Chicken, Subway og McDon-
ald’s og fataverslanir eins og
Topshop, Debenhams, Dressmann
og Karen MUlen.
„Ég er sjálfur afar umburðarlynd-
ur gagnvart erlendum slettum þó ég
viðurkenni að við eigum að reyna að
halda þeim í lágmarki og tala eins
góða íslensku og við getum,“ segir
Gísli að lokum. -ÓSB
Hvernig á aö bera nöfnin fram?
Accessorize=Aksessoræs
Du PareU au meme= Du parei ó memm
Deloitte & Touche=Delúat e túss
Bison Bee-Q=Bíson bí kjú
Elégance boutique= elegans bútík
DKNY=Dí kéi enn væ
PRIWIAVERA
. • - 5S- ? #1
1 j
é
Matreiðslubók
frá La Primavera
Primavera nefnist ný matreiðslu-
bók sem Forlagið gefur út. í bókinni
eru uppskriftir sem upprunnar eru
frá veitingahúsinu La Primavera og
byggðar á langri hefð matseldar ítal-
íuskagans. Höfundar bókarinnar eru
matreiðslumennirnir Leifur Kol-
beinsson og Ivar Bragason en Börkur
Arnarson hannaði bókina og tók ljós-
myndirnar.
Auk uppskrifta er í bókinni mikið
af haldgóðum ráðum sem nýtast viö
matseldina, svo sem um mál og vog,
hráefni og undirbúning. Einnig er
kafli um vín og fordrykki.
Eftirfarandi er útdráttur úr bókinni:
Kjúklingabringur með timían,
mascarpone og sítrónu
Þetta er réttur sem vinur okkar Pet-
er Begg frá River Café í London eldaði
þegar hann var hjá okkur síðast.
4 vænar kjúklingabringur
1 dós mascarpone-ostur
1/2 búnt timian
safi úr 1 1/2 sítrónu
börkur af 1 sítrónu
tvær ausur af kjúklingasoði
olía til steikingar
skvetta af hvítvíni
salt og pipar
Ofninn er hitaður í 200 C. Mascar-
pone-osti, timían, sítrónusafa, sítrónu-
berki, salti og pipar er hrært saman í
skál þangað til þetta er orðiö kekkja-
laust. Maukið er siðan sett undir
skinnið á hverri bringu og klappað
ofan á það svo það fletjist út. Skiljið
eftir smáræði af maukinu til að nota í
sósuna. Panna er hituð vel með oli-
unni á og bringurnar brúnaðar báðum
megin en fyrst þeim megin sem skinn-
ið er. Kryddið meö salti og pipar á báð-
um hliðum. Skvettið síðan hvítvíninu
yfir, lækkið hitann og látið sjóða
stutta stund. Hellið síðan kjúklinga-
soðinu út á. Setjið allt saman í ofnfat
eða látið kjötið standa á pönnunni og
stingið í ofn. Látið bakast í 8 mínútur.
Takið síðan fatið eða pönnuna úr ofn-
inum og færið bringurnar á annað ílát
og haldið þeim vel heitum. Ef þið haf-
ið sett bringumar og vökvann í fat
skulið þið hella vökvanum aftur í
pönnuna. Takið síðan klípu af mascar-
pone-maukinu og setjið út á pönnuna,
hrærið vel í. Setjið bringumar á diska
og hellið sósunni yfir.
Ný vefsíða Húseig-
endafélagsins
Nýverið opnaði Húseigendafélagið
vefsíðu á Netinu þar sem finna má
mikið magn gagnlegra upplýsinga
fyrir húseigendur landsins. Barbara
Wdowiak, skrifstofustjóri Húseig-
endafélagsins, segir að á síðunni megi
m.a. finna greinargóðar upplýsingar
um félagið, samþykktir þess og bar-
áttumál auk ýmissa tengla sem kom-
ið geta sér vel, svo sem inn á lög um
fjöleignarhús, húsaleigulög og önnur
lög og reglugerðir um húsnæðismál."
Húseigendafélagið, sem var stofnað
árið 1923, hefur í gegnum tíðina unn-
ið ötullega að baráttumálum húseig-
enda og að réttarbótum á því sviði
hér á landi. Við höfum m.a. komið að
gerð ýmissa laga og reglugerða er
snerta þau mál, svo sem laga um fjöl-
eignarhús, og nýja frumvarpinu um
fasteignakaup," segir Barbara.
Húseigendafélagið býður félags-
mönnum ýmiss konar þjónustu. Þar
á meðal er lögfræðiþjónusta og hús-
fundaþjónusta, þar sem húsfélög fjöl-
eignarhúsa fá aðstoð reyndra manna
við aö halda húsfundi og taka
ákvarðanir. Slóðin á vefsíöuna er
www.huseigendafelagid.is -ÓSB