Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.2002, Blaðsíða 27

27
LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 2002
DV___________________________________________________________________________________________________Helgarblað
DV-MVNDIR HILMAR ÞÓR
Heimlr Már Pétursson
„Þaö hafa veriö aö koma sögur af Spotlight, sem er eini opinberi skemmtistaöur samkynhneigöra hér á ianói, um aö þaö sé aö gerast
helgi eftir helgi aö þar komi inn menn, greinilega í þeim tilgangi emum aö lemja homma og lesbíur. Þetta eru menn sem ganga beint
aö fólki og berja þaö og þessir menn viröast einhvern veginn ekki komast í hendur lögreglu og dyravaröa og koma þar af leiöandi aftur
og aftur í sömu ömurlegu erindagjöröunum. “
landi haíi komið út úr skápnum á
meðan hann er enn að spila á
fullu. Hins vegar eru þau nokkur
hjá stelpunum. Fer ekki að koma
að því að einhver brjóti ísinn hjá
strákunum?
Sara: Það hlýtur að fara að
koma að því, en ég þekki einfald-
lega ekkert dæmi til þess hjá
strákunum, en þau eru nokkur hjá
stelpunum án þess að þau hafi
vakið neina sérstaka athygli. Hins
vegar veit maður ekki hvort það
yrði eitthvað öðruvísi hjá strákun-
um; það hlýtur þó að vera sé horft
til þess að enginn hefur enn stigið
skrefið til fulls hér á landi, og ekki
verður hjá því horft að hommar
eiga erfiðara uppdráttar en lesbíur
i íslensku samfélagi. Það er eitt-
hvað sem hindrar strákana,
hræðslan er greiniiega mikil því
auðvitað eru hommar í íþrótta-
heiminum. Strákarnir sem ekki
enn hafa komið út úr skápnum
eru væntanlega hræddir við að
verða útskúfaðir félagslega og að
jafnvel eitthvað meira og verra
verði gert við þá. Fordæmin um
íþróttamenn sem stigið hafa skref-
ið til fulls er hins vegar að finna
hjá stelpunum og þá sérstaklega
hjá þeim i fótboltanum. Það var
auðvitað heilmikið mál fyrir þær
stelpur sem riðu á vaðið og brutu
ísinn og var síður en svo auðvelt.
Enn þann dag í dag er maður að
heyra sögur ef orðrómur kemst á
kreik um samkynhneigð einhverr-
ar innan liða á unglingsárum. Þá
er viðhorfiö og viðbrögðin oft á
þann veg að hinar stelpurnar setja
fyrir sig að fara í sturtu með
henni, það eru mörg dæmi um
slíkt í gegnum tíðina, því miður.
Það er því mjög mikilvægt að þjálf-
arinn sé sér vel meðvitandi um
þessi mál og taki þátt í umræð-
unni þegar hún kemur upp. Hins
vegar finnst þjálfurum þetta oft,
held ég, ekki vera í þeirra verka-
hring eða þá að þeir treysta sér
einfaldlega ekki til að blanda sér í
málin og taka á þeim; vilja láta
þetta líða hjá og hjaðna sem há-
vaðaminnst. Þeir vita af þessu en
gera flestir lítið sem ekkert. Það
væri óskandi að þjálfarar almennt
tækju þessa miklu ábyrgð og
tækju til innan sinna herbúða,
hlustuðu eftir talsmáta niðurlæg-
ingarinnar sem á sér stað í garð
samkynhneigðra, kæmu í veg fyr-
ir hana; bíðum svo og sjáum hvort
einhverjar breytingar eigi sér
stað. Kannski sjáum viö einstak-
linga koma fram á sjónarsviðið í
íþróttaheiminum sem eru virki-
lega stoltir af sjálfum sér og bera
höfuðið hátt sem samkynhneigðir
einstaklingar.
Heimir Már: Á undanfornum
árum hafa nokkrar stórstjörnur
komið út úr skápnum í Bandaríkj-
unum í ameríska fótboltanum, í
hafnaboltanum og fleiri íþrótta-
greinum og það á meðan á keppn-
isferli þeirra stendur. Þetta hefur
þótt minna tiltökumál en búist var
við og þeir þykja ekkert minni
menn fyrir vikið. Auðvitað er það
svo að þeir sem brjóta ísinn og
verða fyrstir til að koma út úr
skápnum fá mest að finna fyrir því
og eiga erfiðast vegna þess að þeir
mæla viðbrögðin og fá þá á sig alla
súpuna. Það væri auðvitað mjög
gaman ef það væri einhver opin-
berlega samkynhneigður í ís-
lenska landsliðinu i fótbolta. Ég
vil hins vegar koma umræðunni
um þetta inn í skólakerfið því að
þetta er nú svolítil hermennska
þessi íþróttakennsla þar. Ég man
hvað manni þótti leikfimin óskap-
lega leiðinleg, sérstaklega þegar
þessir gæjar sem áttu að heita að
vera kenna manni voru stöðugt að
ota okkur í einhver slagsmál og
voru sífellt að ala á ofboðslega
gamaldags karlrembusjónarmið-
um í íþróttakennslunni. Það var
verið að berja áfram litlar píslir
með yfirdrifinni hörku sem er
auðvitað algjör óþarfi. Maður
heföi nú haldið að leikfimi og
íþróttir ættu að vera til þess að fá
fólk til að hreyfa sig og styrkja sig
en ekki einungis til þess að gera
mikla keppnismenn úr öllum.
Á mínum skólaárum þótti það
gjaldgeng afsökun að fá undanþágu
frá leikfimi vegna samkynhneigð-
ar, ef þú hafðir á annað borð þor til
að játa það fýrir lækni eða sálfræð-
ingi að þú værir samkynhneigður.
En í raun var verið að gefa for-
dómunum vottorð en ekki einstak-
lingnum. Þannig á það auðvitað
ekki að vera. Samkynhneigðir ung-
lingar eiga alveg að geta mætt í
sund og leikfimi og verið hrein-
skilnir með sínar tilfinningar og
fengið að stunda sína líkamsrækt
eins og aðrir unglingar.
Auðveldara
fyrir einstaklinga
Blm.: Teljið þið að það geti ver-
ið erfiðara að koma út úr skápn-
um í íþróttaheimin-
um heldur en við
aðrar aðstæður, ef
svo mætti að orði
komast, og getur ver-
ið að einstaklingsí-
þróttamenn eigi eitt-
hvað auðveldara
með það en hópí-
þróttamenn?
Heimir Már: Ég
held að það skipti
miklu máli hvernig
einstaklingurinn
kynnir sig og nálgast
málið. Ég held að
Jón Amar eða Eiður
Smári yrðu ekkert
fyrir meira aðkasti
en Vala eða Þórey,
án þess að ég sé að
fullyrða nokkuð um
þessa tilteknu ein-
staklinga. Ég held
samt að það sé auð-
veldara fyrir ein-
staklingsíþrótta-
mennina að gera það
heldur en fyrir hópí-
þróttamennina. Ein-
staklingsíþrótta-
mennimir eru meira
sjálfum sér háðir.
Svo er þetta líka
spuming um ímynd-
ina sem íþrótta-
greinin hefur. Fim-
leikar og frjálsar
íþróttir hafa til að
mynda yfir sér
mýkri blæ heldur en þessar hörku
hópíþróttir. Ég vil benda á það að
ólympíuleikar samkynhneigðra
draga til sín fleiri áhorfendur en
hinir opinberu ólympíuleikar þótt
reyndar sé ekki sent beint út frá
þeim fyrmefndu. Þátttakendum er
alltaf að fjölga og vonandi getum
við íslendingar einhver tímann
sent lið á þá leika. Ég veit reyndar
að það er eitthvað verið að vinna i
þeim málum.
Sara: Ég veit að það getur verið
mjög erfitt fyrir einstakling i hóp-
íþrótt að koma út úr skápnum ef
umræðan hefur alltaf veriö niður-
lægjandi og allt tal um homma og
lesbíur hefur verið á þeim nótum.
Ef slíkt viðgengst hjá liði er auð-
séð að hvorki er það auðvelt né
spennandi að koma út, því að við-
komandi veit að fram undan er
erfið og sársaukafull barátta.
Verður óhætt að koma út
Blm.: Haldið þið að það sé auð-
veldara að koma út úr skápnum
fyrir iþróttamenn eftir að keppnis-
ferli þeirra lýkur? Fara þeir tímar
ekki senn í hönd að íþróttamönn-
um verður „óhætt" að koma út úr
skápnum á meðan á keppnisferli
þeirra stendur?
Heimir Már: Opinberlega er það
væntanlega eitthvað skárra en ég
held að maður sem kæmi bara
heiðarlega og án alls gassagangs
út úr skápnum myndi uppskera
meiri virðingu heldur en hann
gerði sér grein fyrir. Hann þyrfti
ekki að lifa verra lífi fyrir bragðið.
Menn sem búnir eru að vera sam-
an í liði í fjölda ára fara ekki allt í
einu að berja á þeim sem kemur út
úr skápnum. Manni sem þeir eru
búnir að vera með í nuddpottum
og sturtu i áraraðir? Svo er auðvit-
að fullt af leynisamböndum í gangi
því að þeir sem eru í skápnum lifa
nú ekki algjörlega samneytislausu
lífi. Örugglega eru mörg mjög
spennandi og athyglisverð ástar-
sambönd í íþróttaheiminum sem
ekki allir vita afi. Ef einhver er að
hugsa um að koma út úr skápnum
þá er bara að drífa í þvi. Rétti tím-
inn er einmitt núna. Og hvað varð-
ar fjölmiðla þá hef ég enga trú á
því að nútímafjölmiðlar á íslandi,
sem fylgjast nú vel með íþrótta-
málum, láti það líðast með þögn að
einhver knattspymumaður eða
handboltamaður þurfi að ala önn
fyrir það í liðinu að vera samkyn-
hneigður.
Sara: í þessu máli hafa stelpum-
ar náð nokkuð langt hér á landi í
boltaíþróttunum og byggt í raim
ákveðinn grunn sem strákarnir
geta vonandi byggt ofan á. Von-
andi verður það i náinni framtíð
þannig að það þyki ekkert tiltöku-
mál þó einhver strákur mæti með
kærasta sinn á árshátíð KR eða
lokahófið eða eitthvað álíka. Sé
einhver tími öðrum réttari til þess
að koma út úr skápnum - bæði
fyrir íþróttamenn og aðra - þá er
hann einmitt núna!
SMS
Karlar í knattspymu.
„Auövitaö er samkynhneigt fólk í íþróttunum eins og annars staöar í samfélaginu, bæöi steipur og strákar. Þaö
má rekja allt líkamsræktaræöiö, sem byrjaöi á sínum tíma í Bandaríkjunum, fyrst og fremst til samkynhneigöra
karlmanna sem settu upp fyrstu líkamsræktarstöövarnar og lögöu grunn aö vaxtarræktaráhuganum sem dreifö-
ist síöan út um allan heim. En íþróttir eru mismikiö karlrembulegar. “
...aðeins betra
Verið velkomin í
sýningarsal okkar og
kynnið ykkur 2002
línuna. Fagleg ráðgjöf,
stuttur afgreiðslutími og
persónuleg þjónusta.
Þúþarft ekki að leita lengra
til að fá það betra
Stuttur afgreiðslutími
Lágmúla 8 • Sími 530 2800