Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.2002, Blaðsíða 42

50
Helgarblað
LAUGARDAGUR 2. FEBRÚAR 2002
DV
Ovæntur met-
söluhöfundur
- Gísli Hjartarson hrökk í kút þegar upplagið seldist á fjórum dögum
Þaö er afskaplega eftirsótt á íslandi
að vera metsöluhöfundur. Sumir reyna
án árangurs bók eftir bók meðan aðrir
höfundar selja í bílförmum hvaðeina
sem þeim dettur i hug að ganga á
þrykk. Einn af óvenjulegri metsöluhöf-
undum íslands er Gísli Hjartarson sem
býr á ísafirði og hefur skrifað fjórar
bækur undir heitinu Nýjar vestfirskar
þjóðsögur. Þessar látlausu bækur með
dagsönnum sögum af hversdagshetjum
Vestfjarða hafa selst eins og mjólk á
Vestfjörðum og hafa verið metsölu-
bækur þess öórðungs hver jól undan-
farin ár.
„Ég verð að viðurkenna að þegar
fyrsta bókin kom út þá kom þetta al-
gerlega flatt upp á mig,“ sagði Gísli
Hjartarson skrásetjari í samtali við
Helgarblað DV en Gisli átti leið um rit-
stjóm blaðsins í nýlegri kaupstaðar-
ferð sinni syðra.
„Ég stóð uppi á sínum tíma eins og
asni þegar fyrsta upplagið af fyrstu
bókinni hvarf úr búðunum á fjórum
dögum,“ segir Gísli en síðan hafa bæk-
ur hans yfirleitt selst í þremur til fjór-
um upplögum.
En hvemig stóð á því að Gísla datt i
hug að feta í fótspor Jóns Ámasonar
og fleiri og fara að safna þjóðsögum?
„Þetta eru kannski ekki þjóðsögur í
hefðbundnum stfl og þeim skilningi
sem almennt er lagður i orðið. En þetta
hófst fyrir nokkrum árum þegar ég
starfaði sem blaðamaður á Vestfirska
fréttablaðinu ásamt Hlyn Þór Magnús-
syni sem ritstýrði blaðinu. Vlð komum
á laggimar sérstökum þætti þar sem
birtar voru nýjar vestfirskar þjóðsög-
ur.
Fyrst í stað þótti mönnum þetta ekki
sérlega góð latína og fannst oft næmi
sér höggvið en við þrjóskuðumst við og
eftir nokkrar vikur urðum við varir
við að eftirsótt þótti að fá sögur af sér
birtar í þessum dálki. Þá var bjöminn
unninn,“ segir Gisli.
Það er í raun erfitt að lýsa þessum
vestfirsku þjóðsögum nema lesa þær.
Það er stundum sagt að íslensk fyndni
geri þá kröfu til lesandans eða hlust-
andans að hann þurfi að þekkja þá sem
koma við sögu. Sá sem þetta skrifar
getur vitnað um að ókunnir veltast um
af hlátri yfir þjóðsögunum að vestan
en við sem þekkjum kannski helftina
af þeim sem nefndir eru hlæjum sem
þvi nemur hærra.
Það er einkenni þessara sagna að
þær eru hispurslausar og kalla menn
og atburði sínum réttu nöfnum. Tök-
um dæmi:
Of ung?
Talsverður aldursmunur er á þeim
hjónum á ísaflrði, Högna Marsellius-
syni og Friðrikku R. Bjarnadóttur,
Runný, eða níu ár. Hafa þau búið í
hamingjuríku hjónabandi í áratugi og
eignast Qölda barna sem öll hafa orðið
hinir mætustu borgarar. Þegar þau
voru að byrja að draga sig saman var
Runný aðeins fimmtán ára en Högni
Massa náttúrlega kominn vel á þrí-
tugsaldurinn. Albertu Albertsdóttur,
móður Högna, þótti kærastan nokkuð
ung og tók son sinn á teppið og sagði
að hann ætti að ná sér í kærustu sem
væri eldri.
„Þetta er allt i lagi, marnma," sagði
Högni „Hún eldist."
Svartfuglsegg og verðlaun
Gísli Hjartarson er kynhreinn Vest-
firðingur af ætt amfirskra galdra-
manna og kvennabósa. Hann hefur
fengist við sitthvað um dagana og
marga fjöruna sopið. Gisli hefur verið
sjómaður, kennari, blaðamaður, rit-
DV-MYND ÞÖK
Gísli Hjartarson rit-
höfundur
Hann varö met-
söluhöfundur á
Vestfjörðum þegar
hann fór aö gefa
út Vestfirskar
þjóösögur fyrir
nokkrum árum.
Þaö kom honum
sjálfum mest á
óvart.
stjóri, fararstjóri og
erindreki af ýmsu
tagi. Gísli hefur tals-
vert fengist við rit-
störf og einkum
skrifað leiðarlýsing-
ar af Hornströndum
þar sem hann er
manna kunnugastur.
Lýsingar hans á
töfralandi Horn-
stranda fylltu heila
árbók Útivistar fyrir
rúmu ári og var
hann verðlaunaður fyrir.
„Ég fékk 50 þúsund krónur frá bæn-
um og heiðursskjal. Við þetta tækifæri
voru mér einnig færð tvö svartfuglsegg
sem Kjartan Sigmundsson úr Hælavík
sótti sérstaklega handa mér niður í
Svaðaskarð i Hornbjargi. Það þótti mér
vænt um.“
Ertu örvhentur?
Eitt af því sem hefur markað nokk-
uð lífshlaup Gísla er að hann lenti ung-
ur í slysi og missti hægri handlegginn
við öxl. Aldrei hefur sá missir bugað
hann eða tafið að marki í lífinu og
hann skirrist ekki við að skopast að
þessari fötlun sinni ef svo ber undir.
Um það bera nokkrar þjóðsögur í bók-
inni vitni. Hér verður því látin flakka
þjóðsaga af Gísla Hjartarsyni.
Hann starfaði um hrið í Bræðra-
tungu sem er vistheimili fyrir van-
gefna á Vestfjörðum. Eitt sinn sat Gísli
og sinnti bókhaldi og sló tölur inn í
reiknivél eina allgóða og sóttist vel
slátturinn þótt hann hefði aðeins
vinstri höndina til verksins.
Einn vistmanna heimflisins virti
störf Gísla fyrir sér um hríð en ávarp-
aði hann síðan og sagði:
„Hvemig er það, Gísli, ertu örvhent-
ur?“ PÁÁ
Hún var ekki kjörin
af því ad hún er kona ...
... hún var kjörin vegna. þess
sem hQn hefur fram að færa
- en þaö hefur hún
af því að hún er kona.
Ef þú kýst ekki fuiltrúa þinn
kýs einhver annar fuiitrúa sinn
sem fuiitrúa þlnn.
Ráðherrasklpuð nefnd
um auklnn hiut kvenna f stjórnmálum
J