Dagblaðið Vísir - DV - 18.09.2002, Blaðsíða 16

16
MIÐVIKUDAGUR 18. SEPTEMBER 2002
MIÐVKUDAGUR 18. SEPTEMBER 2002
41
uv
Skoðun
Útgáfufélag: ÚtgáfufélagiB DV ehf.
Framkvæmdastjóri: Hjalti Jónsson
Aóalrltstjóri: Óli Björn Kárason
Ritstjóri: Sigmundur Ernir Rúnarsson
Aðstoöarritstjóri: Jónas Haraldsson
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaöaafgreiðsla, áskrift:
Skaftahlið 24,105 Rvik, simi: 550 5000
Fax: Auglýsingar: 550 5727 - Ritstjórn: 550 5020 - ABrar deildir: 550 5749
Ritstjórn: ritstjorn@dv.is - Auglýsingar: auglysingar@dv.is. - Dreifing: dreifmg@dv.is
Akureyri: Kaupvangsstræti 1, sími: 462 5000, fax: 462 5001
Setning og umbrot: ÚtgáfufélagiB DV ehf.
Plötugerð og prentun: Árvakur hf.
DV áskilur sér rétt til aB birta aBsent efni blaBsins i stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
DV greiBir ekki viðmælendum fyrir viðtöl viö þá eða fyrir myndbirtingar af þeim.
Okkar skepna
Harry Truman var einu sinni
spuröur að því í forsetatíð sinni i
Bandaríkjunum af hverju í ósköp-
unum ráðamenn vestra hefðu geð
í sér til að styðja glæpamanninn
og einræðisherrann Franco í
spænska borgarastríðinu. Trum-
an viðurkenndi það fúslega að
stjórn hans styddi Franco og framferði hans á Spáni en
sagðist jafnframt vel geta tekið undir raddir margra um að
Franco væri skepna. en hann er okkar skepna,“ bætti
forsetinn við. Þessi orð hans hafa lifað í meira en hálfa öld
og þau eiga enn þá vel við.
Bandaríkjastjórn hefur í langan tíma stutt við bakið á
ýmsum ráðamönnum sem hafa þegar fengið eða munu fá
þann dóm sögunnar að þeir hafi verið miskunnarlausir
fjöldamorðingjar og í fáum orðum sagt viðbjóðslegir valdhaf-
ar. Jósef Stalín kemur fyrst upp í hugann. Hann var banda-
maður Ameríkuvaldsins og kallaður Uncle Joe í Hvíta hús-
inu. Um árabil dældu Bandaríkjamenn peningum í Stalin-
stjórnina. Og hefði Stalín kosið að hertaka alla Evrópu eftir
stríð hefði hann keyrt þangað á amerískum herbílum.
Augusto Pinochet kemur einnig upp í hugann. Og sagan
frá Chile svíður enn. Þar fóru Bandaríkjamenn gegn sjálfu
lýðræðinu og lá reyndar svo óskaplega mikið á að steypa sós-
íalistanum Salvadore Allende af stóli í byrjun áttunda ára-
tugarins að þeir vissu ekki fyrr til en miskunnarlaus harð-
stjórn var komin á í landinu. Ótvíræður sigur Allendes í lýð-
ræðislegum kosningum skipti Bandaríkjastjórn engu á þess-
um tíma. Tíðarandinn var einfaldlega á þann veg að menn
væru betur dauðir en rauðir. Lýðræðið kom þar á eftir.
Hafi orð Trumans frá því um miðja síðustu öld átt við á
þeim umbrotatímum verður ekki annað sagt en sömu orð
hitti Bandaríkjamenn í bakið þessa dagana. Ef til vill væri
Saddam Hussein ekki sá villimannslegi valdhafi og hann er
í dag ef ekki hefði komið til umtalsverður stuðningur Banda-
ríkjastjórnar við hann um það leyti sem hann réðst með heri
sína yfir Shatt Al-Arab og hóf stríðið við írani 1980. Ýmsir
söguskýrendur vilja jafnvel ganga svo langt að segja að
stuðningur Bandaríkjamanna hafi skipt þar sköpum.
Enda þótt flokkur Saddams hafi verið við völd í írak allt
frá því 1968 komst hann sjálfur ekki til valda fyrr en 1979.
Og hann náði að festa sig í sessi á undraskjótum tíma.
Hann notaði þar gamalkunna aðferð sem hefur reynst ýms-
um helstu illmennum sögunnar vel á leið sinni til valda;
hann stráfelldi pólitíska andstæðinga sína og bannaði alla
andstöðu við sjálfan sig með lögum. Á nákvæmlega sama
tíma leit Bandaríkjastjórn undan og dældi peningum í
Saddam svo honum ynnist einhver sigur á klerkunum.
Saddam er vissulega skepna af verstu gerð. Um það
verður einfaldlega ekki deilt. Hann er þeirrar gerðar að
beita efnavopnum á eigin þjóð, börn og mæður og aldraða.
Miskunnarleysi hans hefur birst í svo skelfilegum mynd-
um að varla verður líkt við aðra villimenn en Jósef Stalín
og Adolf Hitler. En eftir allt saman er þessi einn versti
íjöldamorðingi sögunnar ekkert annað en „okkar skepna“
eins og Bandaríkjamenn geta orðað það. Að einhverju leyti
er hann vandamál sem Bandaríkjamenn bjuggu til sjálfir.
Sá ótti sem heimsbyggðinni stafar af Saddam Hussein er
ekki einasta hver hann er heldur hvað hann er tilbúinn að
gera. Draumur hans um að leiða arabaríkin 22 til meiri hátt-
ar áhrifa í heiminum hefur breyst í martröð. Hann á ekki
nokkra vini eftir í sínum heimshluta og hefur fyrir margt
löngu einangrast á alþjóðavettvangi. Hann hefur fengið ótrú-
lega góðan frið til þess að vígbúast að nýju eftir Flóabardaga
og er við dagsbrún nýrrar aldar til alls líklegur. Vilja menn
halda áfram að biðja hann að bæta ráð sitt?
Sigmundur Ernir
Útgjöld til heilbrigðismála
Steingrímur J.
Sigfússon
formaöur Vinstri
hreyfingarinnar
græns framboös
Innlegg fjármálaráðuneyt-
isins nú á dögunum í um-
ræöur um fjárhagsvanda í
heilbrigöiskerfinu var at-
hyglisvert. Frá fjármála-
ráðuneytinu bárust sem
sagt hvorki meiri fjármun-
ir né skýringar á því
hvers vegna svo væri
komið sem raun bar vitni.
Ekki heldur tillögur um
aðgerðir eða úrræði.
Þaðan bárust hins vegar upplýs-
ingar sem settar voru fram í vefriti,
um að opinber framlög til heilbrigð-
ismála væru hvergi i heiminum
hærri en á íslandi. Átti þetta að vera
byggt á tölum frá OECD frá árinu
2000. í vefritinu kemur fram að út-
gjöldin hafi undir lok síðustu aldar
farið yfir 7,5 af hundraði miðað við
verga þjóðarframleiðslu.
Meðferð á tölum
Mikið er gert úr því í áðumefndri
frétt fjármálaráðuneytisins hve út-
gjöld til heilbrigðismála hafi aukist
hér á undanförnum áratugum. Af
fréttinni mætti ætla að ísland væri
alveg sér á báti í þessum efnum, ef
menn vissu ekki betur.
Þessi framsetning og fleira í sam-
bandi við talnameðferð heilbrigðis-
ráðuneytisins er umhugsunarefni. í
fljótu bragði virðist sem árið 1999
gefi sérstakan topp hvað ísland varð-
ar. Þá hafi heilbrigðisútgjöld hins op-
inbera sem hundraðshluti af vergri
landsframleiðsu farið hæst eða í tæp-
lega 7,9 af hundraði. Samkvæmt nýj-
ustu tölum frá Þjóðhagsstofnun, sem
ég hef undir höndum, virðist þetta
hlutfall fara lækkandi á nýjan leik og
losa 7,5 af hundraði á árinu 2001.
Inn í þennan samanburð og talna-
leikfimi vantar hins vegar saman-
burð við önnur lönd svo menn fái
heildaryfirsýn á málið. Hér vantar
einnig samanburð aftur í tímann
sem sýnir aukningu útgjalda til heil-
brigðismála á íslandi samanborið við
önnur lönd á sama tímabili. Stað-
reyndin er auðvitað sú að þróun í
lyfjum og læknisþjónustu og tækni-
framfarir á heilbrigðissviðinu leiða
hér sem annars staðar óhjákvæmi-
lega til aukinna útgjalda, þ.e.a.s. svo
fremi að við ætlum að njóta góðs af.
Hér á eftir veröur gerð tilraun til
þess að setja ákveðnar lykiltölur um
útgjöld til heilbrigðismála í lítils
háttar tölulegt samhengi. Notast er
við gögn sem undirritaður hefur
undir höndum frá Þjóðhagsstofnun,
heilbrigðisráðuneyti og Efnahags- og
framfarastofnuninni (OECD). Vefrit
fjármálaráðuneytisins (íjr.is), sem
vitnað er í, er dagsett 29. ágúst 2002.
Flokkun útgjalda
Rétt er að hafa strax þann fyrir-
vara á að allur samanburður á milli
landa er vandkvæðum bundinn þrátt
fyrir heilmikið alþjóðlegt samstarf
sem fram fer til að flokka útgjöld og
samræma það sem borið er saman
hverju sinni. Þetta er vel þekkt og
enn leikur talsverður vafi á því að
upplýsingar séu að fullu samanburð-
arhæfar milli landa, s.s. upplýsingar
um heildarútgjöld og opinber útgjöld
til heilbrigðismála. Þar kemur til að
jafnvel þó að reynt sé að byggja á
staölaðri flokkun útgjalda geta sér-
stakar staðbundnar aðstæður valdið
því að einhverjar skekkjur verði í
slíkum samanburði, t.d. uppbygging
eða samsetning stofnana og undir-
flokkun málaflokka milli heilbrigðis-
mála annars vegar og félagsmála og
annarra velferðarmála hins vegar.
Þannig er viöurkennt að á árum
áður var fleira fært undir heil-
brigðisútgjöld á íslandi heldur en
í öðrum OECD-löndum. Þetta
stafaði af því að kostnaður á sviði
félags- og hjúkrunarþjónustu
vegna málefna aldraðra og jafn-
vel þroskaheftra og fleiri hópa
var hér á landi færður undir heO-
brigðismál en var flokkaður ann-
ars staöar undir félagsmál.
Undirritaður hefur ekki undir
höndum ný gögn sem taka af
skarið um stöðu þessara mála í
dag og erfiðlega hefur gengið að
afla slíkra gagna. Þó telja þeir
sem unnið hafa við það undanfar-
in ár að matreiða upplýsingar út
úr íslenskum þjóðhagsreikning-
um til Efnahags- og framfara-
stofnunarinnar að reynt sé eftir
bestu getu að hafa þessa hluti
samanburðarhæfa og skal það
ekki véfengt. Það er ekki þar með
sagt að tölumar, sem geta verið
réttar svo langt sem þær ná, segi
alla söguna. Á þessu þarf því að
hafa fyrirvara.
Hlutur einstaklinga
Það sem vekur sérstaka athygli
undirritaðs þegar rýnt er í tölur
um útgjöld til heilbrigðismála á
sl. áratugum og fram til dagsins í
dag er ekki það sem fjármála-
ráðuneytið hefur hampað undan-
farna daga um hátt hlutfall opin-
berra útgjalda á íslandi. Hins veg-
ar blasir það við að útgjöld ein-
staklinganna hafa tekið stökk
upp á við nú á síðustu ámm eða
í tíð ríkisstjórna Davíös Oddsson-
ar.
Ef byrjað er á árinu 1970, sem
er upphafsár þeirra talnagagna
sem ég hef undir höndum, þá
voru útgjöld hins opinbera til
heilbrigðismála það ár 3,2% af
vergri landsframleiðslu en út-
gjöld einstaklinga voru liðlega
0,8%. Það hlutfall hélst síðan
svipað fram yfir 1985 en útgjöld
hins opinbera jukust jafnt og þétt
enda voru þetta ár mikillar upp-
byggingar í hinum opinbera heil-
brigðisgeira. Árið 1986 eru hlut-
follin þannig að hið opinbera
„Stadreyndin er auðvitað sú að þróun í lyfjum og læknisþjónustu og tœkni-
framfarir á heilbrigðissviðinu leiða hér sem annars staðar óhjákvæmilega til
aukinna útgjalda, þ.e.a.s. svo fremi að við œtlum að njóta góðs af. “
leggur af mörkum 6,66% af
vergri landsframleiðslu en ein-
staklingarnir eða heimilin
greiða 1,03%. Hlutfall einstak-
linganna helst síðan lítt breytt á
bilinu 1,03-1,14% á árunum 1986
til og með 1991 en þá, árið sem
ríkisstjórn Davíðs Oddssonar
hin fyrsta tók við völdum, var
hlutur einstaklinganna 1,07 af
hundraði af vergri landsfram-
leiðslu.
En svo dregur til tíðinda.
Hlutur einstaklinganna tekur
stökk í upp í 1,24% á árinu 1992.
Og muna ekki einhverjir eftir
upptöku komugjalda, hækkaðri
kostnaðarhlutdeild einstaklinga
vegna tannlækna- og lyfjakostn-
aðar o.fl. slíkra hluta síðla árs
1991 og á árinu 1992? Allt var
þetta að sögn gert í anda trúar-
innar á nauðsyn þess að inn-
leiða aukna kostnaðarvitund.
Hlutur einstaklinganna heldur
síðan áfram að hækka upp í lið-
lega 1,5 af hundraði á árunum
1998-9 og á árinu 2000 er áætlaö
að þetta hlutfall hafi náð nýjum
hæðum og verið 1,6 af hundraði
af vergri landsframleiðslu.
Sé aftur litið til sama tímabils
voru útgjöld hins opinbera tæp-
lega 7,4% af hundraði af vergri
landsframleiðslu þegar á árinu
1988 og rúmlega 7,3% á árinu
1989. Sömu tölur voru síðan 7,06
% árið 1998 og tæplega 7,9% árið
1999 en þar er kominn sá toppur
sem áður var getið. Þessi toppur
kann þó að skýrast að einhverju
leyti af sérstökum timabundnum
ástæðum eins og kaupum ríkis-
ins á fasteignum Borgarspítal-
ans af Reykjavíkurborg. Hlutur
ríkisins virðist síðan fara lækk-
andi aftur.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
frá Þjóðhagsstofnun er hlutfall-
ið áætlað 7,64% árið 2000 og enn
lækkandi niður í 7,5 af hundraði
samkvæmt áætlun ársins 2001. Gangi
það eftir verður hlutfall heilbrigðis-
útgjalda hins opinbera af vergri
landsframleiðslu aftur nánast það
sama og það var 1988, fyrir þrettán
árum.
. í alþjóðlegum samanburði
Lítum nú á stöðu íslands árið 1997
í alþjóðlegum samanburði. Notast er
við handbók OECD um tölfræði á ár-
inu 2000 þar sem finna má nýjustu
tölur sem væntanlega eru byggðar á
lokafjárlögum eöa endanlegum rikis-
reikningum viðkomandi landa.
Hlutur hins opinbera í heilbrigðis-
útgjöldum á íslandi var 6,7% af
vergri landsframleiðslu á árinu 1997.
Hafði þá reyndar lækkað um 0,2 af
hundraði á 10 árum frá árinu 1987.
Heildarútgjöldin eru hins vegar
óbreytt á milli þessara sömu ára, þ.e.
1997 og 1987, þannig aö 0,2ja prósenta
lækkun á hlut hins opinbera skýrist
af sambærilegri hækkun á hlut ein-
staklinga. Árið 1997 er ísland með
sín 6,7% í opinber útgjöld til heil-
brigðismála í 6.-8. sæti, þ.e.a.s. hjá 5
öðrum þjóðum er þetta hlutfall
hærra og jafnt hjá tveimur í viðbót.
Séu heildarútgjöld til heilbrigðis-
mála skoðuð, að meðtöldum hlut ein-
staklinganna, er ísland í 12.-13. sæti
þetta sama ár, með 7,9%. Hjá 11 öðr-
um þjóðum eru heildarútgjöld til
heilbrigðismála meiri. Þetta eru
Danmörk með 8,0%, Austurríki með
8,3%, Ástralía með 8,4%, Holland
með 8,5%, Grikkland með 8,6%, Svi-
þjóð með 8,6%, Kanada með 9,1%,
Frakkland með 9,6%, Sviss með
10,3%, Þýskaland með 10,7% og
Bandaríkin með 13,9%. Sem sagt, ís-
land er þama í 12.-13. sæti ásamt
Portúgal af 29 OECD-ríkjum. Litlu
neðar, með heildarútgjöld á bilinu
7,4- 7,6 % eru lönd eins og Spánn,
Finnland, Noregur, Nýja-Sjáland,
Italía og Belgía.
Staða íslands um miðbik listans
getur varla talist til tíðinda. Ef
marka má gögn frá heilbrigðisráðu-
neytinu og Þjóðhagsstofnun hefur
þessi staða ekki breyst umtalsvert
siðan. Island hefur þó heldur þokast
upp á við þar til toppnum var náð
árið 1999 og 2000. Við vorum þá ná-
lægt 6. sæti með um eða yfir 9% í
heildarútgjöld og stór hópur rikja við
hliðina á okkur eða þar fast á eftir.
Áfram eru lönd eins og Kanada og
Frakkland fyrir ofan okkur og
Bandaríkin, Sviss og Þýskaland
langt fyrir ofan. íslendingar eru fá-
menn þjóð í stóru og strjálbýlu landi
og verða að lifa með þeirri staðreynd
að það kostar mikið að halda uppi
heilbrigðisþjónustu í fremstu röð við
slíkar aðstæður.
Niðurstaða þessarar lauslegu at-
hugunar minnar er því einfold.
Hvorki opinber útgjöld né heildar-
útgjöld til heilbrigðismála eru hér
hærri en við mætti búast miðað við
velmegunarstig þjóðarinnar.
Það er því síst ástæða til þess fyr-
ir fjármálaráðuneytið að hreykja sér
ef það bætist svo við að flokkun út-
gjalda kann að valda því að hér sé
heldur meira fært undir heilbrigðis-
mál en annars staðar, ef eitthvað er.
Sveltistefna ríkisstjórna Davíðs
Oddssonar til velferðarmála er hér
hluti af skýringunni eða hvaða til-
gangi þjónar það að láta Landspítala-
háskólasjúkrahús draga skuldahala
sem nálgast óðum 2 milljarða króna.
Þær skuldir hverfa ekki þó fjármála-
ráðuneytið sendi frá sér fréttatil-
kynningu. Hitt er svo annað mál að
stefnuleysi og skipulagsmistök í upp-
byggingu og rekstri heilbrigðiskerf-
isins eiga einnig hlut að máli eins og
ég hef áður gert að umtalsefni i
blaðagrein og geri e.t.v. aftur og
rækilegar á næstunni.
Sandkorn
sandkorn@dv.is
Samsœri?
Emb Þeir Hallgrímur Helgason og Gunn-
H ar Smári Egilsson létu að því liggja í
blaðagreinum á föstudaginn var að for-
t J sætisráðherra stæði á bak við rannsókn
•m lögreglunnar á meintu misferli forsvars-
l manna Baugs. Greinarnar birtust sama
j dag; önnur í Morgunblaðinu en hin í
fcj-J Fréttablaðinu. Bjöm Bjamason bendir
i kjölfarið á það í pistli á heimasíðu sinni aö fullyrt sé að
Baugur sé fjárhagslegur bakhjarl Fréttablaðsins. Hefði
hann trú á samsæram myndi hann álykta sem svo að
greinarnar tvær væru til marks um samstillta áróðurs-
herferð til vamar Baugi. Slíkt fjölmiölasamsæri sé raun-
ar mun auðveldara í framkvæmd en að fá lögregluna til
liðs við sig í aðgerðum gegn fyrirtækjum. Það feli líka í
sér minni áhættu en tilraun til að misbeita lögreglunni.
Hægt sé að upplýsa um aðgerðir og aðferðir lögreglu fyr-
ir dómstólum en dylgjur um stjórnmálamenn séu ókeyp-
is - samkvæmt dómi Hæstaréttar í meiðyrðamáli Kjart-
ans Gunnarssonar framkvæmdastjóra Sjálfstæðisflokks-
ins gegn Sigurði G. Guðjónssyni ...
„Glaðbeittar“ íslenskar flugfreyjur í Sopranos
ísland fékk heldur betur landkynningu
þegar fyrsti þáttur í fiórðu þáttaröðinni
um Sopranos-fiölskylduna var frumsýnd-
ur í Bandaríkjunum á sunnudaginn var.
Heimildir Sandkomsritara þar vestra
herma að fríður hópur íslenskra kvenna
hafi komið talsvert við sögu i þættinum
- meðal annars nokkrar flugfreyjur hjá
„Icelandair" sem svo áttu að heita. Mafiósarnir í
Sopranos munu í þættinum hafa boðið hópnum í mikinn
gleðskap, veitt vel og notið samvistanna út í ystu æsar.
Landinn verður að bíða örlítið eftir að berja þetta sjálfur
augum en hjá innkaupadeild Ríkisútvarpsins fengust þær
upplýsingar að þegar hefði verið gengið frá kaupum á
þessu fiórða „sísoni“ eins og það heitir - áætlað er að
þættimir verði sýndir fljótlega upp úr áramótum.
Ummæli
Stórfyrirtæki
skorast úr leik
„Þvi miður hafa
ekki allir sem geta
haft veigamikil áhrif
á verðþróun verið til-
búnir i slaginn við
verðbólguna. Þar
hafa nokkur stórfyr-
irtæki skorist úr
leik, s.s. Landssíminn. Það vekur
einnig óneitanlega athygli hvemig
Seðlabankinn tregðast við að lækka
vexti en veltir sér nú upp úr vel
heppnaðri peningastefnu og þakkar
sér góðan árangur i efnahagsmál-
um. Því miður ber annan skugga á.
I sumar höfum við verið að sjá
hækkandi atvinnuleysistölur. Nú í
lok ágúst eru um 3.700 manns at-
vinnulausir á landinu öllu og hér á
höfuðborgarsvæðinu um 2.700 ári at-
vinnu. Þetta eru allt of háar tölur.
Þessu verður aö linna. Þaö er engin
afsökun lengur fyrir Seðlabankann
að tregðast við og lækka vexti. Nú
er lag. Þar með væru send mjög
ákveðin skilaboð til atvinnulífsins
um að viðsnúningurinn í atvinnulif-
inu sé varanlegur.“
SigurBur Bessason á Efling.is
Lýðræði, gegnsæi,
leikreglur
„Samfylkingin hefur komið boð-
skapnum um bætt lýðræði, gegnsæi
í meðferö valdsins og skýrar leik-
reglur ötullega á framfæri en það
verkefni bíður okkar að koma hug-
myndunum í framkvæmd með þátt-
töku í ríkisstjómarsamstarfi. Okkar
bíður það verkefni að aflétta óhóf-
■■ legum ítökum stjóm-
I málaflokka í fiár-
Sw'B málalífi sem hafa
K ’; M gert einkavæðingará-
, JM form núverandi rik-
y/ff V isstjómar að póli-
tískum hráskinna-
leik. Það er ekki
hlutverk stjómmálaflokka að vera
köngullóarvefur hagsmuna sem
teygir anga sína út um allt samfé-
lagið heldur er það fyrst og fremst
að skapa þá umgjörð sem gerir fólki
og fyrirtækjum kleift að vaxa og
dafna og búa til leikreglur sem gera
ísland að aðlaðandi stað til að búa
á. Að stað þar sem fólk nýtur jafnra
tækifæra, þar sem öflugt velferðar-
kerfi fer saman með hagvexti og
efnahagslegri velferð."
Bryndís HlöBversdóttir
á heimasíBu sinni.
Á flótta undan fylginu
„Frekar en að eiga á hættu fylgisaukningu Samfylkingar vilja þessir menn að
viðskiptalíf landsins sé árum saman undirlagt illskiljanlegri prívatherferð
forsætisráðherra á hendur Orca-hópnum. “
Kjallari
Á meðan þau miklu tíð-
indi gerðust að Davíð
Oddsson fann evrópskan
ráðamann sem hann gat
talað við - sjálfan eig-
anda Ítalíu, Berlusconi -
þá voru vinstrimenn við
gamalkunna iðju sína: á
harðahlaupum undan
fylgi, á hröðum flótta
undan hugsanlegri
valdastöðu.
Óviðkunncmlegt var að horfa upp
á karlana sem sifia i skjóli Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur í
meirihluta borgarstjómar Reykja-
víkur reyna að segja henni fyrir
verkum eins og þeir hefðu jafnvel
eitthvað yfir henni að segja, gerast
ótímabærar málpípur hennar eins
og hún væri ómálga eða hafa i hót-
unum um að leiða sjálfstæðismenn
á ný til öndvegis við stjóm borgar-
innar vogi hún sér að svo mikið
sem íhuga framboð til Alþingis.
Þeir hefðu betur sýnt bæði henni og
okkur öllum þá háttvisi að þegja á
meðan og sinna störfum sínum.
Allir sáttir?
Viðbrögð forystumanna hinna
svokölluðu vinstri flokka við könn-
un Kremlar.is á undirtektum al-
mennings við hugsanlegu framboði
Ingibjargar Sólrúnar benda til þess
að þeir séu almennt sáttir við ríkj-
andi ástand og telji að forsætisráð-
herrastóllinn sé best kominn undir
Davíð Oddssyni enn um sinn - því
ekki í tuttugu ár? Frekar en að eiga
á hættu fylgisaukningu Samfylk-
ingar vilja þessir menn að við-
skiptalíf landsins sé árum saman
undirlagt illskiljanlegri prívather-
ferð forsætisráðherra á hendur
Orca-hópnum.
Þessum liðsoddum vinstrimanna
þykir líka ráðlegt að dómsmál
landsins séu áfram í höndum Jóns
Steinars Gunnlaugssonar og að
Haraldur Johannessen sjái um að
framfylgja þeim með sífellt virkari
vikingasveit. Þeir telja að enn um
hríð eigi Hannes Hólmsteinn Giss-
urarson aö vera áhrifamaður í
menntamálum þjóðarinnar og að
una verði því að Ríkisútvarpið sé
nokkurs konar ræðupúlt fyrir
þennan kunna öfgamann, þegar
hann langar að greina þjóðinni frá
hugðarefnum sínum.
Þeim finnst að búandi sé við fiár-
málaráðuneyti sem fyrst gerir
kjarasamninga við starfsfólk spít-
ala, en gerir svo ekki ráð fyrir
kostnaðaraukanum sem af þeim
samningum hlýst þegar flárlög eru
gerð. Þeir sjá fátt því til vamar að
menn fái að fiúka úr embættum sín-
um fyrir þær sakir að tregðast við
að skaffa pening þegar forsætisráö-
herrann langar að búa til bíómynd
með vini sínum.
Eini valkosturinn
Og er þá fátt eitt talið af afleið-
ingum ríkjandi stjómarhátta sem
blasa við almenningi - og verða æ
yfirgengilegri - en leiðtogar vinstri
flokkanna vilja heldur búa áfram
við en að eiga það á hættu að fá
óhóflega mikið fylgi í kjölfar þess
að Ingibjörg Sólrún Gísladóttir
verði valkostur fyrir kjósendur til
Alþingis. Því að hvort sem núver-
andi þingmönnum vinstrimanna
líkar það betur eða verr þá þarf al-
menningur þennan skýra valkost
viö alræði Daviðs Oddssonar.
Skoðanakannanir undanfarinna
tólf ára - og úrslit kosninga - sýna
það einfaldlega að sá valkostur er
ekki annar en borgarstjórinn í
Reykjavík. Þannig bara er það. Og
því fyrr sem menn horfast í augu
við það því betra. Fari Ingibjörg
Sólrún fram opnast möguleiki fyrir
Samfylkingu og Framsókn að
mynda meirihlutastjóm.
Þegar svo magnaðan möguleika
bar á góma í umræðunni um hugs-
anlegt framboð borgarstjórans var
engu líkara en að framsóknar-
mönnum þætti það miklu verri til-
hugsun en að vera í hlutverki
statista í ríkisstjóm Davíðs Odds-
sonar, jafnvel þótt stefna Samfylk-
ingar og Framsóknar sé svo lík i
flestum málum, að von sé til raun-
verulegra umbóta á íslensku þjóðfé-
lagi verði af slíkri stjórn, svo að
jafnvel má tala um sögulegt tæki-
færi til að koma hér á raunverulegu
velferðar- og markaðshagkerfi -
opnu og evrópsku þjóðfélagi - í stað
þess að enn magnist það lævi
blandna andrúmsloft sem ríkir hér
nú þegar.