Dagblaðið Vísir - DV - 07.06.2003, Side 11

LAUGARDAGUR 7.JÚNÍ2003 SKOÐUN 11
Augnablikið
ÉLAUGARDAGSPISTILL
Jónas Haraldsson
aðstoðarritstjóri - jhar@dv.is
Myndir eru einn heisti veraldlegi
íjársjóður hvers manns. Annað læt-
ur á sjá þótt fólki þyki talsvert til
þess koma þegar það kemst yflr
það, hvort heldur er hús eða hús-
búnaður, hjól eða bfll. Sófínn sem
þótti svo flottur fer úr tísku. Hið
sama gildir um eldhús- og baðinn-
réttingar. Fötin sem keypt eru í dag
þykja púkó á morgun. Allt er það
glingur endurnýjanlegt, nema
myndirnar sem við eigum, augna-
blikin sem voru fryst og lifa með
okkur alla tfð. Við geymum að
sönnu myndir í huganum en hér er
ekki rætt um þær heldur myndirn-
ar sem við eigum á pappír heima, í
albúmum í hillum eða á mynd-
bandsspólum. Að frátalinni heilsu
og hamingju er fáu verra að glata
en þeim verðmætum. Þau verða
ekki metin til fjár.
Dýrgripir
Við hjónakornin höfum lengst af
okkar búskap verið dugleg við að
mynda, festa á filmu augnablik í til-
veru fjölskyldunnar. Því eigum við
myndir af börnunum frá fyrsta
degi, uppvexti þeirra og sýsli, gjarn-
an á góðum stundum, afmælum,
páskum og jólum. Við eigum
myndir af þeim með afa og og
ömmu, jafnvel langafa og
langömmu, fólki sem sumt hefur
safnast til feðra sinna. Við eigum
myndir af okkur og þeim á ferða-
lögum, innanlands og utan, í dýra-
görðum, bflum og flugvélum. Við
sjáum þau lítil í bakpoka á öxlum
okkar, í annan tíma að ólmast á
leiksvæðum, að borða ís með öllu
andlitinu, hlaupa og sparka bolta.
Fyrsti skóladagurinn rifjast upp og
nýja skólataskan. í svip barnsins
má lesa í senn eftirvæntingu og
kvíða. Við eigum líka myndir af
þeim sofandi, hafandi misst barna-
tönn eða komin með nýjar fullorð-
ins.
Við sjáum þau einnig á myndun-
um sem unglinga og sfðar ungt
fólk. Allt eru þetta dýrgripir sem
gaman er að skoða. Minningarnar
streyma fram. Um stund er hægt að
gleyma sér í liðnum jólum eða ára-
mótum, fímm ára afmæli eða
ferðalagi, hvort heldur er við
Breiðafjörð eða á breiðstrætum
Parísar.
Ljósmyndavélin var með okkur
hvert sem við fórum og við notuð-
um hana með góðum árangri. Hins
vegar vorum við því miður hvorki
svo framsýn né tæknivædd að nýta
okkur myndbandstæknina þegar
hún ruddi sér tii rúms. Því eigum
við lítið af þeim djásnum sem
vídeómyndir eru, ekki síst af börn-
um í uppvexti. Ættingjar og vinir,
lengra komnir í tækninni, tóku að
vísu myndir á stundum af okkar
börnum svo eitthvað er til. Það var
ekki fyrr en eldri sonur okkar fékk
áhuga á kvikmyndagerð að hagur
okkar vænkaðist. Yngsta barnið á
heimilinu er því til á vídeói, á
myndum sem eru sannkallaðar
gersemar. Þar syngur sú góða
stúlka og dansar, brosir, hlær og
skemmtir foreldrum sínum og öðr-
um. Það gerir hún raunar í hvert
sinn sem rennt er í gegnum þau
myndskeið.
Mmnmgarnar streyma
fram. Um stund er hægt
að gleyma sér í liðnum
jólum eða áramótum,
fimm ára afmæli eða
ferðalagi, hvort heldur
er við Breiðafjörð eða á
breiðstrætum Parísar.
Allsherjar svarthol
Þótt aukin tækni sé góð á sinn
hátt er ekki þar með sagt að allt sé
fengið með henni. Því hef ég fengið
að kynnast undanfarin ár. Áhugi
eldri sonarins þróaðist frá vídeóinu
yfir í ljósmyndirnar og hið sama átti
við um yngri strákinn. Þeir fóru að
taka myndir og gerðust góðir í
þeirri íþrótt. Það varð til þess að við
foreldrarnir drógum oldair í hlé.
Myndavélar okkar stóðust græjun-
um þeirra ekki snúning. Þeir tóku
við heimildaskráningunni, mynd-
uðu í gríð og erg, hvort heldur voru
fjölskyldumót eða ferðalög. Meðan
þeir áttu filmuvélar var ástandið
þolanlegt. Þá voru lflcur á því að
myndirnar skiluðu sér. Á stundum
gerðust þeir hins vegar svo listræn-
ir að þeir mynduðu allt í svart-
hvítu. Filmumar vom að sönnu
framkallaðar en fæstar komust
myndirnar á pappír. Saga okkar
litíu fjölskyldu í myndúm fór því að
verða gloppótt. Við foreldrarnir
vonuðum þó það besta og treystum
á að betur gengi næst.
Ekki keyrði um þverbak fyrr en
piltamir eignuðust stafrænar
myndavélar. Filmur vom á bak og
burt og því gaman að mynda. Þeir
Imr
mynduðu allt sem hreyfðist og
drógu ekki af sér þegar kom að
stærri fjölskylduviðburðum. Vand-
inn var bara sá að myndirnar hurfu
inn í eitt allsherjar svarthol. Við
sáum engan afrakstur. Jú, mynd-
irnar em til, sögðu þeir þegar við
spurðum, þær em í tölvunni. Þar
hafa þær verið öll þessi ár, vafalaust
vel geymdar. Þær halda áfram að
hlaðast upp því strákarnir hafa ekk-
ert dregið af sér við myndatökurn-
ar. Albúmin okkar em hins vegar
hætt að stækka.
Stafræn kona
Þar kom að ég sá að þetta gat ekki
gengið. Ábyrgðin er okkar foreldr-
anna, það er okkar að skrásetja
helstu fjölskylduviðburði og festa á
mynd. Ég áttaði mig á því að við
yrðum að gerast stafræn, fylgja nú-
tímanum. Þar sem ég er lítt tækni-
sinnaður sá ég í hendi mér að kon-
an yrði betri skrásetjari, ekki síst ef
við létum verða af því að stíga
skrefið til fulls og fá okkur stafræna
vídeóvél. Minn tími er liðinn í þess-
um efnum þótt ég hafi verið liðtæk-
ur á gömlu filmumyndavélina.
Ég stakk upp á því að við samein-
uðumst, börnin og ég, og gæfum
frúnni á heimilinu fi'niríis stafræna
kvikmyndavél. Ég fór f búðir með
strákunum. Þeir vom með allt á
hreinu og höfðu orð fyrir mér í við-
skiptum við sölumennina. Við
skoðuðum margar en staðnæmd-
umst við eina netta en um leið full-
komna. Kaupin vom gerð, mynda-
vélinni pakkað inn og slaufa bund-
in á.
Konan gladdist yfir gjöfinni en
jesúsaði sig þó og sagðist ekkert
kunna á apparatið. Litía hjálp var
að sækja til mín en strákamir full-
vissuðu móður sína um að ekkert
mál væri að mynda á vélina, hvort
heldur væri að nóttu eða degi. Hún
léki í höndum hvers manns. Konan
ákvað að reyna.
Óvæntur bláskjár
Stafræna tækniundrið var þvi' tek-
ið með í næstu ferð stórfjölskyldunn-
ar. Þar bar vel í veiði. Með í ferð vom
þrír ættliðir á ýmsum aldri. Við
sprelluðum og nutum lífsins. Konan
mundaði nýju vélina. Við tókum
meira að segja nokkur aukanúmer,
aðeins fyrir þá góðu kamem. Ég
gladdist yfir þvf að vera aftur orðinn
sjálfs mín ráðandi í myndamálum og
hældi konunni á hvert reipi fýrir
dugnað og útsjónarsemi við mynda-
tökurnar. Það verður munur að sjá
okkur loksins „live", sagði ég við
konuna og leyfði mér að sletta lftil-
lega um leið og hún beindi linsunni
að mér. Nýja vélin var greinilega af-
bragð annarra slíkra og handbragð
myndatökumannsins eftir því.
Þegar heim kom lét ég það verða
mitt fyrsta verk að tengja nýju vídeó-
vélina við sjónvarpið. Krakkarnir
stukku út og suður. Við hjónin kom-
um okkur vel fyrir í djúpum hægind-
um fyrir framan tækið með popp-
kom í skál. Ég greip til fjarstýringar-
innar, sem ég hef nýlega lært á, og
ýtti á play. Það suðaði í tækinu. Ég
var ánægður með okkur. Myndamál
heimilisins voru komin í lag á ný, eða
svo taldi ég. Vandinn var bara sá að
það kom engin mynd. Skjárinn var
himinblár, engin hreyfing, engin
aukanúmer.
,Æ," sagði konan og var í framan
eins og upp rynni ljós þegar henni
varð hugsað til allra myndskota
ferðalagsins: „Ég gleymdi að ýta á
rec."