Dagblaðið Vísir - DV - 09.08.2003, Blaðsíða 8

8 FRÉTTIR LAUGARDAGUR 9. ÁQÚ5T2003
TEKJUBLAÐIÐ

www.heimur.
íi
Áskriftarsíminn ar 512 7575
IkHiðl IKT eaUM
TAKMARKAD UPPLAfi
AÐEINS SELTTIL14. ÁGÚST
V
heimur
Smáauglýsingar
bækur, fyrirtæki, heildsala, hljóðfæri,
Internet, matsölustaöir, skemmtanir,
tónlist, tölvur, verslun, verðbréf,
vélar-verkfæri, útgerðarvörur,
iandbúnaður...marka5storgi5
550 5000
SÖGULEG FLUGVÉL Páll Sveinsson TF-NPK á Reykjavíkurflugvelli á leið i hringflug um fsland í gær. Fyrir framan vélina standa, talið frá
vinstri: Páll Stefánsson flugstjóri, Gétar Kristjánsson, varaformaður stjórnar Flugleiða, Sigurður Helgason forstjóri, Hörður Sigurgestsson
stjórnarformaður, Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri og Hallgrímur Jónsson flugstjóri. DV-MYNDIR GVA
„Þristurinn" Páll Sveinsson TF-NPK og fyrrverandi Gljáfaxi:
Til þjónustu
reiðubúinn í 60 ár
í HRINGFLUG UM fSLAND: Landgræðsluvélin Páll Sveinsson við upphaf hringferðar um (s-
land. f glugganum er Páll Stefánsson flugstjóri.
f gær hófst hringflug hinnar
sögufrægu DC-3 flugvélar TF-
NPK, eða „Þristsins", um landið.
Vélin hefur þjónað íslendingum í
60 ár og þar af Landgræðslu ís-
lands síðastliðin 30 ár.
Þetta ár er um margt merkilegt
varðandi sögu flugsins og þá ekki
síst hér á landi.
Liðin eru 100 ár frá því bræðurn-
ir Wilburn og Orville Wright urðu
fyrstir manna til að fljúga vélknú-
inni flugvél við Kitty Hawk í Norð-
ur-Karólínuríki í Bandaríkjunum.
Þótt flugið væri afar stutt markaði
það tímamót og upphaf stórmerki-
legrar flugsögu heimsins.
Þann 16. ágúst verður fagnað 30
ára afmæli Flugleiða með mikilli
flughátíð í Reykjavík, en Flugleiðir
urðu til við sameiningu Flugfélags
íslands og Loftleiða 1973. Þá verður
einnig fagnað 60 ára afmæli „Þrists-
ins“. Hringflug TF-NPK er eins
konar undanfari þessarar hátíðar
sem er jafnframt liður í dagskrá
Menningarnætur Reykjavíkur 18.
ágúst.
Þristurinn kom úr verk-
smiðju Douglas Aircraft á
Long Beach í Kaliforníu
1. október árið 1943.
Þristurinn á þó í raun tvöfalt af-
mæli því að 30 ár eru síðan vélin
var afhent Landgræðslunni til
landgræðsluflugs. Þá er líka enn
eitt afmælið í flugsögunni hérlend-
is á þessu ári því að 45 ár eru frá
upphafi landgræðsluflugs.
Smíðuð 1943
Samkvæmt upplýsingum í riti
Landgræðslunnar, „Á grænum
vængjum“, er flugvélin Páll Sveins-
son, TF-NPK, af gerðinni Douglas
C-47A sem var herflutningaútgáfa
af Douglas DC-3 farþegavélinni.
Hún kom úr verksmiðju Douglas
Aircraft á Long Beach í Kaliforníu 1.
október árið 1943 og bar skráning-
arnúmerið 43-30710. Hún var fljót-
lega tekin í þjónustu Norður-Atl-
antshafsdeildar flutningaþjónustu
Bandaríkjahers og var innan tfðar
komin til íslands. Hún var staðsett
í „Base Command 1386“ á Meeks-
flugveili, sem nú heitir Keflavíkur-
flugvöllur. Vélin var notuð til marg-
víslegra flutninga hér á landi á veg-
um hersins, m.a. til að fljúga með
hermenn í skemmtiferðir til Akur-
eyrar. Mun þá hafa verið lent á
Melgerðismelum.
Fiugfélag fslands keypti þessa vél
af Bandaríkjaher árið 1946 og var
hún skráð á íslandi til bráðabirgða
26. júlí sama ár og fékk þá einkenn-
isstafina TF-ISH. Fyrstur íslend-
inga til að fljúga vélinni var Öm Ó.
Johnsen, er hann fór í lendingaræf-
ingar daginn eftir skráninguna, eða
27. júlí, og þá með herflugmannin-
um Hartraft lautinant. Tuttugu
dögum síðar fékk vélin formlega
skráningu hér á landi. í fyrstu var
vélin með herinnréttingum og
málmsætum fyrir farþega. Skipt var
um innréttingu 1947 og þá sett í
hana 21 sætis innrétting í Bret-
landi. í nóvember það ár var vélinni
svo gefið nafnið Gljáfaxi.
Vélin skemmdist verulega þegar
hún rann út af flugbraut í Keflavík í
hálku 1. nóvember 1948. Gert var
við hana hérlendis og var það fyrsta
stórviðgerð á flugvél sem fram-
kvæmd var á íslandi.
Gljáfaxi var notaður í farþega-
flugi hérlendis um árabil og einnig
sem skíðaflugvél í flugi til Græn-
lands. Þegar Fokker Friendship-
flugvélar höfðu tekið við hlutverki
DC-3-véla Flugfélagsins var ákveð-
ið í stjórn Flugfélags íslands að gefa
landgræðslunni Gljáfaxa árið 1972.
Eftir breytingar hóf vélin svo, 12.
maí 1973, flug fyrir Landgræðsluna
og fékk skráningarstafma TF-NPK.
Það er skammstöfun fyrir efna-
fræðileg tákn þeirra áburðarteg-
unda sem mest em notaðar;
N=köfnunarefni, P=fosfór og
K=kalí. f kjölfarið var vélinni Gljá-
faxa gefið nýtt nafn, Páll Sveinsson,
í höfuð fyrrverandi landgræðslu-
stjóra. hkr@dv.is
HMawMnmini iiii íirr'fíir" mw m? mmammaagmmsirmmmm.itímmmsi a winrw 'nirmin TiWBaaBMBMaaMtreaBwr "r n iitiiim timwwM ynnatmmmrTiminfínr' ^MTfwarrriT'rriíg
Eftirtalin sveitarfélög senda liðum sínum baráttukveðjur á
Pæjumót
Reykjavíkurborg
Bessastaöahreppur
Kópavogur
Hafnarfjöröur
Mosfellsbær
Grindavík
Grundarfjörður
Fjaröabyggö
ísafjöröur
Akureyri
Garöabær
Húsavík
Skagafjöröur Bolungarvík
Dalvík Blönduós
Ólafsfjöröur
Siglufjörður