Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.2003, Blaðsíða 15

D>V Fréttir
MIÐVIKUDAGUR 17. DESEMBER 2003 75
og óskastaða Össurar væri því sú að einmitt á
þeim tíma myndi stjórnin springa og hin nýja
stjórn SjálfstæðisÐokksins og Samfylkingarinnar
yrði mynduð með hraði áður en Ingibjörg Sólrún
hefði ráðrúm til að láta verulega að sér kveða.
Hanna mætti atburðarás þar sem verulegur nún-
ingur skapaðist milli Sjálfstæðisflokks og Fram-
sóknarflokks og snúast myndi um einhver mál
þar sem Framsóknarflokkurinn stæði höllum
fæti gagnvart alþýðu manna - allra helst í ein-
hverjum þeim velferðarmálum sem flokkurinn
hélt svo mjög á lofti í kosningabaráttunni en hef-
ur gengið nokkuð illa að uppíylla. Ef stjórnin
springi á einhverjum slíkum málum og Sjálf-
stæðisflokkurinn virtist tilbúnari en Framsókn tii
að styðja sjónarmið alþýðu, væri íyllilega réttlæt-
anlegt fyrir Samfylkinguna að ganga umsvifalítið
til liðs við Davíð og Sjálfstæðisflokkinn - hvað
sem á undan vaeri gengið.
Hvort hér er eingöngu um að ræða óskhyggju
Össurar Skarphéðinssonar eða hvort þetta „leik-
rit“ hefur öðlast vinsældir innan Sjálfstæðis-
flokksins er erfitt að segja. Blaðið hefttr það þó
eftir áreiðanlegum heimildum að einhverjir sjálf-
stæðismenn og samfylkingarmenn hafi rætt
þennan möguleika óformlega og sjálfstæðis-
menn ekki látið ólíklega. Auk þess sem sjálfstæð-
ismenn gætu losað sig við Framsóknarflokkinn
og Halldór Ásgrímsson á stóli forsætisráðherra,
myndi atburðarás af þessu tagi fresta því sárs-
aukafulla uppgjöri sem flokkurinn stendur
frammi fyrir þegar Davíð lætur af embætti.
Uppgjöri frestað
Enda þótt Davíð hafi sem fyrr segir aldrei lát-
ið annað uppi en að hann hygðist haida áfram
sem formaður Sjálfstæðisflokksins þótt hann
væri ekki lengur forsætisráðherra, hefur þó legið
í loftinu að kortast tækju dagar hans í því emb-
ætti líka. Og sjálfstæðismönnum sumum hefur
lítt litist á þá bliku að þá tæki Geir H. Flaarde við
formannsstólnum, því þótt hann sé mikils met-
inn í flokknum telja ýmsir hann varla þann bóg
sem flokkurinn þurfi á að halda. Og tilhugsunin
um förmannsslag milli Geirs og ef til vill Björns
Bjarnasonar hefur beinlínis valdið ýmsum and-
vökunóttum. Ef Davíð yrði á hinn bóginn forsæt-
isráðherra í stjórn með Samfylkingunni myndi
hann einfaldlega halda áfram sem formaður, að
minnsta kosti til næstu kosninga, þegar búið
væri að „ala upp“ nýtt formannsefnivafalítið
Þorgerði Katrínu Gunnarsdóttur.
Af þessum ástæðum hafa ýmsir sjálfstæðis-
menn verið veikir fyrir hugmyndum samfylking-
armanna um stjórnarslit og nýja ríkisstjórn.
En nú hefur lífeyrisfrumvarpið, að minnsta
kosti í bili, kollvarpað vangaveltum af þessu
tagi. Þar sem Davíð tók það upp hjá sjálfum sér
í Kastljósinu að setja deilurnar um lífeyrisfrum-
varpið í samhengi við hugleiðingar um ríkis-
stjórnarmynstur er ljóst að ofangreindir mögu-
leikar hafa verið honum ljósir í huga. En virðast
nú úr sögunni að sinni - þar sem Davíð er
bersýnilega sárgramur Samfylking
unni fyrir að hafa ekki staðið með
sér í lífeyrismálinu.
Ætlaði hann þá að
hætta?
Reyndar má leiða að því
rök að lífeyrismálið eins og
það leggur sig sé til marks
um að þótt Davíð hafi
auðvitað heyrt, og
kannski lagt eyrun
rækilega við hugleið-
ingum um hina
möguiegu nýju ríkis-
stjóm með Samfylkingu,
hafi hann þrátt fyrir aílt
verið búinn að ákveða að
standa, hvað sem tautar
og raular, við sam-
komulagið við Hall-
dór og draga sig síðan
fljótlega í hlé eftir að
hann lætur af forsætis-
ráðherraembætti. Því
þótt Davíð þvertaki fyrir
það er þó öllum ljóst að
lífeyrisfrumvarpið var
klæðskerasniðið fyrir
hann sjálfan — svo
hann gæti hætt
með heiðri, sóma,
góðum eftirlaunum
og óskertum rithöf-
undalaunum. í Kast-
ljósviðtalinu sagði hann
meira að segja að bann
hefði ekki ákveðið hvort
hann hygðist sitja áfram
í ríkisstjóm eftir að Hall-
dór verður forsætisráð-
herra en þannig hefur
Davíð lítt talað áður - yf-
irleitt hefur hann ekki
viðurkennt annað en að
hann sé ákveðinn í að
verða annaðhvort fjár-
málaráðherra eða utanríkis
ráðherra.
Þannig er margt í mörgu, eins og
Stuðmenn segja. Hversu raunhæfir mögu-
leikar vom á þeim vendingum sem hér að ofan
var lýst er auðvitað ekki allsendis ljóst en hitt
staðreynd að gremja Davíðs í garð Össurar og
Samfylkingarinnar hefur gert þá möguleika að
engu.
Að minnsta kosti „í augnablikinu". Að
minnsta kosti fram yfir áramót.
illugi@dv.is
Sumir sjálfstæðismenn kunnu Davíð litlar
þakkir fyrír, ekki síst efhann ætlaði sjálfur
að láta af ráðherraembætti og jafnvel öll-
um afskiptum af stjórnmálum íseptember
2004 en skilja þá eftir eins og höfuðlausan
her íríkisstjórn Halldórs Ásgrímssonar.
armenn sem rætt hefúr verið við blása á þessa
kenningu Össurar og þeirra samfylkingar-
manna. Þeir halda því fram að hún sé á tóm-
um sandi reist og þótt vissulega hafi ögn á
móti blásið í stjórnarsamstarfinu sé það enn
traust og heilsteypt og engar líkur á stjórnar-
slitum út af einhverjum tittlingaskít. Kenning-
in sé fyrst og fremst til marks um óskhyggju
Össurar og eigi sér reyndar að verulegu leyti
rætur í innanflokkserjum í Samfylkingunni.
Spenna milli Össurar og Ingibjargar
Eins og allir vita er vaxandi spenna milli
Össurar og svilkonu hans, Ingibjargar Sólrúnar
Gísladóttur, sem ýmsir flokksmenn vilja heldur
sjá á formannsstólnum en Össur. Ingibjörg Sól-
rún hefur hins vegar þann djöful að draga að sitja
ekki á þingi og á sér reyndar fremur fáa stuðn-
ingsmenn innan þingflokks Samfylkingarinnar
þar sem Össur ræður ríkjum. En Ingibjörg Sólrún
hefur boðað framboð sitt til formanns eftir tæp
tvö ár, hvort sem Össur vill halda áfram eður ei.
Ákafi Össurar við að komast í ríkisstjórn með
Sjálfstæðisflokknum er þvf sagður vera sprottinn
ekki aðeins af sjálfsögðum memaði stjómmála-
leiðtoga til að komast til valda, heldur einnig af
því að hann telji sig geta með þvf styrkt mjög
stöðu sína gegn svilkonu sinni.
Eins og kunnugt er var Ingibjörg Sólrún for-
sætisráðherraefni Samfylkingarinnar fyrir kosn-
ingarnar í vor og ef Samfylkingunni stæði nú til
dæmis til boða að leiða nýja ríkisstjórn, myndu
stuðningsmenn Ingibjargar Sólrúnar gera mjög
ákveðna kröfú um að hún settist þá í gamla Múr-
inn við Lækjartorg. Með tilliti til þeirrar stöðu
sem hún gegndi í kosningabaráttunni væri
stuðningsmönnum Össurar lítt kleift að standa
gegn þeirri kröfu. Ef flokkurinn færi hins vegar í
stjórn undir forystu Davíðs og Samfylkingin fengi
aðeins fáein „óbreytt" ráðherraembætti í sinn
hlut, er vafasamt að Ingibjörg Sólrún fengi stuðn-
ing í þingflokknum til að taka eitt þeirra - þar eð
hún situr ekki á þingi og nóg er af vonbiðlum um
ráðherrastóla í þingflokknum.
Össur væri hins vegar fúllsæmdur af utanrík-
isráðherraembættinu í ríkisstjórn Davíðs Odds-
sonar og gæti notað tímann til að styrkja stöðu
sína innan flokksins fyrir hina komandi hólm-
göngu við svilkonu sína. Ljóst yrði að vísu að það
myndi kosta Össur ýmislegt að setjast sem utan-
ríkisráðherra í stjórn Davíðs, svo gerólíkar skoð-
anir sem þeir hafa á Evrópumálum, en þar sem
þau mál verða varla mjög á dagskrá næstu miss-
erin gæti slíkt eigi að síður gengið upp.
„Leikrit" eða óskhyggja
Ekki er það - samkvæmt kenning
unni - talið bæta stöðu Ingibjargar
Sólrúnar að hún hefur boðað að
hún verði erlendis við nám
fyrstu mánuði næsta árs