Dagblaðið - 14.11.1977, Blaðsíða 11

DAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 14. NOVEMBER 1977.
\
nefnd og skýrði frá heimsókn
kúbönsku útlaganna til Dallas
en þar var hún með í för.
Er talið að Sturgis hafi viljað
ógna henni til að segja sem
minnst frá málavöxtum.
Að því er Sturgis segir, þá
hitti Jack Ruby Castro fyrir
milligöngu bandaríska kaup-
mannsins, þegar hann var á
ferð í Havana árið 1963. Segir
hann Ruby hafa selt Kúbu-
mönnum vopn, sem hann hafi
fengið greidd í kókaíni, sem
síðan hafi verið smyglað til
Bandaríkjanna. Fullyrðir
Sturgis, að Ruby hafi verið beð-
inn um aó sjá um að ryðja
Kennedy forseta úr vegi og hafi
hann tekið verkið að sér.
Síðan, þegar áætlun hans um
framkvæmdina hafi farið út um
þúfur að því leyti að Lee
Harvey Oswald var handtekinn,
hafi hann talið sig verða að
grípa til örþrifaráða. Komst
hann inn í dómhúsið í Dallas og
svo nærri Oswald, að hann gat
skotið hann til ólífis í magann
án þess að verðir eða aðrir gætu
nokkuð að gert.
Kom þetta á sínum tíma eins
og þruma úr heiðskíru lofti yfir
bandarisku þjóðina, sem alls
ekki var búin að átta sig á at-
burðum, þegar forseti hennar
var skotinn.
Allar stærstu sjónvarpsstöðv-
ar voru með menn sína á vett-
vangi og morðið á Lee Harvey
Osw.ald sást i sjónvarpstækjum
um öll Bandaríkin um leið og
það gerðist.
Aldrei fékkst nein viðhlít-
andi skýring á, hvernig Jaek
Ruby hafði komizt svo nærri
fanganum en þó var Ijóst að allt
eftirlit og öryggisvarzla hafði
verið í molum.
Starfsmaður þingnefndar-
innar, er fyrstur kom þessum
staðhæfingum á framfæri,
hefur staðfest við fréttaritara
stórblaðsins New York Post að
rétt sé að hann hafi komið þess-
um upplýsingum á framfæri ár-
ið 1964.
Aftur á móti segir hann, að
talið sé að frekari könnun þurfi
að fara fram á sannleiksgildi
þeirra áður en rannsóknar-
nefnd geti staðfest þær sem
réttar.
Fyrir nokkrum dögum var
því lýst yfir í Washington að á
næstunni mundi bandaríska al-
ríkislögreglan FBI birta nokk-
uð af áður óbirtum gögnum
varðandi morðið á Kennedy for-
seta.
Hugsanlega skýrast málin þá
eitthvað nánar.
Lee Harvey Oswald snýr andlitinu að ljósmyndavélinni og i þá
mund sem myndin var tekin hefur Jack Ruby, dökkklæddur og með
haft, hleypt af skammbyssu sinni í maga Oswalds. Viðstaddir hafast
ekki að og virðast tæpast vita hvað er að gerast.
Kjallarinn
Hrafn Sæmundsson
Hvað eru tvisvar tveir?
Það eru engir peningar til.
Þetta er hið eilífa svar skömmt-
unarstjóranna.
Hér verður ekki farið í talna-
leik. Undanfarna áratugi hafa
stjórnmálamenn eyðilagt skyn-
færi manna gagnvart 'tölustöf-
um. Tvisvar sinnum tveir eru
ekki lengur fjórir. Svo
heimskur stjórnmálamaður er
ekki til að hann geti ekki „sann-
að“ að tvisvar sinnum tveir eru
ekki endilega fjórir heldur til
að mynda sjö.
Þess má þó geta að lífeyrir
gengur ekki jafnt yfir alla.
Skömmtunarkerfið er í þessu
tilviki góð spegilmynd af bióð-
félaginu. Meginþorri lífeyris-
þega hefur kaup sem nemur
nokkrum tugum þúsunda á
mánuði. Gamall sjómaður sem
dregið hefur fisk úr sjó í hálfa
öld fær þennan lífeyri. Ráð-
herrann sem úthlutað hefur
þessum fiski, oft af vafasömu
réttlæti, getur haft hálfa
milljón í mánaðarlaun á sínu
ævikvöldi.
Það er spurt: Hvar eru pen-
ingarnir?
Hvað viðvíkur þeim hluta líf-
eyris sem frá ríkinu kemur er
það mál þeirra, sem fjárlög
semja, í hvaða hlutföllum fjár-
munum er eytt. Það er einnig á
valdi þeirra sem semja lögin og
stjórna landinu frá hverjum
peningarnir koma. Það vita
allir fullvita menn að skatt-
heimta ríkisins er ekki langt
frá því að vera í sömu hlutföll-
um og lífeyririnn sem ríkið
greiðir, nema nú hefur for-
merkjunum verið snúið við.
Lítilmagninn greiðir mest —
þeir ríku minnst.
Auðvitað væri hægt að leysa
öll lífeyrismál ef stjórnvöld
hefðu hugrekki til að loka þó
ekki væri nema stærstu götun-
um i því gatasigti sem öll lög-
gjöf um efnahagsmál og skatta-
mál er. En það er farið með
þessa staðreynd eins og ríkis-
Ieyndarmál.
Lífeyrissjóðirnir eru svo '
hinn þátturinn.
Hver launþegi greiðir 10%
launa sinna í lífeyrissjóð.
Lifeyrissjóðirnir voru stofnaðir
til þess fyrst og fremst að
greiða öldruðum kaup. Meðferð
verkalýðshreyfingarinnar á

Yrðu
Reykvíkingar
ánægðir?
—ef þeir borguðu 15.400 krónur fyrir 140 km ökuferð
I fjölmiðlum hefur að undan-
förnu nokkuð verið fjallað um
rekstrartap á Vestmannaeyja-
ferjunni Herjólfi. Hefur m.a.
komið fram, að tapið sé 110 þús.
krónur á degi hverjum. Þá hafa
þær raddir einnig heyrst opin-
berlega að ósanngjarnt sé, að
ríkissjóður greiði verulegan
hluta af hallanum. Þetta sé skip
Vestmannaeyinga einna og þeir
séu ekki of góðir að borga
brúsann sjálfir. Hækkið bara
fargjöldin, en látið aðra Iands-
menn sleppa við að halda
skipinu gangandi.
Þessum sjónarmiðum vil ég
mótmæla með nokkrum orðum.
Þegar eldgosi lauk í Eyjum
var af ráðamönnum mikil
áhersla lögð á það að fólk flytti
sem skjótast aftur til sinnar
heimabyggðar. Menn gerðu sér
grein fyrir því, að ein aðalfor-
sendan fyrir því, að svo yrði,
voru bættar samgöngur; dag-
legar skipaferðir milli lands og
Eyja, þar sem fólk gæti tekið
sín farartæki og komist í sam-
band við þjóðvegakerfi
landsins. Árið 1976 kom okkar
glæsilegi farkostur, Herjólfur,
og hefur reynslan sýnt að Eyja-
menn og aðrir landsmenn hafa
vissuléga notfært sér skipið
mjög mikið á þessum
mánuðum.
Þegar skípið var nýkomið
hélt samgöngumálaráðherra
ræðu í Þorlákshöfn, þar rem
hann sagði, að með tilkomu
Herjólfs væri kominn
þjóðvegur milli lands og Eyja.
Skyldi Reykvíkingum ekki
finnast dýrt að aka eftir
þessum þjóðvegi.
Sigurður Jónsson
Leiðin fram og til baka er um
140 km. Fyrir þennan „ökutúr"
verður fjögurra manna
fjölskylda að greiða 15.400
krónur eða 110 krónur fyrir
hvern km. Reykvíkingur sem
fer í sína sunnudagsökuferð
með fjölskyldu sína á meðal-
stórum bíl eyðir hins vegar um
14 lítrum af bensíni og greiðir
fyrir það 1302 krónur. Það er
því ekki sama á hvaða þjóðvegi
landsins er ekið.
Og trúlega settu Reykvíking-
ar upp svip, ef þeir væru
rukkaðir á Selfossi um rúmar
15 þús. krónur næst þegar þeir
fara í sína sunnudagsferð
Þótt Borgarfjarðarbrúin
fræga kosti ríkissjóð nokkra
milljarða er að mínu mati
ótrúlegt að til greina komi að
rukka landsmenn um sérstakt
gjald, þegar ekið verður yfir
brúna. Hvers vegna eiga þá
Vestmannaeyingar einir að
standa undir halla á þjóðvegin-
um milli lands og eyja?
Reykvíkingurinn á auðvelt
með að fara með vörur á sín-
um bíl til nágrannastaða eða
sækja vörur án þess að borga
sérstakt gjald fyrir. Hvers
vegna þurfa Vestmannaeyingar
einir að greiða fyrir slíkt á sín-
um þjóðvegi?
í Eyjum er mikill fjöldi
einkabíla. Vegna þeirra borg-
um við í sama hlutfalli og aðrir
landsmenn til vegamála. Af
skiljanlegum ástæðum kemur
lítið af þessari upphæð til vega-
gerðar í Vestmannaeyjum
(vegirnir eru það stuttir og
fáir).
Hvers vegna eigum við ekki
sama rétt og aðrir landsmenn
til að komast í samband við
þjóðvegakerfi landsins og nota
þá vegi sem við borgum til
jafnt og aðrir þegnar?
I stað þess að hækka
fargjöldin með Herjólfi væri að
mínu mati mun réttlátara að
lækka þau verulega og að ríkis-
sjóður yki að sama skapi fram-
lag sitt til samgöngubóta fyrir
okkur Eyjaskeggja.
Sigurður Jónsson
bæjarfulltrúi
Vestmannaeyjum.
þessum skatti launþega er
svartur blettur á þeirri forustu
sem mótað hefur þessi mál.
Framan af fengu aldraðir
nánast ekkert af þessum
peningum. Enn i dag er hlutur
þeirra óveruiegur. Hvert fóru
þessir peningar? Með því að
fara í ökuferð til að mynda um
nágrannabyggðir Reykjavíkur,
Kópavog og Breiðholt, getum
við skoðað þessa peninga. í
nálega hverju húsi eru þeir
peningar sem aldraðir
meðlimir verkalýðshreyfingar-
innar áttu að fá. Þarna hefur
verkalýðshreyfingin ekki
verið eftirbátur ríkisvaldsins
að neyta aflsmunar.
Félagslega hliðin
En maðurinn lifir ekki á einu
saman brauði og allra síst
lífeyrisþegar.
Þó dvalið hafi verið hér við
þau málefni lífeyrisþega sem
snúa beint að efnahagslegri af-
komu þeirra er félagslega
hliðin eftir.
Það væri löng saga að rekja
þá þróun sem orðið hefur á lífi
þessa fólks. Allt frá landnáms-
tíð og frara á þessa öld hefur
lítil breyting orðið á lífi
aldraðra hvað félagslegu hlið-
ina snertir. Það er ekki fyrr en
við þær þjóðfélagsbreytingar
að hlutföll sveita og kaupstaða
snúast við og breyttir lifnaðar-
hættir hefja innreið sína að
aldraðir fara að einangrast.
Nú er svo komið að félagsleg
málefni aldraðra eru komin úr
tengslum við þjóðfélagið. Stór
hluti aldraðs fólks lifir nú í
meira eða minni félagslegri
einangrun.
Til þess að gera þessi mál
ennþá alvarlegri er sú stað-
reynd að fólk hættir nú fyrr að
vinna en áður var. Það tímabil,
frá því að heilbrigt fólk hættir
að vinna og þar til sjúkdómar
eða elli gera því ókleift að lifa
eðlilegu lífi, eru oft 1-2
áratugir. Hjá þessu fólki ætti
þetta æviskeið að geta verið
besti tími ævinnar ef þjóð-
félagið sæi um að ytri skilyrði
væru fyrir hendi. Þannig er
þessum málum ekki varið. í
stað lífshamingju byrjar þetta
fólk oft á þvi að bíða. Það hefur
oft lítinn tilgang. Það er oft
nánast fyrir í hraða lífsgæða-
kapphlaupsins.
Einangrun lífeyrisþega
Það væri freistandi að setja
fram nokkrar hugmyndir um
það hvað hægt væri að gera til
að létta líf þessa fólks. Það
verður ekki gert í þetta sinn.
Það sem er erfiðast í fram-
kvæmd þessara mála er að
koma í veg fyrir að lífeyris-
þegar einangrist. Það nægir
ekki að senda slíku fólki í pósti
tilkynningar um réttindi þess.
Þarna 'ætti að koma til gjör-
breyting á tryggingastofnun-
inni. I stað þess að vera
afgreiðslustofnun, sem leitað er
til, ætti að skipuleggja starf
hennar, ásamt stórauknum
mannafla, til þess að hafa
persónuleg tengsl við lifeyris-
þega. Nánast ætti hvcr lífeyris-
þegi sem einstaklingur að vera
undir beinu eftirliti trygginga-
stofnunarinnar. Við hann a>tti
að-hafa beint persónulegt sam-
band allan ársins hring til þess
að hann slitnaði aldrei úr
tengslum við menningar- og
félagslíf í landinu og héldi þar
með þeirri tilfinningu að vera
áfram gildur meðlimur í þjóð-
félaginu.
Ef eitthvert verkefni er
nauðsynlegt í samfélagi okkar
er það slík starfsemi sem rekin
væri á raunhæfan hátt.
Sljóleiki
skömmtunarstjóra
Það er talað um að til séu
málefni sem hafin eru yfir póli-
tík. Auðvitað er þetta rangt.
Pólitik í þeim skilningi sem við
leggjum í orðið er fyrst og
fremst tilfærsla á fjármunum
milli ýmissa aðila. Það getur
aldrei orðið algjör eining um
tilfærslu úr einum vasa í
annan. Þó geta komið upp mál-
efni sem þeir sem einhverja
sómatilfinningu hafa ættu að
geta orðið sammála um. Ef
stjórnmálamenn og aðrir, sem
standa við að skera kökuna,
vissu um raunverulegt ástand
þeirra þjóðfélagshópa sem ein-
göngu eru háðir skömmtun þá
væri grundvöllur til alhliða
samstarfs.
Skömmtunarstjórarnir verða
líka innan tíðar lifeyrisþegar.
Viö getum varla trúað þvi að
sljóleiki þeirra standi í sam-
bandi við það að þeim er
mörgum hverjum tryggður
annar og meiri réttur en öllum
þorra landsmanna.
Hrafn Sæmundsson
prentari