Dagblaðið - 14.11.1977, Blaðsíða 17

DAGBLAÐIÐ. MANUDAGUR 14. NOVEMBER 1977.
'21!
þegar þær fóru að ágerast og
honum fannst fullmikið komið
var of seint að draga í land,
þrátt fyrir allar hans bréfa-
skriftir og yfirlýsingar minnk-
uðu sögurnar ekki og þær
fylgdu honum fram yfir dauð-
ann.
Fiðlukonsert hans er stund-
um dálítið klaufalega saminn
fyrir hljómsveitina, engan
veginn verk þroskaðs tón-
skálds, en einleikshlutverkið,
að sjálfsögðu samið fyrir hann
sjálfan, er meistaralegt.
Tónlist
JON KRISTINN
CORTES •
Bjarni Guðmundsson, túbuleikari
S.í.
Aaron Rosand átti ekki í
miklum erfiðleikum með það,
snilli hans á fiðluna er einstök.
Akveðni hans og nákvæmni i
tóntaki er slík að ósjálfrátt fór
maður að snúa sögunum um
Paganini upp á Rosand.
Kadensurnar voru frábærar,
spennan fyllti salinn, og enginn
held ég hafi getað slakað á fyrr
en hljómsveitin kom inn i
aftur. Sinfóniuhljómsveit ís-
lands lék mjög vel, aldrei urðu
árekstrar milli hennar og ein-
leikara og var allt verkið í heild
sinni vel heppnað.
Carl Nielsen
Stundum finnst mér tón-
listarunnendur hafa fremur
litla trú á tónlist Norðurlanda-
búa.
Blessunarlega er S.í. farin að
leika meira af þeirri tónlist en
áður fyrr, og er þar tónlist
Danans Carls Nielsens fremst í
flokki. Ekki er hann að ófyrir-
synju kallaður mesta sinfón-
íska tónskáld þessarar aldar, og
þá ekki bundið við Norðurlönd,
heldur tónlistarheiminn allan.
Flutningur Sinfóníuhljóm-
sveitar Islands á 2. sinfóníu
Nielsens var í stuttu máli
hreint frábær. Var stundum
Bók
menntir
OLAFUR . :13
JÓN3SON «9
á víð og dreif, sumpart í mann-
lýsingum og frásagnarefnum
sumra þáttanna. Það virðist
t.a.m. augljóst mál að það leik-
rit Matthíasar sem bjarglegast
hefur þótt til þessa, Jón gamli,
byggist að einhverju leyti á við-
tölum hans við Elias Hólm og
Jón Magnússon sem hér eru
prentuð í bókinni. Og nú
bregður svo við að manni þykir
viðtölin og mannlýsingarnar
sem þau miðla áhrifameiri og
eftirminnilegri verk en leik-
ritið áður, betri texti eins og
svo er nefnt. Kannski eitt dæmi
þess sem mörg eru fleiri að
stundum lætur veruleikanum
betur að líkja eftir skáldskap
en skáldskapnum eftir veru-
leika. Og að visu held ég að
bestu blaðaviðtöl Matthíasar
Johannessens séu hanslistfeng-
ustu verk.
Annars eru blaðaviðtöl af því
tagi sem Matthías ástundar
dálítið sérkennilegt frásagnar-
form. Væntanlega mælir
enginn á móti því að hlutverk
blaða sé einkum að flytja frétt-
ir og tíðindi annars vegar,
halda uppi umræðu og rökræðu
um tíðindin og þjóðmálin og
önnur tímabær efni hins vegar.
Af slíku tagi er vitaskuld mest-
allt viðtalsefni blaðs frá degi til
dags — en mikið af daglegum
fréttum og frásögnum birtist
jafnan í einhvers konar viðtals-
formi. En vitanlega rúmar
venjulegt dagblað margvíslegt
efni annað en beint og óbeint
fréttaefni.og getur veitt svig-
rúm fyrir ýmislega bókmennta-
Iega eða listræna viðleitni og
tilþrif. Og upp úr hversdagsleg-
um fréttaviðtölum hefur hið
listræna viðtalsform vaxið og
þróast og veitir margvíslegra
kosta • völ i meðferð og úr-
vinnslu frásagnarefna og getur
rúmað alls konar vitneskju,
fróðleik og skemmtan. En það
er svo sem ekki víst hvernig á
að meta gildi slíks blaðaefnis
upp og ofan. Mér er t.a.m. ekki
ljóst hvað Eiríkur Hreinn á við
1 formála þessarar bókar þegar
hann segir blaðaviðtöl Valtýs
Stefánssonar „mikilvægt les-
efni til að mynda fyrir þjóð-
háttafræði og sagnfræði". Er
virkilega svo að skilja að viðtöl
Valtýs, eða annarra, geymi í
umtalsverðum mæli heimildir
um slík og þvílík efni? Eða á
Eiríkur einungis við að þau
hafi gildi fyrir sig, þegar frá
líður, sem svipmyndir liðinnar
tíðar og þeirrar tíðar manna?
Hvað sem um þetta er held
ég að verðleikar þessarar bókar
og þeirra samtala sem hún
geymir stafi ekki af neinu slíku
minjagildi heldur séu þeir
hreint og beint bókmennta-
legir: viðtölin miða að því fyrst
og fremst að koma mannlýs-
ingu á framfæri og eiga líf og
gildi sitt undir því hvernig það
tekst. Ekki hafa nema fáir við-
mælendur og viðtalsefni Matt-
híasar í bókinni verið beinlínis
fréttnæmt þegar þættirnir fyrst
birtust, hvað þá nú að mörgum
árum liðnum. Og í öllum þátt-
unum beinist meiri athygli að
manninum sem við er mælt en
neinu því sem hann hefur frá
að segja.
Efni í bókinni skiptist í tvö
horn, annars vegar eru viðtöl
við erlenda gesti og þjóðkunna
innlenda menn, hins vegar við
alþýðufólk af eldri kynslóð.
Björn Pálsson flugmaður er
eini maðurinn sem við er talað i
bókinni i broddi lífsins — og
það er að vísu mjög svo hugtæk
mannlýsing sem þar kemur
fram. Annars eru viðmælendur
Matthíasar í bókinni, kunnir
sem ókunnir, yfirleitt komnir á
efri ár. Vera má að það stafi
einkum af því að maður veit
meira fyrir um hina þjóðkunnu
viðmælendur hans, Gunnar
Gunnarsson eða Sigurð
Nordal, til dæmis, að mestur
fengur virðist í viðtölum hans
við hið hversdagslega fólk sem
unnið hefur hörðum höndum
til lands og sjávar — Jón skip-
stjóra Magnússon sem fyrr var
nefndur, eða Magnús bónda
Hafliðason á Hrauni, eða tvær
hundrað ára kerlur, Maríu
Andrésdóttur og Guðríði Jóns-
dóttur. Og hann teiknar upp
ljóslifandi lýsingar sérkenni-
legra einstaklinga og örlaga
Eliasar Hólm og Helgu Larsen
á Engi, til dæmis.
En þetta eru allt ljómandi
haglega gerðar greinar og ljóst
að höfundur hefur Iagt njikla
rækt við viétalsformið sem
löngu er orðið sérgrein hans í
blaðamennsku og bókmennt-
um. Það er list og íþrótt hans að
tala við fólk, laða það út úr skel
hversdags og lifsbaráttu til
móts við lesandann — þar sem
það, þegar best lætur, lifir
áfram lífi sínu sem hvert annað
fólk í bók, skáldskap og sögu.
sem hunang flæddi frá sviðinu
í gervi tóna, svo mjúklega var
leikið.
Frábœr stjórnandi
Stjórnanainn, Eifrid Eckert-
Hansen, átti ekki hvað minnst-
an þátt í því. Var unun á að
horfa hvernig hann leiddi
hljómsveitina gegnum hvern
þáttinn af öðrum, alltaf til-
búinn með bendingar sínar og
leiðbeiningar, hann „strauk
með strengjunum og blés með
blásurunum" milli þess sem
hann sló með slagverkinu. Var
stjórn hans fullkomin á allan
máta og efast ég ekki um að
hljómsveitin hafi verið fylli-
lega sammála honum með alla
túlkun. Vonandi kemur hann
aftur.

BILAPARTASALAN
Höfum úrval notaðra varahluta íýmsar
tegundir bifreiöa, tildæmis:
Cortina ’68 Oldsmobi! V-8
Hillman Hunter ’68 Rambler Classic V-8
Vauxhall Viva 70 Dodge Dart
Skoda S-100 72 Taunus 17m station
Einnig höfum við úrval af kerruefni,
til dæmis undir vélsleða.
Sendum um allt land.
BÍLAPARTASALAN
Hötöatúni 10-Sími 11397
TRIDON X+þurrkur: ^
bestarí blindhríö
Því þá fyrst kemur styrkur þeirra í Ijós.
Þær eru úr svörtu þrælsterku plasti sem þolir — 40° C og
+ 145°C.
Við Itonnun þeirra var sérstaklega tekið tillit til aðstæðna
sem skapast við mikið rok og úrkomu.
Niðurstaða varfrábær hreinsivirkni við verstu skilyrði.
| Fæst á ölíum QESSO^ bensínstöðvum
Tridon þurrkur-
tímabær tækninýjung
ÁKLÆÐI - ÁKLÆÐI - ÁKLÆÐI
RYMINGARSALA
JÓLIN NÁLGAST
Því ekki að hressa upp á gömlu
húsgögnin oggera þau sem ný?
Margirklœða húsgögnin sjálfir.
Finnsk áklæði á aðeins kr. 1.680pr. m.
Opið kl. 1-6 e.h. Póstsendum
B.G.ÁKLÆÐI
Mávahlíð 39 — Sími 10644 aðeins á kvöldin
ÁKLÆÐI - ÁKLÆÐI - ÁKLÆÐI