Dagblaðið - 01.12.1978, Blaðsíða 5

DAGBLAÐIÐ. FÖSTUDAGUR 1. DESEMBER 1978.
HEIMILISLÆKNIR SVARAR
Hvað
er
insidon?
Lyf notað gegn þung-
lyndi og „geðlægðum”
sendra seðla reyndist vera 21.925 kr. á
mann. Hæsti seðillinn var frá Selfossi
með 31.725 kr. og sá lægsti frá
Egilsstöðum með 13.431 kr. Þarna er
mismunurinn á milli hæsta og lægsta
18.294, sem er næsta ótrúleg tala, en
staðreynd engu að siður.
Fimm manna
fjölskyldan
1 siðasta mánuði (þ.e. uppgjörinu
fyrir september) reyndist fimm manna
fjölskyldan koma bezt út með 21.496
kr„ en var fyrir október 21.240 kr„
eða fáeinum kr. lægri. Þetta getur
stafað af þvi að um miðjan
september var söluskattur tekinn af
matvöru og má vera að lægra vöru
verð hafi haldizt eitthvað fram i októ-
bermánuð. — Annars virðist erfitt að
gera sér grein fyrir sérstöku mynztri
eftir útreikningum okkar að dæma,
enda mjög misjafnt hvernig fólk
kaupir inn mánuð fyrir mánuð. — Ef
gerð eru stór innkaup. t.d. seinustu
daga eins mánaðar, kemur kostnaður-
inn á þann mánuðinn en verið er að
borða sig í gegnum innkaupin langt
fram i næsta mánuð, sem þá kemur
betur út fjárhagslega.
Hæsta fimm manna fjölskyldan
reyndist vera á Eskifirði með 32.274
kr. í meðalkostnað á mann. Lægst var
Vestmannaeyjafjölskylda með 12.303
kr.
Sex manna
fjölskyldan
Að þessu sinni reyndist sex manna
fjölskyldan koma bezt út i meðaltal-
inu. Þar var kostnaðurinn 19.527 kr. á
mann. Hæsti seðillinn kom frá Kópa-
vogi með 37.648 kr. kostnað á mann
en sá lægsti var 24.140 kr. lægri, eða
upp á 13.508 kr. og var frá Akureyri.
— Þetta er ótrúlega mikill munur og
munum við leitast við að leita
skýringa á honum.
Sjö og átta manna
fjölskylda
Að þessu sinni voru fjölmennu fjöl-
skyldurnar, sjö og átta manna,
tæplega nógu margar til þess að mark-
tækt úrtak yrði gert á meðaltals-
kostnaði. Af sjö manna fjölskyldunum
sendu aðeins þrír inn seðla, en meðal-
tal þeirra var 20.489. Hæstur seðill var
frá Akranesi með 24.615 kr. og
lægstur frá Akureyri með 14.302 kr.
Einn seðill barst frá átta manna fjöl-
skyldu og var meðaltalskostnaðurinn
á honum 19.163 kr. Sú fjölskylda er
búsett i Reykjavik.
Eykur
verðskynið
Þetta er í fjórða skiptið sem' við
reiknum út meðaltalskostnað við
heimilisreksturinn. Við erum mjög
ánægð með þær undirtektir sem
„heimilisbókhaldið” okkar hefur
hlotið meðal lesenda. Margir hafa
látið i Ijósi ánægju með þessa viðleitni
okkar til þess að hjálpa fólki til þess að
öðlast verðskyn. Það er erfitt að
fylgjast með hvað hlutirnir kosta í
þjóðfélagi sem á að striða við 50%
verðbólgu. — Þarerenn nauðsynlegra
fyrir fólk að vera á verði — það er al-
menningur sem verður að borga brús-
ann — og því veitir ekki af að halda
vel á hlutunum.
Eins viljum við hvetja fólk til þess
að athuga vel sinn gang jjegar innkaup
eru gerð til heimilanna. Mikið vöru
úrval er i stórverzlunum — það
borgar sig að gera „verðsamanburð"
innan sömu vörutegundarinnar, eins
og við sýndum fram á sl. mánudag á
Neytendasíðunni.
Viljum við minna fólk á að skrifa
samvizkusamlega niður þegar það
gerir innkaup á mat- og hreinlætis-
vörum. Ef um stórinnkaup er að ræða
hækkar það að sjálfsögðu meðaltals-
kostnaðinn þann mánuðinn, en
hann lækkar þá að sama skapi þann
næsta. Ekki er úr vegi að tekið sé fram
ef um stórinnkaup hefur verið að
ræða, eins og margir hafa gert á
seðlunum.
Okkur er samt ekki grunlaust um að
einhverjir gleymi stundum að skrifa
niður. Ef mikið hefur t.d. verið til i
frystikistunni þegar byrjað var á bók-
haldinu fæst lægri kostnaður yfir
mánuðinn. Ekki er heldur úr vegi að
taka slíkt fram á innsendum seðli. —
Nú geta menn stytt sér stundir við
að bera saman sinn eigin kostnað við
kostnað annarra fjölskyldna af sömu
stærð. Ef einhverjum tekst með ráð-
deild og sparsemi að komast af með
miklu rninna en okkur sjálfum hlýtur
að vera hægt að draga saman seglin á
einhverjum sviðum. Og eina leiðin til
þess að finna það út er að skrifa niður í
hvað peningarnir hafa farið.
•A.Bj.
G.K.J. skrifar:
Mig langar að fá upplýsingar um
lyfið INSIDON. Hvers konar lyf er
þetta? Er þetta ávanalyf sé það tekið
lengi? Hverjar eru helztu auka-
verkanir lyfsins? Hvað þarf maður að
taka lyfið lengi, svo marktæk reynsla
liggi fyrir um hvort lyfið henti
viðkomandi eða ekki?
Svar:
INSIDON er lyfjaverksmiðjunafn
efnisins opipramol. Það er í flokki
lyfja, sem notuð eru við þunglyndi
(„geðlægð”, „depression”). Önnur lyf i
þessum flokki eru t.d. tryptizol og
tofranil (sem einnig er stundum gefið
börnum, sem væta rúm lengur en
góðu hófi gegnir). Tvær til þrjár vikur
a.m.k. þurfa að líða áður en marktæk
reynsla fæst áf notkun þeirra. Flest
hafa þau talsverða róandi, jafnvel
svæfandi, verkun og hentar þvi
mörgum bezt að taka þau eingöngu að
kvöldi.
Aðrar algengar aukaverkanir eru
munnþurrkur, svimi og hraður hjart
sláttur. Stundum tregðast þvaglát og
verður þvi að nota joessi lyf ntjög
gætilega sé um að ræða mann með
stækkun blöðruhálskirtils. Einnig þola
hjartasjúklingar jjessi lyf illa. Eitranir
af völdum þessara lyfja eru mjög
hættulegar og verður þvi að geyma
þau (sem og öll önnur lyf) i tryggilcga
barnheldum hirzlum. Ávanahætta er
vart fyrir hendi.
Að lokum skal minnt á að geðlyf
eru aldrei lækning ein sér, en oft
gagnleg hjálpartæki með viðtölum og
félagslegum aðgerðum.
Eru lyf gef in án tilgangs?
Læknar ósammála um
verkan ýmissa lyfja
í þættinum Heimilislæknir svarar í
Dagblaðinu í endaðan október var
fyrirspurn frá Guðlaugu Pétursdóttur
um hvað lyfið trancopal væri og við
hverju það væri gefið.
Læknirinn svaraði að lyfið væri
notað til vöðvaslökunar, gegn
tognunum og ýmsum gigtarkvillum
þar sem vöðvakrampar valdi
óþægindum. Náskyld lyf væru t.d.
somadril og norgesic, sem einnig
innihalda verkjalyf. Hann endaði
svarið með þvi að segja að sykur og
saltpillur hefðu dugað jafnvel hefðu
þær verið kallaðar til dæmis gigtaril
eða burtverkan. Þá helur maóur það!
Nú langar mig að spyrja þennan sér-
fræðing: Innihalda sykur og salttöflur
verkjalyf?
Er læknirinn að upplýsa okkur um
að læknar sem fólk leitar til i góðri trú
og þegar rannsóknir hafa leitt i Ijós
ýmiss konar gigtarkvilla, þá gcfi þeir
bara lyf sem samsvari sali og
sykurpillum? Eru ekki til lyf er lækna
þennan sjúkdóm, og ef svo er, því ekki
að segja .fólki það heldur en dæma það
til að kaupa rándýr og ónýt lyf, árum
saman I sumum tilfellum.
Hver er tilgangur með þessum lyfja-
gjöfum? Er hann sá að auðga lyfsala
og lækna sem skrifa lyfseðlana, ef
sjúklingnum koma þau ekki aðgagni?
Er ekki kominn tími fyrir íslenzka
lækna að hætta svona leikaraskap með
sjúklinga sem treysta jjeim og gera
samvizkusamlega það sem læknirinn
segir? Mér hefur skilizt undanfarið af
ræðum og ritum sérfróðra manna að
gigt sé fullalvarlegur sjúkdómur og
það skyldi maður halda eftir að sjá
örkuml sumra slikra sjúklinga.
Annars eru þetta mjög athyglis-
verðar upplysingar um vinnubrögð
lækna hér á landi og ég vona og vil
trúa þvi að aðeins fáir þeirra geri sig
seka um slíka óhæfu.
Hólmfriður llafliðadóttir
Dvergabakka 2, Reykjavik.
Svar:
Og þar höfum við það! Þessi regin
misskilningur bréfritara er sennilega
til orðinn af þvi að hún hefur ekki lesið
inngangsorð min i fyrsta þætti á siðu
þessari. Þar koni skýrt fram að þær
skoðanir er hér birtast eru á eigin
reikning en endurspegla að sjálfsögðu
ekki álit lækna almennt, enda greinir
þá á um ýmislegt eins og aðra menn.
Eitt af því er notkun umræddra
lyfja: Ég er ekki trúaður á gildi þeirra
og ávísa þeim þvi helzt ekki, blekki þar
með vonandi engan. Ýmsir starfs-
bræður minir eru ósammála i þessu
efni og ávisa þeim i þeirri góðu trú, aö
þau séu gagnleg við gigtarkvillum.
Þar er þvi hvorki um leikaraskap né
blekkingu að ræða. Hvort sjónarmiðið
er „rétt” skal ósagt látið, e.t.v. hef ég
með öllu á röngu að standa, en þar til
haldbetri sannanir fyrir gildi þessara
lyfja fást mun ég verða mjög íhalds-
samur við ávísanir þeirra. Ýmislegt
misjafnt má sjálfsagt segja um lækna-
stéttina, en visvitandi gabb og
óhæfuverk er ekki þar á meðal og held
ég að bréfritari viti þaðeins vel ogég.
Skrifið:
Heimiiislæknir
svarar
Dagblaðið
Síðumúla 12
Reykjavik
eða hringið:
Raddir lesenda
Simi 27022
Kl. 13-15 virka
daga.
Creda
Enskur
antik
arinn
FLÖKTANDI
RAFLOGINN
EYKUR HLÝJU
HEIMIL-
ISINS
Creda
Tau-
þurrkarar
3GERÐIR
2 STÆRÐIR
20ÁRA
FARSÆL
REYNSLA
NAUÐSYNLEGT
TÆKI Á NÚTÍMA HEIMILI
SKOÐIÐ ÞESSI FRÁBÆRU TÆKI HJÁ
OKKUR - SÍMI SÖLUMANNS18785
RAFTÆKJAVERZLUN
ÍSLANDS H/F
ÆGISGÖTU 7 - SIMAR 17975 OG 17976.