Dagblaðið - 26.02.1979, Page 6

DAGBLAÐJD, MÁNUDAGUR.26. JEBRÚABJ979.

DB á ne ytendamarkaði

Allt ílagi að borða saltkjöt og baunir á morgun:
Vel fylgzt með að ekki séu
skaðleg efni í saltkjötinu
„í dag er langalgengast að kjöt sé
léttsaltað. Það er ekki líkt því eins
mikil söltun og í gamla daga. Ef
kjötið væri saltað á sama hátt í dag
er ég hræddur um að það þætti ekki
gott,” sagði Jón Júlíusson kaup-
maður í verzluninni Nóatúni i samtali
við Neytendasíðuna. — Tilefni
samtalsins var morgundagurinn,
eða öllu heldur saltkjötið sem lang-
flestir landsmenn neita þann dag.
Fyrr i vetur spunnust miklar
umræður út af saltkjöti og
skaðlegum efnum sem í því eru.
Nítrít-innihald saltkjöts má ekki fara
yfir ákveðin mörk. Sagði Jón að
Félag kjötkaupmanna hefði hvatt
félagsmenn sína til þess að hafa það
innan þeirra marka sem teljast
óskaðleg.
„Sýni af saltkjöti eru alltaf tekin
af og til. Hér á landi er leyfilegt magn
nitríts í flestum matvörum lægra en
gerist annars staðar. Það má vera 100
mg í kg en ég tel að víðast hvar sé það
ekki nema 40—50 mg á hvert kg,”
sagði Jón.
— Heldurðu að fólk vildi kaupa
saltkjötið ef nítritinu væri alveg
sleppt og kjötið því grátt að lit?
„Fólk vill aðeins rautt kjöt. Ef
boðið væri upp á grátt kjöt héldi
fólk að væri verið að bjóða því upp á
gamalt og jafnvel skemmt kjöt.
Smekkur fólks hvað varðar kjöt
hefur breytzt mikið á undanförnum
árum. Hér áður fyrr vildi fólk hafa
kjötið sem feitast. Nú eru það næsta
fáir sem vilja feita kjötið. Fólk fær
líka að velja sér þá bita sem það kýs.
Auðvitað ætti verðið á saltkjötinu
líka að vera í öðrum verðflokki i dag
en var áður fyrr,” sagði Jón Júlíus-
son. Jón býst við að saltkjöt verði á
margra borðum á morgun, því hann
saltaði í 15 tunnur eða samtals um
750 kg. Kíló af saltkjöti kostar í dag
1138 kg. Nú víkjum við talinu að
öðru.
— Hvert er álit þitt á þeirri umræðu
sem orðið hefur um frjálsan af-
greiðslutíma sölubúða í Reykjavík?
,,Á meðan sá tími sem leyfilegur
er samkvæmt reglugerðum er ekki
nýttur finnst mér fáranlegt að tala
um að rýmka þessi ákvæði. Leyfilegt
er að hafa opið til kl. 10 tvö kvöld í
viku, þriðjudags- og föstudagskvöld.
Sárafáir kaupmenn notfæra sér að
hafa opið á föstudagskvöldum og
engir á þriðjudagskvöldum. Þá er
leyfilegt að hafa verzlanir opnar frá
kl. 8 að morgni og næsta fáir notfæra
sér það. Einnig er leyfilegt að hafa
opið til hádegis á laugardögum
ákveðna mánuði. Ekki nándar nærri
allir kaupmenn notfæra sér það.
Ég tel líka að þjónustan í
verzlunum yrði almennt lakari ef
opið væri frameftir á hverju kvöldi.
Ég er heldur ekki farinn að sjá að
neytendur séu reiðubúnir til þess að
greiða þann aukakostnað sem hlytist
af auknum afgreiðslutíma í hækkuðu
vöruverði.
Fyrir nokkrum árum var farið út i
að hafa opið frameftir í nokkrum
verzlunum. Skiptust verzlanir á um
að hafa þessa þjónustu víðs vegar
um borgina. Þetta gafst yfirleitt
mjög illa og var horfið frá því,”
sagði Jón.
— Hvað finnst þér um hina
svokölluðu stórmarkaði sem risið
hafa upp á síðari árunt i
fjölmenninu?
„Ég hef svosem ekki nema allt
gott um þá að segja. Þeir hafa
áreiðanlega orðið til þess að lækka
vöruverðið, því kaupmenn hafa fylgt
þeim eftir í verði. Þeir hafa hins veg-
ar jafnframt orðið að minnka
þjónustu við neytendur, t.d. eins og
með því að taka sérstakt gjald fyrir
að fá vörur heimsendar. Nú kostar
það 400 kr ef viðskiptavinurinn tekur
sjálfur vörurnar til en 600 kr., ef
hringt er í verzlunina og starfsfólkið
tekur vörunatil.
Fólk getur ekki ætlazt til þess að
fá þjónustu hjá smákaupmanninum,
sem stórmarkaðurinn veitir ekki.
I
Annars held ég persónulega að
það sé kannske ekki svo ýkja mikill
sparnaður að því að kaupa inn í
stórum slumpum. Ég held að fólk
eyði meiru ef það á miklar birgðir! Sá
sem kaupir eftir hendinni fer
áreiðanlega sparlegar með, til þess
að verða ekki alveg uppiskroppa.”
— Hvaðum frjálsu álagninguna?
„Það fyrirkomulag sem er á
verzlunarálagningu hjá okkur í dag,
er fráleitt. Það hvetur síður en svo til
hagstæðra innkaupa. Ég held að
frjáls álagning innan vissra marka sé
heppilegust. Vörur, sem kaupmenn
liggja lengi með óhreyfðar í
verzlunum þurfa í rauninni að seljast
með hærri álagningu en þær vörur
sem mikil hreyfing er á. T.d. er ekki
nema 10—15% álagning á mjólkinni
en hún selzt alltaf daglega og svo
mikil viðkoma í henni að hún gefur
peninga í kassann að kvöldi. ”
Vék Jón nú að fjármagnsskorti
verzlunarinnar í dag. Sagði hann að t
mörgum tilfellum væri smá-
kaupmaðurinn eins konar lána-
stofnun fyrir heildsalann.
„Hjá sumum heildsölum verður
að greiða vöruna um leið og hún er
pöntuð. Hún er síðan ekki afgreidd
fyrr en eftir nokkra daga. Þeir verða
að hafa þennan hátt á, því þeir hafa
hreinlega ekki fjármuni til að leysa
vöruna út úr tolli.”
Er þarna um að ræða gamalgróin
fyrirtæki, sem um áraraðir hafa flutt
inn megnið af matvöru landsmanna.
„Það er ótrúlega mikil fyrirhöfn
að reka verzlun 1 dag. Ég hefði
hreinlega ekki trúað því áður en ég
byrjaði, að þetta væri svona erfitt.”
— Varla eru menn sífellt að stofna
verzlanir ef verzlunarrekstur er ekki
ábatasamur atvinnuvegur?
„Auðvitað má hafa upp úr sér
með verzlunarrekstri. En þá verður
maður líka að vinna eins og þræll og
vera með nefið ofan í öllu sem
viðkemur rekstrinum,” sagði Jón
Júlíusson kaupmaður í Nóatúni.
VERÐSKYN NEYTENDA AUK-
IÐ MEÐ VERÐKÖNNUNUM
Verðlags-
skrifstofan
sendir menn
útaförkinni:
Verðlagsskrifstofan hefur nú látið
til skarar skríða og gert verðkönnun,
sem birta má almenningi. í tilkynn-
ingu frá Verðlagsskrifstofunni segir
að með verðkönnuninni sé verið að
örva verðskyn neytenda og auka sam-
keppni milli verzlana. Þar segir enn-
fremur að fullvíst sé að samkeppni
geti aldrei tryggt lágt vöruverð nema
til komi þekking og virkt aðhald hins
almenna neytanda. Töluvert skorti á
að það sé fyrir hendi i dag.
Álagning verzlananna sem með
voru í verðkönnuninni var athuguð
sérstaklega vegna skrifa í einu dag-
blaðanna um að kaupmenn hefðu
hækkað verzlunarálagningu í heim-
ildarleysi. í Ijós kom að Iangflestar
verzlanir nota álagningu sem er innan
þess ramma sem leyfileg er. Nokkrar
virtust þó ekki fara eftir settum regl-
um og er mál þeirra í frekari athug-
un.
Gísli ísleifsson á skrifstofu verð-
lagsstjóra sagði í samtali við Neyt-
endasíðu DB að í sömu verzlunum sé
bæði arð finna hæsta verð á einni
vörutegundinni og sömuleiðis það
lægsta. Verðmismunurinn getur staf-
að af mismunandi vörusendingum.
Þegar gluggað er í verðkönnunina.
sjálfa, sem náði til 32 vörutegunda í
34 matvöruverzlunum (niðurstöður
birtar um 25 vörutegundir), kemur
umtalsverður verðmismunur á
nokkrum vörutegundum. Á kjúkl-
ingakílói munar hvorki meira né
minna en 702 kr., dýrasta kg kostar
2200 kr. og það ódýrasta 1498 kr. Á
kindahakkinu munar 763 kr., dýrast
kostar það 1753 kr. en ódýrast 990
kr. Það skal tekið fram aðdýra hakk-
ið er nákvæmlega samkvæmt leyfi-
legu verði.
Þó er kannske einna undarlegastur
verðmunur á tannkremstúpu, sem
dýrust kostar 495 kr. en er ódýrust á
310 kr. Þarna munar 183 kr.!
A.Bj.
♦ERBLAS8SKMFBTOFAM
V«rAkðnnua 1*,. og 20.
£
«0 <T>
<0 ro
U N
ia
« o
•n os
Se
U'*
V 00
> 41
XX JZ
IS
»3 «H
XX O
u u
>0 41
bO b0
U «*h
w nj
+J M
rH M
O 10
XX XX
■o u
•H HJ
4) C
U U
3 C
O 3
X U
u c
m x:
■O 3
u c
m o
x -h
m 4i
e x:
■o u
xx
XX O0
w C
*H
4) 4)
>
C W
3 m
m uh
m 3
> TJ
w c
c o
3 O0
O 4)
U >
m 3
OOt-i
0,0
3 *H
<o e
§
U o
o
'3 XX
XX C
U 3
o m
j.l
-3 U
Oo
■O o
u z
W 4-*
•H 3
L, (0
cxx
3*H
m >
u m
3 u
Q0 o
O XX
> ?
m c •
o.e o.
m (u
> >
w w
O o
x: x:
00 oo
c c
« 00
•n 0)
X >
w w
4) 4)
C C
u u
m m
00 OO
3 3
+-> W
3 4)
4J C
U W
4> 4)
> C
•2-a CQ L, CQ CQ CQ K CQ < L, L, a: vx X cö X X x*c ►-3 CQ co X X * l/X ^ cx J -3 00 Cfj WH 52.
?00 er. 201 216 256 216 190 221 210 256 215 197 210 259 210 216 245 241 2
iákár* tu 220 ur. 188 180 192 202 202 182 179 184 202 202 196 178 184 198 201 179 184 202 184 202 184 ?n? 2
7 oz. 298 323 306 317' 324 285 341 324 325 321 280 317 319 Z88 292 325 • 315 316 299 316 117 3
Lvlé Oolden Svruo 500 er. 538 546 552 549 506 514 529 55 7 438 532 555 518 537 487 570 525 552 638 U7K 3
5 lbs. 409 438 420 439 444 404 415 437 444 444 389 417 452 365 413 454 418* 438 448 444 u-i
Ót* n6lar)6n 475 ar. 237 217 199 225 220 215 207 225 244 225 192 203 224 210 230 - 219 225 230 224 ’ 225 .—
1 lbs. 392 435 397 411 413 399 385 445 410 427 442 374 379 421 422 378 478 467 412 423 433 423 . 111 14
|fa«puiek 400 cr. 799 840 900 850 905 796 839 877 863 796 '903 ’ 913 ? 875 ’ 80 8 878 899 860 925 883 qnn 8
1.94 1. 1005 1000 985 1018 1000 917 949 1071 : 1018 1015' 1018 998 988 935 1047 1018 1028 1018 995 1D18 10
Striavkur 2 kE. 307 336 309 333 2 70 322 - 336 336 326 . 297 336 339 297 318 333 290 334 345 000 3.
0.94 1. 469 472 472 472 472 419 439 472 472 472 465 475 472 449 465 446 472 472 472 472 472 472 4 7 7 A
325 362 341 352 3 52 318 309 359 352 352 371 320 342 343 352 317 362 342 . 351 352 757 —L
1/2 dós 373 417 392 405 40 5 360 355 413 405 405 - 426 368 388 410 405 365 417 395 388 . 405 403 405 un s 41
570 «r. 777 899 796 822 822 787 759 920 870 840 822 704 803 846 , ♦ 875 896
Libbv'* t6«ats<5ta 3«0 sr. 243 259 249 275 210 215 22 8 258 260 263 238 257 256 230 265 257 258 255 253 258 ÍL!
1 pk. 183 195 192 208 205 180 189 200 198 166 176 s 199 ’ 188 183 208 200 208 200 208 208 ?!
dttnffúrs aavormaise 256 280 262 271 271 244 245 284 270 270 277 245 271 26.9 244 244 271 270 272 272 270 263 275 ■ T
Iti 1 Kk. 1190 1160 995 1210 1255 1100 1099 1200 1100 1260 1100 1050 1200 1159 1210 1180 1210 1170 1200 1116 1150 1190 1190 111
KÍúVli»iB»r . 1 kg. 1980 1920 2200 1980 2025 1950 1498 1970 1955 1955 1954 1864 1940 1893 1785 1740 1950 1950 1915 1590 1870 1980 1850 18J
Kindahakk 1 k*. 1543 1543 1753 1543 1543 1675 990 1543 1543 1543 1390 175 3 1543 1000 1390 1500 1543 1580 1343 1543 1543 1550
S^ipdfpur 1 Pltu, K,J. 3/4 Oz. 269 325 315 316 198 293 295 341 198 225 302 297 . 315 199 312 182 323 316 325 316 324 316 316 L
Fiskhúöincur Ora 1/1 dús 650 695 656 656 656 604 589 691 695 619 656 678 656 620 656 656 656 656 695 656 695 ZJ
C - '11 t>vott«dutt 650 gr. 335 382 363 382 382 350 345 397 382 387 36 7 379 347 322 391 382 348 382 382 347 2i
Lú* handftlpa 90 gr. ' ,116 118 124 124 111 119 124 124 122 116 120 123 126 115 * 127 127 121 124 119 11
eoll«t«v Fluór tannkra* -«r- 445 477 310 479 495 473 460 460 469 437 490 472 472 399 461 ..