Dagblaðið - 09.09.1981, Page 10

10
DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 9. SEPTEMBER 1981
DB-myndir: Sig. Þorri.
Akurnesingar varaðir alvarlega við ósoðnu neyzluvatni:
VATNSBÓUÐ í
SVARTBAKSBYGGÐ
—ætisöf lun svartbaks
viðfiskiðjuverin
hef ur hrakið varginn
upp ífjall, þarsem
skreiðarhjallareru
skammt frá neyzlu-
vatnsbóli Akurnesinga
girtar af og net strengt yfir þær og fisk-
iðjuverin hafa lagt sitt af mörkum til að
fuglinn eigi erfiðara um vik við ætis-
öflun. Afleiðingin er hins vegar sú að
fuglinn sækir meira en nokkru sinni í
æti, sem hann ella hefði e.t.v. látið
óhreyft, og er hér oft um að ræða
úldinn mat og stórskemmdan. Fátt
vinnur hins vegar á meltingarfærum
svartbaksins og hann skilar úrgangi,
sem er iðandi af alls kyns stórhættu-
legum gerlum.
Dagblaðsmenn gerðu sér ferð upp á
Akranes í gær, ræddu við bæjarbúa og
skoðuðu vatnsból bæjarins. Þrátt fyrir
nokkuð ramlega girðingu umhverfts
uppistöðulónið er hægðarleikur, fyrir
t.d. hunda og lömb, að komast undir
girðinguna. Ofar í fjallinu eru hins
vegar hæg heimatökin fyrir alla
ferfætlinga að komast í neyzluvatnið.
Fuglinn lætur sig svo auðvitað engu
skipta hvort ein girðing er til staðar
eður ei.
Það hefur vakið nokkra undrun
bæjarbúa að rétt við fjallsræturnar,
örstutt frá uppistöðuióninu, eru
skreiðarhjallar. Er því tilvalið fyrir
varginn að fá sér í gogginn þar og fara
svo að þvo sér í uppistöðulóninu.
Ákaflega erfitt virðist vera að
komast fyrir hina gífurlegu fjölgun
fuglsins í fjallinu. Reynt hefur verið að
eitra fyrir hann, en hætt var við þá
ráðstöfun þar sem aðrar fuglategundir
sóttu í það æti, sem lagt var fyrir fugl-
inn. Eggjatínsla hefur verið stunduð
nokkuð, en skotvopn hafa lítt dugað í
baráttunni við svartbakinn.
Það er ekki ný bóla að neyzluvatn
Skagamanna sé úrskurðað iil- eða
ódrykkjarhæft. Svo hefur verið um
langt skeið . Hins vegar hafa bæjar-
búar lítt skeytt um þau tilmæli heil-
brigðiseftirlits að sjóða neyzluvatnið.
Virðist fæstum heimamanna verða
meint af sopanum, en utanbæjarmenn
margir hverjir taka það ekki í mál að
láta vatnið inn fyrir sínar varir eftir að
hafa reynt það nokkrum sinnum.
Gárungarnir á Akranesi hafa haft það
á orði að neyzluvatnið sé ekki hættu-
legt fyrir „innfædda” þar sem þeir hafi
með tíð og tíma náð að aðlagast öllum
þeim sýklum, sem í vatninu kunni að
finnast. öðru máli gegni hins vegar um
utanbæjarmenn, sem leggist í rúmið á
fyrsta sopa.
Eins og kom fram í DB í gær verða
ný og fullkomin dauðhreinsunartæki
sett upp við vatnsbólið upp úr ára-
mótum. Er hér um að ræða tæki sem
sendir frá sér útfjólubláa geisla og á þar
með að ganga frá öllum þeim sýklum,
sem vatnið inniheldur. Margir þeirra
bæjarbúa, sem DB ræddi við í gær,
höfðu litla trú á tiltækinu en höfðu á
orði að það sakaði svo sem ekkert að
reyna þetta — vatnið gæti varla
versnað.
-SSv.
„Fólk spurði hvort vatnið væri soðið,”
segir Steinunn Sigurðardóttir,
hjúkrunarforstjóri.
í kjölfar rannsókna á vatnssýnum úr
vatnsbóli Akurnesinga beindi Heil-
brigðiseftirlit Ríkisins þeim tilmælum
til fólks á Akranesi í gær að það syði
allt vatn, sem ætlað væri til neyzlu. Við
rannsóknirnar kom i ljós óeðlilega
mikið magn af svonefndum campylo-
bacter-foetur gerlum í vatninu, en
gerlar þessir valda magakveisu og
niðurgangi komist þeir í meltingarfæri
fólks. Til þessa hefur það aðallega
verið salmonella sýkillinn, sem
herjað hefur á mannfólkið hérlendis en
útbreiðsla campylobacterfoetur gerl-
anna hefur aukizt mjög undanfarið.
M.a. hafa kálfar. sem smitazt hafa af
sjúkdómnum, hreinlega drepizt úr
skitu.
Stór hluti neyzluvatns Akurnesinga
er yfirborðsvatn úr hlíðum Akrafjalls.
Svartbaksbyggð er óvíða þéttari á
landinu og til þessa hefur vatnsmengun
in verið rakin til úrgangs frá fuglunum.
Svartbaksbyggð var nánast engin á
Akranesi fyrir um 40 árum — a.m.k.
ekkert í líkingu við það sem nú er.
Með tilkomu afkastamikilla fískiðju-
verka jókst verulega það magn fæðu,
sem svartbakurinn hafði aðgang að.
Fjölgaði fuglinum gífurlega ört á
skömmum tíma og ekki bætti úr skák
að bændur, sem áttu land í hlíðum
Akrafjalls beittu öllum tiltækum
ráðum til að hindra að fólk kæmist til
eggjatínslu.
Undanfarin ár hefur ýmislegt verið
gert til að koma í veg fyrir að svart-
bakurinn komist í auðfengið æti. T.d.
hafa þrær Síldarverksmiðiunnar verið
Nokkuð rammgerð girðing er umhverfis vatnsból þeirra Akurnesinga, en aðeins nokkra metra frá blaðamanni var hægðar-
leikur fyrir smágerðari ferfætlinga að trítla undir girðinguna og baða sig að vild i uppustöðulóninu.