Dagblaðið - 09.09.1981, Blaðsíða 12

DAGBLAÐIÐ. MIÐVIKUDAGUR 9. SEPTEMBER 1981.
12
Útgefandi: Dagblaðið hf.
Framkvœmdastjóri: Svoinn R. EyjóHsson. Ritstjóri: Jónas Kristjánsson.
Aðstoðarrítstjóri: Haukur Helgason. Fróttastjórí: Ómar Valdimarsson.
Skrífstofustjórí rítstjómar Jóhannes Reykdal.
íþróttir: Hallur Símonarson. Menning: Aflalsteinn IngóHsson. Aflstoðarfróttastjóri: Jónas Haraldsson.
Handrit: Ásgrímur Pálsson. Hönnun: Hilmar Karísson.
Blaflamenn: Anna Bjamason, Atli Rúnar Halldórsson, Atli Stoinarsson, Ásgeir Tómasson, Bragi
Sigurflsson, Dóra Stefánsdóttir, Elín AJbortsdóttir, Gunnlaugur A. Jónsson, Inga Huld Hákonardóttir,
Krístján Már Unnarsson, Sigurflur SverríssOn.
Ljósmyndir: ÐjamleHur Bjamleifsson, Einar Ólason, Ragnar Th. Sigurflsson, Sigurður Porrí Sigurflsson
og Svoinn Þormóflsson.
SkrifBtofusljórí: Úlafur EyjóHsmon. Gjaldksri: Þráinn Þorleifsson Auglýsingastjóri: Már E.M. Halldórs-
son. Dreifingarstjóri: Valgeróur H. Sveinsdóttir.
Ritstjóm: Sióumúla 12. Afgrsiðsla, áskriftadeild, auglýsingar og skrifstofur Þverfiofti 11.
Aðalsimi blaðsins sr 27022 (10 li nur}.
Satning og umbrot Dagblaðið hf., Siðumúla 12.
Mynda- og plðtugarð: Hiknir hf„ Siðumúla 12. Prentun: Arvakur hf„ SkaHunni 10.
Áskriftarvarð á mánuðl kr. 05,00. Varð I lausasöki kr. 0.00.
að hér er
orðið úr
Umferðarmenning óskast!
Umferðarmenningu okkar íslendinga
hefur löngum þótt vera ábótavant. Það
hefur verið sagt að við ækjum eins og
við værum einir í heiminum og kynnum
ekki að taka tillit til annarra.
Með auknum utanferðum íslendinga
er mönnum smám saman að verða Ijóst
pottur brotinn og úrbóta þörf, en minna
verki.
Umferðaráróður hér á landi er því miður of handa-
hófskenndur og ekki nægilega markvisst að málum
unnið þannig að árangur náist. Umferðarráð hefur af
veikum mætti reynt að spyrna við fótum og reynt að
miðla fræðslu en vegna of lítils fjármagns og mannafla
gengur hægt.
Aðeins einu sinni á seinni árum hefur verið unnið
markvisst að umferðarfræðslu með þeim árangri að
umferðarmenning stórbatnaði og slysum fækkaði.
Þetta var árið 1968 þegar tekin var upp hægri umferð
hér á landi. Með markvissum áróðri tókst þá að skapa
grundvöll fyrir umferðarmenningu. Yfírvöld
umferðarmála fengu þá aukin fjárráð til fræðslu.
Fræðslunni var komið til almennings í dagblöðunum, í
útvarpi og sjónvarpi sem þá var nýr miðill hér á landi.
Þessi herferð bar árangur og ekki sízt á þann veg að
fólk tókst á við hina nýju hægri umferð með bros á
vör.
Síðan þetta var hefur' mikið vatn runnið til sjávar en
árangurinn frá 1968 virðist einnig hafa skolazt á brott.
Nú er svo komið að við verðum að taka á honum
stóra okkar ef takast á að koma umferðinni á réttan
kjöl á ný því nú hefur enn einn vandinn bætzt við í um-
ferðinni en það er hin stóraukna reiðhjólaeign lands-
manna.
Á liðnu vori deildu menn hart um þá lagasetningu að
skylda notkun öryggisbelta í bílum. í þeirri umræðu
sýndist sitt hverjum en hið jákvæða við þessar deilur
var að umræðugrundvöllur skapaðist um hættur í um-
ferðinni og hvað væri til úrbóta. Því miður var þessari
umræðu ekki fylgt eftir sem skyldi.
Nú fer í hönd sá árstími sem þykir hvað hættuleg-
astur í umferðinni. Langar sumarnætur hverfa en við
tekur hauströkkrið og síðan dirnm skammdegisnóttin.
Einmitt á þessum hættulegasta tíma í umferðinni
stígur stór hópur gangandi vegfarenda sín fyrstu sjálf-
stæðu spor í umferðinni en það eru börnin, sem eru að
hefja sína fyrstu skólagöngu þessa dagana. Þessir
nýju vegfarendur eiga heimtingu á að við hin sýnum
fyllstu aðgæzlu í umferðinni og stuðlum á þann hátt
að öryggi þeirra.
Þessum nýju vegfarendum, svo og öðrum í umferð-
inni, þarf að mæta með stóraukinni umferðarfræðslu.
Sjónvarpið, sem reyndist vel í upphafi hægri umferðar,
þarf að nýta til fulls. Þar er kjörinn miðill til raun-
hæfrar umferðarfræðslu sem ekki má liggja ónýttur.
Aðra fjölmiðla má einnig nota með góðum árangri því
jákvæð umræða um umferðarmál leiðir að settu marki
— bættri umferðarmenningu.
Stjórnvöld mega ekki láta sitt eftir liggja. Á kom-
andi Alþingi er nauðsynlegt að taka lagabálka og reglu-
gerðir um umferðarmál til gagngerrar endurskoðunar
og færa til þarfa dagsins i dag. Ennfremur þarf að
bæta fjárhag yfirvalda umferðarmála þannig að þeim
sé unnt að sinna fræðslu þannig að gagn sé að.
En skyldan liggur fyrst og fremst hjá okkur sjálfum.
Ef hver og einn er sér meðvitandi um skyldur sínar í
umferðinni þá erum við komin meira en hálfa leið að
settu marki — við eignumst umferðarmenningu og
slysum fækkar.

FERÐAMENN
m. HVERS?
f
Gjafavara
Siðastliðið sumar og raunar allt frá
því að bílferjan Smyrill hóf ferðir
hingað til lands hefur nokkuð borið á
ferðamannahópum sem um flest
virðast sjálfum sér nægir. Steininn
hefur þó tekið úr í sumar en fjöldi
„óháðra” ferðalanga virðist aldrei
hafa verið meiri.
Þessir ferðalangar koma að eigin
sögn með flest eða allt sem þeir þurfa
á að halda í sumarleyfinu á tslandi.
Enda segja þeir um leið að það sé
vegnaþess hveallt sédýrt hér.
Eftir nýjustu upplýsingum að
dæma um kostnað við gistingu og
uppihald víðs vegar að úr heiminum
er þetta rangt, a.m.k. svo fremi sem
um er að ræða ferðalanga, sem nýta
sér gistingu og þjónustu landsmanna
í viðkomandi landi. ísland mun sam-
kvæmt þessum upplýsingum verða
með ódýrustu löndum fyrir þá
ferðalanga, sem skoða vilja landið og
njóta í því efni þjónustu landsmanna.
Þeir ferðalangar, sem koma
hingað á eigin bílum og með til dæm-
is 150 litra af rauðvíni eða, eins og
annar hópur sagði í blaðaviðtali, með
allt það bensín, sem ætlað var í
ferðina eða með matarbirgðir erlend-
is frá, eru vitanlega alls ekki eftir-
sóknarverðir.
Því má bæta við að ferðamenn
innlendir, sem verið hafa samtimis
ýmsum erlendum ferðamönnum í
tjaldstæði, segja frá matarbirgðum
sem þessir erlendu ferðamenn hafa
dregið upp úr kistum sínum. Meðal
annars frystu kjöti og þar á meðal
frystum kjúklingum. Af
umbúðunum mátti sjá að ekki var um
íslenska vöru að ræða. Sagnir um
rauðvínsbirgðir, bensínbirgðir og
matvörubirgðir sýna ótvírætt að
hópur erlendra ferðamanna lítur
einungis á tsland sem einhvers konar
gjafavöru, en landið sem ferða-
Kjallarinrt
Kristinn Snæland
mannaland átti aldrei að verða að
gjafavöru eða ókeypis.
Tröllabflar
íslendingar hafa um óbyggðir
einkum ferðast á jeppum og
minni fjallabílum. Þó má geta bíla
sem ætlaðir eru í hópferðir en þá eru
aðallega áberandi bílar Guðmund-
ar Jónassonar og Úlfars Jackobsen.
Þó að bílar þessara manna eða fyrir-
tækja séu stórir eða sannkallaðir
tröllabilar, þá er einkenni notkunar
þessara bíla það að þeir taka hópa
íslendinga og útlendinga í
skipulagðar ferðir ,,um óbyggðir
landsins. Þar fer saman góð
skipulagning, góð stjórnun úrvals
leiðsögumanna og nærgætin umferð
um viðkvæm landsvæði. Þessir menn
og þeirra ferðafólk fara vel með
landið og skila þar að auki góðum
tekjum í stóra sjóðinn.
Útiendingar á eigin tröllabílum
með bensín, rauðvíns- og matar-
'birgðir hafa svo aftur á móti gerst
sekir um að fara illa með viðkvæm
Iandsvæði og stórskemmt hafa þeir
vegi sem ekki var búið að opna fyrir
umferð að vori. Slíkir óþurfta-
gemlingar, hvort scm þeir eru á
tröllabílum, eða venjulegum fjalla-
eða ferðabílum, verða að finna að
öUu eru takmörk sett.
Þó að sleppt sé dæminu um
Þýzkir ferðamenn á tólf tonna trukki á
KjaLvegi að vorí til.
^ „Vel útbúinn ferðabíll gæti hugsanlega
borið upp undir 100 litra af bensíni. En
þegar ferðafólk erlendis frá segist hafa haft
með sér bensín, sem átti að duga í mánuð eða
svo, er vitanlega um miklu meira magn að
ræða.”
rauðvínið, hvort sem það er satt eða
ekki, þá er ljóst að eitthvað er ekki
sem skyldi.
Það er t.d. ljóst að innflutningur á
bensíni, umfram það sem eðlilega
kemst á venjulega tanka ökutækis,
hlýtur að vera ólöglegur. Vel útbúinn
ferðabíll gæti hugsanlega borið upp
undir 100 lítra af bensíni. En þegar
ferðafólk erlendis frá segist hafa haft
með sér bensín sem átti að duga í
mánuð eða svo er vitanlega um miklu
meira magn að ræða.
Ef íslendingur á smábíl fer
hringinn, má ætla að hann eyði allt
að 1501ítrum.
Hér er trukkurinn kirilega sokkinn niður I vegarslóðina. Þessar myndir birtust I
þýzku blaði með frásögn ferðamannanna af veiðureign þeirra við islenzku vegina.
Takmörk
öllu eru takmörk sett og þá ekki
síst um það hvað koma má með til
lansins i pússi sinu. íslenskir
ferðamenn kannast við að tiltekinn
kvóti er á þeim vörum sem þeir mega
koma með.
íslendingar þurfa ekki að vera
feimnir við að setja nauðsynlegar
reglur eða að framfylgja reglum, sem
þegar eru til, í því skyni að koma í
veg fyrir innflutning bensins,
rauðvíns eða ólöglegra matvæla. Um
ferðir tröllabíla á vegum erlendra
ferðamanna mætti einnig setja reglur
(sem ekki eru til núna) sem fælu í sér
takmarkanir um notkun tröllabíla,
t.d. í óbyggðum. Með þessu er átt
við að útlendingar sem koma með
risavaxna fjallabíla, sem ég kalla
tröllabíla, fengju ekki að aka þeim
utan byggða nema með
leiðsögumanni og á ábyrgð hans.
Auk þessa yrði að sjálfsögðu að
koma í veg fyrir ólöglegan
innflutning bensins, vins og matvæla.
Væri þessu sinnt myndarlega yrði
íslensk náttúra ekki lengur gjafavara.
Krístinn Snæland.