Frjáls verslun - 01.12.1954, Blaðsíða 3

Útsýn yjÍT hiS jagra umhverji háskólabœjarins Ileidelberg.
sjón sögu ríkari um miðaldabyggingarlist, er vart
átti sér sinn líka, en sumar þessarra borga eru
nú að verulegum hluta jafnaðar við jörðu af
heljaræði heimsstyrjaldarinnar síðustu. Af bygg-
ingum, sem fram úr skara hvar sem er, er helzt
að nefna meginkirkjur óteljandi, svimháar sum-
ar og helgifylltar, ærin guðsþjónusta að ganga
milli súlnanna og athuga það, sem íyrir augun
ber. Sömuleiðis ráðhús mörg og merkileg, en
einnig einkabýli, er bera á sér svipmot menn-
ingar, fegurðarsóknar, er húsagerð vorra tíma
fjarlægis't með flughraða.
Vafalaust hefur margur landinn hugsað heim
með sviða í brjósti oft og tíðum, er hann kvnnt-
ist áþreifanlegum menningarauði meginlands
álfu vorrar, þýzkri arfleifð ekki hvað sízt, hugsað
heim til endingarlítilla kumbalda á afnýttum
bólum, hugsað heim til Eyjarinnar hvítu í ar-
móðsskrúð'a jölda og beinaberra háganga. En
vonandi látið lmggast og sefast við að hugleiða,
að það er svo urn ríki andans sem Guðsríki: það
er ekki algerlega af þessum heimi, ekki skihnála-
laust. Enda þótt forneign smáþjóðar sé geymd
í framandi landi, sem slegið hefur á hana eign
sinni í bráð, er enn sem fyrr hverri þjóðarsál og
einstaklings í lófa lagið' að rækta með sér þann
auð, sem mölur og rvð fá ekki grandað né gleypt,
ríkidæmi, sem enginn meinvaldur veraldar vinn-
ur á. Svo er Guði fyrir að þakka; en þetta, og
ekki neitt annað, er gjöfin mesta og nær því
eina. Eða eins og Goethe orðaði það: „Edel sei
der Mensch“: Göfugur skyldi maður hver, hjálp-
fús og viðskotsgóð'ur.
Þetta var útúrdúr. Efni orða þcssara er Rikið
í miðið, Þýzkaland, eitthvert hið þekkasta land
á byggðu bóli, en löngum þéttsetið, og engin
sveit er svo raungóð, að hún víkki með aukinni
viðkomu hreppsbúa. Er þá nefnd aðalástæðan
til að stundum hefur upp úr soðið þjóðarkatlin-
um, en ágengni Þjóðverja við nágranna sína hef-
ur löngum þótt uggvænleg og óttast sumir, að
svo megi enn verða. Samábyrgð, sem undir eðli-
legum kringumstæðum telst lofsverð' og jafnvel
undraverð, getur, ef að þrengir, snúizt í sérgæði
og sjálfsku, er ógni friðsamlegu umhverfi. Ein-
mitt þess vegna er svo nauðsynlegt hvaða þjóð-
félagi sem er, að vandaðir menn fari með ráðin,
skipi rétti og lögum.
Réttlæti hefur reynzt mannkyninu örðugfund-
ið og virðist þó einfalt mál, en ólík aðstaða og
vandráðnar forsendur flækja það oftsinnis og
færa afleiðis. Réttlæti er jafnvægi meðal þjóða,
en í þrengra skilningi jafnvægi í skiptum ein-
staklingsins við þjóðfélagið. Þetta hvort tveggja
FRJÁI.S VERZUTTN
103