Frjáls verslun - 01.02.1961, Blaðsíða 12

vandari en við höfum verið og leggja mikið upp úr
því, að bókin sé í upprunalegu bandi, hrcin og lítið
skorin. Sé þessum skilyrðum fullnægt stendur ekki
á háu gjaldi. Virðist mér margt benda til þess að
fram undan sé nokkur bókaflótti úr landi, nema
kaupgeta hér vaxi með skjótum hætti, sem von-
andi verður. Eftirsóttustu bækur okkar eru hvergi
eins ódýrar og hér.
Uppboðin hafa m. a. leitt til þess, að nú vita
menn almennt um það, þegar eigendaskipti verða
á dýnnætri bók, — og svo hitt, að það gerist
sjaldnar en var, að dýrgripir hverfi sem verðlaus
greiðasemi úr eigu þess, sem ekki veit, til hins er
betur veit. Fólk spyrst meira fyrir um bækur en
það gerði og athugar sinn gang áður en það gefur
þær eða fleygir þeim.
★
Ég hverf svo aftur til málverkanna. Margir spyrja
sem svo, hví ég selji ekki meira af hinum svonefndu
abstraktmálverkum en raun er á. Því er til að
svara, að þeir ágætu iilutir bjóðast mér yfirleitt
ekki — en þá sjaldan jicir hafa verið á boðstólum,
hefur mér ekki heppnazt að ná því óskhyggjuverði
fyrir þessa list, sem eigendurna og listamennina
dreymir um. Hefur þetta leitt til þess, að hinir non-
figuratívu hafa heldur horn í síðu uppboðanna og
gæti ég þó unnt þeim betra hlutskiptis, — cf ég
fengi fólkið til að borga! Ég vil í lengstu lög ekki
blanda mér í það, hvað sé list og hvað ekki. Það
geta þeir gert, sem það vita. En sem sölumaður
tel ég mig hafa fengið reynslu fyrir því, að hérlendir
málverkakaupendur leggja allt annað verðmat á
þessa list, og hliðra sér hjá að kaupa hana dýru
verði. Og livort sem unnendum góðrar listar kann
að líka það betur cða verr, þá er fólkið, sem sækir
málverkauppboðin, sá hæstiréttur og það dómþing
í myndlistarmálum þjóðarinnar, sem erfitt verður
að sniðganga, á meðan listaverk eru metin til fjár.
Þetta er ástæðan til þcss að abstraktmálverk koma
svo sjaldan á uppboðin.
Eitt skortir hér sérstaklega. Okkur vantar dug-
lega safnara í ýmsum grcinum listiðnaðar, sem orð-
ið gætu „sérfræðingar", hver á sínu sviði. T. d. er hér
engimi silfurgripasafnari, þó að silfursmíði sé ein
elzta iðngrein hér á landi, enginn keramiksafnari,
þrátt fyrir allt keramikflóðið, og enginn sem safnar
gömlum teppum og dreglum. Hér lifa tugir manna
á því að selja gólfteppi. en fáir vita annað um teppi
en að þau séu yfirleitt notuð til að ganga á þeim.
Þetta dettur mér í hug vegna þess, að fyrir nokkrum
árum bað starfsmaður erlends sendiráðs mig að selja
allt innbú sitt. Þannig stóð á þessu, að kona hans
hafði dáið hér, og nú átti að senda liann héðan.
Kærði hann sig ekki um að dragnast með þunga bú-
slóð þar sem hann var orðinn einn á báti. í þrjátíu
ár höfðu þessi hjón farið land úr landi, verið m. a. í
Kína, Indlandi og Persíu. Ilvar sem þau fóru varði
frúin tíma sínum og fé til kaupa á listmunum, silfri,
keramik, postulíni og ekta teppum. Var þetta yndi
hennar og ástríða, enda sýndi heimilið, að hér hafði
valinn smekkur, haldgóð þekking og góð fjárráð
lagzt á eitt. En þá hef ég vitað fólk ómóttækilegast
fyrir fágæta hluti og verðmikla, þegar ég bauð upp
þetta kjörgripasafn í Listamannaskálanum. Og hafi
viðskiptavinir mínir nokkurn tíma gert góð kaup
og hagstæð, þá gerðu þeir þau þá. Það munu þeir
líka kannast við og muna.
Eigandinn fékk 42 þúsund krónur fyrir ævisöfnun
konu sinnar á fágætum gripum. Ég blygðaðist mín
fyrir þessa sölu og reyndi að afsaka liana við mann-
inn — ég hcfði reynt eins og hægt var. En hann
klappaði mér góðlátlega á öxlina og sagði:
— íslendingar hafa ekki vit á þessum hlutum,
en þeir hafa gott vit á bílum.
Hann liafði þá selt gamla bílinn sinn fyrir þre-
falda þessa upphæð.
„Ég er búin að segia þér þúsund sinnum að ýkja ekki svona"
12
FRJÁLS VERZLUN