Frjáls verslun - 01.12.1963, Page 12

nota þeir hann 1 súpu, „baaccalá-súpu“, búa hana
til úr sporði og uggum og öðru, sem ekki er hægt
að eta öðruvísi, en er ágætt í súpu, þeir eta mikið
af brauði með og þetta bragðast prýðilega.
Saltfisksúpa prýðismatur
— Er saltfiskur ætíð á boðstólum í veitingahús-
um víðast á Spáni?
— Já, ég held það sé ekki til hótel eða veitinga-
stofa, að ekki sé liægt að fá þar saltfiskmáltíð, það
líður ekki sá dagur, að ekki komi einhverjir, sem
biðja um „baccalá“, en svo kalla bæði ítalir og
aðrar rómanskar þjóðir saltfiskinn. Og til að gefa
hugmynd um verðið í samanburði við aðra rétti,
segjum að máltíð af saltfiski kosti 35 peseta, þá
er kjötréttur um 50 peseta, cn nýr fiskur þaðan af
dýrari.
— En eru Suðurlandibúar ekki gefnir fyrir síld?
— Nei, þeir kunna ekki að matreiða hana. Aft-
ur á móti eru þeir gráðugir í allan skelfisk, ostrur
og kúskeljar, einnig rækjur, krabba og humar, og
það eru mjög dýrar matartegundir þar. Annars
borða þeír bæði kjöt og fisk að því leyti öðruvísi
en við, að þeir nota svo mikið af brauði með. Það
er einkenni allra þjóðanna við Miðjarðarhafið, og
einkum gerir efnaminna fólk meira af því til að
drýgja matinn með, því að brauð er vita.skuld
miklu ódýrara. Brauð er þeirra aðalfæða, og til að
auka bragðið að því, eta þeir mjög oft bragð-
sterkar súpur með brauði. Yfirleitt er bragðsterkari
matur í löndunum þar syðra. Mér finnst t. d. fisk-
ur þar oft betri af því að það er meira sjávarbragð
af honum þar. Okkur hér heima hættir við að of-
sjóða allan mat og þá t. d. fiskinn þangað til farið
er af honum hið góða sjávarbragð og næringarrík-
asta. Við ofsjóðum og ofsteikjum, sjóðum allan safa
úr öllum mat, og meira að segja eigum við til að
fleygja því bezta af matnum.
Með vörubílum trá Bilbao
— Hvað um útflutningsmagn saltfisks til Spánar
og dreifingu þar?
— Miðstöð saltfiskverzlunar og verkunar er á
Norður-Spáni, og þar er ég staðsettur, í borginni
Bilbao. Spánverjar hafa byggt allar sínar þurrk-
unarstöðvar nyrzt í landinu og þar er svo fiskur-
inn geymdur í frystihúsum, en eftir þörfum ekið
í vörubílum og dreift út um landið. Það reynist
bezt að flytja fiskinn í vörubílum, þannig verður
harin fyrir minna hnjaski og kemst fyrr í ákvörð-
unarstað en með járnbrautarlest, og er ódýrari
flutningur. Útflutningsmagnið á saltfiski hefur ckki
komizt upp í það, sem var fyrir borgarastyrjöldina
og auk þess verðmætið miklu minna, af því sem
ég áður sagði, að Spánverjar eru hættir að kaupa
salt.fiskinn fullverkaðan og þurrkaðan af okkur.
Samt er það álitlegt rnagn, sem þangað flyzt, svona
sex til átta þúsund tonn á ári.
— Var ekki sólþurrkaður saltfiskur eftirsóttastur
hér áður fyrr?
— Jú, ekki er því að neita. Það var gerður grein-
armunur á sólþurrkuðum og húsþurrkuðum saltfiski.
En eftir að við sáum okkur meiri hag í að hús-
þurrka fiskinn, reyndum við að eyða þessu, urð-
um að gera það, enda þótt lieldur hærra verð feng-
ist fyrir þann sólþurrkaða. Og þar syðra er hús-
þurrkun ráðandi. Þetta með muninn er svona sviji-
að og með línufisk og netafisk. Flcstir sækjast
fremur eftir línufiski, en við segjum, að það skijil i
ekki máli, hvernig fiskurinn sé veiddur, heldur
skipti verkun og geymsla öllu máli. Samt er sú
víst raunin, að línufiskurinn sé alltaf öruggari mark-
aðsvara.
— Mundi ckki vera heppilegt að taka upp frjáls-
an útflutning á fiski héðan?
— Mér dettur í hug í sambandi við þetta, að
eftir stríð var aðeins einn aðili á Spáni, innkaupa-
samband, sem annaðist öll fiskkaup til landsins.
Það var ólikt fyrirhafnarminna fvrir okkur, sem
erum að róa þarna einir á báti, eins og segja má um
okkur IJálfdán hvorn í sínu landi. En nú fyrir
tveim árum var þetta gefið frjálst á Spáni. Þó
eru þarna á Norður-Spáni tvær stórar innkaupa-
samsteypur, í Bilbao og Barcelona. En hvað þess-
ari spurningu viðvíkur, er máske ekki hægt um
svar fyrir mig, þar sem ég vinn hjá fisksölusam-
lagi sjálfur. En burtséð frá mínum eiginhagsmun-
um verð ég að segja það, að ég er þeirrar skoðunar,
að það muni affarasælast fyrir íslendinga að standa
saman um útflutninginn. Því var Sölusambandið
stofnað árið 1032, að hjá íslenzkum útflytjendum
var hver höndin upp á móti annarri á markaðnum
þar syðra. Buðu liver annan niður og enginn græddi
á þessu nema kaupendurnir, sem bara hlógu að
innbyrðis samkeppni okkiir. Þeir fengu fiskinn fyr-
ir miklu lægra verð en annars hefði verið liægt að
fá, ef þarlendir tóku fiskinn í umboðssölu. Lélu
þeir okkur fá fyrir hann það sem þeim sýndist.
Þetta ástand var orðið svo gjörsamlega óviðunandi
og því var fisksölusamlag okkar stofnað. Og mér
12
FIÍJÁLS VEIIZLUN