Frjáls verslun - 01.12.1967, Blaðsíða 42

26
FRJALS VERZLUN
FRJÁLS VERZLUN
27
BYGGINGAMÁL
Fjárhagsörðugleikar í Fossvogi
Húsbyggjendur í Fossvogi gerðu sér vonir um byggingarlán strax og framkvœmdir þeirra hófust.
Nú er komið á daginn að þeir verða að bíða a. m. k. eitt ár og um helmingur þeirra verður að bíða í
IV2—2 ár eftir lánum frá Húsnœðismálastjóm.
Á ÁRINU 1966 og að nokkiu
leyti á þessu ári var úthlutað í
Fossvogi lóðum undir rúmlega 720
íbúðir í einbýlishúsum, raðhúsum
og fjölbýlishúsum. Framkvæmdir
við smíði þessara íbúða hófust af
fullum krafti sl. vor. Óhætt er að
fullyrða að meirihluti þeirra, sem
hófu byggingaframkvæmdir í vor
hafi reiknað með að hafa flutzt
inn í hinar nýju íbúðir sínar vorið
1968 eða einu ári eftir að fram-
kvæmdir hófust. Þessi von flestra
húsbyggjenda í Fossvogi hefur
brugðizt.
Forsenda þess að áætlanir uin
byggingartíma fengju staðizt var
að Húsnæðismálastofnunin mundi
hefja lánveitingar til Fossvogs-
íbúðanna svo til jafnskjótt og
framkvæmdir hæfust. Ástæða var
til að ætla að sú mundi og verða
raunin á, enda hafði stofnunin ver-
ið þess umkomin síðustu tvö árin
á undan, árin 1965 og 1966, til
mikils hagræðis og sparnaðar fynr
húsbyggjendur. Þetta brást með
öllu. Fyrstu lánin til húsbyggjenda
í Fossvogi verða ekki greidd fyrr
en vorið 1968, eða um einu ári eft-
ir að framkvæmdir hófust. Ail-
margir verða og að bíða byrjunar-
lána til haustsins og einhverjir ef
til vill allar götur fram á haustið
1969.
STÓRTJÓN.
Afleiðingin af þessu er m. a. að
milljónaupphæðir liggja vaxta-
lausar í Fossvoginum lengri eða
skemmri tíma. Vongóðir íbúða-
byggjendur verða að seilast til
léttrar pyngju sinnar eftir leigu-
kostnaði, sem ekki var upphaf-
lega með í dæminu. Ofan á þetta
bætast verðhækkanir af völdum
gengisfellingar og sú staðreynd að
þeir, sem hafa fengið vilyrði fynr
láni næsta vor verða að gera sér
að góðu lánsupphæð, sem miðuð er
við gamla verðlagið og byggingar-
vísitöluna, þegar lánsloforðið var
veitt.
SUMIR FÁ LÁN í VOR.
Húsbyggjendur í Fossvogi höfðu
fyrst möguleika til að sækja um
lán Húsnæðismálastjórnar sl. vor.
Þegar umsóknarfresti lauk um
miðjan marz lágu um 800 umsókn-
ir á borðum stjórnarinnar, marg-
ar frá fyrri árum. Ekki reyndist
unnt að afgreiða byrjunarlán
nema til 506 aðila og þá aðeins
heð loforði um útborgun næsta
vor. Við úthlutun er landinu skipt
eftir kjördæmum og síðan reiknað
út hve mörg lán skuli fara til
hvers kjördæmis um sig miðað
við fólksfjölda þeirra og fjölda
umsókna, sem fyrir liggja. Ekki ar
vitað hve margir húsbyggjendur í
Fossvogi fengu loforð að þessu
sinni. En lauslega áætlað er talið
að um helmingur þeirrar fjárhæð-
ar, sem til ráðstöfunar var, eða um
50 milljónir, renni til bygginga-
framkvæmaa í Fossvogi, og aðrar
50 milljónir um haustið í samræmi
við þá reglu að viðbótarlán skuli
veitt við næstu úthlutun eftir að
byrjunarlán hefur verið útborgað.
Þótt ekki sé hægt að fullyrða
með vissu um fjölda þeirra Foss-
vogsmanna, sem fá byrjunarlánið
næsta vor er þó óhætt að fullyrða
að ekki færri en 200—250 þeirra
fái fyrirgreiðslu strax á næsta ári.
(Þetta er þó mjög ónákvæmlega
reiknað. Miðað er við 100 milljóna
króna heildarúthlutun allt árið
eins og áður er getið og hámarks-
lán eða 340 þúsund, en það er auð-
vitað ekki endilega rétta talan, þar
sem margir fá mun minni upphæð
út á íbúð sína annars vegar vegna
íbúðarstærðar og hins vegar vegna
þess að mjög margir fá einnig lán
úr lifeyrissjóði, það lækkar láns-
upphæð þeirra hjá Húsnæðismála-
stjórn.)
Allavega er augljóst að margir
verða að bíða lengur en eitt ár eft-
ir byrjunarláni, eða a. m. k. um
helmingur húsbyggjenda í Foss-
vogi.
ORSÖKIN.
Hver er orsök þeirra vandræða,
sem húsbyggjendur í Fossvogi
verða nú að glíma við? Augljóst
er að fjöldi umsókna um lán Hús-
næðismálastjórnar hefur aukizt
gífurlega miðað við árin áður svo
og að upphæðir lána hafa hækk-
að vegna hækkandi byggingar-
vísitölu. Þannig hafa hámarkslan
hækkað um 100 þúsund króna frá
1965, en tekjustofninn er hins veg-
ar sá sami öll árin 1965, 1966 og
1967. Þá hafa Breiðholtsfram-
kvæmdir tekið til sín nokkurn
hluta þeirra tekna Húsnæðismáia-
stofnunarinnar, sem til ráðstöfun-
ar voru. Gert er ráð fyrir að í lok
þessa árs verði búið að veita 350
milljónir samtals til íbúðabygg-
inga annars staðar en í Breiðholti.
Hliðstæð upphæð var hins vegar
10 milljónum króna hærri árið áð-
ur, 1966. Gert er ráð fyrir að um
70 milljónir renni til Breiðholts-
framkvæmda á þessu ári og er sú
upphæð fengin með yfirdráttar-
láni hjá Seðlabankanum, og vezð-
ur að greiðast af tekjum Húsnæð-
ismálastjórnar næsta ár. Er því
augljóst að lánamöguleikar þeirra,
sem fá byggingarleyfi utan Breið-
holts munu fara enn versnandi,
nema nýtt fjármagn verði lagt til.
Raunar má búast við því að allt að
100 milljónir fari til Breiðholts-
framkvæmda af opinberu fé og
fjármagni Húsnæðismálastjórnar
áður en árið er liðið þar sem geza
má ráð fyrir að ríkisstjórnin leggi
fram allt að 30 milljónir til við-
bótar yfirdráttarláninu. Hefði því
fé, sem varið er á þessu ári til
Breiðholtsframkvæmda úr sjóðurn
Húsnæðismálastjórnar verið veitt
til framkvæmdanna í Fossvogi
hefði lánum þangað fjölgað um a.
m. k. 120 hámarkslán.
Eins og fyrr greinir frá heíur
umsóknum um lán Húsnæðismáia-
stjórnar fjölgað mikið. Með nú-
gildandi tekjustofnum var gert