Frjáls verslun - 01.12.1967, Blaðsíða 76

44
FRJÁLS VERZLUN
vitni, gagnvart aflabresti og verð-
falli sjávarafurða. Og sennilega
væri krónan óskert.
Þetta leiðir hugann að þeirri
staðreynd að ríkisstjórnir á ís-
landi hafa alltaf átt í miklum örð-
ugleikum með launþegasamtökin,
þegar um stjórn og skipulag efna-
hagsmála hefur verið að ræða. Nú-
verandi ríkisstjórn er engin und-
antekning. Hinn rómaði vinnu-
friður hefur verið keyptur dýru
verði, verði ofþenslu á öllum svið-
um efnahagslífsins. Og hvað hef-
ur slík þróun ekki kostað okkur
óendanlega mikið?
Ríkisstjórnin hefur aldrei vilj-
að láta skerast í odda milli for-
mælenda og baráttumanna heil-
brigðrar efnahagsmálastjómar og
hinna, sem ekkert tillit taka til
lögmála efnahagslífsins. Að því
leyti hefur ríkisstjórnin brugðizt
aftur og aftur. Verkföll eru auð-
vitað dýr, en hinn rómaði vinnu-
friður hefur einnig orðið kostnað-
arsamur og bitnað á fjárhagslegu
jafnvægi í þjóðarbúinu og ís-
lenzku krónunni, sem um skeið
virtist vera að öðlast endurvakið
traust heima fyrir og erlendis.
Ríkisstjórnin hefur undanfarn-
ar vikur unnið að samkomulagi
við launþegahreyfinguna um ýms-
ar ráðstafanir vegna efnahags-
ástandsins. Henni hefur ekki farn-
azt betur í þeim viðskiptum en
svo oft áður. Um miðjan mánuð-
inn lét hún undan hörðu áhlaupi
launþegasamtakanna á verzlun-
ina. Verzluninni var gert að taka
á sig meiri byrðar en aðrar stétt-
ir og atvinnugreinar. Jafnframt
var verkalýðshreyfingunni fengið
verðlagseftirlit við hlið eftirlits-
manna ríkisins og verður kostnað-
urinn greiddur úr ríkissjóði.
Heimild fyrir þessu var til í lög-
um, en henni hefur ekki verið
beitt. Allar ákvarðanir um verð-
lagsmál og önnur mál verziunar-
innar, sem komu til framkvæmda
vegna samkomulags ríkissjórnar-
innar og forystumanna launþega-
samtakanna eru gerðar í beinni
andstöðu við þá 5—6000 launþega
í verzlunarstétt, sem nú óttast
versnandi kjör og jafnvel atvinnu-
leysi. Þannig varhagsmunumeinn-
ar launþegastéttar fórnað vegna
hagsmuna annarrar launþegastétt-
ar með áður óþekktum hætti.
Þeim aðferðum og afleiðingum
þeirra var ekki aðeins mótmælt
af vinnuveitendum heldur einnig
launþegum í verzlunarstéttinni.
Fulltrúi ríkisstjórnarinnar í Verð-
lagsnefnd viðurkenndi að verzlun-
in gæti ekki til lengdar starfað
við núgildandi verðlagsákvæði.
En hvernig hyggst ríkisstjórnin
þá leysa þann hnút, sem skapazt
hefur, annars vegar vegna tap-