Frjáls verslun - 01.04.1976, Blaðsíða 102

HFrá
ritsijúrn
Island -
Svíþjóð er án efa „stóri bróðirinn“ í nor-
rænni samvinnu. Auðlindir landsins hafa
gert það að stórveldi á okkar vísu og aðrar
Norðurlandaþjóðir hafa lengi litið með
nokkurri virðingu til hinna ríku frænda
sinna í Svíaríki.
Islendingar hafa í mörgu átt ákaflega góð
samskipti við Svía, og samstarf við þá á
vettvangi Noröurlandaráðs hefur orðið okk-
ur til gagns. A sama hátt hafa Svíar haft
víðtækari áhrif en ella á alþjóöavettvangi
sem stærsti aðili í norrænu ríkjasamstarfi.
Hagur þeirra af samvinnu við Island á pólit-
íska sviöinu er því augljós.
Verzlun og viöskipti Islands og Svíþjóðar
hafa farið vaxandi. Það er almannarómur,
að vart séu fáanlegar betri og vandaðri vör-
ur en þær sænsku, þegar á heildarvörufram-
boð á markaönum er litið. En Islendingar
Iðnaðurinn
„Þegar ég byrjaði að semja þessa ræðu,
las ég yfir ræðu þá sem ég flutti hér í fyrra,
og þá fannst mér aö bezt væri aö ég flytti
gömlu ræðuna aftur, því það var eins og
tíminn hefði staðið kyrr í þessum málum,
sem okkur varðar — ekkert hefur verið
framkvæmt af stjórnvöldum af því, sem ég
lagöi þá til að gert yrði, nema að reynt hef-
ur verið að breyta tekjuskiptingu í sjávarút-
vegi og sjóðakerfi hans hefur verið endur-
skoðað.“
Með þessum orðum hóf Davíð Sch. Thor-
steinsson, formaður Félags íslenzkra iðnrek-
enda ræðu sína á ársþingi félagsins, sem
haldiö var fyrir skömmu. Kom mjög hörð
gagnrýni á stjórnvöld og sinnuleysi þeirra
í málefnum iðnaðar og iðnreksturs fram í
ræðu Davíös og taldi hann, að þetta sinnu-
leysi kynni aö verða þjóðinni dýrt, og það
áður en langur tími liði, því ekki þýddi, þeg-
ar atvinnuleysi vegna samdráttar í fisk-
framleiðslunni væri skollið á, að benda þá á
iðnaðinn og segja aö nú verði hann að koma
til skjalanna og taka við fólkinu. „Efling
iðnaðarins tekur tiltölulega langan tíma og
ef koma á af stað hraðvaxtarskeiði íslenzks
iðnaðar, þarf að taka upp gjörbreytt bú-
skaparlag á íslandi“ sagöi Davíð.
Það er staðreynd, að framþróun í íslenzk-
Svlþjóð
kaupa sænska framleiðslu háu verði og mik-
ill halli er á viðskiptum okkar við Svía. Það
verður þvi að hvetja sænska aðila til auk-
inna vörukaupa hér og beita pólitískum
þiýstingi í því efni. Það er tæpast hægt
sóma okkar vegna og Svía sjálfra, aö út-
flutningur héðan til Svíþjóöar einskorðist
næstum við hráefni til fullnaðarvinnslu í
sænskum matvælaverksmiöjum.
Svíar eru auöugastir Norðurlandaþjóöa.
Þeir hafa lika orðiö okkur hinum fyrirmynd
um margvíslegar félagslegar breytingar,
sem kosta óhemjufé. Ráðlegast er að taka
slíkum fordæmum með gát og að hver sníði
sér stakk eftir vexti. Sænska „velferðin11 er
dýr í framkvæmd og það ætti að vera okkur
nokkur áminning, að hið auðuga sænska
þjóðfélag er aö sligast undan skattabyrði
velferðarríkisins.
vanræktur
um iðnaöi hefur verið mjög hægfara og ekki
er ótrúlegt að formaður íslenzkra iðnrek-
enda hefði að stofni til getað flutt sömu
ræöuna á ársþingi félagsins undanfarna
áratugi. Meðan fiskveiðar þjóðarinnar stóðu
í blóma var það ef til vill eðlilegt aö iðnað-
urinn og þá sérstaklega sá, sem ekki var
tengdur sjávarútveginum, yrði nokkur
hornreka, þótt ekki sé hægt að segja að slík
viðhorf hafi mótazt af framsýni. Er hin
mikla efnahagskreppa varö á íslandi á ár-
unum 1967 og 1968, varð flestum ljóst
hversu alvarlegar afleiðingar það hefur fyr-
ir þjóöfélagið aö byggja á mjög svo einhæfri
framleiöslu, en um leið og batinn varö virt-
ist það flestum gleymt að mögru árin kunna
að koma aftur. I það minnsta naut iðnaður-
inn og uppbygging hans ekki þess bata er
varð upp úr 1970, þrátt fyrir að samkeppn-
ismöguleikar hans hafi þá stórum vaxið
vegna möguleika á tiltölulega ódýrri orku-
framleiðslu hérlendis. Þau aðvörunarorö
sem formaður félags iönrekenda mælti á
ársþingi félags síns eru í tíma töluð, en
hættan er sú, að slík orð verði eftirleiðis sem
hingað til töluð fyrir daufum eyrum og ekk-
ert verði gert til þess að byrgja brunninn
fyrr en barnið er örugglega dottið í hann.
98
FV 4 1976