Frjáls verslun - 01.09.1977, Blaðsíða 45

víslegar. Það verða oft steypu-
skil við niðurlagningu og
steypulög bindast ekki saman.
Það var nokkuð algengur mis-
skilningur að öllum væri fært
að leggja niður steypu. Sem
betur fer hafa skoðanir manna
á þessu breytzt og vandvirkni
hefur aukizt hin siðari ár. Sér-
þjálfaðir menn sjá víða um nið-
urlagningu steypu núorðið.
Steypugallarnir geta lika
komið fram vegna hönnunar,
járnnotkunar og jarðskjálfta.
Gæðasveiflur í sementi eru líka
ein af orsökunum fyrir göllum
en þær geta verið 30—35%.
Sveiflur í kornadreifingu í möl
og sandi hafa líka sín áhrif.
Gæðaeftirlitið (hjá okkur er
meðal annars fólgið í að taka
4—10 styrkleikaprufur á dag
og kornadreifingu í möl og
sandi er athuguð að minnsta
kosti tvisvar eða þrisvar í
hverri viku.
F.V.: — Þú hefur vegna
starfa þíns kynnzt mjög náið
aðstæðum húsbyggjenda í höf-
uðborginni. Hvaða skoðanir
hefur þú myndað þér á opin-
berri fyrirgreiðslu við íbúða-
bv.ggjendur, þ.e. fyrirgreiðslu
Húsnæðismálastofnunar ríkis-
ins?
Víglundur; — Ég tel lána-
kerfi hennar gjörsamlega óvið-
unandi. Árið 1975 var ákveðið
að þrískipta útborgun lána hjá
stofnuninni til bráðabirgða.
Þstta þýðir í raun að útborgun-
in getur dreifzt á 15—16 mán-
uði frá því að hús eða íbúð er
fokheld. Síðasti 'hluti útborg-
unarinnar kemur byggingariðn-
aðinum oft að litlu gagni, því
að oft eru menn búnir að bjarga
sér með víxlum, sem þeir halda
síðani áfram að greiða af en
síðasta útborgun húsnæðis-
málastjórnarláns er notuð til
einhverrar annarrar fjárfest-
ingar.
— Ég tel, að nú ætti að bíða
með að hækka lánin en vinna
að því að þau verði borguð út
í tvennu lagi í stað þriggja út-
borgana eins og nú. Með þeirri
verðbólgu sem nú geysar, yrðu
peningarnir þannig miklu nota-
drýgri fyrir lántakendur.
Annars má segja, að þróun
byggingarsjóðs rikisins sé hin
uggvænlegasta. Hann tekur lán
til að endurlána með lakari
kjörum. Það er alltaf verið að
ganga á höfuðstól sjóðsins.
Eitt er það líka afsprengið
byggðastefnunnar, sem snertir
þessi mál. Byggingasjóður rík-
isins lánar til byggingar leigu-
íbúða sveitarfélaga samkvæmt
sérstökum lögum um þær.
Þetta hafa sveitarfélögin í dreif-
býlinu notfært sér og fengið
80% til byggingar leiguíbúða.
Þegar þær hafa verið byggðar
má hins vegar selja þær og þá
yfirtekur fólk lánin einfaldlega
og fær þannig á frjálsum mark-
aði íbúðir með 80% láni, sem
byggingarsjóður ríkisins hefur
veitt til byggingar leiguhúsnæð-
is. Þetta er hrópleg mismunun
á húsnæðismarkaðinum.
Stærðarreglur húsnæðismála-
stjórnar eru einnig fáránlegar.
Þær hafa leitt af sér fram-
leiðslu húsnæðis, sem er ákaf-
lega óhentugt. Til þess að vera
innan ramma reglnanna hafa
menn sérstaklega minnkað við
sig barnaherbergi og svefn-
herbergi. Barnaherbergi í ís-
lenzkum íbúðum eru að verða
hneyksli. Þau eru nánast eins
og skápar, sem börnin geta
ekki hreyft sig í. Það er argasta
afturhaldssemi að setja reglur
um stærð úr því lánið er eitt og
hið sama. Sá, sem byggir stærra
verður einfaldlega að leggja
meira af mörkum sjálfur. Þess-
ar reglur er rétt að afnema og
reyndar einnig að leggja hús-
næðismálastofnunina niður og
fela veðdeild Landsbankans af-
srreiðshi lánanna. Mér sýnist
hlutvebk húsnæðismálastofnun-
ar fvrst og fremst vera að yfir-
fara teikningar og athuga hvort
þær uppfylli skilyrðin um
stærðarmörk.
F..V: — Þú nefndir byggða-
stcfnuna. Áttu von á að hún
leiði af sér frekari samdrátt í
framkvæmdum hér á höfuð-
borgarsvæðinu en orðið er?
Víglundur: — Það hefur
greinilega orðið samdráttur i
opinberum framkvæmdum hér
í þéttbýlinu suð-vestanlands frá
því seinni hluta árs 1974. En
á móti öllum samdrætti hér
hefur komið aukning úti á
landsbyggðinni.
Aftur á móti tel ég að
byggðastefnan hafi mistekizt.
Það verður samskonar flótti úr
dreifbýlinu í þéttbýlið innan
skamms tíma og var um 1960.
Uppbyggingin í dreifbýlinu hef-
ur verið gífurleg og þensla mik-
il í byggingar- og þjónustuiðn-
aði. Eftirspurn eftir atvinnu og
íbúðarhúsnæði hefur verið mik-
il. Tómarúmið hefur verið fyllt
á nokkrum árum, þannig að
eftirspurnin eftir íbúðum verð-
ur ekki lengur fyrir hendi og
byggingariðnaðinum mun
hraka á dreifbýlisstöðunum. Sá
fjöldi af sérhæfðum mönnum,
sem hefur haft starfa við bygg-
ingariðnaðinn úti í dreifbýlinu,
mun því ekki eiga annað at-
hvarf en að leita á höfuðborg-
arsvæðið í von um betri tíð.
Fréttir og
fagiegt
efni um
byggingariðnað
og annan
iðnað
Í6na5arbla5fó
FV 9 1977
45